دکتر حسین امیررحیمی روز چهارشنبه در خصوص کرونا و ابعاد گوناگون داخلی و خارجی این بیماری و تاثیر آن بر اقتصاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با فرض طولانی‌تر شدن شیوع بیماری کرونا دو دیدگاه پیشنهادی در حوزه اوضاع اقتصادی وجود دارد یکی این است که کرونا شرایط حاکم بر روابط کشوها را تعدیل می‌کند و دیگر تحریم و این گونه موارد شاید در سالهای آینده اصلا معنا نداشته باشد.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی اقتصادها با رویکرد جدیدی وارد می‌شوند و اگر این اتفاق بیفتد باید بر خط مزیتهای اقتصادی خود برنامه تعریف کنیم و جلو برویم یعنی صنایع تبدیلی، کشاورزی، نفت و گاز، توریسم و گردشگری مزیتهای کشور ماست که باید بر آنها تمرکز و توجه بیشتر داشت.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: اما اگر این اتفاق نیفتد و مشابه شرایط قبل از کرونا را داشته باشیم و فقط کرونا برود این یعنی این که تحریمها هست اقتصاد ما محدودتر می‌شود و حتما باید دو کار را در اقتصاد کشور و استان انجام داد.
امیر رحیمی افزود: اول اینکه باید دولت را چابک کنیم یعنی علاوه بر مولدسازی از دارایی‌ها، بهبود بهره‌برداری و پیشبرد سیاست‌های مالی باید در سطح کارکنان دولت مانند سیاست چند سال اخیر را ادامه دهیم و به دنبال افزایش پرسنل نباشیم.
وی اضافه کرد: پیشنهاد این است که اگر شرایط کرونا را حذف کنیم باید بر مبنای اقتصاد هوشمند سرمایه گذاری در هر نقطه کشور را بر مبنای مزیت اقتصادی هر نقطه انجام دهیم. نباید عجولانه دنبال سرمایه‌گذاری در هر بخشی باشیم و از فرصتی کرونا که در پذیرش اقتصاد الکترونیکی فراهم آورده به نحو احسن استفاده کنیم.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی در خصوص تفاوت اقتصاد ایران پس از کرونا گفت: اقتصاد ایران نسبت به اندازه و سهم خود از اقتصاد جهانی ضربه کمتری از موضوع کرونا در دنیا متحمل شده است، درست است که فشار اقتصادی روی خانوارها وجود دارد، تورم هست، افزایش قیمت داشته‌ایم اما در اقتصادهای دیگر بیشترین ضربه را از روابط بین المللی‌شان دیده‌اند.
امیررحیمی افزود: کشور چین که از رشد ۱۰ درصدی به رشد پنج درصدی در اقتصاد افت می‌کند با توجه به اعداد و ارقام گردش در اقتصاد چین دچار افت شدیدی شده است اما ما که رشد منفی را تجربه می‌کردیم با وقوع و شیوع کرونا خیلی شرایط اقتصادی دچار کاهش فوق‌العاده نشد و سیاست‌های خوبی هم که دولت در بازار سرمایه، تعمیق و مشارکت مردم در اقتصاد انجام داده است باعث شده که سال جاری وضعیت اقتصادی بهتری از ۹۸ داشته باشیم.
وی ادامه داد: اگر کرونا در طی یکی، دو ماه اخیر روند کاهشی داشته باشد و اگر بخواهیم همچنان با کرونا ادامه دهیم وضعیت اقتصادی مان به سال ۹۸ نمی رسد اما باز هم آسیب کمتری نسبت به بقیه کشورها خواهیم دید.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی در خصوص تفاوت اقتصاد جهان قبل و پس از کرونا نیز گفت: فکر می‌کنم جهان قبل از کرونا بر عکس اقتصاد ایران که به شدت در قالب شاخص‌های اقتصادی حرکت می کرد و با توجه به آزادی سرمایه گذاری که منابع مالی مدام در چرخش به سمت بازارهای پردرآمد و دارای ریسک پایین بود پس از کرونا دارای ساز و کار متفاوتی در اقتصاد شود.
