دهم تیرماه بی‌گمان برگ زرینی در تاریخ ذهن مردمان این سرزمین نقش بسته و خاطره افتخار و غرور ملی یک ملت برای حراست از کیان و پاسداری از یک سرزمین برای همیشه در اذهان کوچک و بزرگ مردم شهر و روستا و ایل های غیور عشایر این خطه مرزی حک شده است.
روزی پر افتخار و غرورآمیز که سمبل مقاومت، رشادت و شهامت مردمان مظلوم و صبور این دیار و همه پرستوهای خونین بال عملیات کربلای یک شده و امروز مهران آزاد و قهرمان، دروازه میلیون‌ها نفر برای رسیدن به وصل سرور شهداست و آرزوهای دیرینه همه برای زیارت کربلا محقق شده است.
امروز دهم تیرماه روز مهم و تاریخی برای مردم ایلام این مرزداران غیور و مام میهن به عنوان وصله‌ای از جنس سرزمین مادری و یک افتخار و غرور ملی است اما وقتی برگ برگ تاریخ کشور را تا دهم تیرماه ورق بزنیم در می‌یابیم که هنوز این افتخار غرورآمیز در تاریخ ملی کشور ثبت نشده و هنوز این حادثه مهم همچون محرومیت این دیار به ثبت نرسیده است.
مهران قهرمان پیشانی توسعه و کلید طلایی افتخار دروازه عتبات عالیات ایلام که چند سالی است امن‌ترین گذرگاه و نزدیک‌ترین معبر برای رسیدن به وصال جانان و زیارت کربلا است در دهم تیرماه سال ۶۲ آزاد شد و رهبر کبیر انقلاب برای این افتخار ملی فرمودند "مهران را هم خدا آزاد کرد".
ضرورت اجرای عملیات کربلای یک
در پی تصرف فاو در عملیات والفجر هشت به دست رزمندگان اسلام شوک سختی به صدام و حامیانش وارد شد، دشمن بعثی به دنبال این عملیات غافلگیر کننده و ناکامی در بازپس‌گیری فاو از رزمندگان ایرانی و برای جلوگیری از حملات گسترده ایران، در پی حملات متعدد در غرب کشور، شهر مهران را به تصرف درآورد و با هیاهو آن را به رخ جهانیان کشید.
صدامیان تلاش کردند تا با ادامه عملیات‌های خود، نقاط دیگری را تصرف کند، ادامه چنین وضعیتی م توانست عواقب وخیمی را هم از بعد نظامی و هم از بعد سیاسی برای ایران اسلامی به دنبال داشته باشد چرا که پس از اشغال مهران برخی شواهد نشان دهنده این بود که دشمن از حملات زمینی خود دست بر نداشته و همچنان در محورهایی خود را آماده تک می‌کند.
این احتمال هم داده می شد که در صورتیکه نیروهای خودی به دشمن مجال بدهند، قصرشیرین و سپس سومار از توابع استان کرمانشاه نیز مانند مهران به تصرف عراق در خواهد آمد، بر همین اساس، برای مقابله با حرکت جدید عراق، انجام عملیات برای آزاد سازی شهر مهران و ارتفاعات آن مورد تاکید قرار گرفت.
عملیات کربلای یک و آزاد سازی شهر مهران در ساعت ۲۲:۳۰ شب نهم تیرماه ۱۳۶۵ با هدف بازپس گیری مهران و تصرف ارتفاعات مهم و استراتژیک قلاویزان و با رمز یا ابوالفضل العباس ادرکنی آغاز شد.
با شروع عملیات، رزمندگان اسلام در اغلب محورها خطوط دشمن را شکسته و توانستند با از هم گسیختگی نیروهای دشمن، عملیات را بدون وقفه ادامه دادند و علاوه بر آزاد سازی شهر مهران ارتفاعات اشغال شده در نقاط مختلف این شهر را نیز از چنگان رژیم متجاوز بعثی آزاد کنند و حماسه دیگری را مانند فتح خرمشهر رقم بزنند.
این عملیات در واقع پایانی بر استراتژی دفاع متحرک عراق بود و از سوی دیگر نقطه شروع امیدوار کننده‌ای برای رزمندگان اسلام که ضعف دشمن بعثی را به رخ حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای صدام بکشند.
این پیروزی بزرگ از الطاف الهی بود که به این صورت انجام شد، امام راحل هم در خصوص آزاد سازی شهر مهران گفت: مهران را هم خدا آزاد کرد، رزمندگان سپاه اسلام با عشق و ایمانی که داشتند و دستوری که از فرمانده کل قوا و امام خود داشتند، توانستند به سرعت به اهدافشان برسند.
