کامل‌ترین بانک کتاب سنگی ایران در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، علی اوجبی با بیان این مطلب در توضیح تاریخچه چاپ سنگی بیان کرد: در گذشته اگر کتابی می خواست تکثیر شود، کسانی بودند که به عنوان کاتب از روی کتاب ها رونویسی می کردند و بعد یک خطاط روی سنگ را خطاطی و حکاکی می کرد و به صورت برجسته تراشیده و جوهری و در نهایت روی کاغذ چاپ می شد.

وی ادامه داد: صنعت چاپ از دوران قاجار در ایران شروع شد که کتاب‌های سنگی قبل از این دوران را می توان به عنوان نخستین نمونه‌های چاپی، عنوان کرد. چرا که نسخه‌های ارزشمند از کتاب‌های سنگی در کتابخانه ملی موجود است و کامل‌ترین بانک کتاب سنگی در این سازمان وجود دارد. 

مدیرکل کتاب‌های خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به نسخه‌های خطی موجود، گفت: تنوع در نسخ خطی یکی از ویژگی‌های داشته‌های کتابخانه ملی است که توسط اداره کل کتاب‌های خطی و نادر سازمان حفظ و نگهداری می‌شود. در واقع برخی از کتابخانه‌ها مانند کتابخانه مرعشی نجفی و یا آستان قدس رضوی به شکل تخصصی روی کتب دینی متمرکز هستند اما کتابخانه ملی ایران، کتابخانه مجلس و یا کتابخانه دانشگاه تهران، از تنوع بسیاری در زمینه نسخ خطی برخوردار هستند. 

وی تاکید کرد: در چهار سال گذشته برای دستیابی به نسخ خطی نادر فعالیت های بسیاری صورت گرفت و علاوه بر تهران، کارشناسان خود را نیز به شهرستان ها اعزام کردیم که در طول این مدت نسخه های بی نظیری خریداری شد. به عنوان مثال یک کتاب در حوزه داروشناسی از یک خانواده در تبریز خریداری شد.

علی اوجبی توضیح داد: این کتاب ۵ جلد است که متعلق به یک پزشک و داروشناس اندلسی به نام ابن سمجون است. یکی از کارشناسان معروف در ترکیه اعلام کرده بود که چهار جلد از این کتاب در نقاط مختلف دنیا شناسایی شده و موفق نشده جلد اول این کتاب را پیدا کند. اما خوشبختانه در اداره کل کتاب های خطی و نادر کتابخانه ملی ایران توانستیم جلد اول این کتاب را که برای قرن ۶ قمری است با نام «ادویه مفرده» پیدا و خریداری کنیم.

مدیر کل کتاب‌های خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پایان صحبت‌های خود درباره محتوای این کتاب گفت: کتاب «ادویه مفرده» دربرگیرنده دانش پزشکی قرون دور است و مانند یک دایره المعارف بوده و تا مدت ها به عنوان یک منبع مورد استفاده قرار می گرفته است.

بیش از ۴ هزار فایل الکترونیکی پایان‌نامه در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گردآوری شد

معاون اداره کل فراهم آوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از دریافت بیش از ۴ هزار فایل الکترونیکی پایان نامه در ۲ماهه نخست سال جاری خبر داد و گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و نبود امکان پذیرش مراجعان حضوری، فرآیند واسپاری پایان نامه ها توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی بصورت الکترونیکی انجام گرفت.

فرناز محمدی معاون اداره کل فراهم آوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اعلام این خبر درباره چگونگی ارسال و ثبت پایان نامه ها در کتابشناسی ملی توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی گفت: دانشجویان و محققان می توانند با مراجعه به نشانی اینترنتی  http://www.nlai.ir/sending-thesis  یا از طریق پست الکترونیک nonbook-acquisition@nlai.ir  فایل پایان نامه خود را با فرمت PDF جهت نگهداری دائمی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی بارگذاری کنند.

وی ادامه داد: واسپاری پایان نامه به کتابخانه ملی دارای مزایای مختلفی است که از جمله می توان به ثبت اثر(پایان نامه) به نام دانشجو در کتابشناسی ملی و امکان رصد آن از طریق سایت سازمان برای عموم محققان و پژوهشگران اشاره کرد. این مهم در کنار جلوگیری از موازی کاری در امر نگارش پایان نامه و غنی شدن منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کمک شایانی به پیشبرد تحقیقات موثر و مولد خواهد داشت.

محمدی با اشاره به گسترش ویروس کرونا، گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و ضرورت برنامه ریزی در راستای افزایش خدمات الکترونیکی و کاهش خدمات حضوری، در اداره کل فراهم آوری این سازمان، برنامه هایی به منظور به حداقل رساندن مراجعات حضوری پیش بینی شد.

معاون اداره کل فراهم آوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین به فراهم شدن امکان مشاهده نسخه کامل پایان نامه های ارسالی به سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای اعضای این کتابخانه اشاره کرد و گفت: پیش از شرایط کرونا، دانشجویان و محققان می توانستند فقط ۲۰ صفحه نخست پایان نامه های مورد نظر را از طریق وب سایت این سازمان مشاهده کنند.

وی بیان کرد: اما در شرایطی که لازم است مراجعه به حداقل برسد، به همین دلیل این امکان برای اعضای کتابخانه ملی فراهم شد تا نسخه کامل پایان نامه ها را از طریق وب سایت این سازمان مشاهده کنند.

محمدی در پایان صحبت‌هایش در پاسخ به این سئوال که آیا امکان استفاده از پایانامه‌ها برای دانشجویان یا متقاضیانی که عضو کتابخانه ملی ایران نیستند فراهم است؟ گفت: افرادی که در کتابخانه ملی ایران عضویت ندارند هم می‌توانند ۲۰ صفحه نخست پایان نامه‌ها را مشاهده کنند.