امیر رحیمی افزود: پرداختن به موضوعاتی مانند مباحث اجتماعی در اقتصاد و این که فقط کسب درآمد، تولید و مصرف ملاک اصلی وضعیت خوب یک جامعه نیست همچنین پرداختن به مباحثی چون قدرت خرید، سطح رضایتمندی، میزان کسب مطلوبیت، برخورداری از امنیت سرمایه و امنیت بهداشتی در اقتصادهای دنیای امروز به عنوان مطالبه مردم و هم اصول مورد توجه در سیاست‌گذاری دولتها لحاظ می‌شود.
وی ادامه داد: در روابط بین‌المللی یک اتفاق مشخص رخ می‌دهد و آن هم پیشی گرفتن زود تر از موعد چین از آمریکا خواهد بود که اگر قبلا گفته میشد که چین طی ۱۵ سال آینده از آمریکا در اقتصاد جلو می‌زند این پیشی طی دو سال آینده رخ خواهد داد و چه بسا امروز هم اقتصاد چین فراتر رفته باشد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: چین با وجود این که مرکز شیوع بیماری کرونا بود تنها حدود ۱۰۰ هزار نفر مبتلا داشت اما در آمریکا بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر درگیرند و مرگ و میر بسیار بالاتری هم داشته است و همه اینها نشان می‌دهد هم در موضوع اصل بیماری و هم آمادگی چین برای حمایت، فروش کیت، فروش محصولات و سایر لوازم پیشگیری به کل دنیا، از نظر درآمد وضعیت خوب تری داشته است لذا اقتصاد چین در این شرایط محدود شده اما منفی نشده است.
امیر رحیمی افزود: غرب به خصوص آمریکا ضرر بیشتری از شیوع کرونا دیده و در روابط جهانی آینده فکر می‌کنم دیگر به قدرت آمریکای دو سال پیش که مدام دخالتهای فراوان در مسائل بین‌المللی داشت و تحریم ایران را رقم می زد نمی‌توان اتکا کرد.
وی در پاسخ به این که چه تمهیداتی برای زیست بهتر در ایران پس از کرونا پیشنهاد می‌کنید اظهار داشت: پیشنهاد من این است که در برگزاری مراسم، دورهمی‌ها، مهمانی‌ها و تجمعات انسانی کاهش یابد و با برنامه‌ریزی دقیق‌تر پیش رود.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: همچنین سطح بهداشتی که الان جامعه دارد رعایت می‌کند و از دلایل موفقیت ایران در کرونا همین موضوع بهداشت‌پذیری و رعایت مردم بود را نباید به آسانی از دست داد و حفظ و استمرار آن برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها باید لحاظ شود.
امیر رحیمی افزود: در مدیریت درآمد و هزینه خانوار در دوران کرونا به جز شهروندانی که شغل آزاد داشتند آنها که کارمند هستند و آسیب ندیده‌اند درآمدها بدون تغییر بوده اما مخارج خانوارشان کاهش یافته است و سطح قابل قبولی از مخارج مربوط به هزینه های بیرون خانه میشد که الان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و با مدیریت این سطح از پس انداز، می‌توان وضعیت درآمد و اقتصاد خانوار را به این شکل بهبود بخشید.
وی ادامه داد:ما در زمانی که کرونا وجود نداشت و در گذشته، آموزشهایمان محدود به آموزش‌های حضوری بود اما امروز به راحتی می‌توان گفت بخش قابل توجهی معادل بیش از ۵۰ درصد آموزشها در کل کشور مجازی شده که شاید خطا هم داشته ایم اما خطاها هم ارزشمند بوده است که پیشنهاد می‌شود بخش قابل توجه بودجه آموزش و پرورش را به سمت آموزش مجازی، مولدسازی و یکپارچه‌سازی آموزش ببریم.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: این مساله به طور قطع موافقان و مخالفانی دارد اما از شرایط قبل از کرونا می‌تواند بهتر باشد. توسعه آموزش و پرورش مجازی در سطح کشور نیازی عمده است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی در خصوص تغییرات اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا در سطح استان گفت:اقتصاد این استان با توجه به ویژگی‌های خاص خودش که سه ویژگی اصلی است دارای شرایط متفاوت‌تری نسبت به کل کشور در موضوع کرونا شده است.
