شاهدان خاموش بازی مرگ و زندگی

به گزارش ایرنا ، پل پیاده‌رو یا پل عبور عابر پیاده به پلی گفته می‌شود که به منظور رفت‌وآمد افراد از جایی به جای دیگر ساخته می‌شود. این گونه پل‌ها، معمولاً برای عبور امن افراد پیاده از موانع طراحی می‌شوند. این موانع ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند.از موانع طبیعی می‌توان به رودخانه‌ها و از موانع مصنوعی می‌توان به ریل راه آهن یا جاده‌ها و آزادراه‌ها اشاره کرد.

 تاریخچه توجه به پل های عابر پیاده در جهان به دوران تولید انبوه اتومبیل و حضور گسترده این وسیله نقلیه موتوری در سطح شهرها و عمدتا به دهه‌های ابتدایی قرن بیستم بر می‌گردد ، زمانی که به دلیل گسترش تمرکز جمعیت در شهرها و رشد شتابان صنعتی شدن، ازدحام فراوانی در فعالیت ها و اختلاط حرکت سواره و پیاده بویژه در مراکز شهرهای بزرگ ایجاد شد و برنامه ریزان و مسوولان امور شهری را به چاره جویی جهت جداسازی مسیرهای عابران پیاده از اتومبیل ها وادار کرد.

بر این اساس می توان قدمت این سازه های کاربردی را یک قرن برشمرد ، سازه هایی که پس از این زمان طولانی هنوز به کارکرد واقعی و مفید حتی نزدیک هم نشده اند.
تعداد قابل توجه پل های عابر پیاده جاده و خیابان های استان گردشگر پذیر مازندران نیز که شاهد ترددهای بی وقفه و بیشمار انواع وسایل نقلیه هستند، از این قاعده مستثنا نیستند و حتی ازدحام خودرو و آمار نه چندان اندک قربانیان و مصدومان غیرسواره ناشی از تصادف با خودرو نیز نتوانسته این مصنوع بشری را به اهداف احداث نزدیک کند. 

پل هایی که به گفته صادق حسین زاده رییس اداره بازرگانی و امور سرمایه گذاری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مازندران تعدادشان در جاده‌های پر تردد و پرخطر مازندران به ۲۵۱ عدد می رسد، پل هایی به منظور کاهش فوتی‌ها و جلوگیری از مرگ و میر عابرین حاشیه این جاده ها احداث شده اند. این تعداد پل تنها مربوط به جاده هاست و تعداد زیادی از آن نیز در خیابان ها و معابر شهری دیده می شود که بر اساس مشاهدات عینی خبرنگار ایرنا تنها از ۳۰ نفر عابر ۲ تا ۳ نفر در برخی این پل ها عبور می کردند. 

بلااستفاده ماندن این پل ها در حالی است که به گفته حسین زاده در بسیاری از موارد احداث پل‌های عابر پیاده برای اجرای برنامه‌های ایمن سازی عبور و مرور عرضی عابرین پیاده و دانش آموزان در نقاط حادثه خیز جهت ایمن سازی مدارس و مناطق حاشیه راه‌ها با توجه به تقاضای مسئولان شهرستان‌ها و شوراهای اسلامی صورت گرفته است.

وجود پل عابر پیاده در خیابان‌ها موجب می‌شود تا رانندگان با اطمینان خاطر بیشتری تردد کنند و بدون توجه به اینکه ممکن است کسی از عرض خیابان عبور کند راهشان را ادامه دهند در حالی‌که هنوز شاهدیم بسیاری از مردم این استان و یا مسافران از این پل‌ها استفاده نمی‌کنند ، عدم استفاده ای که قربانی شدن را به دنبال دارد. طبق آمار نیروی انتظامی ، سالانه حدود ۱۵ هزار فقره تصادف در معابر درون و برون شهری مازندران رخ می دهد.

براساس تازه ترین گزارش پلیس راهنمایی و رانندگی مازندران در حالیکه با کاهش ۱۶ درصدی تصادفات فوتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته از ابتدای سال تا به امروز مواجهیم اما همچنان ۴۴ درصد از مجموع تصادفات فوتی مربوط به عابران پیاده است.

