ساخت منظومه ماهواره‌ای به دست محققان خواجه نصیر

پیش از اقدام به ساخت منظومه ماهواره ای، دانشگاه های صنعتی امیرکبیر با ساخت ماهواره پیام ۱ و پیام ۲، دانشگاه علم و صنعت با ساخت ماهواره های ظفر و نوید و دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه خواجه نصیر با ساخت ماهواره نصیر ۱ در صنعت فضایی کشور و ساخت ماهواره نقش اساسی داشته اند.

مجتبی نامور روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا اظهار داشت: منظومه ماهواره ای شامل ۶۰ ماهواره مکعبی است که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتر از سطح زمین قرار می گیرد و هزینه برآورد شده آن ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار است.

وی ادامه داد: برنامه ریزی های ما با درنظرگرفتن ماهواره نصیر ۱ بود که طراحی آن توسط دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی انجام شد.

عضو ارشد ساخت «منظومه ماهواره ای» ادامه داد: ماموریت ۶۰ ماهواره برای فعالیت های دریایی طراحی شده است تا نیاز کشور و حتی سایر کشورها را در حوزه ناوبری و سیستم تشخیص اتوماتیک رفع کنیم. همچنین این ماهواره برای فعالیت های نظامی و یافتن مبدا و مقصد مسیرهای دریایی نیز کاربرد دارد.

نامور افزود: ما پلتفرمی در بستر IoT (تشکیل شبکه اختصاصی و بومی برای ارتباط کشتی ها) ایجاد کرده ایم که هزینه کشتی ها را کاهش می دهد. در حال حاضر جذب در مشاغل شغل دریانوردی بسیار کاهش و هزینه ها افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین تقاضا برای استفاده از سیستم IoT و تکنولوژی بسیار بالا رفته و منظومه ماهواره ای می تواند کمک بسیاری به این حوزه بکند.

وی تصیح کرد: تیم تحقیقاتی ما برنامه ریزی کرده است که با طراحی منظومه ماهواره ای ماموریت های مدنظر را به انجام برسانیم و از امکاناتی که پیش از این ساخته شده بود مثل نصیر یک نیز استفاده کنیم. این پروژه در مرحله طراحی مفهومی است و با چند شتابدنده برای راه اندازی استارتاپ و طراحی و ساخت کیوست ها مذاکره شده است.

نامور عنوان کرد: با ایجاد شبکه مخابرات دریایی فضا پایه، گسترش حمل و نقل دریایی، اهمیت حوزه خلیج فارس و دریای عمان، توسعه بازرگانی و تجارت از راه دریا و سیاست حضور حداکثری در آب های بین المللی محقق می شود.

وی با اشاره به اهداف ماموریت های منظومه ماهواره ای اظهار داشت: هوشمندسازی ناوگان کشتیرانی با استفاده از IoT  (تشکیل شبکه اختصاصی و بومی برای ارتباط کشتی ها و ایستگاه ساحلی)، اشتراک فایل و داده بین کشتی ها در یک کانال ارتباطی ایمن، نظارت و کنترل تردد کشتی ها با استفاده از AIS  و ارسال گزارش ها و پیش بینی های جوی و ارائه آمار تردد کشتی ها ماموریت های مهم این ۶۰ ماهواره است.

مزیت منظومه ماهواره‌ای نسبت به سایر ماهواره‌ها

نامور تصریح کرد: دستیابی به سطح پوشش مخابراتی وسیع پوشش لحظه ای و آنلاین، توسعه خدمات اینترنت اشیا (IoT) و هوشمندسازی سیستم های دریانوردی، قابلیت اطمینان بالا به جهت استفاده از ماهواره های متعدد، امنیت بالا در ایجاد ارتباط و انتقال داده و افزایش زمان پاسخ به دلیل تعدد ماهواره ها در ایجاد ارتباط، مزیت های طرح این منظومه نسبت به طرح های مشابه است.

ساخت ماهواره مکعبی سکوی پرتابی در صنعت فضایی

عضو ارشد ساخت «منظومه ماهواره ای» اظهار داشت: ماهواره های مکعبی یا کیوست ها بسیار برای کشور ما نیاز است زیرا پرتاب آنها نسبت به سایر ماهواره ها آسان تر و هزینه کمتری نیاز دارد و در دنیا نیز بسیار مرسوم است. همچنین استارتاپ های بسیاری در این حوزه فعالیت می کنند و به سوددهی رسیده اند. در نتیجه فعالیت در زمینه ماهواره ها می تواند سکوی پرتابی در صنعت فضایی باشد.

وی اظهار داشت: در قرن حاضر طبق گفته کارشناسان اینترنت اشیا اهمیت فراوان و بازار مهمی دارد و تمرکز بر این حوزه باعث می شود در منطقه به عنوان قطب فضایی باشیم.

نامور عنوان کرد: سیاست و رویکرد صنعت فضایی خصوصی سازی است تا صنعت فضایی به سوددهی برسد. البته هنوز تعداد شرکت هایی که توانسته اند بدون حمایت های دولتی به سوددهی برسند، بسیار اندک است و شروع هر فعالیت فضایی نیاز به حمایت های دولتی دارد.

۸۰ درصد قطعات ماهواره‌ها بومی است

وی تصریح کرد: تمامی اقدامات مهندسی منظومه ماهواره ای بومی است و شاید حدود ۲۰ درصد قطعات آن از سایر کشورهایی مثل روسیه، چین و هند خریداری شود.

نامور با بیان اینکه کشور ما در میان کشورهای غرب آسیا جایگاه مطلوبی در صنعت فضایی دارد، افزود: بسیاری از تکنولوژی ها به دلیل اعمال تحریم ها توسط تکنسین های ایرانی ساخته شده و بومی هستند همچنین اگر توجه بیشتری به این موضوع شود، می توانیم با سرعت بیشتری پیشرفت کنیم.

وی با اشاره به چالش های حوزه فضایی اظهار داشت: عدم ثبات سیاست گذاری ها چالش فعالیت های علمی است؛ از این رو، نیاز است سیاست گذاری ها با ثبات بیشتری دنبال شوند.