به گزارش خبرنگار ایرنا، میزگرد«تاریخ جنگ با محوریت عملیات مرصاد» روز دوشنبه با حضور چند تن از فرماندهان سپاه، هوانیروز و اساتید دانشگاه رازی در مرکز اسناد توسعه استان و کرمانشاه‌شناسی این دانشگاه برگزار شد.
در این میزگرد «امیر پدرام خوشکار» از فرماندهان پایگاه هوانیروز، سرهنگ «جهانشاه امیری» و دکتر «مجتبی مهدیخانی» از فرماندهان دفاع مقدس، دکتر «روح‌اله بهرامی» رییس انجمن ایرانی تاریخ کرمانشاه و دکتر «محمدمهدی معینی» رییس بسیج اساتید دانشگاه رازی حضور داشتند.
انفعال در تحلیل جنگ
در ابتدا، جهانشاه امیری از فرماندهان دفاع مقدس با بیان اینکه هنوز بسیاری از مشکلات کنونی به جنگ هشت ساله ارجاع داده می‌شود، گفت: به همین دلیل شناخت و مطالعه علمی و دقیق دفاع مقدس ضروری است اما متاسفانه باوجود گذشت سه دهه از پایان جنگ همچنان دانشگاه‌ها و اندیشمندان به مطالعه جدی در این زمینه ورود نکرده اند.
او یکی از دلایل این انفعال را نامگذاری جنگ تحمیلی به «دفاع مقدس» و شکل‌گیری این تصور دانست که جنگ قابل نقد و بررسی از ابعاد مختلف نیست.
بررسی جنگ از نگاه بیرونی
سرتیپ پدرام خوشکار، از فرماندهان پایگاه یکم هوانیروز کرمانشاه نیز با اشاره به اینکه جنگ تحمیلی هم از درون و هم از بیرون قابل بررسی و تحلیل است، گفت: بی شک قضاوت و بررسی از بیرون می تواند مبنای علمی تری داشته باشد اما نگاه و نگرش درونی، ایدئولوژیک ممکن است با واقعیت فاصله داشته باشد.
او با بیان اینکه به جای صرفا ممدوح یا مذموم دانستن جنگ تحمیلی و توجه صرف به مسایل اخلاقی و ارزشی باید واقعیت ها و موضوعات ریشه های آن را هم در نظر گرفت و در کنار تجلیل ها و خاطره گویی ها، تحلیل، نقد و ارزیابی وضعیت خودمان در دوران جنگ تحمیلی به درستی و به صورت علمی صورت بگیرد.
دیگر مهمان این نشست مجتبی مهدیخانی از فرماندهان دفاع مقدس بود که گفت: درباره جنگ ایران و عراق ۲ واژه تحمیلی و مقدس به کار می‌رود؛ تحمیلی به این دلیل که خواست و اراده ملت ایران نبود و مقدس نیز به معنی اینکه مبتنی بر اعتقادات، ارزش ها و باورهای ملت ایران شکل گرفت.
به گفته او، با وجود اینکه در قرن‌های گذشته بارها به سرزمین ایران دست درازی و بخش هایی از آن جدا شد اما در دفاع مقدس هیچ خدشه ای به تمامیت ارضی کشور وارد نشد.
تاثیرگذارترین پدیده تاریخ معاصر ایران
«انقلاب مشروطیت، کودتای ۱۲۹۹ و ۱۳۳۲، انقلاب اسلامی و جنگ هشت ساله ایران و عراق مهم ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران بوده اما بی شک هیچ‌کدام به اندازه دفاع مقدس در تاریخ کشور تاثیرگذار نبوده اند»؛ این را دکتر روح اله بهرامی، رییس انجمن ایرانی تاریخ کرمانشاه بیان کرد.
به گفته او به دلیل اهمیت رویداد دفاع مقدس است که باید یک نگاه علمی و تحقیقاتی برای بررسی و تحلیل آن آغاز شود و پدیده جنگ بر روی میز تحقیقاتی دانشگاه ها قرار بگیرد؛ در واقع همزمان با دفاع از ارزش‌های اخلاقی و دستاوردهایی که جنگ تحمیلی برای ما آفریده، لازم است زیان ها و تبعات مختلف آن هم بررسی و تحلیل شود.
