زمستان سخت سال ۲۰۱۹ برای همیشه در ذهن ها باقی می ماند، زمانیکه ویروسی ناشناخته و پیچیده با نام کرونا در ووهان چین مشاهده شد و خیلی زودتر از آنچه تصور می شد همه جهان را در بر گرفت این ویروس حالا ۶ ماهه شد.
اگر چه ویروس کرونا، مدارس را به تعطیلی کشاند اما آموزش با شیوه مجازی تداوم یافت و حالا که سال تحصیلی در حال اتمام است و کرونا همچنان پابرجاست لزوم برنامهریزی مناسب برای شروع سال تحصیلی جدید در مهر ۹۹ ضروری به نظر می رسد.
کرونا در پاییز پیش رو می تواند خطرناک تر ظاهر شود و با توجه به همپوشانی آنفلوانزا و کرونا این نگرانی ها بیشتر احساس می شود.
سعید نمکی وزیر بهداشت می گوید: شرایط در مورد ویروس کرونا به هیچ وجه عادی نیست، ۲ احتمال وجود دارد یا حذف ویروس از طبیعت یا فعال شدن آن، هیچ شواهدی برای مسیر اول نداریم، بنابراین به احتمال زیاد به سمت فعال شدن ویروس می رویم و با ویروس پیچیده ای مواجه هستیم که مدام باید منتظر اتفاقات جدید باشیم.
وی می فزاید: احتمال ظهور ابعاد جدید این ویروس چموش و خموش وجود دارد و باید برای بدترین شرایط آماده باشیم و در این شرایط باید دوباره مدارس و دانشگاهها تعطیل شوند بنابراین بهترین اقدام در مسیر عدالت آموزشی این است که از ظرفیت تابستان که به طور موقت وضعیت بهتری داریم برای آموزش مدارس و دانشگاهها استفاده کنیم.
در دوران شیوع و همه گیری کرونا، مدارس اولین جایی بودند که تعطیل شدند و آخرین جایی هستند که برای بازگشایی آنها تصمیم گیری می شود؛ آنچه که هنوز تصمیمی مبنی بر بازگشایی آنها گرفته نشده است و هر گونه تصمیمی در مورد آنها در پاییز پیش رو بستگی به چهره و چگونگی شیوع و همه گیری کرونا دارد.
در چنین شرایطی؛ یکی از نهادهای اصلی جامعه که تحت تاثیر این ویروس دچار تحول و دگرگونی شده نهاد آموزش و پرورش و مدارس است.اوایل اسفند با شروع اپیدمی در کشور، مدارس تعطیل شدند حالا ، چهار ماه می گذرد؛ مدارس تحت تاثیر کرونا شور وحال دانش آموزان را به خود ندیده است، میز و نیمکت، صندلی، بوفه، ورزش، سرویس، همکلاسی، صبحگاه، لباس فرم، کتاب ومشق و پرسش و تکلیف به خاطره ای شیرین برای دانش آموزان تبدیل شده است.
مدرسه تلویزیونی تجربه ای مجدد
مدرسه تلویزیونی تجربه ای که پس از گذشت سه دهه دوباره با شیوع کرونا در کشور تکرار شد ؛ اولین بار ، تعطیلات مدارس بر اثر حمله هوایی عراق در جنگ تحمیلی به شهرهای ایران باعث تعطیلی مدارس شد و آن موقع با شبکه های محدود تلویزیون و ضریب نفوذ کمتر، تحصیل ادامه یافت وحالا حمله های ویروس نامریی کووید ۱۹ مدارس را به تعطیلی کشاند تا دیگربار دانش آموزان را پای مدرسه تلویزیونی بنشاند.
تجربه ای مجدد که مزایای خوبی همچون دسترسی مناسب، محیط کنترل شده،شیوه های جذاب ، اساتید توانمند متخصص،کم هزینه و فراگیر بودن را داشت.مدرسه تلویزیونی گام مناسبی جهت تداوم تحصیل دانش آموزان محسوب می شود، اما عدم تعامل دوسویه و ارزیابی از دانش آموزان از یک طرف و عدم امکان طرح سوال و رفع اشکال از عمده ترین معایب مدرسه تلویزیونی به شمار می رود.
مدرسه تلویزیونی یک حرکت ابتکاری و جایگزین ایام سخت ویروس کرونا وتعطیلی مدارس بود مدرسه ای که اگر چه مدیر،معاون ،دفتر،ناظم و سایر ارکان مدرسه را نداشت اما سعی شد با برنامه ریزی منظم یک مدرسه با نشاط در خانه برای دانش آموز راه اندازی شود .
