تبعات سیاست اول آمریکای ترامپ ظاهرا این بار دامن متحدان سنتی این کشور را در اروپا گرفته است. اگر روزگاری رهبران آمریکا برای کمک به اروپا با اجرای طرح‌هایی مانند مارشال به اروپا کمک کردند تا روی پای خود بایستد و از تنگناهای ژئوپلتیک عبور کند اکنون کسی در کاخ سفید حضور دارد که ابایی از ایجاد خلل فرایند منطقه گرایی اروپا و پروسه اتحادیه اروپا ندارد. در این راستا آمریکا رسما تلاش می‌کند بین کشورهای اروپایی اختلاف بیندازد و حالا دست بر روی پروژه ای گذاشته که امنیت انرژی و توسعه این کشورها را به چالش می‌کشد.
در این زمینه آمریکا اخیرا پروژه نورد استریم را در معرض تحریم قرار داده است. پروژه ای که با سرمایه گذاری ۱۱ میلیارد یورویی قرار است گاز روسیه را از مسیر دریای بالتیک به اروپا برساند.
این پروژه در صورت تکمیل می‌تواند سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز به اروپا برساند. برخی از شرکت‌های بزرگ اروپایی مانند «او ام وی» اتریش، «وینترشال» و «یونیپر» آلمان، شرکت بریتانیایی-هلندی «شل» و «اینژی» فرانسه به همراه «گازپروم» روسیه از سهامداران این پروژه هستند. در این بین سهم شرکت روسی از این پروژه به تنهایی ۵۱ درصد است.
آمریکا با تحریم «نورد استریم ۲» قصد دارد با ایجاد مانع در مراحل پایانی آن از به سرانجام رسیدن این پروژه جلوگیری کند. این اقدام در راستای شعار «اول آمریکا» به دنبال آن است که منافع مالی تامین انرژی اروپا را از دست روسیه خارج کرده و به آمریکا اختصاص دهد. مسکو می‌گوید واشینگتن با استفاده از تحریم‌ها قصد دارد راه خود را برای انتقال گاز از آمریکا به اروپا هموار کند.
پیشرفت چشمگیر در صنعت گاز شیل در ایالات متحده، این کشور را از وارد کننده انرژی به صادر کننده انرژی تغییر داده است و باعث تغییر در ژئوپلتیک انرژی شده است. ورود آمریکا به جمع صادرکنندگان انرژی باعث تشدید رقابت بین صادر کنندگان سنتی انرژی شده است. اما آمریکا ترجیح میدهد به جای رقابت با زور موقعیت‌های اقتصادی صادرات انرژی را کسب کند.
ظاهرا در سنای آمریکا طرح جدیدی مطرح شده که بر اساس آن تحریم‌های بیشتری علیه پروژه گازی «نورد استریم ۲» تصویب شود. این طرح ارائه‌کنندگان بیمه، خدمات بندری، سرویس انتقال محموله‌ها و نیز شرکت‌هایی که به نورد استریم ۲ برای فعالیت مجوز می‌دهند را مشمول تحریم می‌کند. این در حالی است که در سال ۱۳۹۸ نیز سنای آمریکا تحریم‌هایی را علیه «نورد استریم ۲» تصویب کرد.
آلمان می‌گوید طرح پیشنهادی تازه در آمریکا برای افزایش تحریم‌های مربوط به خط لوله گاز «نورد استریم ۲» بین روسیه و آلمان باعث تاسف و دخالت در امنیت انرژی اروپا است. وزارت خارجه آلمان در بیانیه‌ای که ۲۵ خرداد منتشر شده می‌گوید «تحریم‌های تازه به دخالت جدی در امنیت انرژی اروپا و حق حاکمیت اتحادیه اروپا می‌انجامد».
وزارت تجارت آلمان نگران است که اعمال محدودیت‌های جدید ممکن است منجر به اعمال تحریم علیه مقامات دولتی این کشور، به ویژه مسدود کردن حساب‌ها و ممنوعیت ورود آنها به ایالات متحده شود.
اسیر آمریکا نیستیم
در تیر ماه ۱۳۹۷ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دولت آنگلا مرکل را به دلیل بستن این قرارداد با روسیه شدیدا سرزنش کرده و گفته بود برلین کاملاً به کنترل روسیه در آمده است. در آستانه اجلاس ناتو دونالد ترامپ با حمله به دولت آنگلا مرکل، آلمان را به دلیل بستن قرارداد انرژی با روسیه، اسیر حکومت ولادیمیر پوتین خواند.
این سخنان با واکنش آلمان روبه‌رو شد و هایکو ماس، وزیر خارجه این کشور گفت: «ما اسیر نیستیم، نه اسیر روسیه، نه اسیر آمریکا». او در ادامه تاکید کرد: «ما یکی از کشورهای ضامن جهان آزادیم، و همین طور هم خواهیم ماند.»
«رودریچ کیسوتر»، از سیاستمداران بلند پایه اتحادیه احزاب متحد مسیحی هم آمریکا را متهم به در پیش گرفتن استانداردهای دوگانه کرده و گفت که آمریکا در حالی که خود نفت زیادی را از روسیه وارد می کند با این پروژه گازی مخالف است. او افزود: به این ترتیب آمریکا پوتین را خیلی بیشتر از پروژه گازی نورد استریم ۲ تامین مالی می کند.
یادآوری تهران به اروپا
اروپایی‌ها به عنوان متحدان سنتی آمریکا کم کم اثرات انفعال در مقابل سیاست‌های "اول آمریکای" ترامپ را مشاهده می‌کنند. اروپایی‌ها علیرغم سرو صدای زیادی که در ماجرای برجام داشتند نه تنها در مقابل کارشکنی‌های آمریکا در ایفای تعهدات برجامی ایران سکوت کردند خود نیز به بهانه‌های واهی این تعهدات را کنار گذاشتند.
در همین زمینه سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه با یادآوری انفعال اروپایی‌ها در ماجرای تحریم‌های یکجانبه ایران اظهارداشت: «همانطور که به دفعات هشدار داده شده بود که اگر در برابر یک قلدر تسلیم شوید، قلدتر می‌شود، اکنون قلدر آمریکایی متحدان اروپایی خود را مورد گزند قرار داده است. عادت ایالات متحده به قانون شکنی بی حد و حصر تنها به هرج و مرج جهانی منجر خواهد شد. جهان چه زمانی این واقعیت را درک کرده و در برابر این قلدر به پا خواهد خاست؟».
اقدام آمریکا در تحریم پروژه نورداستریم نشان میدهد که آمریکا در استفاده از تحریم دوست و دشمن نمی‌شناسد و هرجا منافعش اقتضا کند از این ابزار استفاده می‌کند. حال باید منتظر ماند و واکنش اروپا به نقض حاکمیت اتحادیه اروپا و دخالت جدی در امنیت انرژی خود را مشاهده کرد.
نظر شما