از مهرماه سال گذشته، قبض‌های کاغذی برق حذف شد. با این کار، ۱۵۰۰ میلیارد تومان در هزینه‌های دولتی صرفه‌جویی شد اما شائبه‌ها و حاشیه‌های زیادی نیز پیش آمد.
برخی اعتقاد دارند که حذف قبض‌های کاغذی، راهی برای افزایش چراغ خاموش قیمت برق بوده است. چرا که مشترکان نمی‌توانند از جزئیات مصرف خود از طریق قبوض کاغذی مطلع شوند. در یکی از پیام‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، آمده است: «به اسم صرفه‌جویی در کاغذ و جلوگیری از قطع درختان و هزار دروغ دیگر، بی‌سر و صدا ۷۰ درصد قیمت برق را بالا برده‌اند.»
بررسی‌های میدانی و گفت‌وگو با مردم، نشان می‌دهد که برای برخی از آن‌ها چنین ذهنیتی ایجاد شده است و برخی نیز متوجه افزایش قیمت نشده‌اند. برخی هم به دلیل آنکه حواس‌شان به پیامک‌های دریافتی نیست، قبض‌های چند دوره‌شان روی هم جمع می‌شود و به یک‌باره، هزینه بیشتری نسبت به پرداخت دوره‌ای می‌پردازند.
مردم چه می‌گویند؟
هما، در شهرک شهید بروجردی در بزرگراه خاوران زندگی می‌کند. او مدیر بلوک‌شان است و می‌گوید: «ما مصرف برق‌مان بالاست اما پول برق‌مان چندان زیاد نیست. تابستان که مدام کولر روشن است، نهایت پول قبض ۸۰ هزار تومان می‌آید اما در زمستان و پاییز همیشه ۲۵ یا ۲۶ هزار تومان است.»
او ادامه می‌دهد: «امسال هم نسبت به قبل فرقی نکرده، فقط قبض‌ها را که خذف کرده‌اند، خیلی بد شده است. چون یک‌وقت یادمان می‌رود که پیامک را چک کنیم، مهلت پرداخت می‌گذرد. بقیه واحدها هم این مشکل را داشته‌اند.»
محمد، در کرج زندگی می‌کند. او می‌گوید: «هزینه‌های زندگی اینقدر زیاد است که دیگر از دست‌مان در رفته. به ریز هیچ‌چیز دقت نمی‌کنم. هرچه پول بیاید، می‌پردازم. به این پیامک‌های قبض برق هم دقت نکرده‌ام، جزئیاتش را هم که می‌گویند می‌توان دید، چک نکرده‌ام. اما اصلا بعید نیست که به این بهانه قیمت برق را هم بالا برده و به ما نگفته باشند.»
اما مهدیه، در شرق تهران زندگی می‌کند و می‌گوید: «چند وقتی است که قبض برق برایمان نمی‌آید اما متوجه نشدم که هزینه فرقی کرده باشد. ما چون مستاجر هستیم، پیامکش برای خودمان نمی‌آید. صاحبخانه مبلغی را تقسیم می‌کند و برای ما می‌فرستد، که آن هم افزایش نداشته و تقریبا مثل همیشه بوده است.»
رضا، در غرب تهران زندگی می‌کند. او می‌گوید: «یک‌سال و نیم است که در این خانه ساکن هستم. ۶ ماه پیش، یک‌بار برق قطع شد و حضوری اداره برق رفتم. آنجا شماره خودم را دادم و مشخصات را هم عوض کردم. ولی حالا هم نه پیامک می‌آید و نه دیگر قبضی هست. فرصت نکرده‌ام ماجرای پول برق را پیگیری کنم و هر روز می‌ترسم که باز هم برق خانه‌ام قطع شود. به نظرم هنوز نتوانسته‌اند سیستم یکپارچه و دقیقی اجرا کنند وگرنه باید همه کارها اینترنتی و روی روال انجام می‌شد و آدم مجبور به مراجعه حضوری نبود.»
گفت‌وگو با مردم، نشان می‌دهد که آن‌ها بیشتر از مشکلات و حاشیه‌های دریافت پیامک گلایه دارند و متوجه تغییر چندانی در هزینه برق نشده‌اند.
سمیرا که در شمال تهران زندگی می‌کند، می‌گوید: «من سه ماه است که در خانه جدیدم مستاجر هستم. مستاجر قبلی، شماره‌اش را به اداره برق داده بود که پیامک مستقیم برای او برود. حالا نه من قبضی دارم و نه صاحبخانه.»
مسئولان چه می‌گویند؟
همچنین بررسی مقایسه‌ای قبض‌های کاغذی با آنچه که روی سامانه‌های اینترنتی وجود دارد، تفاوت چندانی در محاسبه قیمت برق نسبت به زمانی که هنوز قبض‌های کاغذی حذف نشده بود، نشان نمی‌دهد.
«مصطفی رجبی مشهدی»، سخنگوی صنعت برق نیز در این باره به ایرنا می‌گوید: «بعد از طرح حذف قبوض کاغذی برق، بارها شایعات گسترده‌ای درباره افزایش چراغ خاموش قیمت برق منتشر شده است و بارها نیز این مساله را تکذیب کرده‌ایم.»
او ادامه می‌دهد: «تنها چیزی که از مهرماه سال ۹۸ تا کنون تغییر کرده، حذف قبض برق کاغذی بوده و محاسبه قیمت برق، هیچگونه تغییری نداشته است.»
رجبی مشهدی می‌گوید: «به نظر می‌رسد مساله اصلی این است که مردم هنوز عادت به پیامک‌های قبض برق نکرده‌اند. با توجه به موارد و مراجعاتی که تا کنون داشته‌ایم؛ احتمال دارد که پس از الکترونیکی شدن و عدم صدور قبض برق، مشترکان به پیامک‌های دریافتی توجه نکنند. بنابراین مبالغ قبوض روی هم انباشته می‌شود و با جمع شدن قبض چند دوره، اینطور به نظر می‌رسد که قیمت‌ها افزایش یافته است.»
سخنگوی صنعت برق اضافه می‌کند: «مشترکان می‌توانند با مراجعه به سایت‌های شرکت‌های توزیع استان خود، تمام سوابق ماه‌های گذشته‌شان را مشاهده و با همدیگر مقایسه کنند. در این صورت خواهند دید که هیچ تغییری در نحوه محاسبه قبوض برق رخ نداده است.»
رجبی مشهدی آنچه را که در شبکه‌های اجتماعی می‌پیچد، شایعه می‌داند و می‌گوید: «با توجه به شرایط کشور در مبارزه با ویروس کرونا، ما همه تمرکزمان را روی خدمت‌رسانی گذاشته‌ایم. بیش از ۲۰ هزار نفر از همکاران ما، در نقاط مختلف کشور به صورت همزمان مشغول به کار هستند تا هیچ مشکلی در تامین برق پایدار برای بیمارستان ها، مردم و ... به وجود نیاید. بنابراین از اصحاب رسانه و صاحبان کانال های اطلاع رسانی در فضای مجازی، خواهش می‌کنیم در این شرایط که نیازمند آرامش هستیم، با چنین اخباری اذهان مردم را مشوش نکنند.»
نظر شما