راه اندازی شاد و ورود به آموزش مجازی
با تعطیلی مدارس وشیوع گسترده ویروس کرونا ، نیمه اول فروردین ۹۹ ، وزارت آموزش و پرورش برای تداوم جریان آموزشی و تعامل دوسویه معلم و دانش آموز در گام دوم بر نامه ا ی تحت عنوان شبکه آموزش دانش آموزی با عنوان نرم افزار شاد را طراحی و اجرا نمود. این برنامه با پیگیری وزارت آموزش و پرورش و همکاری وزارت ارتباطات، دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، مساعدت دانشگاه صنعتی شریف در مرحله بهره برداری قرار گرفته است.
برنامه ای که نیاز به داشتن دستگاه تلفن اندروید داشت و همین کافی بود تا در کنار انتقادات دیگر، قشر محروم جامعه از شاد محروم باشند.اما شاد نیاز آموزشی دوران کرونا بود و هرروز تقویت شده و در بستر فضای مجازی تحصیل ادامه یافت تا سال تحصیلی به اتمام برسد.
اگر چه در ابتدای راه، مشکلات نرم افزاری و اولین تجربه آموزش مجازی در این سطح گسترده موجب نگرانی برخی خانواده ها و فعالان عرصه اجتماعی شد اما برنامه شاد در تداوم راه آموزشی موفق عمل کرد وکار نیمه تمام آموزش و تحصیل را به پایان رساند.
می توان گفت ؛ برنامه شاد ، تجربه ارزشمندی است که می تواند با رعایت مواردی چون توجه به دانش آموزان بی بضاعت، آموزش والدین در مشارکت و ارتقای سواد رسانه ای، نظارت آموزش وپرورش، تاکید بر توانایی معلمین در ارائه دروس، تامین زیرساخت های ارتباطی همچون پهنای باند، اینترنت رایگان و دسترسی آسان در بحران کرونا می تواند جایگزین خوبی برای مدرسه باشد.
همکاری معلم وخانواده ؛ اساس آموزش مجازی
مریم مسافریان آموزگار پایه اول دبستان در گفتگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به نقش موثر برنامه شاد در پیشبرد اهداف آموزشی گفت: علیرغم حساسیت های خاص دانش آموزان پایه اول در کسب مهارت های تحصیلی و رفتاری اما برنامه شاد و مدرسه تلویزیونی مکمل همدیگر سال تحصیلی را در سایه بیماری با موفقیت سپری کنند.
این آموزگار با سابقه آموزش و پرورش افزود: اوایل ، برنامه شاد با سختی های خاص فضای مجازی همراه بود اما با حضور دانش آموزان در کلاس مجازی شاد ، مهارت های خواندن، نوشتن، ریاضیات، علوم و قرآن تداوم یافت بطوریکه، کلاس ۲۶ نفره با حضور کامل دانش آموزان و ارزیابی از طریق خواندن، نوشتن، املا و کارهای دستی انجام شد.
وی افزود: تدریس در پایه اول دبستان و حضور دانش آموزان این پایه در کلاس مجازی دستاوردهای خوبی به همراه داشت که مهمترین آن مشارکت والدین در امر آموزش و نظارت بر تکالیف دانش آموز بود علاوه بر آن با ایجاد رقابت بین دانش آموزان ، تلاش برای بهتر شدن بیشتر بود.
مسافریان می گوید: در این شیوه آموزشی نقش معلم وخانواده بسیار مهم بود بطوریکه در ارزیابی اولیه دانش آموزان پرتلاش، متوسط و ضعیف به راحتی قابل شناسایی بود که با ارتباط موثر و تلاش خانواده در ادامه راه این نقص برطرف شد و جشن الفبای مدرسه نیز در فضای مجازی برگزار شد.
جهاد علمی نقشه راه مدرسه
برابر اصل سی ام قانون اساسی دولت موظف است وسائل آموزش وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسائل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفائی کشور به طور رایگان گسترش دهد.رسالتی خطیر که در این ایام تهدید کرونا، از عهده یک وزارتخانه عائله مندی چون آموزش و پرورش خارج است.
در کنار سختی های خاص آموزش و مشکلاتی همچون دانش آموزان ساکن در مناطق محروم و صعب العبور روستایی و عشایری، حاشیه نشین، افراد بی سرپرست و بدسرپرست، مدارس فرسوده، سرویس مدارس و دانش آموزان بی بضاعت ، توجه به رفع این مشکلات تا قبل از شروع مدارس و تا قبل از آمدن پاییز باید مورد توجه قرار گیرد.
