روزنامه آرمان‌ملی در یاداشتی به قلم مرتضی مکی تحلیلگر مسائل بین الملل، آورده است: جمهوری اسلامی ایران تاکنون دوبار این کار را انجام داده و این سومین‌بار است که دکتر محمدجواد ظریف در واکنش به بدعهدی اروپایی‌ها و درعین حال مداخله آنها در آژانس انرژی اتمی، نامه اعتراضی را به جوزف بورل نوشت که در واکنش به مداخله آنها در صدور بیانیه‌ای علیه ایران برای همکاری با بازرسان آژانس بود. اما اینکه چرا دکتر ظریف در چنین فضا و موقعیتی این کار را می‌کند، به تلاش‌هایی که آمریکا برای جلوگیری از لغو تحریم تسلیحاتی ایران و سناریوهای مختلفی که برای رسیدن به این هدف خود مدنظر قرار داده‌اند، برمی‌گردد. هدف حداکثری آنها این است که بتوانند از لغو تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در ماه اکتبر جلوگیری کنند.
پیش‌نویس قطعنامه‌ای که آمریکایی‌ها به شورای امنیت سازمان ملل در این خصوص ارائه داده‌اند، اولین گام عملی دولت ترامپ برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران است، ولی با توجه به مخالفت صریح دولت‌های چین و روسیه و مخالفت ضمنی دولت‌های اروپایی با این پیش‌نویس، انتظار نمی‌رود آمریکایی‌ها در شورای امنیت سازمان ملل بتوانند قطعنامه‌ای را علیه جمهوری اسلامی ایران به تصویب برسانند.
گام دوم آمریکایی‌ها این است که بتواند از طریق آژانس انرژی اتمی به این هدف خود دست پیدا کنند. به هر حال با این بیانیه سیاسی، که مدیرکل آژانس درخصوص مخالفت ایران با بازرسی از مراکز مشکوک منتشر کرده، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها از این موضوع بهره‌برداری سیاسی و تبلیغاتی کرده‌اند. آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند از این طریق پرونده ایران را به شورای امنیت ببرند که با توجه به مخالفت روسیه و چین این اقدام دشوار به نظر می‌رسد.
گام سوم آمریکایی‌ها این است که بتوانند از طریق دولت‌های اروپایی به این هدف خود دست پیدا کنند. به هر صورت اگر هر یک از اعضای توافقنامه برجام نسبت به روند اجرای این توافقنامه انتقاد و اعتراضی داشته باشند، می‌توانند آن را اول به کمیسیون برجام ارجاع دهند و اگر آنجا نتوانند به خواسته خود دست یابند به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می‌دهند که در آنجا مکانیسم ماشه فعال می‌شود و تمام تحریم‌های ایران به قبل از برجام بازخواهد گشت.
هر سه مسیری که آمریکایی‌ها دنبال می‌کنند با چالش‌ها و موانع زیادی روبه‌روست که مهم‌ترین آن مخالفت روسیه و چین و مخالفت ضمنی دولت‌های اروپایی است، اما با توجه به اینکه زیاد نمی‌توان به مواضع دولت‌های اروپایی امیدوار بود، دکتر ظریف تلاش‌هایی را انجام می‌دهد تا بتواند اروپایی‌ها را از بازی در زمین ترامپ بازدارد و به این نکته اذعان کند که هرگونه اقدام علیه ایران در جهت جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی می‌تواند تبعات جدی برای اروپایی‌ها به همراه داشته باشد. واکنش جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به نامه ظریف قابل‌تامل است که بر این نکته تاکید کرده برجام یک توافقنامه بزرگ در چارچوب عدم‌اشاعه سلاح هسته‌ای و ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه است و بر پایبندی خود به حفظ برجام تاکید کرده است. تلاش‌های وزیر امور خارجه کشورمان درحقیقت اقدام دیپلماتیکی است تا دولت‌های اروپایی را به حفظ تعهدات خود در توافقنامه برجام پایبند نگه دارد.
نظر شما