وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر حوزه‌های قرآن و عترت، فعالیت‌های فرهنگی و هنری مساجد، کتاب، چاپ و چاپخانه‌ها، کتابخانه‌های عمومی، فیلم و سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، مطبوعات، تبلیغات، وقف، امور خیریه، حج و زیارت، روابط فرهنگی بین المللی، رسانه‌های دیجیتال، بازی‌های رایانه ای، توسعه مراکز و فضاهای فرهنگی و هنری و آموزش‌های رسمی و غیررسمی فرهنگی، هنری و رسانه ای را بر عهده دارد. این وزارتخانه برای اجرای درست اهداف، وظایف و اختیارات خود ۶ معاونت (معاونت‌های قرآن و عترت (ع)، امور فرهنگی، امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، امور هنری، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و منابع)، ۷ سازمان و موسسه (سازمان‌های اوقاف و امور خیریه، حج و زیارت، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خبرگزاری جمهوری اسلامی» امور سینمایی و سمعی و بصری و موسسه‌های پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات و آموزش عالی علمی-کاربردی فرهنگ و هنر) و ۱۷ دفتر، ۱۰ اداره کل، ۳ مرکز، ۶ دبیرخانه و ۳۴ اداره کلی استانی در ۳۱ استان کشور دارد.
دولت تدبیر و امید در شرایطی مستقر شد که رابطه هنرمندان، نهادهای غیردولتی و دولت در پایین ترین سطح از اعتماد قرار داشت و حتی بین نهادها و دستگاه‌های دولتی و برخی از نهادهای حاکمیتی اختلاف‌های جدی وجود داشت. برخی تشکل صنفی و فرهنگی حوزه فرهنگ محدود شده بودند و مشارکت این نهادها در امور فرهنگی به پایین ترین حد خود رسیده با نخستین گام دولت یازدهم بازسازی رابطه میان اصحاب فرهنگ و هنر و دولت بود که با عزم و اراده دولتمردان دراین زمینه فقط در طول دولت یازدهم اقدامات زیر انجام گرفت:
تقویت نقش نهادهای صنفی و فرهنگی در فعالیت‌های فرهنگی و هنری و رسانه ای
بازگشایی نهادهای صنفی تعطیل شده و تقویت نهادهای موجود
مشارکت هنرمندان و سینماگران و اهل قلم و اصحاب فرهنگ و هنر در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های دولتی
واگذاری بخشی از امور فرهنگی و هنری به نهادهای صنفی و فرهنگی
گسترش فعالیت‌های فرهنگی و هنری و رسانه ای در استان‌ها؛
تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر؛ انتشار حمایت‌ها و یارانه‌های مطبوعات و خرید کتاب و هزینه‌های نمایشگاه‌ها...؛ کاهش ممیزی‌های سلیقه ای؛ تکریم اصحاب فرهنگ و هنر؛
توجه به مناطق محروم و روستاها و...
با اجرای این برنامه‌ها، نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظام سیاستگذاری و راهبری فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشور ارتقا یافته و با حمایت‌های دولت و مجلس شورای اسلامی و با مشارکت اصحاب فرهنگ و هنر، پیامدهای زیر را در طول مدت حدود ۷ ساله نسبت به سال ۹۲ را شاهد بودیم:
تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده درسال ۱۳۹۲ حدود شصت و شش هزار و ۱۰۷ عنوان چاپ کتاب بوده است و این رقم در سال ۱۳۹۸ به بیش از یکصد و پنج هزارو ۵۶۷ عنوان افزایش یافت.
میزان و نرخ افزایش سرانه مطالعه کشور در سال ۹۲ حدود ۱۲ دقیقه بوده که در سال ۹۸ به حدود۱۳ دقیقه افزایش یافت.
تعداد کتابخانه های عمومی کشور سال ۹۲ حدود ۳۱۴۷ کتابخانه بوده که این رقم در سال ۹۸ به رقمی حدود ۳۵۲۶ افزایش یافته است.
تعداد عناوین نمایش های تولید شده در سال ۹۲رقمی حدود ۴۹۳۸ بوده است که این رقم در سال ۹۸ به شش هزارو ۴۱۵ نمایش تولیدی افزایش یافته و تعداد تماشاگران نمایش های تولید شده (هزار نفر) در سال ۹۲ عدد ۲۲۳۱ را داشتیم که این رقم در سال ۹۸ به پنج هزارو افزایش یافت.
