محمدحسین ناصربخت روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: حفظ، اشاعه و معرفی آئین‌های نمایشی به عنوان بخشی از میراث معنوی فرهنگ و تمدن هر کشوری بر عهده دستگاه‌های متولی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و کلیه متولیان امر فرهنگ و هنر در کشور است.
شکل گیری اسطوره در سایه خرد جمعی
این عضو شورای ثبت هنر تعزیه به عنوان میراث ملی و نمایشی کشورمان در یونسکو یادآور شد: در این میان آئین‌های کهن نمایش ایرانی به سبب ریشه‌دار بودن در تاریخ تمدن‌ساز کشورمان دارای بیشترین اهمیت برای حفظ، نگهداری، توسعه و اشاعه برای آیندگان هستند.
وی با تاکید بر آنکه آئین همان اسطوره‌ای است که قابلیت بالفعل شدن پیدا کرده است تصریح کرد: اساطیر همواره در نتیجه خرد جمعی جوامع شکل گرفته است و هنگامی‌که اساطیر تبلوری عینی پیدا می کنند شاهد تبدیل شدن آن‌ها به آئین هستیم. درحقیقت در تعریف نمایش‌های آئینی باید بر این مسئله صحه گذاشت که گونه نمایشی که بازتاب جنبه‌های مختلف آئین و اسطوره را دربرمی‌گیرد در قالب نمایش آئینی تعریف می شود.
ریشه تولد آئین‌ها
ناصربخت با اشاره به هنر نمایشی و آئینی تعزیه به عنوان یکی از کهن‌ترین گونه‌های نمایش آیین‌های سوگ و عزاداری ایرانیان با تاریخی بیش از سه قرن حیات و فعالیت آن تصریح کرد: پیش روندگی تعزیه به‌عنوان نمایشی آئینی در بطن تاریخ وام‌دار باورها و اعتقادهای مذهبی مردمان ایران‌زمین بوده است.
وی با تاکید بر آنکه بسیاری از رفتارهای آیینی می‌توانند جلوه‌های نمایشی پیدا کنند خاطرنشان کرد: برخی از آیین‌ها در عین بازتاب اعتقادات و باورها ریشه در سنن فرهنگی جوامع دارند و در شیوه اجرا و ادای آن آئین می توانند با رفتارهای نمایشی، کُنش های نمایشی یا همان درام تلفیق شوند و این‌گونه است که ما شاهد تولد آئین‌های نمایشی از دیرباز تا به امروز بوده‌ایم.
حفظ و توسعه تعزیه نیازمند عزمی ملی است
این مدرس و پژوهشگر عرصه نمایش‌های آیینی با تاکید بر آنکه حفظ، اشاعه و توسعه سنن و آئین‌های کهن نمایشی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های در راستای معرفی تاریخ تمدن کشورها در تمامی جهان مورد توجه مسئولان فرهنگی آن‌ها واقع شده است یادآور شد: در تمامی کشورها با تاسیس آموزشگاه‌هایی مختص به نمایش‌های آئینی و هنرهای سنتی آن کشور تلاش می‌شود تا تجربیات نسل‌های پیشین که اغلب به شکل سینه به سینه میان بزرگان آن نسل به شاگردان منتقل شده است این‌بار به شکلی علمی و آکادمیک به جوانان نسل معاصر منتقل شود تا بتوانیم میراث‌داران شایسته در حوزه پاسداشت حفظ گنجینه آیین های نیاکانمان باشیم.
وی در ادامه با انتقاد نسبت به گام‌های کندی که در حوزه حفظ آئین‌های سنتی و نمایش‌های آئینی کشورمان برداشته شده است یادآور شد: اغلب فعالیت‌های صورت‌گرفته برای حفظ سنن نمایشی، آیین‌ها و خرده روایت‌های نمایشی کشور بیشتر بر پایه فعالیت‌های فردی استوار بوده درحالی‌که حفظ این میراث گران‌بها در کنار تلاش فردی نیازمند عزم و اراده ملی و همکاری و تعامل نهادهای کلیه نهادهای فرهنگی هنری در کشور است.
ناصربخت اغلب هنرمندان پیش‌کسوت و صاحب سبک در هنر آئینی و نمایشی تعزیه کشورمان را در سنین سالمندی دانست و تصریح کرد: تا پیش از فقدان و از دست دادن این هنرمندان که سینه آن‌ها گنجینه ارزشمند داشته‌های آیینی، فرهنگ و تمدن ایرانی در عرصه نمایش‌های مذهبی و آیینی مانند تعزیه است، نیازمند ثبت و ضبط این گنجینه ارزشمند برای حفظ و پاسداشت آن و انتقالش به نسل‌های آینده هستیم.
نظر شما