محمد علایی روز پنجشنبه در نشست شورای شهرستانی حفاظت از منابع آب، به تاثیر منفی این پدیده بر زیرساختهای نیشابور اشاره و بیان کرد: تشکلهای بخش کشاورزی باید برای مقابله با این بحران وارد میدان عمل شوند.
وی افزود: شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی به همین منظور تاکنون با تشکلهای بخش کشاورزی در ۹ دشت استان قرارداد همکاری منعقد کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در ادامه یه تدوین "سند سازگاری با کم‌آبی" در این استان اشاره و بیان کرد: بر اساس این سند می‌بایست تا سال ۱۴۰۵ کسری مخزنهای آب زیرزمین در خراسان رضوی به صفر رسیده و تا سال ۱۴۲۰ نیز ظرفیت منابع پایدار آبی استان به ۷۵ درصد برسد.
وی خط مشی سند سازگاری با کم‌آبی خراسان رضوی را مشارکت همه اشخاص حقیقی و حقوقی ذکر و بیان کرد: "اضافه برداشت، آب آشامیدنی مردم و بهداشت این حوزه" خطوط قرمز شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی هستند.
علایی ادامه داد: خراسان رضوی مکان مناسبی برای برپایی کارخانه فولاد نیست لذا این صنعت باید به مناطق ساحلی در کنار دریا منتقل شود.
وی گفت: در این چارچوب باید به جای آب، به صنایع آب‌بر "پساب" داده شود لذا شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی برای بکارگیری پساب در حوزه فعالیتهای صنعتی یک تفاهمنامه کلی را تهیه و مدون کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: میانگین بلندمدت کسری آب مخازن این استان یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب، در مدت ۱۰ سال حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب و این کسری هم‌اینک ۵۵۰ میلیون مترمکعب است.
وی ادامه داد: میزان کسری مخازن آب دشت نیشابور هم در بلندمدت ۱۳۴ میلیون مترمکعب و در مدت ۱۰ ساله ۹۷ میلیون مترمکعب بوده که پارسال به ۷۰ میلیون مترمکعب رسید که نشانگر کاهش ۵۰ درصدی کسری مخازن آب است.
وضعیت دشت نیشابور فوق‌بحرانی است
فرماندار نیشابور هم در نشست شورای حفاظت از منابع آب این شهرستان گفت: وضعیت فوق‌بحرانی منابع آبی دشت نیشابور برای همه مردم آسیب‌زا است.
علیرضا قامتی افزود: حجم کل مصرف آب در بخش صنعت نیشابور دو درصد است که بر اساس استانداردها می‌تواند تا چهار درصد نیز افزایش یابد.
وی ادامه داد: قوانین موجود اجازه فعالیت در حوزه حفظ منابع آبی را نمی‌دهد و باید همه در مقابل قانون یکسان باشند.
فرماندار نیشابور گفت: صدور اجازه ساخت و ساز در چارچوب "طرح جامع شهر نیشابور" در وسط "رودخانه فاروب رومان" امروز موجب مشکلات فراوانی شده است.
تهدید زیرساختها
نماینده مردم نیشابور، فیروزه و زبرخان در مجلس شورای اسلامی هم در این نشست گفت: دشت نیشابور به دلیل خشکسالی ۳۰ ساله و اضافه برداشت آب دچار شکافهای در سطح زمین به طول ۸۰ کیلومتر و عمق ۵۰ متر شده لذا همه تاسیسات زیرساختی را در این خطه تهدید می‌کند.
هاجر چنارانی افزود: این سرزمین از ابتدا مناسب صنایع آب بر نبوده است و بین ۳۷ دشت استان دشت نیشابور بیشترین کسری آب را دارد و به همین دلیل باید میزان سهمش از انتقال آب دریای عمان به منطقه مشخص باشد.
بهبود ۴۰ درصدی
مدیر امور منابع آب نیشابور نیز در ادامه نشست شورای حفاظت از منابع آب این شهرستان گفت: میانگین نشست زمین در دشت نیشابور ۸۶ میلیمتر است که در روستاهای شمالی تا ۱۴۷ میلیمتر هم می‌رسد در حالی که استاندارهای جهانی چهار میلیمتر است.
سعید خجسته‌پور میانگین طول شکافهای سطح زمین در دشت نیشابور را ۷۰ کیلومتر و میزان افت سطح آبهای زیرزمینی آن را در درازمدت ۷۷ سانتیمتر اعلام و بیان کرد: با اقداماتی که پارسال صورت گرفت میزان افت سطح آب در دشت نیشابور به ۴۵ سانتیمتر رسیده که نشانگر حدود ۴۰ درصد بهبود در وضعیت آن است.
وی افزود: میزان برخورداری نیشابور از آبهای تجدید پذیر ۱۲/۵ درصد از میزان آب های تجدید پذیر استان و میزان استفاده از آب های زیر زمینی دشت نیشابور ۴۸۳ میلیون متر مکعب است که از این میزان ۳۸۳ میلیون متر مکعب مجوز دارد.
مدیر امور منابع آب نیشابور ادامه داد: میزان‌مصرف آب در نیشابور در بخش کشاورزی،شرب و صنعت به ترتیب ۸۶، ۱۰ و ۱/۵ درصد است و در حال حاضر هزار و ۵۳۲ حلقه چاه در دشت نیشابور وجود دارد که از این تعداد هزار و ۱۰۰ حلقه چاه کشاورزی است و ۸۷۵ حلقه چاه با ۱۵ میلیون متر مکعب غیر مجاز است.
وی گفت: میزان اُفت سطح آب چاهها در دشت نیشابور طی ۲۰ سال گذشته به طور میانگین ۷۷ سانتی متر و میزان کسری مخازن آب دشت نیشابور ۱۳۴ میلیون متر مکعب بوده است.
خجسته‌پور افزود: عوارض کسری آب دشت نیشابور در حال بروز است بطوری که سالیانه ۱۰۰ حلقه چاه از نظر آبدهی به مشکل می‌خورد، وسعت زمینهای آب شور دو برابر شده و میانگین طول شکافهای سطح زمین در نیشابور به ۷۰ کیلومتر رسیده است.
وی ادامه داد: میزان نشست زمین در دشت نیشابور به طور میانگین ۸۶ میلیمتر است که در روستاهای شمالی به ۱۴۷ میلیمتر رسیده در حالی‌که استاندارهای جهانی چهار میلیمتر است.
مدیر امور منابع آب نیشابور گفت: اجرای طرح کنترل و نظارت بر چاههای آب از سال ۱۳۹۶ در قالب "طرح سازگاری" تشدید شده و افت سطح آب در میانگین پنج ساله ۴۵ سانتیمتر کاهش یافته است.
دشت نیشابور با هفت هزار و ۳۵۰ کیلومترمربع وسعت معادل شش و نیم درصد از مجموع مساحت استان خراسان رضوی محل سکونت ۵۰۰ هزار نفر است.
مرکز شهرستان ۴۰۰ هزار نفری نیشابور در فاصله ۱۲۷ کیلومتری غرب مشهد واقع است.
نظر شما