همچنین تعداد اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی از بیست و شش هزار نفر در سال ۹۲ به رقمی بالغ بر چهل و سه هزار نفر در سال ۹۸ افزایش یافته است.
در حوزه سینما نیز به مانند دیگر حوزه های فرهنگ، هنر و رسانه شاهد رشد بوده ایم به این صورت که تعداد عناوین فیلم های سینمایی تولید شده در سال ۹۲ از رقم ۶۷ فیلم به حدود ۸۸ فیلم در سال ۹۸ افزایش یافت.
همچنین تعداد سالن های سینما در سال ۹۲ از ۳۱۸ سالن به ۶۳۵ سالن در سال ۹۸ افزایش یافت. ظرفیت سالن های سینما (صندلی) هم از یکصد و بیست و چهار هزارو ۲۳۳ صندلی به یکصد و شصت و یک هزارو صندلی افزایش یافت.
در حوزه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال نیز این وزارتخانه دستاوردهای چشمگیری را داشته و شاهد بوده است. تعداد مجوزهای صادر شده فعالیت های فرهنگی دیجیتال در سال ۹۲ رقم ۱۵۵عددی را داشتیم اما این رقم در سال ۹۸ به یک هزارو۶۹۰ مجوز صادره فعالیت های فرهنگی دیجیتال افزایش یافت.
همچنین تعداد عناوین رسانه های چاپی نیز از شش هزارو ۱۵۴ رسانه به هشت هزارو ۳۶ رسانه در سال ۹۸ افزایش یافت. از سویی نیزتعداد عناوین رسانه های الکترونیکی برخط از۲۴۲ در سال ۹۲ به سه هزارو ۵۳۰ رسانه الکترونیکی برخط در سال ۹۸ افزایش یافت.
درحوزه دین، معارف، قرآن و عترت نیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستاوردهای خوبی را ثبت کرد. به عنوان مثال تعداد موسسات فرهنگی قرآن و عترت از ۳۸۸موسسه به ۱۲۵۵ موسسه در سال ۹۸ افزایش داشت. همچنین تعداد کانون های فرهنگی و هنری مساجد از هفده هزارو ۹۵۰ کانون در سال ۹۲ به حدود بیست و پنج هزارو۵۴۲ کانون در سال ۹۸ افزایش یافت. تعداد موقوفات در سال ۹۲ رقمی حدود یکصدو شصت و نه هزارو ۴۸۴ موقوفه ثبت شده که این رقم موقوفه در سال ۹۸ در دولت تدبیر و امید به حدود دویست و سه هزارو ۱۸۹در سال ۹۸ افزایش یافت.
اهم طرح‌های اقدامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت تدبیر و امید
طرح شبکه شهرهای خلاق با همکاری معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با شرکت ۲۶۶ شهر در سال ۱۳۹۸
طرح پایتخت کتاب ایران توسط معاونت امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۶ دوره درمجموع ۸۰۰ شهر مشارکت کردند.
طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب توسط معاونت امور فرهنگی این وزارتخانه در ۶ دوره مجموعاً ۷ هزار روستا مشارکت کردند.
طرح جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان نیز توسط این معاونت با ۲۵ هزار باشگاه، ۲ هزار شهر و روستا، ۳۰۰ هزار عضو، ۲۰ هزار مربی انجام شد.
طرح مروجان کتابخوانی نیز توسط معاونت فرهنگی در ۶ دوره در مجموع با مشارکت ۲ هزار گروه و فرد انجام شد.
طرح فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران) وکانون فرهنگی و هنری مساجد رقابت و حضور ۲۵ هزار کانون مساجد در ۱۸ رشته فرهنگی، هنری، رسانه ای، دینی و فضای مجازی را شاهد بودیم.
طرح چلچراغ آسمانی+ خانه های نورانی توسط معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تولید محتوا وئدیویی در فضای مجازی انجام گرفت.
اقدامات فعال فرهنگی و رسانه‌ای در موضوع آسیب های اجتماعی معاونت ها، سازمان ها و مدیریت ها ونهاد کتابخانه های عمومی با هدف گذاری فعالیت های فرهنگی در ۳۱ شهرستان آسیب پذیر انجام شد.
- طرح تشکیل انجمن‌های سراسری فرهنگی، هنری و رسانه‌ای توسط معاونت حقوقی ودفتر برنامه ریزی با مصوبه هیأت وزیران انجام شد.
