بیش از چهار ماه است که ایران و جهان را بیماری عالم‌گیری درنوردیده که ظاهرا حالاحالاها همراه ساکنان زمین خواهد بود. اهالی فکر و فرهنگ هم از این تاثیرات برکنار نماندند و کلاس‌ها و نشست‌ها و سخنرانی‌ها لغو شدند. اما خیلی‌ها به ابزار مدرن روی آوردند و فضای مجازی محملی شد برای برگزار برنامه‌هایی که پیشتر حضوری برگزار می‌شد؛ از جمله، موسسه پژوهشی میراث مکتوب چنین برنامه‌هایی برگزار کرد. اکبر ایرانی، مدیر این نهاد فرهنگی، در گفت‌وگو با ایرنا درباره فرصت‌ها و ظرفیت‌های این فضای جدید گفت.
او با اشاره به اینکه هیچ‌کس از اهالی فرهنگ و به‌طور کلی عموم مردم پیش‌بینی نمی‌کرد از دیدارهای عمومی و متعارف دور بمانند و خود را به‌ناچار در منزل قرنطینه کنند، گفت: ابتدا تصور می‌کردیم این وضعیت محدود است؛ اما دیدیم نه‌تنها محدود نیست بلکه ممکن است ناچار شویم با این شرایط سال‌ها زندگی کنیم. آدمی وقتی از شرایط معمول به دور می‌افتد، به فکر چاره می‌افتد که امکانات جنبی را بررسی کند.
مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب افزود: در این شریط اهالی فرهنگ از فرصت استفاده کردند و کارهای خود را پیش بردند و مطالعه و تحقیق و تصحیح و ترجمه کردند. به‌رغم نگرانی‌ها، عده زیادی از اهل فکر بیکار ننشستند و آثاری تدوین کردند. ازجمله دکتر فتح‌الله مجتبایی مشغول کاری درباره تاثیرپذیری ملامتیه خراسان از فرهنگ هند است و بقیه مانند دکتر علی اشرف صادقی و دکتر علی بلوکباشی و دیگران، هریک مشغول کارهای علمی یا تعهدات سازمانی خود هستند و خانه‌نشینی مانع از ادامه فعالیت‌ها نشد.
اخیرا یادداشتی نوشتم با عنوان جَلوَت کُرونا و خلوتِ اهل فرهنگ که با ظهور و بروز بیماری عالم‌گیر کرونا هریک سر در لاک خود فرو بودند و مشغول کاری شدند.
ایرانی درباره فرصت فضای مجازی افزود: در این میان، تلاش کردیم با استادان و پژوهشگران تماس بگیریم، آنها را به فضای مجازی سوق دهیم و با استفاده از این توانمندی‌ها آشنا کنیم. خودِ من اگرچه صفحه‌ای شخصی در اینستاگرام دارم؛ محدود بود و هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم از امکانی مانند پخش زنده (لایو) آن استفاده کنم. اما حالا بلندگویی است برای دیدار با اهلی فرهنگ. برای تسهیل در این هدف، با خودِ این استادان یا خانواده‌شان صحبت کردیم و حتی چنان رونق گرفت که نشست‌های ماهانه را به جلسات هفتگی تبدیل کردیم.
بزرگداشت‌های اینستاگرامی
او درباره برنامه‌های گذشته و پیش‌رو گفت: چند برنامه مانند بزرگداشت دکتر محمدامین ریاحی، استاد محمد قهرمان، دکتر منوچهر مرتضوی و دکتر محمد معین و رونمایی آثاری چون منتهی‌الإدراک فی تقسیم‌الأفلاک و کنوزالودیعة من رموزالذریعة را برگزار کردیم و در روزهای پایانی همین ماه، در ۲۵ تیر، رونمایی کتاب کتابشناسی متون چاپ‌شده در ایران (از سال ۱۲۳۳ قمری تا ۱۳۹۰ شمسی) را خواهیم داشت و ۲۷ تیر، بزرگداشت استاد سیدجلال‌الدین همایی خواهد بود.
البته توان ایران‌شناسان خارج از کشور را هم در اختیار داریم. در این مدت، نشست نسخ خطی فارسی در هند برگزار شد. سیما داد در آمریکا، درباره شیوه تصحیح چهارمقاله نظامی عروضی و بسترهای سیاسی و اجتماعی در مقدمه آن صحبت خواهد کرد، بهرام گرامی درباره گل و گیاه در اشعار عرفانی مولانا بحث خواهد کرد و دکتر محمدرضا توکلی صابری درباره ارزش‌های طب سنتی سخن خواهد گفت. این روند ادامه خواهد یافت و ما برای ماه‌های شهریور و مهر هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
ایرانی درباره انتشار کتاب هم گفت: شعار خود را هرهفته یک نشست، یک کتاب انتخاب کرده‌ایم و هرهفته یک کتاب منتشر شده و به تعداد علاقه‌مندان به دست‌شان می‌رسانیم، امکان فروش آنلاین را هم فراهم کرده‌ایم. البته مجلات علمی پژوهشی ما هم روند خود را پیش می‌برد. جز این، لغو جلسات ماهانه موسوم به آبگوشت، بزرگترین خسارت کرونا بود و ما را از فیض دیدار بزرگان محروم کرد؛ اما بنا داریم از شهریورماه با رعایت فاصله‌گذای اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی یعنی با حضور حداکثر بیست‌نفر این جلسات را از سر بگیریم.
مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب خاطرنشان کرد: کرونا هم برود، ارزش فضای مجازی باقی خواهد ماند و جریانی که ایجاد شده گستردهتر خواهد شد. از آنچه پیشامد کرده، گریزی نیست. اهالی فرهنگ باید برای برقراری ارتباط به فضای مجازی تن دهند.
وی گفت: عجیب است بدانید برای نشست بزرگداشت صائب تبریزی و یادبود استاد محمد قهرمان از دکتر محمود عابدی درخواست کردم در این فضا برای ما سخن بگویند و در کمال ناباوری پذیرفتند. به هر روی کسانی که حتی موبایل و ایمیل هم نداشتند متقاعد شدند به میدان مجازی بیایند و این را، شرایط روحی و جسمی فعلی تحمیل کرد که البته درهایی تازه گشوده شد. این حکایت از آن دارد که شرایط اجتماعی طوری آدم‌ها را تغییر می‌دهد که از توانمندی‌هایشان استفاده می‌کنند و دیگران از این خلاقیت‌ها بهره ببرند.
نظر شما