برایان. اچ. هوک سیاستمدار آمریکایی که بیشتر به دلیل مواضع ضدایرانی‌اش شناخته می‌شود در چهارم ژوئن ۱۹۶۸ میلادی متولد شد. او که زاده آمریکاست، مدرک لیسانس خود را در رشته بازاریابی در ۱۹۹۰ میلادی از دانشگاه سنت توماس، مدرک کارشناسی ارشد را در رشته فلسفه از کالج بوستون و مدرک حقوقش را از کالج حقوق دانشگاه آیووآ دریافت کرده است. وی مدتی قبل از حضور پررنگ در دستگاه سیاسی آمریکا، یعنی در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ در شرکت هوگان و هارتسون در واشنگتن مشارکت حقوقی داشت و در کنار اشخاصی که در کنگره آمریکا حضور داشتند از جمله تری برنستد فعالیت می‌کرد. اما در همان سال‌ها بود که برای حضور مستقیم در کاخ سفید تمام تلاش خود را بکار بست و از سوم اکتبر ۲۰۰۸ تا ۲۰ ژانویه ۲۰۰۹ و در زمان ریاست جمهوری "جرج دبلیو بوش" به سمت‌هایی چون مشاور سیاست‌گذاری وزیر امور خارجه، مشاور ارشد سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، دستیار ویژه رییس‌جمهوری در سیاست‌گذاری دفتر رییس کارکنان کاخ سفید و به عنوان مشاور در دفتر سیاست حقوقی در وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا دست یافت. هوک حتی با جان بولتون هم همکاری‌هایی داشت. زمانی که بولتون سفیر آمریکا در سازمان ملل بود، هوک به عنوان مشاور در کنارش بود.
با اینکه هوک جزو مخالفان ترامپ به شمار می رفت و جزو امضاکنندگان نامه‌ای بود که در آن مخالفان ترامپ نسبت به ریاست جمهوری‌اش اعتراض کرده و مخالف حضور او در مسند ریاست جمهوری آمریکا بودند اما هوک در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ (از ۱۷ فوریه ۲۰۱۷ تا یکم سپتامبر ۲۰۱۸ ) مدیر برنامه‌ریزی وزارت امور خارجه شد. جدای از این، برایان هوک در زمان تصدی رکس تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا، مدیر دفتر برنامه‌ریزی‌های سیاسی وزارت خارجه شد. منتها بعد از اینکه ترامپ، تیلرسون را کنار گذاشت، هوک بر خلاف انتظار همچنان در دستگاه دیپلماسی آمریکا باقی ماند. در زمان تیلرسون نام هوک به این دلیل بیشتر شنیده می شد که سیاست‌های ضدایرانی داشت. او سرپرستی کارگروهی را بر عهده گرفت که مأمور مذاکره با دولت‌های اروپایی برای اصلاح برجام مطابق خواست ترامپ شده بود.
تشکیل کارگروه اقدام ایران
"مایک پمپئو" وزیر امورخارجه آمریکا ۲۵ مرداد ۱۳۹۷ با تشکیل کارگروهی علیه ایران با عنوان "گروه اقدام ایران" در دولت آمریکا، "برایان هوک" را به عنوان مدیر این گروه منصوب کرد. پمپئو در سخنرانی خود وظایف گروه اقدام ایران را «مدیریت، بررسی و هماهنگی تمام جنبه‌های فعالیت‌های وزارت خارجه درباره ایران و گزارش مستقیم» به شخص وزیر امورخارجه عنوان کرد. به گفته پمپئو یکی از وظایف کلیدی گروه اقدام ایران، ایجاد هماهنگی میان‌نهادی در درون دولت آمریکا و هم‌چنین همراه کردن کشورهای دیگر با هدف تبدیل استراتژی یک‌جانبه آمریکا به یک اقدام چندجانبه علیه ایران خواهد بود. این اقدام پمپئو به مذاق رژیم صهیونیستی هم خوش آمد. رسانه‌های این رژیم از اقدام دولت ترامپ در تشکیل گروه اقدام ایران برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران و اِعمال تحریم‌های اقتصادی علیه تهران استقبال کردند و رسانه‌های این رژیم در اقدامی هماهنگ، همگی در این‌باره گزارش‌هایی نوشتند و از مایک پمپئو و جان بولتون به عنوان طراحان اصلی سیاست جدید ترامپ علیه ایران یاد کرده و از آنها تشکر کردند. با این حال این تصمیم‌گیری سیاستمداران آمریکایی مخالفانی هم داشت. از جمله "باربارا اسلاوین" کارشناس شناخته‌شده مسایل ایران و مدیر برنامه ایران در "اندیشکده شورای آتلانتیک" بود که با انتقاد از سیاست‌های دولت ترامپ، تشکیل گروه اقدام ایران، به ویژه هم‌زمان با سالگرد کودتای ۲۸ مرداد، این حرکت را نمونه‌ای دیگر از سیاست‌های اشتباه دولت ترامپ در قبال ایران دانسته و گفت: «هدف این است که ایران را با این امید تضعیف کنند که این کشور از منطقه عقب بنشیند و یک‌باره تابع سیاست‌های عربستان، امارات و اسرائیل شود. (۱)
