از اواخر سال گذشته و به دنبال همه گیری ویروس کووید ۱۹ در بیشتر کشورهای جهان و نیز ایران، مسوولان ترکمنستان اجازه ورود کامیون و تریلی‌های ترانزیت و حتی قطارهای باری را از طریق پایانه مرز اینچه‌برون گلستان به کشورشان ندادند تا اینکه پس از فروکش کردن موج اول شیوع کرونا و با رایزنی‌های بین مقامات دو کشور، از سوم تیرماه امسال و فقط مبادلات ریلی بین ایران و ترکمنستان از طریق این مرز زمینی از سرگرفته شد اما ترکمنستان هنوز اجازه بازگشایی مرز زمینی خود برای تردد کامیون‌ها و تریلی‌ها را نداده است.
بالا رفتن هزینه صادرات کالا از طریق خط ریلی اینچه‌برون به سبب بسته بودن مرز زمینی برای تردد کامیون‌ها و نیز افزایش حجم تقاضا و همچنین کافی نبودن امکانات ایستگاه ریلی اینچه‌برون برای بارگیری (انتقال بار از کامیون به واگن) سبب شده است تا مشکلات بازرگانان گلستانی بویژه شهرستان گنبدکاووس که ۵۰ درصد حجم صادرات این استان را در اختیار دارند، مضاعف شود.
نائب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان روز چهارشنبه به نمایندگی از تجار گنبدی به خبرنگار ایرنا گفت: سخت‌گیری کشور ترکمنستان برای بازگشایی دوباره مرز اینچه برون به دلیل شیوع کرونا از عمده مشکلات تجار و بازرگانان گلستانی است زیرا بیشترین صادرات آنها به ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای میانه از خاک این کشور صورت می‌گیرد.
"ارازجان شمالی" با یادآوری صادرات ۱۵۰ میلیون دلاری کالا از جمله لبنیات و پلی استایرن سال گذشته از گلستان به کشورهای آسیای میانه، افزود: به سبب شیوع کرونا و ممانعت از صادرات کالا از سوی ترکمنستان در چهار ماهه نخست امسال صادرات به این کشور صفر و به دیگر کشورهای آسیای میانه از جمله عراق و افغانستان نیز فقط ۳۰ میلیون دلار بوده است.
این تولید کننده خوراک دام، طیور و آبزیان از مسوولان اقتصادی کشور خواست برای موفقیت بیشتر تولیدکنندگان داخلی در امر صادرات کالا به بازارهای منطقه‌ای حمایت‌های بیشتری داشته باشند زیرا بازاریابی و مشتری پیدا کردن به دلیل رقابت کشورها در بازارهای جهانی کار سختی است.
وی اضافه کرد: تولیدکنندگان به سبب کارآفرینی، ایجاد اشتغال و ثروت برای کشور بایستی مورد توجه و حمایت بیشتر مسوولان قرار گیرند که پرداخت تسهیلات با کارمزد پایین و برخی معافیت‌های مالیاتی می‌تواند از جمله این حمایت‌ها باشد.
شمالی همچنین بسته جدید بانک مرکزی را مشکل دیگر صادر کنندگان دانست و گفت: با این بسته ۸۰ درصد ارزش کالایی که تولیدکننده صادر می‌کند به صورت حواله ارزی و ۲۰ درصد به صورت اسکناس باید برگردانده شود که با توجه به مشکلات پیش روی تجار در روند صادرات و نیز شیوع کرونا اجرای آن عملا امکان پذیر نیست زیرا نمی‌توان پول محصول را به راحتی از کشور مقصد صادرات وارد کشور کرد.
وی تاکید کرد: تنها راه ممکن این است که پول هر کالای صادر شده را در همان کشور مقصد به صراف بدهید تا با کسر پنج تا ۱۰ درصد کار مزد، معادل روز آن را در ایران به ریال به شما تحویل دهد اما با بسته بانک مرکزی بایستی با این پول دلار به نرخ آزاد مثلا ۲۲۰ هزار ریال خرید و ۸۰ درصد آن را به صورت حواله ارزی با نرخ پایین‌تر به دولت برگرداند که این روشی غیر ممکن است و صرفه اقتصادی برای تجار ندارد.
نائب رییس اتاق بازرگانی گرگان افزود: اگر برای جبران تمام کسورات، نرخ کالا صادراتی را افزایش دهیم در قیمت تمام شده با رقیب خارجی مانند تجار ترکیه و پاکستانی نمی‌توانیم رقابت کنیم چرا که مشتری به دنبال جنس خوب با قیمت مناسب است و تجار این کشورها بلافاصله با قیمت پایین‌تر، جنس‌های مشابه را به خریدار عرضه می‌کنند.
این تاجر گنبدی ادامه داد: بهترین راه حل برای کاهش ضرر صادر کننده با اجرای بسته جدید بانک مرکزی این است که دولت ارز وارد شده توسط صادر کننده را بیشتر از قیمت آزاد خریداری کند تا برای بازرگانان هم صرفه اقتصادی داشته باشد.
