فعالیت‌های کشاورزی مردم کوهسرخ تنوع ویژه‌ای دارد به طوری‌که در این شهرستان بیش از ۳۵ نوع محصول زراعی و ۲۰ نوع محصول باغی تولید می‌شود که همه این توانمندی‌ها زمینه را برای توسعه گردشگری کشاورزی فراهم نموده و در کنار آن می‌توان با توجه به رونق کشاورزی به سالم، طبیعی و ارگانیک بودن محصولات منطقه توجه ویژه نمود.
کشاورزی ارگانیک
مدیر جهاد کشاورزی کاشمر که اینک تصدی امور کشاورزی کوهسرخ را نیز بر عهده دارد با بیان اینکه کشاورزی ارگانیک، مدتهاست در بین کشاورزان و کارشناسان مورد توجه ویژه قرار گرفته است گفت: با وجود پیشرفت‌ها در این بخش، هنوز در ابتدای مسیر کشاورزی ارگانیک هستیم.
حسین محمدی افزود: کوهسرخ مستعد کشاورزی ارگانیک است و با همکاری کشاورزان این منطقه می‌توان مرحله به مرحله به سوی کشت ارگانیک رفت به طوری که ابتدا کشت سالم را ترویج کرد و سپس برای رفتن به سوی کشت ارگانیک برنامه ریزی نمود.
وی ادامه داد: یکی از اهداف کشاورزی ارگانیک، حفظ خاک و املاح معدنی است که ضمن تلاش برای حفظ اکوسیستم، محیط زیست، خاک، آب و حتی کارگر و کشاورز، به تولید محصول سالم با شرایط کمی و کیفی مطلوب توجه دارد.
مدیر جهاد کشاورزی کاشمر گفت: محصولات ارگانیک با الصاق برچسب مشخص می‌شوند و کیفیت محصولات تولید شده از این نوع کشاورزی زیر نظر مراجع معتبر و ذیصلاح به تایید می‌رسد و از ویژگی آن می‌توان به ظاهر مناسب، کیفیت خوب و تفاوت آن از نظر طعم و قیمت با محصولات دیگر اشاره کرد.
وی با بیان اینکه بعد تجاری ارگانیک بر مفهوم اصلی آن غلبه پیدا کرده است افزود: کشاورزی ارگانیک بیش از تاکید بر روی محصول، به مسائل اکوسیستمی از قبیل حفظ مواد آلی و معدنی خاک و استفاده نکردن از کود و آفت‌کش‌های شیمیایی تاکید دارد که ثمره آن تولید محصول سالم و باکیفیت مطلوب است.
محمدی ادامه داد: با توجه به ظرفیت و استعداد شهرستان کوهسرخ و شرایط محیطی از قبیل فقر خاک از املاح آلی و معدنی و خشکسالی باید ابتدا کشاورزی ارگانیک را بدون نگاه اقتصادی و اهداف مادی دنبال کرد تا با گذشت زمان این پروژه به سوددهی برسد.
معیشت مردم کوهسرخ بر پایه بهره‌برداری از آب و خاک
معاون فنی جهاد کشاورزی کاشمر نیز با بیان اینکه نهاد اصلی معیشت مردم کوهسرخ متکی بر بهره‌برداری مستقیم از آب و خاک و زراعت آبی و دیم است گفت: در بسیاری از روستاهای کوهسرخ به ویژه مناطقی که در کنار رودخانه ششطراز واقع است باغات میوه سهم بارزی در فعالیت‌های کشاورزی بومیان دارد و همچنین بادامستان‌های دیم این منطقه در کشور کم نظیر است.
احمدرضا محمودی افزود: ۱۱۲ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، ۲۵۳ قنات و چشمه، ۱۳ رودخانه فصلی و یک رودخانه دائمی در این شهرستان وجود دارد و برای صرفه‌جویی در مصرف و جلوگیری از هدررفتن آب و استفاده بهینه از این منابع در حدود ۷۰۰ کیلومتر کانال بتنی و حدود ۲۵۰ کیلومتر لوله گذاری اجرا شده است.
وی ادامه داد: سطح زیر کشت محصولات باغی کوهسرخ ۱۸ هزار هکتار است که از این مقدار۱۲ هزار و ۸۷۰ هکتار محصولات دیم و مابقی محصولات آبی است و تولیدات باغی کوهسرخ در سال گذشته ۱۵ هزار تن بود.