طرح چابک‌سازی موسسات وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز توسط معاونت های هنری و فرهنگی، سازمان سینمایی معاونت فرهنگی و سازمان سینمایی انجام و سایر معاونت ها در حال انجام است.
طرح تقویت بخش کودک و نوجوان کتابخانه های عمومی توسط نهاد کتابخانه های عمومی برای بیش از ۹۰ درصد دارای بخش کودک و تبدیل بخش کودک به بخش مفرح و شاد و جذاب در کتابخانه های عمومی انجام گرفت.
طرح ساماندهی مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط وزارتخانه با هدف کاهش و ادغام مجوزها از۱۳۰ مجوز به ۳۵ مجوز انجام خواهد کرد.
طرح دولت الکترونیک توسط معاونت توسعه مدیریت و منابع و مرکز فناوری اطلاعات برای ساماندهی مجوزها و اجرای جامع در مهر ۹۹(مجموعه مجوزها و خدمات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق پنجره واحد الکترونیک) رونمایی و دنبال خواهد شد.
طرح ارتقای محتوای حمایت های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط وزارتخانه و با موضوع اصلی به عنوان موضوعات مهم مورد حمایت تعیین شد.
طرح تأسیس و تکمیل فضاهای فرهنگی و هنری توسط معاونت ها و سازمان ها درسال ۹۶-۹۸در مجموع ۵ کتابخانه مرکزی، ۳۶۰ کتابخانه عمومی و ۵۱ مجتمع فرهنگی و هنری راه اندازی شده است.
طرح تبدیل بقاع متبرکه به مراکز فرهنگی‌اجتماعی‌منطقه ای و محلی سازمان اوقاف و امور خیریه ۸ هزار بقعه.
طرح تقویت اسناد و تفاهم‌نامه‌های بین المللی توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با ۳۷ برنامه مبادلات فرهنگی به علاوه ۲۶ سند اقدام شده است.
طرح تقویت فناوری و چندرسانه‌ای توسط سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) انجام گرفته است.
طرح گفت‌وگوهای فرهنگی – دینی نیز توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با۸۱ نشست و گفت و گوی ادیان و ... انجام گرفته است.
طرح شفافیت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هدف استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی+ انتشار حمایت ها+ یارانه ها+هزینه ها+قراردادها و ...
تقویت تشکل‌ها و نهادهای صنفی نیز توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که منجر به تشکیل مجمع انجمن های ادبی+ مجمع ناشران بین المللی، کودک و نوجوان، اسلامی و دیجیتال+ واگذاری امور به صنوف شد.
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سکاندار این وزارتخانه در دولت دوازدهم ( تدبیروامید) با ارائه برنامه ۹ گانه به مجلس شورای اسلامی برای اخذ رای اعتماد نمایندگان مجلس تمام تلاش و همت خود و بدنه وزارتخانه را به کار گرفت تا با اجرای این برنامه‌ها، نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظام سیاستگذاری و راهبری فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشور ارتقا یافته و با حمایت‌های دولت و مجلس شورای اسلامی و با مشارکت اصحاب فرهنگ و هنربه دستاوردها و پیامدهایی که به بخشی از آنها اشاره شد دست یابد.
آنچه حائز اهمیت است اینکه صالحی در برنامه های ۹ گانه فرهنگی ارائه شده خود به مجلس شورای اسلامی در دولت دوازدهم، همواره بر لزوم ارتباط پیوسته و محکم آنها با یکدیگر و ضرورت گسترش اعتمادسازی میان اصحاب هنر و دولت، بهبود اقتصاد هنر و تقویت نقش نهادهای صنفی تاکید داشته و بر این اساس حرکت کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم همچنین برنامه‌های خود را در زمینه بهبود کسب و کار در حوزه فرهنگ و هنر را دارای پیشنهادهای روشن با هدف مانع‌زدایی و تمرکززدایی دولتی در حوزه فرهنگ و هنر، تسهیل قانونی و ساختاری تولید و خلاقیت‌های فرهنگی و هنری، افزایش سرانه فضاهای فرهنگی و توسعه زیرساخت‌های تولید و فروش محصولات فرهنگی را بنا نهاده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است بهبود کسب و کار در حوزه فرهنگ و هنر با جدی گرفتن اقتصاد مقاومتی امیدی دور از دسترس نیست که با تلاش و فعالیت های صورت گرفته این مهم در تقریبا ماه‌های انتهایی این دولت محقق شده یا در حال انجام برای تحقق کامل است.تهیه و تنظیم گزارش از: علی اکبر قزوینیان
نظر شما