احتمال خاموشی‌های گسترده در لبنان

افزایش قیمت دلار و دیگر ارزهای معتبر در «لیره» لبنان که روند صعودی آن از ماهها قبل آغاز شده همه بخش‌های اقتصادی و خدماتی این کشور را متاثر کرده و یکی از آنها صنعت برق است که همواره در این کشور کوچک خاورمیانه دچار اختلال‌ها و مشکلات زیادی بوده است.

در لبنان نیروگاههای برق به اندازه کافی وجود ندارد تا نیازهای مردم چهار میلیونی آن، ‌دولت، ‌ادارات،‌ نهادها و سازمان‌های خدماتی و صنعتی و کشاورزی را تامین کند، به همین دلیل از سالها قبل این مشکل تا حدودی با استقرار ژنراتورهای بزرگ برق و فروش مستقیم آن به مردم رفع شده بود و اگر هر مسافری به لبنان سفر کند به ویژه در مناطق جنوبی بیروت و جنوب لبنان با انبوهی از سیم‌های برق مواجه خواهد شد که از کوچه‌ها و خیابانها عبور کرده و به مغازه‌ها و منازل وصل شده است.

گاهی میزان این سیم‌ها به قدری زیاد است که مقام‌های رژیم صهیونیستی به طنز گفته‌اند، اگر جنگنده‌های اسراییلی در فضای لبنان سقوط کنند، پای خلبانان آنها به زمین نخواهد رسید و روی سیم‌ها فرود می‌آیند.

برقی که از این سیم‌ها عبور و به مصرف کننده می‌رسد، بسته به میزان قدرت (‌آمپر ) بهای متفاوتی دارد و از 50 دلار به بالا تعیین می‌شود و مردم مجبور می‌شوند، برای روشن نگهداشتن یخچال‌ها و سیستم‌های حیاتی اقتصادی خود و شبها برای روشنایی منازل و معابر از آن استفاده کنند و مبالغ هنگفت آنها را بپردازند.

موضوع برق در لبنان به حدی بغرنج شده که یکی از موارد مهم فساد گسترده در این کشور "‌ملف کهرباء " یا "پرونده برق" نامیده می‌شود و از برنامه‌های اساسی دولت این کشور برای عبور از بحران کنونی مشخص کردن کسانی است که از این موضوع سوء استفاده کرده و سودهای کلانی برده‌اند.

هم‌اکنون بسیاری از دارندگان ژنراتورهای برق در لبنان با درخواست از وزارت نیروی این کشور خواستار آن شده‌اند که موانع ادامه فعالیت‌ آنها برداشته شود.

رییس اتحادیه دارندگان این نیروگاههای کوچک گفته است، قیمت رسمی گازوئیل برای روشن نگهداشتن این ژنراتورها حدود هشت هزار و 800 لیره است، اما آنان اکنون و با توجه به گران شدن قیمت دلار ناچارند 13 هزار لیره بپردازند و با ادامه چنین روندی نگهداری سامانه‌های برق برای آنها کارآسانی نیست و 90 درصد دارندگان ژنراتورها ،‌ دیگر نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

از سوی دیگر تنها راه استفاده از برق برای مصرف کنندگان به جز چند ساعت محدودی که برق دولتی وصل می‌شود، همین ژنراتورها است که بدون کنتور و تنها بر اساس رای و نظر صاحبان و دارندگان ژنراتورها قیمت آن تعیین و دریافت می‌شود و راه اعتراضی نیز ندارد.

البته دولت ساعات قطع برق را به مردم اطلاع می‌دهد، تا آنان آمادگی لازم برای مواجهه با خاموشی‌ها و از کار افتادن دستگاههای برقی خود را داشته باشند.

سالها پیش مقام‌های لبنان برای تامین بخشی از برق مورد نیاز این کشور از نیروگاههای سیاری که روی کشتی‌ها قرار دارد و متعلق به دیگر کشورها بوده، استفاده می‌کردند و هزینه‌های سنگینی نیز برای آن می‌پرداختند، اما به نظر می‌رسد با توجه به بحران اقتصادی این کشور اکنون امکان استفاده از چنین راه حلی وجود نداشته باشد .

بر اساس اعلام مسوولان لبنانی، این کشور به بیش از چهار هزار مگاوات برق نیاز دارد که اکنون با توجه به وجود بیش از 85 نیروگاه اصلی و فرعی در سراسر این کشور، فقط یک هزار و نهصد تا دو هزار مگاوات برق تامین می‌شود و کمبود زیادی در این زمینه وجود دارد .

گرانی و کمیابی برق باعث سرقت آن در برخی مناطق این کشور نیز شده و این موضوع به نوبه خود در کار نیروگاهها اخلال ایجاد کرده است . 

دولت لبنان طرح‌ها و برنامه‌های مختلفی را به منظور تامین برق مورد نیاز مردم در پیش گرفته که از آن جمله می‌توان به تاکید بر فعالیت تمام وقت نیروگاه‌ها با تمام توان، هماهنگی برای خرید برق از کشورهای مختلف، توسل به انرژی خورشیدی و اجرای طرح‌هایی برای افزایش تعداد نیروگاه‌ها برای رسیدن به 4 هزار مگاوات برق مورد نیاز اشاره کرد.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد رقابت‌های طایفه‌ای و سیاسی مانع بزرگی در مقابل حل مشکلات جاری مردم از جمله معضل برق شده و این بخش نیز مانند بسیاری از موارد دیگر به میدان مناقشه‌های سیاسی تبدیل شده و کمبود آن حتی به فرهنگ و شوخی‌های رایج در بین مردم لبنان نیز ورود کرده، بگونه‌ای که یک ضرب‌المثل در این کشور می‌گوید، هر کسی بتواند مشکل برق را حل کند، نخست‌وزیر مادام‌العمر لبنان خواهد بود.

در این زمینه بین دو رویکرد در لبنان اختلاف نظر وجود دارد، یک گروه بر توسل به راه‌های کوتاه مدت مانند تامین برق از طریق کشتی و نیروگاه‌های موجود تاکید دارد و گروه دوم بر ساخت نیروگاه برای تامین دایمی برق.
در همین حال سیاست‌زدگی برق و اختلاف دیدگاه در ارتباط با راه‌های تامین آن به عنوان یک موضوع قدیمی در یک دهه گذشته در لبنان قفل محکمی بر راه حل‌های موجود در ارتباط با برق مردم لبنان زده و این روند موجب ادامه معضل کمبود برق در فصول مختلف به خصوص تابستان‌ها شده که مصرف برق به دلیل بکار افتادن کولرهای گازی افزایش می‌یابد.