معاون فنی جهاد کشاورزی کاشمر گفت: شهرستان کوهسرخ پتانسیل خوبی برای توسعه بخش کشاورزی ارگانیک دارد و عمده‌ترین محصولات باغی آن بادام آبی با سطح هزار و ۴۳۵ هکتار، بادام دیم با سطح ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار، زعفران با سطح زیرکشت ۲ هزار هکتار، میوه دانه دار با سطح ۴۱۳ هکتار و میوه‌های هسته‌دار با سطح هزار و ۱۲۰ هکتار است و رتبه شهرستان کوهسرخ در تولید بادام دیم رتبه اول کشور است و در تولید زردآلو، ریواس دیم و بادام آبی رتبه ممتاز در استان می‌باشد.
وی افزود: سطح زیرکشت محصولات زراعی کوهسرخ نیز چهار هزار و ۵۰۰ هکتار است که از این مقدار ۲ هزار و ۸۴۲ هکتار زیرکشت محصولات زراعی آبی و هزار و ۸۵۸ هکتار محصولات دیم و کل تولیدات زراعی ۳۴ هزار تن است که از عمده‌ترین محصولات زراعی این بخش یونجه با سطح زیرکشت ۶۵۰ هکتار، گندم و جو با سطح ۳۰۰ هکتار، گوجه فرنگی با سطح ۳۵۰ هکتار و خیار با سطح زیرکشت ۲۵۰ هکتار است.
محمودی ادامه داد: شهرستان کوهسرخ پنج هزار هکتارسطح زیرکشت گیاه دارویی آنغوزه به صورت مرتعی دارد که این گیاه علاوه بر مصارف دارویی در صنعت عطر سازی مصرف بسیار داشته و لذا صادرات این گیاه بسیار سودده و ارزآور است و سالانه به طور متوسط به چهار هزار هکتار از مراتع مجوز برداشت آنغوزه داده می‌شود.
وی گفت: با توجه به توانمندی‌های منطقه کوهسرخ در بخش کشاورزی، توجه به گردشگری کشاورزی حائز اهمیت است مضاف براینکه این شهرستان تازه تاسیس با جاذبه‌های طبیعی بسیار می‌تواند در مسیر توسعه از توانمندی‌های بخش کشاورزی خود بیش از پیش بهره ببرد.
توسعه پایدار جوامع روستایی در سایه کشاورزی ارگانیک
عضو هیأت علمی مرکز آموزش عالی کاشمر نیز با بیان اینکه در دهه‌های اخیر فرآیند تبدیل کشاورزی متداول به کشاورزی ارگانیک یا زیستی و شناخت عوامل مؤثر بر این فرآیند یکی از موضوع‌های مورد توجه محققان و سیاستگذاران توسعه پایدار بوده است گفت: کشاورزی ارگانیک نوعی سیستم کشاورزی است که بر منابع موجود محلی متکی است و فعالیت آن بر حفظ تعادل اکولوژیکی و توسعه مطلوب فرایند بیولوژیک استوار است که شهرستان کوهسرخ قابلیت تبدیل شدن به قطب کشاورزی ارگانیک را دارد.
هادی معماریان خلیل آباد افزود: با توجه به معیارهایی از جمله شرایط ویژه اقلیمی معتدل و کوهستانی با سرمای مناسب جهت از بین رفتن آفات، دور بودن از مراکز پرجمعیت شهری، شرایط توپوگرافی خاص و کوهستانی و سخت گذر بودن برخی کانون های کشت ارگانیک، دور بودن از کانون های مهم آفات و امراض کشاورزی منطقه، تک کشتی نبودن کشاورزی، دسترسی به نیروی کار خانوادگی، در دسترس بودن رطوبت در خاک جهت کشت دیم و وجود منابع آب سطحی، منطقه کوهسرخ این قابلیت را دارد که به قطب کشاورزی ارگانیک در استان تبدیل شود.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر گردشگری کشاورزی به یکی از منابع درآمدی پایدار منطقه تبدیل شده و ترکیب آن با کشاورزی ارگانیک می‌تواند منجر به توسعه پایدار جوامع روستایی این منطقه شود.
شهرستان کوهسرخ با ۲۸ روستا به مرکزیت شهر ریوش با ۳۰ هزار نفر جمعیت در ۳۰ کیلومتری شمال شهر کاشمر و ۲۲۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع است.
نظر شما