محسن حاجی میرزایی با ارائه گزارشی از مسائل آموزشی و مشکلات فرهنگیان در جلسه روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در سال ۹۸ کمترین میزان بدهی حدود سه دهم درصد بدهی آموزش و پرورش به سال بعد منتقل شد تا فرهنگیان با آرامش خاطر بیشتر به کار خود ادامه دهند.
جامعه امروز، محصول آموزش و پرورش دیروز ما است
وزیر آموزش و پرورش گفت: در شکل‌گیری جامعه آینده ما چه و چگونه آموزش دادن بسیار مهم است؛ امروزِ ما محصول آموزش و پرورش دیروز و فردای ما محصول آموزش و پرورش امروز خواهد بود.
حاجی میرزایی افزود: اثربخشی و کارایی همه نهادهای یک جامعه در گرو کیفیت یادگیری آن جامعه است. هرچه نهادهای توانمندتر و کارآمدتری برای انجام مسوولیت‌های مهمی که بر عهده داریم بخواهیم، باید به یادگیری جامعه توجه کنیم.
وی با بیان اینکه مهمترین میثاق مشترک ما و شما نمایندگان مردم در مجلس، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است، اظهار داشت: این سند هم جزو مطالبات رهبر معظم انقلاب است که بارها بر آن تاکید فرمودند، هم حکم قانون است که باید اجرا شود و هم مورد تاکید رییس جمهوری است و یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیاز اساسی و حیاتی جامعه است.
وزیر آموزش و پرورش گفت: وقتی سخن از تحقق همه الزامات قطعی برای نیل به اقتصاد مقاومتی به توصیه رهبر معظم انقلاب در دستور قرار می گیرد، تربیت نسل توانمند که ظرفیت های مشارکت فعال در اقتصاد کشور را داشته باشد و افزایش تاب آوری ملی، موضوع مورد توجه جدی است. انسان ها، نهادها و جوامع به گونه ای عمل می کنند که یاد گرفته اند. می گویند برای اینکه بتوانید تصوری از آینده یک کشور داشته باشید به مدارس آن کشور مراجعه کنید. ببینید چه و چگونه آموزش داده می شود.
وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: جمعی از اندیشمندان دانشگاهی و حوزوی با بهره گیری از معارف عمیق و ناب فرهنگ اسلامی، آموزه های جهانی و تجربیات ایران در ۴۰ سال پس از انقلاب و مرور کامیابی ها و ناکامی ها در عرصه آموزش به یک سند رسیدند، این سند مبنای همه تحولات در آموزش و پرورش است.
وی گفت: سخن گفتن از اسناد دیگر از جمله سند ۲۰۳۰، در شرایطی که ما مبتنی بر نیازهای جامعه و ارزش های انقلابی و اسلامی خود و مورد پذیرش مردم سند مدونی داریم، سخنی گزاف و بیهوده است.
حاجی میرزایی با بیان اینکه ما در این سند به دنبال چند تحول اساسی هستیم، گفت: انتقال از مفهوم آموزش به مفهوم تربیت و تربیت متوازن و چندساحتی و تربیت در بعد اخلاقی، عبادی و اعتقادی، تربیت در حوزه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علم و فناوری و هنر و زیباشناختی، زیستی و بدنی مجموعه اولویت هایی است که باید به طور متوازن در حوزه تربیت مورد توجه قرار گیرد.
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: مهمترین فعالیت آموزش و پرورش بیش از آنکه انباشته کردن دانش در ذهن دانش آموزان باشد، انتقال از آموزگار به مربی، از دانش آموز به متربی، آماده کردن آنها برای قبول مسوولیت های اجتماعی، مشارکت در زندگی جمعی، دفاع از آرمان ها، ارزش ها و اصول انقلاب اسلامی و دورکردن آنها از انفعال و مراقبت از آنها در برابر آسیب های اجتماعی است.