افتخار آفرینی‌های رزمندگان اسلام در آزادسازی مهران از چنگال بعثی در نهم تیرماه ۱۳۶۵ طی عملیات کربلای یک، هرگز از ذهن ملت ما و از صفحات درخشان تاریخ پاک نخواهد شد. این عملیات که منجر به آزادسازی شهر مهران و ارتفاعات فوق استراتژیک قلاویزان و چندین منطقه دیگر شده بود، جز با مجاهدت و رزمندگان شجاع انجام شدنی نبود.
نتایج عملیات کربلای یک
۱۰ روز جنگ و مقاومت در منطقه مهران به آزادسازی ۱۷۵ کیلومترمربع از خاک ایران و عراق، از جمله جاده دهلران مهران ایلام، شهر مهران و بیش از هشت روستای اطراف آن، ارتفاعات حساس و سرکوب قلاویزان و حمرین خصوصاً بلندترین قلّه منطقه (قلّه ۲۲۳) و ۲ پاسگاه مرزی منجر شد.
همچنین عقبه‌های دشمن از جمله شهرهای بدره و زرباطیه در دید و تیر نیروهای اسلام قرار گرفت در این عملیات ۷۰۰ نفر از نیروهای خودی شهید و چهار هزار و ۵۰۰ نفر مجروح شدند.
تلفات و خسارات دشمن
در این عملیات ۱۰ هزار نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی و هزار و ۲۱۰ نفر اسیر شدند. همچنین تعداد ۱۱۰ دستگاه تانک و نفربر و تعداد زیادی ادوات و خودرو منهدم گردید و ۶۹ تانک و نفربر،هشت۸ دستگاه مهندسی، ۶۱ قبضه ادوات و ۶۴ خودرو به غنیمت گرفته شد.
لزوم بازگویی واقعیت‌های آزادسازی مهران
ایثارگر ایلامی با بیان اینکه اتفاقاتی در جریان عملیات آزادسازی مهران رخ داده است که باورکردنی نیست، گفت: واقعیت‌های این حماسه عظیم باید از راه‌های مختلف برای مردم بازگو شود.
جواد رحیمی‌مقدم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در جریان عملیات کربلای یک که با هدف آزاد سازی مهران از چنگال ارتش متجاوز رژیم بعث انجام شد رزمندگان اسلام با از خودگذشتگی و با دستان خالی موفق به آزادسازی مهران شدند و این باید برای نسل جوان بازگو شود.
وی با بیان اینکه عملیات کربلای یک بر اساس اصول کلاسیک نظامی و دفاعی عاقلانه نبود و رزمندگان اسلام تنها با تکیه بر نیروی ایمان و اراده خود این عملیات را به پیروزی رساندند، تاکید کرد: رشادت‌هایی که رزمندگان در جریان این عملیات از خود نشان دادند در باور بسیاری از افراد جامعه نمی‌گنجد اما باید این واقعیت‌ها با زبان هنر و رسانه برای مردم بازگو شود تا این فداکاری‌ها به فراموشی سپرده نشود.
رحیمی‌مقدم یادآور شد: سالروز عملیات آزادسازی مهران همچون یاد و خاطره سرداران شهید این عملیات و دیگر عملیات‌های انجام گرفته در مرزهای استان ایلام به عنوان جبهه میانی دوران دفاع مقدس غریب و مهجور مانده است.
وی تاکید کرد: عملیات آزادسازی مهران به عنوان یکی از مهمترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس متناسب و شایسته قدر و ارزش آن در سطح ملی معرفی و مستندسازی نشده است.
رحیمی‌مقدم افزود: رزمندگان اسلام در یک عملیات سخت و پیچیده موفق به آزادسازی مهران به عنوان یکی از نقاط پراهمیت برای بعثی‌ها شدند و یکی از مهمترین شگفتی‌ها در تاریخ دفاع مقدس را رقم زدند.
وی با بیان اینکه مهران آنچنان برای صدام مهم بود که به فرمانده لشکر ۱۷ خود پس از تصرف این شهر مدال اعطا کرد، اضافه کرد: ادامه اشغال مهران ضمن تضعیف روحیه رزمندگان در دیگر جبهه‌ها تبعات سیاسی برای نظام بدنبال داشت و به تقویت روحیه دشمن منجر می‌شد.
وی یادآور شد: تعدادی از شهدای شاخص کشور و همچنین رزمندگان بسیاری از دیگر نقاط کشور در مهران به فیض شهادت نائل آمده اند که نشان از اهمیت بالای این منطقه دارد و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و در سطح ملی معرفی شود.
