کمپ‌های اعتیاد نیازمند حمایت و نظارت

به گزارش ایرنا، در اواسط گپمان بود که صدای ناله وحشتناکی یک طرف دیگر کمپ نگاهمان را به خود جلب کرد، پرسیدم چیست، گفت: صدا ناله‌های معتادان است، برای پاک شدن باید خیلی از دردها را تحمل کرد و... ، بیخیال، در اینجا مهمان انواع صداها و رفتارها و چهره‌های مفلوک خواهی بود که زندگی را باختند، پاک بودند اما برای بیرون آمدن چاه اعتیاد می‌خواهند دوباره پاک شوند، نگران نباش. بنویس خبرنگار.
افرادی به تعداد انگشتان ۲ دست در حیاط کمپ قدم می زدند از نگاهشان پشیمانی را می توان تعبیر کرد، هوای کمپ واقع در شرق اصفهان با هوای مرکز شهر اصفهان چندان متفاوت نیست هر جا که باشی آلودگی را خواهید چشید، از حرف های این جوان که خودش را " م- ه" به ما معرفی کرد اینطور فهمید که این جا مرکز سوژه های اجتماعی است اگر چشمان قلمت بصیرت داشته باشد آن ندیده های جامعه را این جا می بینی.
منتظر ماندیم تا رییس کمپ که در آن حدود ٢۵ معتاد متقاضی رهایی از طعم تلخ اعتیاد به دنبال تلاش برای زندگی دوباره بودند بیاید تا دمی با او هم از وضعیت کمپ و چند و چون ماجرا مطلع شویم  چرا که پیامهایش شنیدنی است چون با آسیب جدی امروز جامعه در ارتباط هست.
القصه - اگرچه موفق نشدیم با رییس کمپ صحبت کنیم اما صحبت معتادان هم کمتر از صحبت های رییس کمپ نبود از تجربه دنیای هزار توی اعتیاد به تو می دهند که گرانبهاست، خود درسی مهمی برای جامعه است، در حقیقت از سخنان این رفتگان وادی اعتیاد می توان فیلمها ساخت، کتابها نوشت و گزارشها تهیه کرد.

کمپ‌های ترک اعتیاد، روزنه امید و رهایی از چنگال دیو اعتیاد و محفلی است تا انسان‌های اسیر را از دنیای تباهی و سیاهی به سمت نور و زندگی هدایت ‌کند از این رو  به تاکید کارشناسان این مراکز برای پیشبرد امور در زمینه‌های مختلف به حمایت و نظارت اصولی نیاز دارند. 

اعتیاد به موادمخدر یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه بشری محسوب شده و موجب رکود اجتماعی در زمینه‌های مختلف می‌شود.

در گذشته‌های دور شاید تنها راه ترک اعتیاد برای معتادانی که گرفتار بلای خانمان‌سوز اعتیاد می‌شدند بستن با طناب و زندانی کردن بود که بازگشت دوباره اعتیاد در آنها خیلی سریع روی می‌داد.

در این راستا اولین مراکز فعالیت علمی در زمینه کاهش تقاضا (کاهش مصرف، پیشگیری، درمان و بازتوانی) در سال ۱۳۷۵ در ایران  بصورت سرپایی و با نظارت بهزیستی تشکیل شد،

کمپ های ترک اعتیاد با درک و آگاهی درست نسبت به مقوله اعتیاد و فرد معتاد تشکیل شد تا با شیوه‌های مختلف نسبت به پاک کردن وجود افراد از مواد مخدر اقدام کنند.

اکنون در مجموع هشت نوع مرکز درمانی در حوزه اعتیاد در کشور از جمله مراکز سرپایی درمانی آگونیست، مراکز ماده ۱۵ اقامتی بدون دارو، مراکز ماده ۱۶، مراکز "تی سی"، مراکز درمان بستر محور، تخت‌های روانپزشکی، مراکز "دی. آی. سی"و شلترهایی که مخصوص سرپناه شبانه معتادان است وجود دارد.

از این تعداد یکهزار و ۳۰۰ مرکز دارای مجوز از بهزیستی با عنوان کمپ ترک اعتیاد است.

