«مهدی ذاکریان» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره بایدها و نبایدهای سیاست خارجی ایران تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت: مهمترین کاری که باید از سوی ایران انجام شود، احترام به خواست و اراده مردم است. وحدت، انسجام و همبستگی ملی اهمیت بسیار زیادی دارد و هر چقدر مجموعه‌های حاکمیتی به مردم احترام بیشتری بگذارند، جایگاه و احترام به ایران هم در جامعه بین‌المللی بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه یک دلیل انزوای سیاسی آمریکا در عرصه بین‌المللی، عدم احترام به خواست و نظر ملت آمریکا از سوی دولت ترامپ است، اظهار داشت: ترامپ رئیس‌جمهوری بوده که نشان داده که خواست و نظر دیگران برایش اهمیت چندانی نداشته و تنها به خواست و اراده خود توجه دارد. از سوی دیگر، عدم احترام او به هنجارها و ارزش‌های بین‌المللی موجب شده، کشورها آمریکا شریک مطمئنی برای خود ندانند.
واکنش‌های ایران نباید شعاری و پوپولیستی باشد
این کارشناس مسائل آمریکا ادامه داد: در مقابل توطئه‌ها، بدطینتی‌ها و اعمال خصمانه‌ای که تندروها و تیم ترامپ علیه ایران می‌خواهند در ۵۰ روز باقی مانده، دنبال کرده و ضربه‌شان را به ایران وارد کنند، مهمترین کاری که باید انجام شود آن است که بهانه‌ای به دیگران ندهیم.
ذاکریان اقدام مبتنی بر خرد، یافته‌های علمی و پژوهش‌های تخصصی در حوزه سیاست خارجی را ضروری برشمرد و تصریح کرد: در برابر اقدامات خصمانه دولت کنونی آمریکا علیه ایران باید از رفتارهای احساسی، هیجانی، شعاری، پوپولیستی، غیرتخصصی و غیرعلمی دوری کنیم. این سخن به معنای آن است که واکنش ایران در برابر اقدامات آمریکا باید عقلایی، منطقی، مبتنی بر اصول و روابط بین‌المللی و مبتنی بر کار کارشناسی و حساب شده باشد.
اجماع جهانی علیه ترامپ نباید شکسته شود
وی با بیان اینکه ۵۰ روز آینده شاید حساس‌ترین برهه در عرصه سیاست خارجی ایران باشد، خاطرنشان کرد: سیاست‌های ایران تاکنون در ناکارامدی سیاست‌های دولت آمریکا علیه ایران موثر بوده و توانسته یک اجماع جهانی علیه ترامپ و دولتش ایجاد کند. این اجماع ایجاد شده علیه آمریکا نباید آسیب دیده و شکسته شود ولو آنکه کاخ سفید اسنپ بک را به شکل یکجانبه اجرا کند.
این استاد حقوق و روابط بین‌المللی دانشگاه با اشاره به تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران ابراز داشت: در حالی که تمامی کشورها معتقدند ایالات متحده حق ورود و اظهارنظر و انجام اقدامی در مورد توافق هسته‌ای را ندارد، اجرای اسنپ بک از سوی آمریکا مورد تقبیح جهانی قرار گرفته و زمینه‌ساز انتقاد و انزوای هرچه بیشتر این کشور در عرصه بین‌المللی خواهد شد.
ذاکریان افزود: مهم است تمامی ارکان حاکمیت و نه فقط دولت، پنج مولفه امنیت، آزادی، نظم، عدالت و رفاه شهروندان احترام بگذارند و اقدامی انجام ندهند که این برداشت در عرصه بین‌المللی شکل بگیرد که این پنج مولفه در ایران در حال تضعیف است.
به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، ایران باید از ورود به موضوعاتی که موجب جنجال یا حاشیه در عرصه بین‌المللی می‌شود، اجتناب کرده و بهانه به دیگران از جمله آمریکا و اسرائیل ندهد.
نباید گریزان از گفت‌وگو مذاکره تصور شویم
وی اضافه کرد: باید اعلام کنیم ایران آماده همکاری و گفت‌وگو با مجمع بین‌المللی و کشورها در موضوعات مختلف است. در واقع ایران نباید کشوری تصور شود که از گفت‌وگو و مذاکره گریزان است. ایران باید پرچمدار مذاکره و همکاری فعال با همه نهادها باشد. این همکاری با آژانس شروع شده و باید با مجامع دیگر بین المللی هم بسط پیدا کند.