یکی دیگر از بازرگانان گنبدی هم به خبرنگار ایرنا گفت: تجار با توجه به اینکه بازار هدف صادرات‌شان عمدتا کشورهای فدراسیون روسیه از جمله ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و در بعضی موارد خاص روسیه است با بسته شدن مرز ترکمنستان در صادرات و واردات از این مبدا و مقصد دچار مشکل شدند.
متین کلوی که عضو اتاق بازرگانی گرگان است، افزود: با توجه به بسته بودن مرز زمینی اینچه برون و افزایش تقاضا برای حمل و نقل ریلی، هزینه استفاده از واگن‌ها بالا رفته و باعث کاهش قدرت رقابت تجار ایرانی با کشورهای دیگر در بازار منطقه و در شرایط شیوع کرونا شده است.
این صادر کننده مواد پلاستیکی و الکترونیکی اضافه کرد: سهم تجار گلستانی به واسطه دسترسی به مرز اینچه برون به عنوان دروازه ورود به آسیای میانه و فدراسیون روسیه به نسبت سال‌های قبل با توجه به شیوع کرونا و بسته بودن مرز ترکمنستان و نیز فشارهای اقتصادی دشمنان کاهش محسوسی یافته است.
وی افزود: صرفه اقتصادی حمل و نقل ریلی زمانی توجه پذیر خواهد بود که در هر واگن ۵۰ تن کالا بارگیری شود به عنوان مثال افرادی که قبلا توسط یک دستگاه کامیون ۱۵ تا ۲۰ تن کالا صادر می‌کردند الان باید تناژ خود را به ۵۰ تا ۶۰ تن برسانند که صرفه اقتصادی داشته باشد در غیر این صورت هزینه‌های حمل و نقل با قیمت تمام شده کالا همخوانی و توجیه اقتصادی ندارد.
کلوی با قدردانی از حمایت مدیرکل گمرک استان و رییس اتاق بازرگانی گرگان که همواره به دنبال حل مشکلات تجار هستند، گفت: بازرگانان گنبدی با برخی محدودیت‌هایی مواجه‌اند که از جمله آن نبود امکانات کافی در ایستگاه ریلی اینچه‌برون است به طوری که روزانه نزدیک به ۲۰ تا ۳۰ واگن با کشور ترکمنستان تبادل داریم اما کل لیفتراک (وسیله جابجایی بار) برای بارگیری یک دستگاه است.
وی اظهار داشت: تجار گنبدی خواستار رسیدگی بیشتر و تخصیص امکانات بارگیری در ایستگاه ریلی اینچه برون هستند چراکه نبود امکانات مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد کرده است از طرفی نیز از مسوولان درخواست داریم در تصویب قوانین صادرات، واردات و گمرگی از نظرات کارشناسی اتاق بازرگانی که به مسائل آگاه هستند، بیشتر استفاده کنند.
این فعال اقتصادی گفت: شیوع کرونا و افزایش قیمت ارز، مشکلات زیادی را برای بازرگانان جهت جابجایی پول و ارز کالاهای صادراتی ایجاد کرده است و به نظرم دولت بایستی در اجرای سامانه نیما تجدید نظر کرده و یا زمان آنرا به وقت دیگری موکول نماید.
کلوی افزود: بازرگانان گلستان نسبت به رقبای خود از کشورهایی چون چین، روسیه و ترکیه به سبب برخی معافیت‌ها و عوارض گمرگی عقب ترند به عنوان مثال کالاهای روسی ۱۱ درصد در مالیات و پنج درصد در عوارض گمرکی از کالاهای ایرانی جلوتر هستند به این معنی که قیمت کالاهای آنها ۱۶ درصد پایین تر از کالاهای ایرانی است.
درهمین پیوند سیدابراهیم حسینی مدیرکل گمرکات گلستان نیز صرفا به خبرنگار ایرنا گفت: تلاش و رایزنی مسوولان کشورمان برای از سرگیری دوباره مرز اینچه‌برون جهت تردد کامیون‌ها و تریلی‌های حامل کالاهای صادراتی تجار و بازرگانان این استان همچنان ادامه دارد.
اینچه برون به عنوان تنها گمرک زمینی و ریلی گلستان، مرکز گمرکات این استان بوده و پایانه‌های صادراتی گرگان و گنبدکاووس، گمرک امانات پستی گرگان، گمرک بندرترکمن و گمرک فرودگاه بین‌المللی گرگان زیرمجموعه آن است.
در سال‌های اخیر با بهره‌برداری از راه آهن بین المللی قزاقستان - ترکمنستان - ایران و گذر آن از اینچه برون، خدمات گمرک ریلی نیز به فعالیت معمول در مجموعه گمرکات استان اضافه شده است.
استان مرزی گلستان در شمال ایران با کشور ترکمنستان و استان های مازندران، سمنان و خراسان شمالی همسایه است.
نظر شما