ضرورت تقویت رفتار اجتماعی محافظتی به منظور مقابله با کرونا

ویروس کرونا که از دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین شیوع پیدا کرد، این روزها سراسر جهان را با دشواری‌های اقتصادی و اجتماعی چشمگیری روبه‌رو کرده است. یک بیماری همه‌گیر تنفسی که تاکنون بیش از ۱۸ میلیون انسان را درگیر و جان صدها نفر را گرفته است.

ویروسی که به گفته متخصصان علوم پزشکی در دنیا برای مقابله با آن همچنان باید از اصل پیشگیری بهره جست و ساخت واکسن و داروی قطعی برای مقابله با آن در هیچ یک از جوامع روشن نیست.

در ایران نیز ضوابط متعددی همچون ممنوعیت تردد جاده‌ها، کاهش شمار کارکنان در ادارات، تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و لغو طرح ترافیک به منظور کاهش شیوع این بیماری در دستور کار قرار گرفت که با مشارکت همگانی مردم به کنترل نسبی بیماری منجر شد.

این مشارکت جمعی اما به گفته مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ماه‌های اخیر کاهش یافت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در پایتخت از ۵۶ درصد در اردیبهشت ماه به ۱۰ درصد در خردادماه رساند.

به اعتقاد شماری از روانشناسان، خستگی روحی و جسمی ناشی از قرنطینه خانگی، باور اشتباه شهروندان مبنی بر کاهش شیوع ویروس کرونا و ایمن‌سازی بدن از طریق ابتلا به بیماری، نمایش برخی تجمعات از صدا وسیما و کاهش اعتماد اجتماعی از علل اساسی کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی محسوب می‌شود.

عطاءالله محمدی روانشناس شخصیت و عضو مرکز مشاوره دانشگاه تهران روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در این باره اظهار داشت: تداوم رفتارهای اجتماعی در کشور مستلزم تقویت اجتماعی آن رفتار است. آموزش و یادگیری، ترغیب و تشویق و حمایت و پشتیبانی دولت از طریق کاهش قیمت اقلام ضروری بهداشتی همچون ماسک و الکل به طور حتم رعایت پروتکل‌های بهداشتی را افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر ترس روانی ناشی از بروز بحران به تدریج با گذشت زمان عادی و متعارف می‌شود و بالتبع رعایت اصول بهداشتی برای مقابله با کرونا را کاهش می‌دهد.

عضو مرکز مشاوره دانشگاه تهران تاکید کرد: افکار و اعتقادات آدمی نیز عمدتا به طرف ساده‌سازی مسائل حرکت می‌کند؛ بنابراین ساده‌سازی بحران کرونا رفتارهای محافظتی براساس برخی اعتقادات و باورها نظیر "من بیمار نمی‌شوم" را کاهش می‌دهد.

محمدی همچنین با اشاره به مشکلات اقتصادی جامعه تصریح کرد: برخی اقشار محروم جامعه نیز توان رعایت اصول بهداشتی را نخواهند داشت؛ رشد قیمت الکل و ماسک و... برای محرومان و نیازمندان به ویژه در درازمدت دشوار است.

وی افزود: به عنوان مثال خرید ماسک روزانه برای یک خانوار پنج نفره با درآمد اقتصادی اندک دشوار و براین اساس بخشی از بی‌توجهی جامعه را باید به عدم توانمندی شهروندان خرید اقلام بهداشتی نسبت داد.