ذاکریان فعال شدن دیپلماسی عمومی برای پیشبرد منافع ملی را ضروری برشمرد و یادآور شد: ایران در عرصه دیپلماسی رسمی توانسته تاثیر خوبی بر تصمیم‌گیری اتحادیه اروپا و به ویژه کشورهای اصلی و مهم آن که در شورای امنیت هم نقش‌آفرین هستند، داشته باشد.
اختلاف به معنای عدم گفت‌وگو و همکاری با یکدیگر نیست
وی اضافه کرد: هر چند ایران و اروپا در برخی از اصول، ارزش‌ها و هنجارها تفاوت دیدگاه دارند اما در برخی از آنها هم با یکدیگر شباهت نظر داشته یا دیدگاه‌هایشان نزدیک است. مثلا هم ایران و اروپا در دیوان بین‌المللی کیفری می‌توانند همکاری داشته باشند. در مورد فعالیت در یونسکو و شورای حقوق‌بشر هم‌نظر هستیم در حالی که آمریکا و اسرائیل با آنها خصومت دارند.
به گفته این استاد دانشگاه، ممکن است ایران و اروپا در مورد مسائلی چون تعریف تروریسم، یونسکو و حقوق بشر با یکدیگر اختلاف داشته باشند اما این اختلاف به معنای عدم گفت‌وگو و همکاری با یکدیگر نیست چراکه عربستان سعودی، اسرائیل و آمریکا از عدم گفت‌وگو و همکاری میان ایران و اروپا سود می‌برند.
زمینه همکاری با همه کشورهای جهان فراهم شود
ذاکریان با تاکید بر اینکه باید تلاش شود دیدگاه‌های ایران و اروپا در مسائل منطقه‌ای با یکدیگر نزدیک شود، بیان کرد: هم ایران و هم اتحادیه اروپا در مورد موضوع معامله قرن هم‌نظر بوده و با آن مخالف هستند. ایران معامله قرن را تجاوز به حقوق فلسطینیان و اروپا آن را خلاف انصاف و صلح می‌داند. در موضوعات دیگر هم می‌توان زمینه‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها پیدا کرد.
وی با بیان اینکه گفت‌وگو و همکاری ایران و اروپا به معنای منطبق کردن سیاست‌های تهران با اتحادیه اروپا نیست، گفت: ایران باید از هر فرصت و زمینه‌ای که می‌تواند در رسیدن به اهدافش کمکش کند و منافع ملی ایران را تضمین کند، استقبال و استفاده کرده و زمینه همکاری با همه کشورهای جهان را فراهم کند.
روسیه و چین منافع ملی‌شان را دنبال می‌کنند
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا همکاری ایران و اروپا موجب دوری روسیه و چین از ایران نمی‌شود، اظهار داشت: چیزی که روسیه و چین آن را دنبال می‌کنند، منافع ملی‌شان است. این اصلی است که از سوی هر کشوری از جمله اروپایی‌ها هم دنبال می‌شود. در واقع، هر استراتژی و هر سیاستی که منافع بیشتری برای روسیه یا چین داشته باشد، بی‌تردید پوتین و شی‌جین پینگ آن را دنبال می‌کنند.
ذاکریان ادامه داد: اگر روسای جمهور روسیه یا چین به این برسند که همکاری با تهران به سود مسکو یا پکن است، با ایران همکاری می‌کنند و اگر سود روسیه یا چین را در قطع این همکاری بدانند، قطعا این کار را خواهند کرد.
وی با بیان اینکه ملاک و معیار کشورها در روابط با سایر کشورها منافع ملی است، تصریح کرد: هم‌اکنون سیاست‌های ایران با روسیه و چین نزدیک است و همین نزدیکی همکاری تهران، مسکو و پکن را به همراه داشته است. تا زمانی هم این سیاست‌ها نزدیک است، باید کمال استفاده را کرده و با یکدیگر همکاری کنیم ولی باید آماده همکاری با دیگران هم باشیم چراکه هیچ دوست و دشمن دائمی در عرصه سیاسی وجود ندارد.
نظر شما