امیر رحیمی افزود: نخستین ویژگی اقتصادی این استان، گردشگری محور و زیارت محور بودن اقتصاد خراسان رضوی است چون حدود نیمی از فضای اقامتی کل کشور در این استان قرار و فعالیت دارد از این محل آسیب جدی به اقتصاد استان وارد شده است بنابر این اقتصاد این استان متفاوت از اقتصاد صنعتی و کشاورزی برخی دیگر استانها آسیب دیده است.
وی ادامه داد: دومین ویژگی اقتصادی این استان، عدم حضور پررنگ نهادهای مرتبط با دولت در اقتصاد آن است. ما نسبت به اندازه استان و جمعیتی که داریم سهم ناچیزی از شرکتهای دولتی را متمرکز در خراسان رضوی داریم. مثلا کل شرکتهای بورسی- که از فضای تامین سرمایه کلی کشور بهره می‌گیرند - در این استان تنها یک و نیم درصد از حجم کل بازار سرمایه است در حالی که ما حداقل برای استان خراسان رضوی در هیچ شاخصی زیر پنج درصد سهم را نمی پذیریم.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: این یعنی پنج درصد اقتصاد استان را باید در بخش بورس داشته باشیم در حالی که حجم موجود بازار سرمایه در خراسان رضوی حدود یک و نیم درصد است.
امیررحیمی افزود: شرکتهایی مانند شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) و یا مجموعه‌هایی مانند ستاد اجرایی فرمان امام(ره) که در اقتصاد نقش دارند حضور خیلی پررنگی در استان خراسان رضوی ندارند در حالی که در سایر استانها در مواقع بحرانی، حضور و نقش کمکی خوبی دارند که این هم دلیل دیگری است که آسیب بیشتری از کرونا را در استان شاهد باشیم.
وی ادامه داد: سومین دلیلی که موجب می شود استان خراسان رضوی آسیب بیشتری در زمان تشدید و شیوع بیماری کرونا ببیند از دست رفتن نخستین دوران اوج مسافرتی استان در سال جدید یعنی در عید نوروز و سپس خرداد ماه است یعنی اگر این بیماری در آذر ماه تا اواخر زمستان شایع می شد و سپس به اتمام می‌رسید دیگر در عید و خرداد ماه که شاهد اوج مسافرتها به این استان بودیم، تبعات و مشکل کمتری از بابت کرونا به خراسان رضوی وارد میشد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: آمار درآمدهای استان و برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که اقتصاد استان چه قدر از محل کرونا و شیوع آن متضرر شده است مثلا در فروردین امسال کل درآمدهای دولت از خراسان رضوی ۱۱۶ میلیارد تومان و در اردیبهشت ماه این درآمدها ۲۵۸ میلیارد تومان بوده است و در مجموع طی دوماه اول امسال ۳۷۴ میلیارد تومان وصولی درآمد دولت از این استان بوده است.
امیررحیمی افزود: اما پارسال در فروردین ماه ۱۴۸ میلیارد تومان و در اردیبهشت ماه ۲۹۱ میلیارد تومان وصولی درآمد استان بوده است که مجموع دو ماه پارسال معادل ۴۳۹ میلیارد تومان درآمد این استان برای دولت بوده است که این آمار نشان می‌دهد ما در دو ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۵ میلیارد تومان درآمد کمتری برای دولت داشته‌ایم.
وی ادامه داد: مجموع کاهش درآمد فعالیتهای اقتصادی استان خراسان رضوی در فروردین ماه امسال ۵۰۰ میلیارد تومان و در اردیبهشت ماه ۵۰۰ میلیارد تومان است که در مجموع هزار میلیارد تومان فعالیتهای اقتصادی است که دولت می‌توانست در این استان درآمد کسب کند و طی این دو ماه کاهش یافته است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: بر اساس محاسبه دوم میزان ضرر اقتصادی وارده به استان، دولت با اختصاص ۷۵ هزار میلیارد تومان صنایع آسیب دیده از کرونا را در کل کشور حمایت می‌کند و برآورد ما این است که اقتصاد استان خراسان رضوی حداقل پنج درصد اقتصاد کشور است که بر این مبنا حدود چهار هزار میلیارد تومان آسیب کرونا به اقتصاد استان و سهم خراسان رضوی از این بودجه کلی برآورد می‌شود.