اسناد تحولی و ۶ زیر نظام
وی با بیان اینکه طی سال هایی که سند تحول تصویب و ابلاغ شده، اقداماتی را در وزارتخانه انجام دادیم، توضیح داد: اسناد تحولی و شش زیرنظام پیش بینی شده، تدوین و در شورای عالی آموزش و پرورش تصویب و ابلاغ شده است و بر اساس هر یک از این زیرنظام ها کارگروه هایی تشکیل و برای هر کدام از زیرنظام ها نیز برنامه پنج ساله ای تدوین شده است. همچنین هر سال برش سالانه آن تعیین و به استان ها ابلاغ می شود. امسال هم برش سال ۹۹ بیش از یک ماه پیش تدوین و ابلاغ شده است.
حاجی میرزایی با اشاره به اینکه اهداف دوره های تحصیلی، دوره ابتدایی اول، دوره ابتدایی دوم و متوسطه اول و دوم باید متناسب با همه ۶ ساحت و ۱۱ حوزه یادگیری تعیین شود، ادامه داد: با تغییر سیستم آموزشی به ۳-۳-۳ کتاب های آموزشی، متناسب با آن تغییر پیدا کرده است.
وی توضیح داد: وقتی می توانیم از اجرای سند تحول سخن بگوییم که بتوانیم نتایج عینی و ملموس سند را در جامعه، مدرسه و سطح دانش آموزان نشان دهیم. اینکه دانش آموزان، معلمان و خانواده های ما چه درکی از سند دارند، وقتی نمی دانند در انتظار چه نتیجه ای باید باشند، شوقی برانگیخته نمی شود؛ بنابراین برای شکل گیری گفتمان، روی ۲۵ بسته تحولی تاکید کردیم. ۲۵ موضوع را انتخاب کردیم که تحول آفرین بودن و قابل مشاهده بودن نتایج، شوق انگیز بودن، قابلیت سنجش و اندازه گیری و فراگیر بودن از جمله محورهای آن است.
برنامه‌های آموزشی تلویزیونی در کمتر از ۲ هفته آغاز شد
حاجی میرزایی با بیان اینکه در شرایط کرونا به یکباره با پدیده غیرمنتظره ای روبرو شدیم که همه امور را تحت تاثیر قرار داد، اظهار داشت: واکنش سریع، دقیق، متنوع و فراگیر به این پدیده مسوولیت مهم آموزش و پرورش بود، ما نمی توانستیم آموزش را تعطیل کنیم، در کمتر از یک هفته ۲ هزار برنامه آموزشی تلویزیونی ارایه شد و تمام محتوای آموزشی که در کلاس درس ارایه نشده بود، عرضه شد.
وزیر آموزش و پرورش توضیح داد: در همان مدت با مشکلی مواجه شدیم چرا که ارتباط تلویزیونی یک طرفه است؛ ما دروس را عرضه می کنیم اما نمی دانیم دانش آموز دریافت می کند یا خیر. بنابراین خود دانش آموزان و مدارس به پیام رسان های خارجی سوق یافتند به همین دلیل ما نیازمند این بودیم که مطمئن باشیم که این کار درست انجام می شود تا بتوانیم مصونیت دانش آموزان را نیز تامین کنیم و مسلط بر کار باشیم.
حاجی میرزایی گفت: برای تحقق این اهداف شبکه شاد را بر بستر داخلی و ظرفیت های بومی طراحی کردیم که بیش از ۷۰ درصد دانش آموزان از فضاهایی که در اختیار و تحت مدیریت ما نبود، به این سمت منتقل شدند و بیش از ۱۳ میلیون دانش آموز عضو شدند. تعاملات آنها منحصرا تعاملات آموزشی است، همه وجوه دیگر بسته شده و امکان ارتباط دانش آموز با دانش آموز نیست و منحصرا ارتباط دانش آموز با معلم و بالعکس در مورد محتوای درسی فراهم است.