وی تاکید کرد: برگزاری یادواره، پخش ویژه برنامه از صدا و سیما، پخش فیلم های قدیمی از دوران دفاع مقدس و عملیات آزاد سازی مهران، انتشار خاطرات رزمندگان، جانبازان و ایثارگران، احداث یادمان عملیات ها و سرداران شهید استان ایلام و عملیات کربلای یک و اجرای طرح های پژوهشی کاربردی و تعریف پروژه های مشخص از جمله راهکارهای معرفی ایثارگری های شهدا و رزمندگان این استان در دوران دفاع مقدس است.
اتحاد و همدلی رمز آزادسازی مهران بود
فرماندار مهران اتحاد و همدلی را رمز آزادسازی این شهر مقاوم در دوران پرافتخار دفاع مقدس بیان کرد و گفت: این عملیات غرور آفرین از برجسته‌ترین نقاط تاریخ هشت ساله دفاع مقدس است که با رمز یا ابوالفضل العباس ادرکنی در ۱۰ تیر ۶۵ اتفاق افتاد.
اسد قاسمی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گرانقدر دوران دفاع مقدس افزود: رزمندگان اسلام با تاسی به سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) تمام هستی خود را در مقابل رژیم بعثی فدا کردند تا امروز شاهد سربلندی و سرافرازی ایران اسلامی باشیم.
وی تاکید کرد: همه ما مدیون شهدا هستیم زیرا هر چه داریم در سایه جانفشانی آنهاست، ما به انفاس قدسی شهدا نیاز داریم و باید همیشه یاد و نام شان را گرامی بداریم.
امام جمعه ایلام: عملیات کربلای یک معادلات نظامی دشمن بعثی را تغییر داد
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام گفت: عملیات پیروز کربلای یک که منجر به آزادسازی شهر مهران شد، ضربه اساسی و تعیین کننده ای بر پیکر دشمن بعثی وارد ساخت و تمامی معادلات و برنامه ریزی های رژیم بعثی را به هم ریخت.
حجت الاسلام و المسلمین الله نور کریمی تبار اظهار داشت: عملیات کربلای یک با ترکیبی از نیروهای دفاعی تمام کشور برای آزادسازی مهران انجام شد، در این عملیات شهدایی از سراسر کشور تقدیم شد که جانانه برای آزادسازی این خطه از کشورمان از چنگال بعثی ها جانفشانی کردند.
وی افزود: سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی در بازپس گیری این شهر از بعثی ها غیرقابل چشم پوشی است که در کنار دیگر فرماندهان سپاه اسلام توان رزمی خود را به کار گرفتند.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام یادآور شد: عملیات کربلای یک در شرایطی انجام گرفت که دشمن عملیات متحرکی را آغاز کرده بود و برای به هم ریختن برنامه های جمهوری اسلامی با دفاع متحرکش شرایط سختی را برای رزمندگان اسلام به وجود آورده بود اما با آزادسازی مهران تهدید دشمن تبدیل به فرصت شد و کربلای ۱ دشمن را در لاک دفاعی قرار داد و قدرت تهاجمی را از آن ها گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین کریمی تبار اضافه کرد: سالروز عملیات کربلای یک شرایطی است که ما به گذشته برگردیم و نعمتی که خدا به ما داده را شاکر باشیم، الان ما در شرایط سختی زندگی می کنیم و تورم و بیکاری وجود دارد ولی فراموش نکنیم با بهای سنگینی اسلام، استقلال، عزت و ناموسمان را حفظ کرده ایم و آن شرایط سخت را پشت سرگذاشته ایم.
وی گفت: بدون شک شرایط سخت امروز را هم پشت سر خواهیم گذاشت، قدم های آخر را برای فتح قله پیروزی برخواهیم داشت و سختی ها تمام خواهد شد و در آینده نزدیک شاهد زندگی توام با سعادت و رفاه برای جامعه خواهیم بود.
امام جمعه ایلام تاکید کرد: بر روح شهدای بزرگوار عملیات آزادسازی مهران درود می فرستیم و قدردان جانبازان و ایثارگران این عملیات سرنوشت ساز هستیم.
استاندار ایلام: حماسه آزادسازی مهران نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس است
استاندار ایلام در پیامی سالروز آزاد سازی مهران را نمادی از اتحاد و همدلی ملی و حضور آگاهانه و عاشقانه مردم در عرصه دفاع مقدس عنوان کرد و گفت: این روز بیادماندنی یک نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس است.
قاسم سلیمانی دشتکی روز سه شنبه در پیامی به مناسبت ۱۰ تیرماه سالروز آزادسازی مهران اظهار داشت: دهم تیرماه سالروز حماسه آزادسازی مهران عزیز در سال ۱۳۶۵ است و چقدر جای خالی این حماسه بزرگ در تقویم ملی کشور احساس می‌شود.