بنا به گفته مسوولان امر تعدادی هم کمپ غیرمجاز و با شیوه‌های غیردارویی در کشور به این امر می‌پردازند و از فرآیندهای خشن برای ترک اعتیاد استفاده می‌کنند.

 ستاد مبارزه با مواد مخدر به فعالیت مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد بسیار حساس است و با مواردی که گزارش شود برخورد جدی، قاطع و همراه با تعطیلی مرکز صورت می‌گیرد و تعیین تکلیف این مراکز از سوی سیستم قضایی انجام می‌شود.

کمپ‌های ترک اعتیاد دارای مجوز متشکل از تیم درمانی شامل روانپزشک، پزشک عمومی، روانشناس بالینی، روان پرستار و کادر اداری شامل رییس مرکز، مدیر پرستاری، مدیر روانشناسی، مدیر اداری-مالی و نیروهای خدماتی است.

بیماران در مرکز بستری و کمپ ترک اعتیاد ارزیابی شده و برنامه درمان توسط پزشک با مشارکت سایر اعضای تیم چندرشته ای درمان تدوین می شود. مشاوره تخصصی روان پزشکی به طور معمول و مشاوره با سایر سرویس های تخصصی در صورت نیاز انجام می پذیرد.

به گفته دست اندرکاران مراکز ترک اعتیاد، مداخلات درمانی که در یک مرکز بستری ارائه می‌شود باید متناسب با نیاز فرد بوده و مجموعه‌ای از مداخلات دارویی و روانی، اجتماعی را شامل شود.

مشکلات نبود پوشش بیمه‌ای خدمات بستری و کمبود دارو 

مدیر یک مرکز بستری ترک اعتیاد در اصفهان گفت: یکی از مهمترین مشکلات مراکز ترک اعتیاد نبود پوشش بیمه‌ای برای خدمات بستری معتادان و کمبود دارو است.

مرضیه فرمان‌آرا در گفت و گو با ایرنا افزود: با توجه به اینکه درمان و مدت زمان بستری هر فرد معتاد متفاوت و در بسیاری از موارد تا حصول نتیجه ممکن طولانی است هزینه‌های آن فشاری سنگین برای مراجعه‌کنندگان است.

وی ادامه داد: در این راستا بسیار لازم و ضروری است که درمان به شیوه بستری زیرپوشش بیمه قرار گیرد تا هم اینکه تعداد بیشتری از معتادان برای ترک اعتیاد اقدام کنند.

مدیر مرکز بستری ترک اعتیاد در اصفهان افزود: همچنین کمبود برخی داروها از جمله "نالتروکسان" که برای جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر در افرادی که مراحل ترک اعتیاد را سپری کرده‌اند تجویز می‌شود روند درمان را با اختلال مواجه می کند.

به گفته وی با توجه به گرانی و مشکلات اقتصادی، این مرکز درمانی که تنها مرکز ترک اعتیاد استان به شیوه بستری است با مشکلات عدیده و نبود سودآوری مواجه است ولی باز هم به دلیل تعهد اجتماعی به همراه کادر درمانی خود به انجام رسالت پزشکی در راستای پاکسازی جامعه از وجود اعتیاد می‌پردازد.

فرمان‌آرا یادآور شد: دولت به تنهایی نمی‌تواند در مقوله مقابله با اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر در جامعه اقدام کند بلکه سایر دستگاه‌ها از جمله شهرداری‌ها باید برای آموزش و توانمندسازی خانواده‌ها در مقابل پدیده شوم اعتیاد وارد عمل شوند.

وی همچنین محدودیت اعطای مجوز به متقاضیان تاسیس مراکز ترک اعتیاد را اقدامی مفید و موثر دانست زیرا هر پزشک و روانپزشکی نمی‌تواند صرف داشتن یک مدرک علمی و بدون هرگونه تخصص در زمینه درمان اعتیاد به تاسیس چنین مراکز مهمی که با سرنوشت افراد در ارتباط است اقدام کنند.

کرونا پذیرش مراکز ترک اعتیاد را با محدودیت مواجه کرد

مسوول پذیرش یک کمپ ترک اعتیاد در شرق اصفهان گفت: بسیاری از کمپ‌های ترک اعتیاد به لحاظ شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای پذیرش با مشکل و محدودیت مواجه شدند.