بهرامی تاکید کرد چون این نگاه نقادانه مغفول مانده است، عده‌ای با نگاه حزبی و سیاسی جنگ را تحلیل می کنند نه با نگاه همه جانبه، درس آموز و عبرت انگیز.
دفاع مقدس، درسی برای جبران معدل!
رییس بسیج اساتید دانشگاه رازی نیز با اشاره به اضافه شدن درس ۲ واحدی دفاع مقدس به دروس دانشگاهی در چند سال گذشته گفت: متاسفانه پس از مدتی این درس اختیاری با مخالفت گروه معارف کنار گذاشته شد که البته با پیگیری های انجام شده باز هم به لیست واحدهای درسی دانشگاه برگشت اما به عنوان درسی برای جبران معدل دانشجویان.
محمدمهدی معینی تاکید کرد: موضوع دفاع مقدس باید از دوران دبیرستان برای جوانان تدریس شود.
یکی از هنرهای بزرگ امام، کندن شر منافقین بود
در ادامه میزگرد موضوع به تدریج به سمت عملیات مرصاد پیش رفت، جایی که جهانشاه امیری گفت: یکی از هنرهای بزرگ امام راحل کندن شر منافقین از ایران بود زیرا غیر از ایشان کسی قدرت افشای بنیاد تفکر مارکسیستی در کشور را نداشت و بی شک اگر این ایدئولوژی مجاهدین خلق در ایران حاکم می شد، سرنوشت وحشتناکی در انتظار کشور بود.
این فرمانده دفاع مقدس افزود: در حالی که هیچ یک از مبارزان دوران انقلاب اسلامی حاضر به همکاری علنی با بیگانگان و دشمنان ملت نبودند مجاهدین خلق وقتی در داخل به اهداف خود نرسیدند به صورت آشکارا و حتی تا عملیات نظامی در خدمت دشمن قرار گرفتند.
امیری با اشاره به عملیات مرصاد گفت: گرچه منافقین در شعارهای خود از تصرف کرمانشاه، همدان، قزوین و تهران سخن می گفتند اما هدف قطعی آنها سلطه بر کرمانشاه و جدا کردن این استان بود؛ در واقع آنها به دنبال تضمین حیات خود و درگیر کردن جمهوری اسلامی با یک بحران جدی و همزمان خرید حمایت خارجی برای خود بودند.
او اطلاعات منافقین درباره آشفتگی و فضای نامطلوب کشور در آن زمان را درست دانست اما گفت: البته منافقین نقش و حضور مردم را محاسبه نکرده بودند چنانچه رزمندگان ایرانی به ویژه کرمانشاهی ها در عملیات مرصاد سنگ تمام گذاشتند.
هوانیروز همیشه حاضر بود
سرتیپ خوشکار در دور دوم سخنان خود ابتدا به انتقاد از کسانی پرداخت که در ابتدای انقلاب به دنبال انحلال ارتش بودند، هدفی که بابصیرت امام راحل به نتیجه نرسید.
این فرمانده هوانیروز همچنین کنار گذاشتن بخشی از امرا و کارکنان ارشد ارتش را نادرست و سبب تلاطم و بی نظمی در این نهاد نظامی و نیز ایجاد این تصور در صدام دانست که می تواند ظرف سه روز به هدف جنگی خود برسد.
خوشکار همچنین با اشاره به اعلام حمایت همافران و دیدار آنها با حضرت امام در پیش از ۲۲ بهمن ۵۷ گفت: این اعلام وفاداری نخستین اعلام وفاداری به امام و انقلاب نبود بلکه حدود ۲۰ روز پیش از آن خلبانان و کارکنان هوانیروز در اصفهان به انقلاب پیوسته بودند.
او با بیان اینکه هوانیروز از همان ابتدای انقلاب به دلیل پایه تخصصی بودن انسجام خود را حفظ کرد، اظهار داشت: هوانیروز در ۵۸ عملیات از ۶۰ عملیات دفاع مقدس حضور فعال داشته است.
مرده های سیاسی
سرتیپ خوشکار در ادامه درباره عملیات مرصاد نیز گفت: یکی از سوُالات جدی این است که در زمان ورود منافقین به کرمانشاه نیروهای اطلاعاتی کجا بودند که دشمن به راحتی تا اسلام آباد غرب جلو آمد و فجایع بزرگی را رقم زد.