مواضع هوک در قبال ایران
برایان هوک سال‌هاست در نقش نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مشغول به فعالیت است. هوک به طور مشخص، پیش از انتصاب به عنوان مدیر گروه اقدام ایران، درباره توافق هسته‌ای با ایران مواضع تندی را اتخاذ کرده بود. به عنوان نمونه، وی در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک‌تایمز (که به نظر می‌رسد تنها چند روز پیش از اعلام خبر تشکیل گروه اقدام ایران انجام شده است) درباره برجام گفته بود: "توافق هسته‌ای ایران (هر قدر هم که آنها [سایر امضاکنندگان برجام] فکر کنند موجب حفظ صلح شده) باز هم جلوی اقدام کشورها در مقابل طیف کامل تهدیدات ایران علیه صلح و امنیت را گرفته است." او که مدافع سرسخت تحریم‌های ترامپ علیه ایران بود، همین اواخر مدعی شد که تحریم‌های دولت ترامپ جامع ترین تحریم‌هایی است که تاکنون [علیه ایران] اعمال شده‌اند. او رایزنی‌های بسیاری با متحدان اروپایی و آسیایی، واشنگتن با هدف متقاعد کردن آنها به تبعیت از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران انجام داد. هوک سه مولفه اِعمال فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و بازدارندگی نظامی را به عنوان راهبردهای اساسی واشنگتن در قبال ایران معرفی کرد.
استعفای هوک
شامگاه پنج‌شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۹ بود که برایان هوک نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور ایران و رییس "گروه اقدام ایران" در وزارت امورخارجه این کشور، استعفای خود را از این سمت اعلام کرد. او درباره استعفایش گفت: «یک زمان خوب برای رفتن هرگز وجود ندارد. گاهی در مسیر سفر و گاهی در مقصد این اتفاق رخ می‌دهد. در خصوص راهبردمان در قبال ایران، هر دوی این موارد صدق می‌کنند. ما دوست داریم که به یک توافق جدید با ایران برسیم، اما در عین حال فشارهای ما باعث سقوط منابع مالی آنها شده است." (۲) این در حالی است که مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا پنج‌شنبه با اعلام خبر استعفای برایان هوک در توییتی نوشت: "من از نماینده ویژه؛ برایان هوک - که قرار است به بخش خصوصی منتقل شود - برای بیش از سه سال خدمتش به وزارت امورخارجه و دونالد ترامپ قدردانی می‌کنم. او عضو باارزشی در تیم تحت رهبری من بوده است."
نیویورک‌تایمز هم کناره‌گیری برایان هوک از مسوولیت خود را اینگونه تحلیل کرد که با خروج هوک از دستگاه دیپلماسی آمریکا، آخرین امیدهای دولت ترامپ برای مذاکره با ایران تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از بین خواهد رفت.
"در عین حال نمایندگی ایران در سازمان ملل، استعفای هوک را شکست سیاست کمپین فشار حداکثری آمریکا علیه ایران دانست. علیرضا میریوسفی سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل در واکنش به استعفای برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به رویترز گفت: "استعفای هوک به ما ارتباطی نداشته و رویدادی تعیین‌کننده محسوب نمی‌شود. کمپین فشار به اصطلاح حداکثری که دولت آمریکا به راه انداخته بود، شکست خورده است. ایران به زانو درنیامده و هر شخص که مسوول اعمال این سیاست مردود باشد، نیز ایران را به زانو در نخواهد آورد." (۳)
پی‌نوشت:
۱- مشرق نیوز، سرویس جهان، ۲۸ مرداد ۱۳۹۷
۲- خبرآنلاین، ۱۶ مرداد ۱۳۹۹
۳- خبرگزاری دانشجویان ایران "ایسنا"، سیاست خارجی، جمعه ۱۷ مرداد ۱۳۹۹
نظر شما