عربستان سعودی تحت زعامت و رهبری محمد بن سلمان در سالهای اخیر به عامل برهم زننده تعادل منطقه ای تبدیل شده است، حمله نظامی به یمن، محاصره همه جانبه قطر، گروگان گرفتن سعد الحریری نخست وزیر وقت لبنان، تداوم سیاست‌های خصمانه علیه تهران علیرغم خویشتنداری و حسن نیت آن، شواهدی است که نشان می‌دهد عربستان بازی خطرناکی را در منطقه در پیش گرفته است رویکردی که البته از زمان حضور محمد بن سلمان آغاز شده است. در واقع حضور محمد بن سلمان در قدرت به نوعی تغییر رویکرد سیاست خارجی عربستان از محافظه کاری به سمت رویکرد تهاجمی بویژه علیه تهران بوده است.
ریاض که پیش از این کشوری محافظه کار در عرصه بین الملل بود اکنون به جرگه تندروهایی چون آمریکا و رژیم صهیونیستی پیوسته است. عربستان حتی حمایت‌های گذشته خود از فلسطین را به کناری نهاده و به شریک سیاسی رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. اکنون سفیر عربستان در مسکو و نماینده عربستان در سازمان ملل دقیقا همان ادعاهایی را تکرار می کند که رژیم صهیونیستی در مورد آرامکو تکرار کرد. با این حال اکنون عربستان همنوا به رژیم صهیونیستی و آمریکای ترامپ ادعا می‌کند که ایران سیاست خصمانه‌ای در منطقه دارد.
یک دیپلمات ارشد عربستان سعودی خواستار فشار جامعه جهانی برای وادار کردن جمهوری اسلامی به توقف سیاست‌هایی که او مدعی شده خصمانه است، شد و نماینده این کشور در سازمان ملل نیز گفت٬ باید مجددا در کلیت توافق هسته‌ای موسوم به برجام بازنگری کرد. محمد الغامدی، سفیر عربستان در مسکو، روز سه‌شنبه ۱۷ تیر مدعی شد جامعه جهانی باید بر ایران فشار بیاورد تا دست از سیاست خارجی خصمانه‌اش علیه منطقه و جهان بردارد.
به نوشته رسانه‌های روسیه، سفیر سعودی در بیانیه‌ای که در اختیار این رسانه‌ها گذاشته ایران را بار دیگر به حملات خصمانه عایه عربستان متهم کرده است در حالی که ایران بارها اعلام کرده که نقشی در حمله به اماکن عربستان نداشته است اما سفیر سعودی مدعی شده که اقداماتی که شبه‌نظامیان حوثی انجام می‌دهند با حمایت ایران است او از جامعه جهانی خواسته است که ایران را وادار کند رفتارش را که در حمایت از تروریسم متجلی شده متوقف کند.
این در حالی است که نماینده عربستان در سازمان ملل هم خواستار بازنگری کلی در برجام شد. عبدالله المعلمی در گفت و گو با شبکه تلویزیونی آمریکا مدعی شد برجام توافقی پر اشتباه و پر از حفره بود و به رفتار توأم با حسن نیت ایران نیز منجر نشد. او به شبکه سی‌جی‌تی‌اِن گفت: بنابر این زمان آن است که کلیت برجام را بازنگری کرد و از آن طریق، تمامی مسائل، از جمله موضوع تحریم تسلیحاتی علیه ایران را روی میز گذاشت.
این مقام سعودی در اظهاراتی مداخله جویانه و هماهنگ با مقامات دولت‌آمریکا و رژیم صهیونیستی مدعی شده که برجام سراسر به نفع جمهوری اسلامی بود و فقط در ازای توقف ساخت بمب پول نقد فراوانی می‌گیرند و فعالیت‌های منطقه‌ایشان و همچنین برنامه‌های موشکی‌شان هم در چارچوب این توافق محدود نمی‌شود. عبدالله المعلمی پیشنهاد کرد با توجه به معایب برجام و در شرایطی که ایران مایل به حفظ برجام است، جامعه جهانی به سوی مذاکره مجدد درباره کلیت این توافق برود.
ریاض در طول سالهای اخیر تلاش کرده است که به قویترین کشور عربی از طریق استفاده از نفوذ اقتصادی خود تبدیل شود. عربستان این هدف را در واکنش به حوادث بهار عربی دنبال کرده است، زیرا حکام سعودی و برخی کشورهای همجوار نگران از دست دادن زمامداری خود هستند.
تجاوزگری عربستان به یمن به هیچ یک از اهداف خود نرسیده است و بن سلمان به خاطر موج سرکوب مخالفان سیاسی با انتقادهای گسترده ای روبرو است. شکست و ناکامی بن سلمان، او را به سمت دولت‌هایی سوق داده است که سیاست‌های مشابهی دارند؛ نظیر رژیم صهیونیستی و امارات و مصر، این‌گونه ایران به دشمن مشترک ریاض و تل آویو تبدیل شد و همین دشمنی منفعت مشترکی برای دوستی شد.
اگر چه همچنان سیاستمداران عربستان سعودی می گویند که عادی شدن روابط با عربستان سعودی با رژیم صهیونیستی به امضای قرارداد صلح با فلسطینیان بستگی دارد. اما روابط پنهان میان دو کشور برقرار است.
به اعتقاد کارشناسان صهیونیست، بنیامین نتانیاهو مدت‌هاست که منتظر علنی کردن روابط خود با ریاض است و گرچه او بارها و بارها از وجود روابط محرمانه با ریاض و چند کشور دیگری حوزه جنوبی خلیج فارس سخن گفته است اما تحقق این رابطه علنی را نه تنها برای خود بلکه برای مهمترین متحد و حامی‌اش دونالد ترامپ آن هم در سال انتخابات بسیار حائز اهمیت می داند.
قطار روابط بین عربستان و رژیم صهیونیستی سرعت خاصی به خود گرفته است و حتی در این شرایط نیز به راه خود ادامه می دهد و هرگاه که فرصت مناسب تلقی شود به طور حتم این روابط در سطوح سیاسی، امنیتی و اقتصادی علنی خواهد شد. این راهبرد از سوی مقامات عربستان در حالی در پیش گرفته شده است که طی یکی دو سال اخیر بارها اظهارات و تعابیر تحقیرآمیزی از سوی ترامپ علیه سعودی‌ها بیان شده است.
مطلوبیت عربستان برای آمریکا صرفا بابت دلارهای نفتی است که در ازای تسلیحات نظامی به آمریکا سرازیر می‌شود. رهبران عربستان خوب می‌دانند که آمریکا بویژه آمریکای ترامپ کشوری نیست که بخواهد هزینه‌ای برای عربستان پرداخت کند.
ایران طی سالهای اخیر همواره با سیاست‌ها و رویکردهای خصمانه سعودی‌ها بزرگمنشانه برخورد کرده است وحتی بارها گفته است که در صورت بروز هر گونه مشکل برای عربستان حاضر به یاری آنهاست در این شرایط همنوایی با مقامات دولت آمریکا گرهی از مشکلات سعودی‌ها باز نخواهد کرد و انتظار می‌رود ریاض رویکرد منطقی‌تری در پیش بگیرد.
نظر شما