مظفری در گفت و گو با ایرنا افزود: در این مرکز که دارای ظرفیت ۷۰ نفر است از ۲ ماه پیش فقط ۲۰ نفر با انجام آزمایش‌های لازم پذیرش شدند.

وی ادامه داد: افزایش قیمت داروها و لوازم جانبی نیز فشار مضاعفی به مسوولان کمپ‌ها به ویژه در بخش خصوصی وارد کرده است.

مسوول پذیرش کمپ ترک اعتیاد در اصفهان افزود: بسیاری از کمپ‌ها در ایام محدودیت فعالیت به دلیل شیوع کرونا تعطیل شدند و دیگر نتوانستند ادامه بدهند.

وی با بیان اینکه بسیاری از افرادی که بصورت خود معرف برای ترک اعتیاد مراجعه می‌کند از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستند گفت: حداقل هزینه برای ترک اعتیاد یک فرد معتاد بالغ بر ۷۵۰ هزار تومان است که از عهده بسیاری از آنها خارج است.

وی با بیان اینکه برخی از موسسات خیریه هر از گاهی به کمک‌های نقدی و غیرنقدی به این کمپ‌ها می پردازند گفت: از مسوولان بهزیستی و سایر دستگاه‌های اجتماعی استان می‌خواهیم که کمپ‌های ترک اعتیاد را حمایت و پشتیبانی کنند.

  سیاست شورای مواد مخدر اصفهان بر کاهش آسیب بنا شد

مسوول کمیته درمان شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اصفهان گفت:با توجه به دشوار بودن درمان اعتیاد بصورت دائم، سیاست این شورا بر کاهش آسیب در حوزه مواد مخدر بنا شده است.

افسانه مطلب‌زاده در گفت و گو با ایرنا افزود: در این راستا مراکز گذری کاهش آسیب می‌توانند مشکلات اعتیاد را تا حد بسیاری کاهش دهند.

وی درباره مراکز DIC یا کاهش آسیب گفت: این مراکز، گذری است که به کاهش آسیب در بین معتادان می‌پردازد و در استان اصفهان ۱۰ مرکز فعال است که یک مرکز مختص زنان است.

درمان سالانه ۳۵ هزار نفر در کمپ های ترک اعتیاد اصفهان

مطلب‌زاده  یادآور شد: سالانه بالغ بر ۳۵ هزار نفر در کمپ‌های ترک اعتیاد استان تحت درمان قرار می‌گیرند.

مسوول کمیته درمان شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اصفهان با بیان اینکه اکنون  ۸۷ کمپ ترک اعتیاد در استان فعال است گفت: از این تعداد سه کمپ مختص زنان و مابقی مختص مردان است.

به گفته وی در کمیته درمان اعتیاد، هشت نوع مرکز تعریف شده است که مهمترین مرکز رسیدگی به معتادان مرکز MMT یا همان مراکز سرپایی است که متادون یا دیگر داروها را در اختیار معتادان می‌گذارد و تعداد این مراکز در استان ۴۸۸ مرکز درمانی است که سالانه حدود ۱۱۰ هزار مراجعه به این مراکز صورت می‌گیرد.

وی به فعالیت دو مرکز موبایل سنتر در استان اشاره کرد و گفت: این دو مرکز که مجوز فعالیت از بهزیستی دارند خدمات کاهش آسیب سیار به معتادان می‌دهند و در مناطق و شهرستان‌های آلوده این تیم‌های سیار علاوه بر یک وعده غذای گرم وسایل کاهش آسیب مانند سرنگ و دارو را ارائه می‌دهند.

مطلب‌زاده یادآور شد: ستاد مبارزه با مواد مخدر هر ساله اعتباری به مراکز ترک اعتیاد و کاهش آسیب اختصاص می‌دهد ولی همه کمپ‌ها و مراکز بازتوانی مجوز خود را از بهزیستی دریافت می‌کنند.

وی درباره فعالیت کمپ‌های غیرمجاز ترک اعتیاد هشدار دارد و گفت: با مواردی که گزارش شود برخورد جدی، قاطع و همراه با تعطیلی مرکز صورت می‌گیرد.

استان افزون بر پنج میلیون نفری اصفهان ۲۴ شهرستان دارد.