ناکارآمدی برای گروه هدف اصلی 

براساس گزارش اداره کل پزشکی قانونی مازندران نیز سال گذشته تعداد ۲۲۵ نفر از عابران پیاده بر اثر تصادفات رانندگی جان باختند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن چهار درصد افزایش داشته است.

در این گزارش عنوان شده است: بیشترین آمار قربانیان مربوط به افراد مسن است ، سالمندان به علت وجود مشکلات مفصلی اسکلتی و در نتیجه تحرک و عکس العمل کند نمی‌توانند خود را هنگام حوادث رانندگی از مهلکه نجات دهند و از طرف دیگر به علت بیماری‌های مزمن پوکی استخوان میزان شکستگی و در نتیجه بستری در بیمارستان افزایش می‌یابد که این خود ریسک مرگ و میر را در سالمندان بالا می‌برد.

عدم استقبال در استفاده از پل های عابر پیاده در حالی است که این پل ها برای امنیت عابرین پیاده و اطمینان خاطر آنها و نیز رانندگان عبوری تعبیه شده اند. مساله ای که فدای شتاب در عبور و یا تنبلی می شود و در بسیاری مواقع هم تبعات جبران ناپذیری دارد. عدم استفاده ای که به گفته خیلی ها نیز ناشی از استاندارد نبودن آنهاست.

عالیه شریفی بانوی ۸۰ ساله ساروی دلیل استفاده نکردن از این پل ها را پله های عریض و طویل عنوان کرد و گفت: ارتفاع پله های این پل ها تا حدی است که افراد مسن توانایی بالا رفتن از آنها را ندارند.

وی افزود: من برای بالارفتن از پله های عادی مشکلی ندارم چون منزل خودم دارای چند پله است اما واقعا توان بالا رفتن از این پله ها را ندارم.

علی امیری جوان ۳۱ ساله ای است که عم استفاده از این پل ها را عجله و شتاب در طی کردن خیابان و بی حوصلگی عنوان می کند.

وی می گوید: این پل ها به نحوی ساخته شده اند که هر کس یکبار از آنها استفاده کرد دیگر تمایلی برای عبور ندارد بویژه در برخی جاها که دارای پله های گرد با حالتی دورانی ساخته شده اند که خطر عبور از آنها به مراتب بیشتر از طی کردن عرض خیابان و عبور از میان خودروهاست.

مهسا مرتضوی دانش آموز ۱۷ ساله ای است که مجبور است برای رفتن به مدرسه عرض خیابان را هر روز طی کند، عدم امنیت این پل ها را دلیل استفاده نکردن عنوان می کند.

این دختر دانش آموز می گوید: پل های عابر پیاده ظاهرا تنها محلی برای نصب تبلیغات هستند و این مساله باعث شده هیچ دیدی از بیرون نداشته باشند و در بسیاری موارد روی این پل ها به دلیل این محصور بودن شاهد حضور افراد معتاد و یا ولگرد هستیم و از طرف دیگر هم این دید نداشتن باعث ترس می شود.

به گفته این دختر نوجوان ، پل های عابر پیاده در شب هم فاقد هرگونه روشنایی هستند و تاریک بودن آنها عملا استفاده از آنها را ترسناک تر می کند.

در حالی که بسیاری از محل های احداث پل عابر پیاده درون شهری از فاصله حدود ۲۰۰ متری تا پل با نرده های فلزی بسته شده و عملا عبور از خیابان را غیرممکن کرده است اما شاهدیم حتی در این موارد نیز افراد یا از این نرده ها رد می شوند و یا ترجیح می دهند این مسافت را تا رسیدن به عرض بدون نرده طی کنند.