این فرمانده هوانیروز اضافه کرد: این توجیه نیز که ما به دنبال پهن کردن دام برای ورود منافقین و سپس محاصره کردن آنها بودیم، نادرست و غیرقابل پذیرش است.
او اظهار داشت: شناخت ما از دشمن به اندازه‌ای کم بود که خلبانان ما نمی‌دانستند کسانی که روی جاده اصلی به سمت کرمانشاه در حال حرکت هستند چه هویتی دارند، یعنی ابتدا شناسایی سپس عملیات می کردند و البته به راحتی و با اقتدار در طی سه روز منافقین تار و مار شدند.
سرتیپ خوشکار با بیان اینکه پس از عملیات مرحله نظامی منافقین برای همیشه نابود شد، گفت: اعضای این سازمان اکنون مرده های سیاسی هستند و اعتباری ندارند چنانچه به تازگی در حاشیه نشست منافقین در فرانسه یک تِرند جهانی در فضای مجازی علیه مریم رجوی شکل گرفت، آن هم توسط کسانی که حامی جمهوری اسلامی نبوده اند.
فروغ جاویدان یک عملیات سیاسی بود تا نظامی
مجتبی مهدیخانی نیز در ادامه با تجلیل از جانفشانی شهدای هوانیروز گفت: گرچه نام چند شهید این نیرو برجسته است اما عملیات‌های هوانیروز به صورت تیمی بوده و ما مدیون همه آن تیزپروازان هستیم.
این فرمانده دفاع مقدس در ادامه با اشاره به ادعای برخی افراد برای مهیا بودن ختم جنگ پس از فتح خرمشهر گفت: آقای هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود به نقل از فرماندهان دفاع مقدس نقل کرده اند که اگر دست از تعقیب ارتش عراق برداریم احتمال طمع مجدد آن ها به خاک ایران وجود دارد و به همین دلیل امام راحل پس از شنیدن دیدگاه ها و نظرات فرماندهان ورود به خاک عراق را بلامانع دانست مشروط به اینکه به مردم عراق آسیبی نرسد.
به گفته او، همچنین در این زمان مواضع سازمان های بین المللی و شورای امنیت در باره جنگ ایران و عراق عادلانه نبود و جنگ را با عنوان وضعیت بین ایران و عراق و نه نزاع بین ایران و عراق خطاب می‌کردند تا این که در قطعنامه ۵۹۸ به تجاوزگری رژیم بعث اذعان کردند.
به گفته مهدیخانی، منافقین پیش از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط جمهوری اسلامی یک طرح عملیاتی در نظر داشتند با این تصور که ایران جمهوری اسلامی در بن بست است و پایگاه مردمی خود را از دست داده؛ در واقع عملیات فروغ جاویدان یک عملیات سیاسی بود تا نظامی.
او نیز همانند سرتیپ خوشکار عنوان کرد ما در بخش اطلاعاتی ضعیف عمل کردیم به طوری که یک برآورد اطلاعاتی دقیق در اختیار نیروهای عملیاتی کشور قرار نداشت و نمی دانستیم یک عملیات گسترده در کار است.
نگاه سیاسی به دفاع مقدس خیانت است
رییس انجمن ایرانی تاریخ کرمانشاه تاکید کرد که با نگاه یک سویه، خاطره گویی و روایتگری صرف و بهره‌برداری سیاسی و جناحی از دفاع مقدس به نتایج مثبتی نمی رسیم و حتی به اعتقاد من همین نگاه‌های غلط سیاسی نوعی خیانت به هویت جامعه ایران است.
به اعتقاد روح اله بهرامی، باید جدا از نگاه های تخصصی ابعاد و زوایای جنگ تحمیلی بررسی شود و اکنون بحث روز دانشگاه های استان روز ملی کرمانشاه و عملیات مرصاد باشد و نتایج آن در اختیار تصمیم‌گیران قرار بگیرد.
بهرامی تاکید کرد: اگر فداکاری و جان فشانی رزمندگان و ملت در عملیات مرصاد نبود توطئه منافقین می توانست به یک فاجعه تاریخی در کشور تبدیل شود.