وی این روز را رویدادی عظیم و به یادماندنی در تاریخ دفاع مقدس نامید و افزود: این روز سند افتخار رزمندگان اسلام و اوج خداباوری و خلوص امام شهیدان، حضرت امام خمینی (ره) را به تصویر می‌کشد تا چنین در وصف آزادی مهران سخن بگوید: مهران را هم خدا آزاد کرد.
استاندار ایلام در ادامه پیام خود آورده است: مهران دیار آلاله‌های به خون آغشته، سرزمین ایثار و مقاومت، تربت پاک شهیدان ایران اسلامی، امروز به دروازه کربلا ملقب گشته است.
سلیمانی دشتکی اضافه کرد: دیروز مهران پیشانی دفاع مقدس و نبرد با دشمن در عملیات کربلای یک بود و امروز دروازه ورود به عتبات عالیات و مسیر شماره یک زائران حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام به سمت کربلای معلی است.
وی ادامه داد: ایلام با مرز عشق و دلدادگی مهران کربلایی شده است تا مردمانش خاک پای مسافرین کوی عشق را توتیای چشم خویش کنند و این سرزمین را پایتخت خادمین اربعین حسینی بشناسند و امروز چه افتخاری از این بالاتر که مهران، مشهد شهیدان ایران اسلامی مسیر و گذرگاه اصلی کربلا شده است.
درخواست ثبت آزادسازی مهران در تقویم ملی
استاندار ایلام از شورای انقلاب فرهنگی خواست: دهم تیرماه به عنوان سالروز آزادی شهر مرزی مهران در تقویم رسمی کشور ثبت شود.
سلیمانی دشتکی گفت: رزمندگان عملیات حماسی کربلای یک که در دهم تیرماه ۱۳۶۵ شهر مرزی مهران را از اشغال رژیم بعثی آزاد کردند همچون اهالی استان ایلام از قرار نداشتن نام و یاد این عملیات در تقویم ملی گلایه مند هستند .
وی سالروز آزادسازی مهران در دوران دفاع مقدس را به مردم و به خصوص رزمندگانی که با رمز یا ابوالفضل العباس ادرکنی شهر مرزی مهران و ارتفاعات راهبردی آن را از یوغ دشمن آزاد کردند تبریک گفت و در عین حال تصریح کرد: نام و یاد این عملیات حماسی در تقویم ملی خالی است.
وی با یادآوری اینکه مهران هم اکنون قدمگاه سالانه شش میلیون زائر عتبات عالیات عراق شده است، گفت: موقعیت زیارتی اکنون مهران به خصوص عزیمت میلیونی زائران کنگره اربعین حسینی بیش از هر عاملی یاد آوری رزم بی امان حماسی مردان عملیات کربلای یک است که نتیجه فتح آنان امام راحل را شاد کرد.
وی با ذکر اینکه ایلام در سال‌هایی که به عنوان جبهه میانی آوردگاه هشت سال دفاع مقدس بود و بعد از ان نیز درگیر بازسازی مناطق تخریب شده از جنگ و بمباران شهرها بود از قافله توسعه صنعتی استان‌های کشور عقب ماند. گفت: با توجه به مظلومیت ایلام در محرومیت از منابع توسعه در هشت سال جنگ تحمیلی اکنون باید بین ظرفیت‌ها ونیازهای توسعه این استان توازن ایجاد شود.
شهر مرزی مهران در ۱۰۰ کیلومتری جنوب مرکز استان ایلام که اینک به عنوان قدمگاه زائران کربلای معلی نامی اشنا در کشور است در دوران دفاع مقدس نیز یکی از اوردگاه‌های اصلی رزمندگان اسلام در مقابل تجاوز ارتش بعثی بود به نحوی که چهار بار توسط دشمن اشغال و با همت رزمندگان ازاد شد.
بدین ترتیب در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه مورخ نهم تیرماه سال ۱۳۶۵ عملیات آزادسازی مهران تحت عنوان کربلای ۱ و با رمز یا ابوالفضل العباس (ع) ادرکنی آغاز شد، طراحی این عملیات ۵ مرحله بود که به حول قوه الهی درهمان مرحله اول و دوم قوای اسلام به اهداف موردنظر دست یافتند و شهر مهران بعد از ۴۵ روز اشغال و همچنین بیش از ۱۷۵ کیلومترمربع از اراضی اشغال‌شده، ارتفاعات قلاویزان، کله‌قندی، روستاهای رضاآباد، پاسگاه مرزی بهرام‌آباد، جاده مهران دهلران به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و شهرهای بدره و زرباطیه عراق زیر دید و تیر قوی نیروهای اسلام درآمد.
حال باوجود گذشت بیش از سه دهه، آزادسازی مهران همچنان رویدادی غریب و ناشناخته برای بسیاری از مردم و مسئولان کشور است.
نظر شما