جانمایی نادرست و عدم استاندارد 

کارشناس مسائل شهری در این زمینه معتقد است: پل های عابر پیاده به عنوان سازه هایی با کاربرد بسیار موثر و در قالب رفتارهای پیشگیری از قربانیان سوانح رانندگی در تمامی شهرها و ورودی شهرها بر روی بزرگراه ها و برخی جاده ها احداث شدند ، غافل از اینکه همانند بسیاری از رفتارهای ترافیکی دیگر و یا همچون بسیاری از مسایل مهم رانندگی، فرهنگ مصرف و استفاده از آنها منتقل نشد.
پیمان رحیمی افزود : این فرهنگ مصرف نیز همانند بسیاری از موارد دیگر باید از کودکی آموخته و بر اثرات مفید کاربردی آن تاکید و نهادینه شود تا جایی که کودک وقتی بزرگ شد این رفتار را یک جرم و یا رفتار ناخوشایند و زشت اجتماعی آشکار تصور کند.
این کارشناس گفت : از دلیل عمومی فقدان فرهنگ استفاده از این پل ها که بگذریم، استدلال برخی برای عدم استفاده از این پل ها مشقات بالا رفتن از پله های این پل هاست که تعدادشان نیز کم نیست، بر این اساس می توان گفت مکانیزه کردن پل‌های عابر پیاده یکی از ضرورت‌های مدیریت شهری و راهکاری موثر برای افزایش استفاده از این سازه ها به شمار می‌رود.

وی افزود: جانمایی این پل ها نیز در بسیاری موارد به درستی صورت نگرفته است و از سوی دیگر نیز یکی از مشکلات عمده باور مقصر شناخته شدن قطعی راننده در بروز احتمالی تصادف از سوی عابران پیاده است که بر فرض را بر احتیاط حتمی راننده می گیرند.

تعجیل در رسیدن به مقصد

رییس پلیس راهنمایی و رانندگی استان مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بزرگ ترین مشکل ما خواسته عابرین پیاده جهت زود رسیدن به مقصد یا آن طرف خیابان است.

سرهنگ باقری افزود: متاسفانه مردم در تردد خود بسیار عجولانه رفتار می کنند که این مساله در برخی مواقع به قیمت جانشان تمام می شود.

وی اغلب عابرین پیاده ای را که دچار سوانح رانندگی در مازندران می شوند ، افرادی با سن بالای ۵۰ سال معرفی کرد و گفت: این افراد در هنگام عبور از عرض خیابان یا جاده‌های برون شهری توانایی محاسبه سرعت و فاصله وسایل نقلیه با خود را ندارند.

رییس پلیس راه مازندران نسبت به فقدان استاندارد بودن اغلب پل های عابر پیاده استان انتقاد کرد و گفت: مسیر دسترسی ، پلکان و ارتفاع اغلب پل‌ها غیراستاندارد بوده و برای افراد مسن که بیشتری قربانیان عبور از خیابان هستند غیر قابل استفاده است.

باقری ادامه داد: بالا رفتن از برخی از پل ‌های عابر پیاده حتی برای افراد جوان نیز سخت است که همین مساله باعث صرف نظر کردن از عبور از پل های عابر پیاده می شود و عابران پیاده را ترغیب می کند در کف خیابان تردد کنند.

وی مکانیزه کردن پل های عابر پیاده را در بهره برداری شهروندان موثر دانست و گفت: البته این مسئله هزینه سنگینی دارد که در سطح گسترده امکان آن وجود ندارد اما می توان حداقل در مناطق شهری انجام شود.

مقصر دانستن خودروها و خیال راحت عابرین

طبق گفت و گوهای عمومی خبرنگار ایرنا، بسیاری از مردم مازندران در عبور از خیابان خود را محق دانسته و به دلیل مقصر بودن رانندگان در برخورد با عابرین پیاده، به نوعی خیالشان راحت است که رانندگان وسیله نقلیه موظف هستند همواره مراقب عابرین پیاده باشند و عابرین برای عبور از خیابان مسئولیتی ندارند. 

اما ‌ماده ۴ قانون ایمنی راه و راه‌آهن می گوید که «ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسائط نقلیه غیر مجاز و عبور دادن دام در شاهراه‌ها و همچنین توقف وسائط نقلیه در خطوط عبور ممنوع است و ‌هر گاه به جهات مذکور حادثه‌ای واقع شود که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود راننده مجاز که وسیله نقلیه او مجاز به حرکت درشاهراه باشد نسبت به موارد فوق مسئولیتی نخواهد داشت.»

