فقه جزء آشنا و البته فربه شده معرفت دینی است. علم فقهِ مصطلح از سویی از جانب سنت‌گرایان و حوزویان معمول بسیار محل توجه است. به گونه ای که در نگاه فقاهتی آنان مهمترین و برجسته‌ترین وجه دین فقه است. از سوی متجددین و روشنفکران دینی نیز همیشه این نقد مطرح بوده است که فقه جای را برای سایر عناصر معرفت دینی تنگ کرده است و بیش از اندازه به آن پرداخته شده است. از نگاه آنان دین فقاهتی آفت این رویکرد است.
به همین سبب نسبت به فقه معمولا نگاه‌های افراطی و تفریطی وجود داشته است. امام موسی صدر به عنوان مصلح شناخته شدۀ دوران معاصر جدای از نگاه‌ها و آرای فقهی نبوده است. از او سه منبع در این زمینه به جای مانده است. تقریرات و تالیفات فقهی، آنچه در گفتارها و نوشتارهای او فقهی یا ناظر به فقه است و همچنین تاریخ شفاهی.
کتاب فقهِ زندگی که به آرای فقهی امام موسی صدر می‌پردازد متوجه منبع دوم است. حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی‌پورحسین در این کتاب به جمع‌آوری و فیش‌برداری آرای فقهیِ پراکنده امام موسی صدر در گفتارها و نوشتارها ناظر به فقه او پرداخته است. حجت‌الاسلام و المسلمین سروش محلاتی نیز به عنوان ناظر طرح و گوینده مقدمه کتاب در انتشار این کتاب نقش ایفا کرده است.
به عنوان مثال در کتاب به عنوان مقدمه در ذیل رای فقهی امام موسی در بحث چندهمسری آمده است: با دقت در آیه شریفه‌ای که دربارۀ چندهمسری بحث می‌کند، درمی‌یابیم که دو شرط متفاوت برای جواز این تعدد قرار داده است؛ یعنی جواز تعدد همسر مطلق نیست؛ بلکه مربوط به حالت خاص اجتماعی است که ایتام در جامعه زیاد شده باشند که در نتیجه اسلام برای حفظ حقوق و کرامت آنان، چندهمسری را اجازه داده است. طبیعی است که این حالت منحصر در مورد مطرح شده در آیه نیست. بلکه حاکم شرعی می‌تواند این حالت‌های اجتماعی خاص را مشخص کند و در غیر آنها چندهمسری را ممنوع کند.
گفتنی است که کتاب فقه زندگی؛برگرفته ای از آرای فقهی امام موسی صدر از سوی انتشارات موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی‌صدر در سال ۱۳۹۸ در ۱۰۰۰ نسخه و ۲۸۷ صفحه، با قیمت ۳۵هزارتومان در خدمت علاقمندان این حوزه قرار گرفته است.
نظر شما