صلح برای مردم افغانستان به یکی از آرزوهای دست نیافتنی تبدیل شده و هر از گاهی کشورهای مختلف و قدرتمند با استفاده از این آرزو و خواست به حق مردم این کشور، دست به اقداماتی برای تحقق اهداف خود می‌زنند.
از همان ابتدای حضور کشورهای مختلف با عناوین آیساف و ناتو در افغانستان به بهانه صلح، مردم افغانستان برای دست یافتن به آرزوهایشان کمی امیدوار شدند اما این حضور تنها در همان ابتدا نیروهای مخالف مسلح دولت را از افغانستان دور کرد و پس از مدتی که به نظر می‌رسد اهداف آن کشورها خصوصا آمریکا تغییر کرد، موجبات ظهور دوباره آنها در افغانستان فراهم شد و حتی قدرتمندتر از گذشته ظاهر شدند.
پس از اینکه کشورهای همسایه و غربی در چند مرحله با برنامه هایی موفق نشدند به صلح در افغانستان دست یابند، اکنون بار دیگر نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان به منطقه سفر کرده است.
زلمای خلیل زاد در سفر یک خرداد خود به منطقه، در دیدار با محمداشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان و عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه اعلام کرده بود که در دیدار با نمایندگان طالبان در دوحه قطر درباره آغاز گفت و گوها و کاهش خشونت ها تبادل نظر کرده است.
در مرحله بعدی دیدار که ۱۷ خرداد ماه صورت گرفت، وزارت خارجه آمریکا در اطلاعیه ای اعلام کرد که فرستاده ویژه این کشور سفر تازه خود را به قطر، پاکستان و افغانستان با هدف شروع گفت و گوی بین افغانستانی صلح، کاهش خشونت ها و تطبیق توافق نامه دوحه آغاز کرده است. این در حالی است که رسانه های افغانستان از ادامه آتش‌بس اعلام نشده بین طالبان و دولت افغانستان پس از عیدفطر خبر می‌دادند، اما طبق گزارش رسانه های این کشور حملات طالبان و نیروهای دولتی و آمریکایی‌ها شدت یافته و تلفات سنگینی به دو طرف وارد شده بود.
همزمان دور دوم سفر زلمای خلیل زاد به منطقه از سوی کارشناسان سیاسی، تلاش ها با هدف روحیه دادن به طالبان و تکمیل آزادی ۵ هزار زندانی آنان و حصول منافع آمریکایی ها تعبیر و تفسیر شد و مورد انتقاد تحلیلگران قرار گرفت.
به گزارش رسانه های افغانستان، معاون اول مجلس سنای افغانستان در واکنش به سفر تازه خلیل زاد به منطقه آن را دور باطل خواند و گفت سفرهای خلیل زاد به قطر، پاکستان و افغانستان دور باطل بوده و با آزادی زندانیان طالبان، این گروه را بیشتر تقویت کرده است.
محمدعلم ایزدیار افزود: آمریکا بدون موافقت مردم افغانستان، با آزادی ۵ هزار زندانی طالبان در توافقنامه دوحه موافقت کرده است، در حالی که مردم و دولت افغانستان با این درخواست در صورتی موافق هستند که طالبان کاهش خشونت را بپذیرند.
شدت یافتن ترورهای زنجیره ای و حملات طالبان در مناطق مختلف افغانستان و برخورد ابزاری آمریکا با روند صلح در این کشور، بی اعتمادی به موفقیت در این روند را افزایش داده است.
علاوه بر ترور علمای میانه رو دینی در افغانستان، ترور دادستان ها، قاضی و برخی افراد نهادهای مدنی در یک ماه گذشته در کابل و دیگر مناطق، نگرانی دولت و مردم این کشور را برانگیخته است.
طی هفته های گذشته ۳ عالم سرشناس دینی، ۵ دادستان، یک قاضی و همچنین رئیس یک نهاد اجتماعی مربوط به جوانان در این کشور ترور شدند. شورای امنیت ملی افغانستان در همین ارتباط هفته های اخیر را مرگبارترین روزها طی ۱۹ سال اخیر برای نیروهای افغان عنوان کرد و افزود: طی این مدت کوتاه در بیش از ۴۲۰ حمله طالبان، بیش از ۳۰۰ نیروی دولتی کشته و افزون بر ۶۰۰ نفر زخمی شده اند.
اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان در واکنش به این گزارش گفته است که تداوم خشونت ها تلاش برای آسیب رساندن به روند صلح است و از گروه طالبان خواست دست از خشونت بردارند و برای رسیدن به صلح تلاش کنند.
البته بخش مهمی از نگرانی ها در مورد رفتار ابزاری آمریکا با افغانستان به انتشار کتاب خاطرات "جان بولتون" مشاور سابق امنیت ملی دونالد ترامپ بر می گردد. زیرا وی در این کتاب عنوان کرده است که افغانستان هیچ اهمیتی برای ترامپ ندارد.
به گفته بولتون، ترامپ تنها می خواهد نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کند و بدین وسیله شانس پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی خود را افزایش دهد.
وی در این کتاب یادآوری کرده است که ترامپ تا مدتی پس از ریاست جمهوری خود حتی نمی دانست که اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان است و وی را با حامد کرزی رئیس جمهوری سابق افغانستان اشتباه می گرفت.
به نوشته بولتون، ترامپ تاکید داشت که جنگ با داعش در افغانستان هم باید به روسیه واگذار شود. وی زلمای خلیل زاد را یک شخص فریبکار عنوان کرده است که خود را کانال اطلاعاتی طالبان معرفی کرده و از این طریق به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در امور صلح انتخاب شده است.
در همین حال تارنمای خبری طلوع نیوز افغانستان به نقل از "بارنت روبین" نویسنده و تحلیلگر آمریکایی در این زمینه گزارش داد: ترامپ هیچ اطلاعاتی در باره افغانستان ندارد و تنها بدنبال خروج نیروهای آمریکایی است. زیرا می خواهد از این موضوع برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا بهره برداری کند.
از سوی دیگر، بدنبال آزادی بیش از ۴ هزار زندانی طالبان از سوی دولت افغانستان، اکنون نگرانی ها برای بازگشت این افراد به میدان های جنگ شدت یافته است.
خبرگزاری فرانسه در این باره می نویسد: نیروهای امنیتی افغان با آزادی شماری از زندانیان طالبان از زندان های دولت افغانستان، نگران بازگشت آنان به صحنه جنگ هستند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، مقامات افغانستان برای اطمینان از آغاز مذاکرات صلح میان افغان ها درب های زندان را برای هزاران زندانی طالبان باز کرده اند. با آزادی این افراد نگرانی های امنیتی در حال افزایش است، زیرا بسیاری از زندانیان تازه آزاد شده طالبان می گویند که آن ها آماده از سرگیری جنگ مقدس خود هستند.
محمد داود یکی از زندانیان طالبان که ماه گذشته از زندان بگرام در شمال کابل آزاد شد، به خبرگزاری فرانسه گفت: اگر آمریکایی ها عقب نشینی نکنند، ما جهاد خود را ادامه خواهیم داد زیرا آن ها در عملیات خود بسیاری از افغان ها را کشته اند.
همچنین، یکی از فرماندهان طالبان در پاکستان به خبرگزاری فرانسه گفت: نباید ابهام وجود داشته باشد که مردان آزاد شده در نهایت به خطوط مقدم افغانستان اعزام شوند. جهاد در حال انجام است و تا زمانی که ما به نوعی توافق با دولت کابل نرسیم ادامه خواهد یافت.
قرارداد صلح آمریکا و طالبان پس از یکسال تلاش و ۱۱ دور گفت‌وگو در ۲۹ فوریه گذشته در دوحه قطر امضا شد که براساس آن می‌بایست تا ۱۰ روز پس از امضای توافقنامه، ۵ هزار زندانی طالبان و یکهزار تن زندانی دولتی آزاد می‌شدند و همزمان گفت‌وگوی صلح بین افغانستانی شروع می‌شد، اما این روند تاکنون تکمیل نشده است.
بر این اساس، به نظر می رسد سفر تازه نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان، این بار نیز بدون دستاورد مهمی در جهت حصول صلح و اجرای توافقنامه قطر به پایان برسد.
نظر شما