امسال بر اساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، ۳۶ روز نفس کشیدن برای گروه‌های حساس از جمله بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان سخت شد و ۲ روز هوای تهران برای همه اقشار جامعه آلوده بود.
آلودگی هوا تابع یک متغیر نیست بلکه به عواملی چون شرایط جوی از جمله سرعت باد، ارتفاع لایه مرزی، دمای هوا، تابش خورشید و میزان تولید آلاینده‌های اولیه بستگی دارد و بیشترین ذرات معلقی که در آلودگی هوای تهران تاثیرگذار بوده ازن، دی اکسید نیتروژن و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است.
ازن؛ یک آلاینده موثر در آلودگی
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره روزهای آلوده هوای این شهر می‌گوید: در همه روزهای آلوده «ازن» آلاینده مسئول و شاخص بوده و همان‌طور که در اخبار و گزارش‌های پیشین نیز اعلام شد، این آلاینده به‌واسطه وجود برخی آلاینده‌های دیگر مانند اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرّار، در زیر نور خورشید بستر مناسب برای تولید و انتشار پیدا می‌کند.
حسین شهیدزاده با بیان اینکه در سال جاری نیز همانند سال‌های قبل، از ابتدای خرداد و همزمان با گرم شدن هوا غلظت آلاینده «ازن» به خصوص در ساعات بعدازظهر افزایش یافت، تصریح می‌کند: در روزهای اخیر به واسطه کاسته شدن از شدت گرما، غلظت این آلاینده نیز کاهش یافته و در اغلب روزها، آلاینده شاخص شهر نبوده و در شرایط مطلوب قرار داشته است.
وی با اعلام اینکه پیش‌بینی می‌شود طی ماه‌های آینده تا آخر سال غلظت آلاینده «ازن» کاهش یابد، خاطر نشان می‌کند: همزمان با سرد شدن هوا و کاهش ارتفاع لایه مرزی و بروز پدیده‌هایی مانند وارونگی دما، بستر برای افزایش غلظت سایر آلاینده‌ها مانند ذرات معلق ریز و اکسیدهای نیتروژن فراهم می‌شود و کاهش زمان اجرای طرح ترافیک به علت شیوع بیماری کرونا، امکان افزایش این آلاینده‌ها را تشدید خواهد کرد.
راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا
راهکارهایی برای رهایی از آلودگی هوای تهران بیان شده که مهمترین آن اجرای قانون هوای پاک است که برخی آن را قانون نفس نامیده‌اند؛ این قانون در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ به تصویب مجلس رسید و پس از تایید شورای نگهبان، چند روز بعد جهت اجرا به دولت ابلاغ شد و دستگاه‌هایی هم در آن متولی بودند تا با اجرای برنامه‌های مختلف نسبت به کاهش آلودگی هوا اقدام کنند.
در این میان توسعه روزافزون صنایع، شکل‌گیری واحدهای آلاینده، از رده خارج نشدن خودروهای فرسوده و حتی افزایش جمعیتی در شهرهایی که ظرفیت زیستی آنها تکمیل شده نیز از مواردی است که به آلودگی هوا دامن می‌زند و راهکارهای کاهش آلودگی را باید در تحقق هر یک از آنها دنبال کرد.
بارگذاری بیش از ظرفیت اکولوژیکی دلیل تنگی نفس تهران
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به عنوان یکی از متولیان امر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با انتقاد از اینکه در مواجهه با مشکل آلودگی هوای تهران صرفا به ارتقای استانداردها توجه می‌شود و فراموش می‌کنیم که ظرفیت زیستی این کلانشهر تکافوی چه میزان خودرو را می‌دهد؟ خاطر نشان می کند: امروز بارگذاری بیش از ظرفیت اکولوژیکی مهمترین دلیل تنگی نفس شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران است.
«شینا انصاری» درباره مدیریت آلودگی هوا می‌گوید: این موضوع مقوله‌ای چندوجهی است که عوامل متعددی چون استاندارد خودروها، کیفیت سوخت، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، توسعه حمل و نقل عمومی، معاینه فنی خودروها و مدیریت تقاضای سفر در آن دخالت دارد.
وی با اشاره به اینکه عوامل مختلفی از جمله عدم التزام دستگاه‌ها به قوانین مصوب مجلس و آیین‌نامه‌های اجرایی دولت و تخصیص نیافتن منابع مالی لازم و تداوم روند بارگذاری در شهرهای بزرگ را می‌توان از جمله عوامل تشدید آلودگی هوا نام برد، می‌گوید: حل معضل آلودگی هوا یک اقدام بین‌دستگاهی است و علاوه بر دولت و شهرداری‌ها، مجلس و پلیس راهنمایی و رانندگی نیز در آن دخیل هستند.
«انصاری» با بیان اینکه مصوبه‌های موردی و تصمیم‌های مقطعی طی چند دهه گذشته برای توسعه ساخت‌وسازها و بارگذاری‌ها در پایتخت و سایر شهرهای بزرگ کشور موجب جذب بیشتر جمعیت، صنعت و خدمات در شهرهای بزرگ و حریم آنها شده است، ادامه می‌دهد: به استناد مصوبه‌های دولت، شرق و غرب تهران نباید گسترش کالبدی داشته باشد، اما متاسفانه بیشترین رشد طی دو دهه قبل در دو محور شرق و غرب این کلانشهر رخ داد؛ این بارگذاری‌ها صرف‌نظر از مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، معضلات زیست‌محیطی را برای تهران و سایر کلانشهرها پدید آورده که آلودگی هوا تنها یکی از پیامدهای آن است.
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران می‌گوید: از تبعات این بارگذاری‌ها سرازیر شدن حجم قابل توجه وسایط نقلیه موتوری به این شهر بوده که حتی با ارتقای استانداردهای سوخت و خودرو به «یورو ۵» هم در شرایط اینورژن و وارونگی دما در فصول سرد سال، وقوع آلودگی هوا در این شهر بزرگ اجتناب‌ناپذیر است.
وی با بیان اینکه تلاش‌ها برای ارتقای استانداردها مطابق قانون هوای پاک و آیین‌نامه‌های آن نیز به نتیجه مطلوب نرسیده، می‌گوید: با وجود تذکرهای سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص ارتقای استاندارد خودروهای نو به یورو ۵ متأسفانه این موضوع در زمان مقرر اجرایی نشده است.
نقش برجسته توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با تاکید بر نقش محوری توسعه حمل‌ونقل عمومی در کنترل آلودگی هوا، اضافه می‌کند: رویکرد خودرومحوری نیز باید در شهر تهران به انسان محوری تغییر کند.
«انصاری» با بیان اینکه شهرداری تهران اقدام قابل توجهی را برای پیاده‌سازی این راهبرد انجام داده، تصریح می‌کند: احداث چندین پیاده‌راه، ترویج حمل‌ونقل پاک، توسعه مسیرهای دوچرخه سواری به موازات اقدامات برای بازسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و توسعه خطوط مترو از جمله فعالیت‌های زیرساختی برای کاهش خودرومحوری در شهر است.
وی می‌گوید: تداوم این حرکت‌ها، تسهیل فرآیندها و تامین امکانات و منابع مالی لازم برای توسعه حمل‌ونقل پاک می‌تواند تا حد زیادی از بار آلودگی هوای پایتخت در فصل سرد سال بکاهد.
به گزارش ایرنا تداوم آلودگی، نفس‌ها را در سینه حبس و جلوه زیبای شهری را در خود محو می‌کند و بر همین اساس کاهش آلودگی هوا باید به دغدغه مردم و مسوولان تبدیل شود.
نظر شما