امیررحیمی در خصوص تغییرات اقتصادی ناشی از شیوع کرونا در سطح ملی نیز اظهار داشت: در سطح ملی، فراگیری کرونا دو اثر اصلی را به همراه داشته است یک اثر که مستقیم، قابل مشاهده و مشخص است که شاید بخشی به دلیل شرایط تحریم و وضعیت اقتصاد کشور در سال ۹۸ است که در جریان هم بود به این معنا که با تجربه وضعیت اقتصادی ناشی از تحریمها، کرونا به اندازه تحریمها تاثیر در روابط خارجی نداشته است.
وی افزود: در اسفند سال گذشته صادرات غیرنفتی و محصولات کشاورزی از استان خراسان رضوی به صفر رسید و کاهش شدید داشت این روند نزولی و کاهش در سال ۹۹ هم ادامه دارد اما آنچه توام با خوش بینی و مثبت ارزیابی می‌شود این است که واردات هم محدود شد به مواد و اقلام پیشگیرانه از کرونا و درمان آن بنابر این خیلی واردات سرسام آور نداشته‌ایم.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: این استان پارسال ۱.۵ میلیارد دلار تراز مثبت ثبت کرد و در دو ماه گذشته هم تراز ما مثبت است.
امیر رحیمی افزود: دومین اتفاق ناشی از کرونا و شیوع آن در حوزه اقتصاد کشور در حوزه بازار سرمایه است. ما بازار سرمایه‌ای داشتیم که در سال ۹۸ از نظر عددی رشد کرده بود و از نظر کیفی خیلی رشد نمی‌کرد و می دانیم که رشد اسمی یا حجمی با رشد حقیقی متفاوت است.
وی ادامه داد: این به این معناست که زمانی با تعداد سهامدار پایینی معاملات سطح بالا در بازار سرمایه انجام میشد اما امروزه هر روز تعداد سهامداران نسبت به روز گذشته افزایش می‌یابد و این با استقبال خوبی همراه شده و از طرفی برنامه است که برای آزادسازی سهام عدالت تعداد دارندگان کد بورسی در کشور به بیش از ۴۰ میلیون نفر برسد و این اتفاقی است که در قالب آن عملا بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور دارای کد سرمایه داری می شوند.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: حال مساله این است که این وضعیت چه اثرات مثبتی در اقتصاد دارد؟ نخستین اثر این است که صفهای سنگین یا موج‌های خرید شکل می‌گیرد و برای مثال کل سهام که قبلا در اختیار ۱۰ نفر بود و بازار و نوسان بالا و صف عرضه و تقاضا شکل می گرفت حالا ۴۰ میلیون نفر سهامدار هستند و به طور قطع بازار به سمت شاخص‌های حقیقی حرکت می‌کند. بنابراین دیگر با جو، نوسان و شایعه، صف خرید و فروش تشکیل نمی‌شود.
امیر رحیمی افزود: عمق بازار هم افزایش می یابد یعنی اگر ۴۰ میلیون نفر هر کدام یک میلیون تومان بیاورند در مجموع ۴۰ هزار میلیارد تومان می‌شود که عدد قابل توجهی در اقتصاد محسوب می‌شود.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: اتفاق مثبت دیگر ناشی از کرونا را می‌توان در این دانست که اقتصاد هوشمند با سرعت بیشتری جلو برده شد. از مولفه‌های اقتصاد هوشمند حذف معادلات با پول نقدی اعم از سکه و پول کاغذی است.