همچنین طبق ماده ۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی اصلاح شده در سال ۱۳۸۹، «در راه هایی که برای عبور عابران پیاده علائم، تجهیزات و مسیرهای ویژه اختصاص داده شده است، عابران مکلفند هنگام عبور از عرض یا طول سواره رو با توجه به علائم راهنمایی و رانندگی منصوبه در محل از نقاط خط کشی شده، گذرگاه های غیر همسطح و مسیرهای ویژه استفاده نمایند هرگاه عابران به تکلیف مذکور عمل ننمایند، در صورت تصادف با وسیله نقلیه، راننده مشروط به این که کلیه مقررات را رعایت نموده باشد و قادر به کنترل وسیله نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد مسئولیتی نخواهد داشت.»

البته طبق این ماده قانونی عدم مسئولیت راننده مانع استفاده مصدوم یا وارث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد و شرکت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب یا حکم برائت راننده ملزم به اجرای تعهدات موضوع بیمه نامه به مصدوم یا وراث متوفی خواهد بود. چنانچه وسیله نقلیه بیمه نباشد، دیه عابر از صندوق موضوع قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۱۳۴۷/۱۰/۲۳ پرداخت می شود. 

رییس اداره عملیات و کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به موارد قانونی ذکر شده در بالا اظهار داشت: رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی برای همه شهروندان تدوین و نوشته می شود و فرقی نیز بین عابر پیاده و راننده وجود ندارد.

سرهنگ فرزاد ملک محمدی افزود: عابرین پیاده نباید تصور کنند در هر شرایطی قانون به نفع آنان خواهد بود و با همین تصور جان خود و دیگران را به خطر بیندازند. 

وی استفاده از اماکن مخصوص عابرین پیاده همچون پل هوایی را یک حق و مسئولیت مدنی و شهروندی عنوان کرد و گفت: بسیاری از تصادفاتی ناشی از بی احتیاطی عابرین پیاده، افراد و دیگر عابرین پیاده و همچنین سرنشینان خوروهای سواری نیز خسارت می بینند. 

رییس اداره عملیات و کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی گفت: هر روز تعداد قابل توجهی از تصادفات جاده ای و شهری به خاطر بی احتیاطی عابرین پیاده رخ می دهد و رانندگان برای جلوگیری از برخورد با عابرین پیاده مجبور به انحراف و تحمل خسارت جانی و مالی می شوند که البته برای این مسئله قانون مشخصی وجود ندارد. 

کاربری تبلیغاتی پل‌های عابر پیاده

ملک محمدی به دخیل بودن عوامل متعدد در عدم استفاده از پل های عابرپیاده اشاره کرد و افزود: مهم ترین دلیل ساختار خود پل ها است که حتی از کمترین امکانات امنیتی و راحتی خالی است.

وی ساختار پل‌های عابر پیاده را بیشتر با هدف تبلیغاتی توصیف کرد و ادامه داد: ظواهر امر نشان می دهد که مسئولان شهری و راهسازی جاده ای بیشتر جنبه منافع تبلیغاتی پل ها را در نظر می‌گیرند تا منافع جانی مردم. 

رییس اداره عملیات و کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی گفت: با نگاهی گذرا به اکثر پل های هوایی خواهید دید که چندین چراغ پر مصرف و گرانقیمت برای نمایش تبلیغاتی در بیرون پل نصب شده اما در راهروی پل حتی یک روشنایی نیز وجود ندارد. 

وی همچنین به ناامنی پل ها اشاره کرد و گفت: تقریباتمامی این پل ها در ۲ طرف مسیر تردد در میان تابلوهای تبلیغاتی محصور شده که محیطی ناامین برای عابرین و محیط ایمن برای افراد ناهنجار ایجاد می کند. 

ملک محمدی کیفیت پایین پل های عابر پیاده را دیگر دلایل عدم استقبال عموم مردم دانست و افزود: پلکان پر شیب، نبود سایه بان به خصوص برای روزهای بارانی و جانمایی نامناسب از مهم ترین دلایل کیفی بی رغبتی مردم در استفاده از پل های عابر پیاده است.