وزیر آموزش و پرورش در ادامه ارایه گزارش خود توضیح داد: این اتفاق مهمی بود اما در برخی مناطق امکانات مناسب نیست که با تولید بسته های خودآموز و ارسال به صورت هفتگی و دو هفتگی به دانش آموزان آن را جبران کردیم، ما مسوول آموزش همه دانش آموزان هستیم؛ بنابراین نباید هیچ دانش آموزی از آموزش جابماند.
وی با اشاره به اینکه برای سال آینده و پاییز، اگر با پدیده مشابهی روبرو شویم، باید آمادگی لازم را داشته باشیم، خاطرنشان کرد: اقداماتی که در سال ۹۸ و ۹۹ انجام دادیم، به ما آمادگی داده است و ما اکنون سناریوهای مختلف را بررسی کردیم که چگونه می توانیم از آموزش مراقبت کنیم.
۳۰ هزار معلم حق التدریس، آموزشیار سوادآموزی و مربی پیش‌دبستانی تبدیل وضعیت می‌شوند
وی به تبدیل وضعیت معلمان حق التدریس، آموزشیاران سوادآموزی و مربیان پیش دبستانی نیز اشاره کرد و گفت: این تعداد ۵۸ هزار نفر هستند و بر اساس استفساریه ای که روز پایانی مجلس قبل تصویب و به تایید شورای نگهبان رسید، حدود ۳۰ هزار نفر دیگر نیز به آن اضافه می شود. این تعداد ۸۸ هزار نفر را با ترتیباتی که قانون معین کرده است، تبدیل وضعیت می کنیم.
حاجی میرزایی ادامه داد: یکی از شروط قانون این است که به میزان ردیف اختصاص یافته، بودجه پیش بینی شده باشد. در مورد آموزشیارها باید طبق قانون آزمون بگیریم که به دلیل کرونا به ۲۰ تیرماه موکول شد. تلاشمان این است که این ۲۵ هزار نفر را تا شروع سال آینده تبدیل وضعیت و نیازمان را از مابقی معلمان حق التدریسی تامین کنیم.
وی ادامه داد: ما برای شروع سال آینده ۱۹۷ هزار معلم کمبود داریم و بخشی از این کمبود معلم از طریق دانشگاه فرهنگیان و ماده ۲۸ تامین می شود که حدود ۵۶ هزار نفر از این طریق تامین می شوند و از بقیه به صورت معلمان حق التدرسی استفاده خواهد شد.
وزیر آموزش و پرورش با اشاره به گام های برداشته شده در راستای عدالت آموزشی آنها را اینگونه برشمرد: پوشش پیش دبستانی به عنوان گام مهم در ارتقای کیفیت و عدالت آموزشی به ویژه مناطق دوزبانه از ۳۸ درصد در سال ۹۲ به ۷۴ در سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است.
حاجی میزرایی افزود: افزایش دختران دانش آموز عشایری، ۱۱.۳ درصد و مدارس شبانه روزی در مناطق عشایری ۳۶.۶۳ درصد افزایش یافته است. میانگین پوشش واقعی دوره ابتدایی در ایران ۹۸.۱ درصد، متوسط جهان ۹۴ و منطقه ۸۹.۴ درصد است و این گام مهم در جهت عدالت آموزشی است.
وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران آموزش را در دورترین و محروم ترین مناطق کشور گسترده است، گفت: نرخ ارتقای دانش آموزان ابتدایی در ایران ۹۷.۷ درصد، در جهان ۹۱ و منطقه ۸۹.۵ درصد است که این کیفیت و عملکرد را نشان می دهد. نرخ پوشش پیش دبستانی ایران ۷۴، جهان ۵۲ و منطقه ۳۱ درصد است. ثبت نام دختران به پسران در ایران ۹۸ درصد، جهان ۸۸ و منطقه ۹۲ درصد و این در راستای عدالت جنسیتی است. نرخ تکمیل متوسطه اول ایران نیز در ۹۰ درصد، میانگین جهانی ۷۵.۶ و منطقه ۷۴ درصد است.
نظر شما