امیر رحیمی افزود: الان دولت بدون پرداخت هزینه زیاد، به واسطه شیوع بیماری، نقل و انتقالات را در حوزه اقتصاد به صفر نزدیک کرده است و اگر بشود مراجعات به ادارات را نیز به حداقل برساند و تمام امتیازات، مجوزها و اقدامات دولت از مسیر الکترونیکی انجام شود می‌توان آن را از دستاوردهای کرونا دانست.
وی در خصوص میزان پایداری تغییرات ناشی از کرونا نیز گفت: فکر می‌کنم مثلا تغییرات بورس و تغییرات مثبت مسیر اقتصاد هوشمند پایدار هستند اما بعید است مسائل بهداشتی و تغییر فرهنگ مصرفی هم پایدار باشند.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: در اقتصاد مفهومی تحت عنوان "کشش پذیری" داریم به این معنا که اگر خانواده‌ای سالی یک بار مسافرت برود با خانوده‌ای که سه سال یک بار به مسافرت می‌رود رفتار مصرفی متفاوتی دارد به این شکل که خانواده‌ای که هر سه سال یک بار به سفر می‌رود حرص و اشتیاق فراوانی برای خرید دارد.
امیر رحیمی افزود: در دوران پسا کرونا می‌توان یک شکوفایی را شاهد بود و آن هم این که از این فضا که مردم مصرفی در سال قبل نداشتند در سفرهای خود به استانهای دیگر می‌توانند سوغاتی که نتوانستند بخرند را این بار با حجم بالاتر و مقدار بیشتر بخرند که خود می‌تواند برای اقتصاد آن استان تامین مالی کند.
وی در پاسخ به این که از نگاه علم اقتصاد آیا کرونا در حوزه اقتصاد پدیده‌ای بحران زا تلقی می‌شود یا نه افزود: بحران اقتصادی سه شاخص اصلی دارد که در درجه اول باید فراگیر باشد یعنی فقط متعلق به یک منطقه یا کشور نباشد که این ویژگی را کرونا دارد به طوری که فراگیرترین موضوعی بوده که حتی از جنگ جهانی هم که کشورهای درگیر را دچار کرده بود بیشتر دنیا را درگیر کرده است بنابراین کرونا از باب فراگیری، بحران است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: دومین ویژگی بحران این است که شکوفایی و رونق را بحران نمی‌دانیم لذا این که بورس ما هر عددی بوده و حالا ۱۸۰ درصد رشد کرده را بحران نمی‌گوییم و اساسا بحران را در اعداد و روندهای منفی می‌دانیم و از این بابت تجارت جهانی در کل اقتصاد دنیا کاهش پیدا کرده بنابراین افت تجارت جهانی، کرونا را در این سطح به یک بحران تبدیل کرده است.
امیر رحیمی افزود: ویژگی سوم بحران این است که در زمان بحران هیچ راه حل قطعی و منطقی برای آینده قابل پیش بینی نیست که این ویژگی را هم در کرونا شاهدیم و نمی‌توان گفت هفته بعد تمام می‌شود یا نه.
وی ادامه داد: بحرانها سازو کار و رفتار جدید اقتصادی و رفتار در انسانها از نظر رفتاری و مصرفی ایجاد می‌کنند پس در خصوص اقتصاد ایران کرونا بحران نیست، یک شوک است که از بحران شدت پایین‌تری دارد. علتش هم عدم تاثیرپذیری و عدم تاثیرگذاری اقتصاد ایران از اقتصاد بین الملل در شرایط امروز است. قبل از کرونا ما تحریم بودیم که نه تاثیری در اقتصاد جهان داشتیم و نه اقتصاد جهانی روی ما تاثیری می‌توانست بگذارد و رشد و تاب آوری که در اقتصاد ایران وجود داشت این تاثیرپذیری از کرونا را به حداقل رساند.
بر اساس آخرین آمار رسمی تاکنون ۲۱۲ هزار و ۵۰۱ نفر در ایران به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۳۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جان باختگان کرونا در کشور به ۹ هزار و ۹۹۶ نفر رسیده است.
براساس این گزارش تاکنون ۱۷۲ هزار و ۹۶ نفر از بیماران نیز بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند.
نظر شما