نباید از واقعیات جنگ فرار کنیم
در ادامه جهانشاه امیری با اشاره به اینکه بسیاری از دانشجویان نسبت به جنگ تحمیلی اطلاعات کافی ندارند و منشاء مشکلات کشور را این جنگ می‌دانند، گفت: واقعیت این است که تقریباً همه داشته های امروز ما مدیون دفاع مقدس است اما متاسفانه این درک و تصور به درستی در جامعه وجود ندارد که می تواند ناشی از نبود تحلیل و مطالعات علمی کافی و کاربردی در باره دفاع مقدس باشد.
این فرمانده دفاع مقدس مصادره شدن جنگ تحمیلی را از دلایل عدم ورود اندیشمندان برای بررسی و تحلیل آن دانست و افزود: باید اجازه داد که مطالعات روشمند و علمی درباره جنگ تحمیلی به صورت آزادانه در دانشگاه ها صورت بگیرد و انتشار آنها نیاز به تایید نهادهای نظامی نداشته باشد و از درون این مطالعات و واقعیت‌های جنگ باید ارزش های جامعه استخراج شود.
او تاکید کرد: هیچ وقت چهره عریان واقعی جنگ در فیلم های ما نشان داده نشده و تنها تصاویر نادرستی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
امیری با بیان اینکه نباید از واقعیات جنگ فرار کنیم عنوان کرد: ما همچنان در مطالعات دفاع مقدس خیلی فقیر هستیم و این نقصان بزرگی است.
لازمه جلوگیری از جنگ، قدرتمند شدن کشور است
سرتیپ خوشکار نیز در جمع بندی سخنانش با اشاره به تبعات و پیامدهای خسارت بار جنگ گفت: لازمه جلوگیری از وقوع یک جنگ و حفظ صلح قدرتمند شدن کشور و تجهیز آن به بهترین سلاح ها و ابزار جنگی است تا بتوانیم صلح را در منطقه برقرار کنیم زیرا اگر ایران یک حکومت ضعیف باشد طعمه قدرت های زورگو قرار می گیرد.
این فرمانده هوانیروز جنگ اقتصادی و تحریم را بدتر از جنگ نظامی دانست و گفت: باید به مسایل و رویدادها به صورت واقع بینانه توجه کنیم و یک اقتصاد قوی و متصل به دنیا داشته باشیم تا هزینه‌های جنگ را برای دشمن بالا ببریم.
مهدیخانی دیگر فرمانده دفاع مقدس نیز بر ضرورت نگاه علمی و عقلانی به جنگ تاکید کرد و گفت: بستر این کار باید توسط ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به دانشگاه ها کشیده شود و ما اگر به دنبال حفظ میراث ملی و ارزشی دفاع مقدس هستیم باید زمینه نقد و بررسی آن را فراهم کنیم.
باید در نحوه آموزش دفاع مقدس تجدیدنظر کنیم
پایان بخش میزگرد امروز سخنان رییس انجمن ایرانی تاریخ کرمانشاه بود که گفت: یکی از دلایل ورود دیرهنگام دانشگاهیان برای بررسی و مطالعات جنگ این بوده که بسیاری از اسناد و مدارک جنگ تحمیلی درباره نقش قدرت های منطقه ای و جهانی در اختیار ما قرار ندارد و در انحصار سازمان‌های بین المللی است.
بهرامی افزود: همچنین بسیاری از فرماندهان و سربازان دفاع مقدس به دلیل درگیری در جنگ موفق به ثبت خاطرات خود نشده اند اما امیدواریم میزگرد امروز آغازی برای همکاری نهادهای نظامی و دانشگاه برای بررسی و تحلیل علمی جنگ تحمیلی باشد به ویژه اینکه مرکز کرمانشاه شناسی، انجمن ایرانی تاریخ کرمانشاه و پژوهشکده مطالعات فرهنگی دانشگاه رازی آماده همکاری در این زمینه است.
او با بیان اینکه پژوهشکده مطالعات فرهنگی دانشگاه واحد درسی تاریخ دفاع مقدس را ارایه خواهد کرد، گفت: ما باید در نحوه آموزش دفاع مقدس تجدیدنظر کنیم تا برای جوانان جذاب شود؛ همچنین نیاز به تربیت مدرس خوب و همکاری نهادهای نظامی با دانشگاه ها برای تولید محتوای مناسب و جذاب هستیم.