حالا که در سالجاری بنا به توصیه رهبر معظم انقلاب ، خیزش عمومی برای کمک به افراد آسیب دیده از بیماری کرونا با عنوان مساوات و همدلی و کمک مومنانه از نیمه شعبان آغاز شده است و با مشارکت مردم، موسسات خیریه و نهاد های انقلابی کمک های موثر وشایسته ای انجام شده به نظر می رسد این همدلی و کمک مومنانه باید به سمت مدارس تا قبل از شروع سال تحصیلی سوق یابد .
کانون این کمک ها بهتر است ، مدرسه و معلم باشد. اکنون با اجرای برنامه شاد ، آموزگار و مدرسه توانایی شناسایی نیازها و روش های تحصیل را دارند از طرفی با شناخت کامل از دانش آموزان نیازمند می توانند با معرفی و تهیه لیست ملزومات قبل از شروع سال تحصیلی تجهیزات فردی و تعمیرات مدارس به خصوص ضدعفونی کردن،نظارت بر سرویس های بهداشتی،آموزش سرویس مدارس،بوفه و حتی دوره های آموزش کوتاه مدت ویژه آموزگاران در دستور کار قرار گیرد.
۸۰ درصد مدارس بروجرد به شاد متصل هستند
بنا بر گفته رئیس آموزش و پرورش بروجرد در خصوص بهره مندی دانش آموزان از برنامه مدرسه تلویزیونی و نرم افزار شاد، از مجموع ۴۰۰ مدرسه این شهرستان ۸۰ درصد آنها در ۲ نوبت به شبکه شاد متصل شد و هم اکنون ۵۸ درصد مدیران و ۴۸ درصد جمعیت ۵۵ هزار نفری دانش آموزای در شبکه شاد عضو هستند.
محمد مهر افزون با اشاره به اینکه تفاهم نامه وزارتخانه های ارتباطات و آموزش و پرورش در زمینه اینترنت هوشمند مدارس عملیاتی شد گفت: با تلاش شرکت مخابرات و اداره فناوری اطلاعات آموزش و پرورش مناطق استان لرستان فاز اول فعال سازی و تخصیص تجهیزات طرح اینترنت هوشمند مدارس روستایی به مرحله اجرا رسید که طی اجرای این طرح در شهرستان بروجرد حدود یک سوم مدارس روستایی معرفی شده، از امکانات اینترنت هوشمند مدارس بهره مند می شوند.
وی افزود: در این مرحله از میان ۱۲۷ مدرسه روستایی حوزه شهرستان بروجرد، ۴۲ مورد واجد شرایط و دارای زیرساخت های لازم تشخیص داده شدند و طرح اینترنت هوشمند برای آنها فعال شد در این میان ۱۸ آموزشگاه برای نخستین بار از اینترنت بهره مند خواهند شد، ۱۷ آموزشگاه از طرح ماهانه فعلی به طرح هوشمند تغییر کردند و هفت آموزشگاه نیز که از طرح پیش پرداخت بهره می برند، با پایان تعرفه فعلی به طرح هوشمند تغییر خواهند کرد.
ضرورت آمادگی برای رویارویی با کرونا در آستانه پاییز پیش رو
با توجه به وضعیت حادثه خیز کشور و بلایای طبیعی چون سیل، زلزله، تغییرات آب وهوا، سرما،یخبندان، مناسبت ها و حالا کرونا که موجب تعطیلی مدارس شده است ، لزوم بهره مندی از خدمات الکترونیکی در زمینه آموزش اجتناب ناپذیر است .
برنامه شاد و مدرسه تلویزیونی می تواند شروع مناسبی برای تداوم آموزش و ایجاد عدالت آموزشی حداقل در بهره مندی از اساتید توانمند و شیوه های آموزشی یکسان باشد اما لازمه آموزش مجازی ؛ سواد رسانه ای ، بستر سازی مناسب، آموزش والدین و نظارت و پایش است.
باید در نظر داشت که آموزش های الکترو نیکی کم هزینه، فراگیر و دارای خلاقیت هستند از طرفی دانش آموزان بی بضاعت و بی سرپرست از طریق نهاد های حمایتی می توانند به وسایل ارتباط جمعی دست یابند و این دستیابی برای آنها بهتر است تا قبل از بازگشایی مدارس و آمدن پاییز ؛ فراهم شود.
نظر شما