رشد شاخص بورس در بهار امسال، رونقی تاریخی را در این بازار ایجاد کرد و با شکستن رکوردهای پی‌در پی شاخص کل بازار بورس تهران و بازار فرابورس ایران، سهامداران حقیقی بسیاری وارد بازار سرمایه شدند. اما با بروز برخی مشکلات داخلی و همچنین تشدید فشارهای خارجی، روند صعودی بازار متوقف و در ادامه و با کاهش شاخص، این بازار وارد دوره اصلاح خود شد. اکنون و با طولانی شدن روند اصلاح، دولت در تلاش است تا با اقدامات متفاوتی، رونق را به این بازار برگرداند و مانع از سفته‌بازی و نوسان‌گیری در این بازار شود؛ اقداماتی که به نظر می‌رسد تاکنون موفق بوده و ضمن توقف ریزش شاخص، باعث شده است تا بسیاری از نمادها، به مدار صعودی بازگردند.
در دو ماه گذشته یکی از اولین اقدامات دولت برای ایجاد رونق در بازار بورس، تسهیل ورود شرکت‌های جدید و عرضه‌های اولیه در این بازار بود. اقدام دولت برای تسهیل ورود شرکت‌ها کمک کرد تا بازار سرمایه به صورت مداوم عمق بیشتری پیدا کند و سهامداران حقیقی خرد بتوانند از محل خرید این عرضه‌ها، سود اندک اما تضمین شده‌ای را به دست آورند. این اقدام در عین حال برخی از شرکت‌های بزرگ را ترغیب کرده است تا به این بازار وارد شوند.
در ادامه حمایت‌های دولت از بازار سرمایه، «فرهاد دژپسند» وزیر اقتصاد در تاریخ ۱۹ شهریور ماه، دو خبر مهم را به اطلاع سهامداران رساند. خبر اول دژپسند آن بود که «دولت برای شرکت‌هایی که افزایش سرمایه می‌دهند، اگر سلب سهام با سلب حق تقدم باشد ۲۰ درصد درآمد، مشمول مالیات با نرخ صفر محاسبه می‌کند». این اقدام دولت باعث تشویق شرکت‌ها برای افزایش سرمایه در بورس بود و برخی شرکت‌ها پس از اتخاذ این تصمیم، برای افزایش سرمایه خود برنامه‌ریزی کردند. همچنین برنامه دولت برای ورود یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به بازار، تصمیم مهم دیگری بود که با اعلام آن، مشخص شد که دولت برای حمایت همه جانبه از بازار سرمایه، تردیدی به خود راه نخواهد داد.
«لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس» اقدام مهم دیگری بود که دولت در هفته‌های گذشته انجام داد. «حسن قالیباف اصل» رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در تاریخ ۲۰ شهریور با اعلام این خبر، گفت: «این اقدام یک گام بزرگ در جهت تقویت، توسعه و تعمیق بازار سرمایه، کاهش ریسک، افزایش نقدشوندگی، اطمینان بخشی و تکمیل ابزارهای بازار سرمایه به شمار می‌رود». پس از اعلام این خبر، برخی از بانک‌های بزرگ کشور ضمن بازگشت به بازار، به عنوان سهامداران حقوقی با خرید سهام، به تسهیل نقدشوندگی در بازار کمک کردند و در عین حال باعث افزایش تقاضا در این بازار شدند.
تصویب تدوین «آیین‌نامه حفظ ثبات بازار سرمایه و صیانت از حقوق سهامداران و سرمایه‌گذاران» اقدام دیگری بود که از سوی شورای عالی بورس انجام شد. در این آیین‌نامه مواردی همچون بیمه سهام در قالب استفاده از ظرفیت سهام خزانه و اوراق تبعی مطرح شد که بطور حتم باعث حمایت از سرمایه‌های سهامداران حقیقی می‌شود. انتشار اوراق تبعی به مالک سهام این اطمینان را می‌دهد که ارزش سهام وی، در دوره مشخصی به میزان مورد انتظار رشد می‌کند و اگر چنین اتفاقی رخ ندهد، ناشر اوراق تبعی، مابه‌التفاوت سود را به سهامدار پرداخت می‌کند و در واقع باعث کاهش ضرر سهامداران حقیقی می‌شود. اقدام دولت در تشویق سهامداران و سرمایه‌گذاران حقوقی به مشارکت حمایت بیشتر از بازار و خرید سهام، نه تنها باعث شد تا از ریزش بیشتر بازار جلوگیری شود، که قابلیت نقدشوندگی سهام در بازار را بار دیگر افزایش داد و بدین ترتیب برخی از سهامداران حقوقی که نیازمند فروش سهام خود در بازار بودند، توانستند مشکل خود را برطرف کنند.
ممنوعیت انجام معاملات الگوریتمی، ممنوعیت تقسیم سفارشات و ممنوعیت نوسان‌گیری، آخرین مقرراتی است که دولت برای حمایت از سهامداران حقیقی تصویب کرده است
دولت ظرف روزهای گذشته دو تصمیم مهم دیگر نیز اتخاذ کرد. تصمیم اول شامل تصویب و اعلام قوانینی در ارتباط «ممنوعیت انجام معاملات الگوریتمی» و «ممنوعیت تقسیم سفارشات» بود که مانع از تداوم برخی اختلالات در بازار شد. برخی کارشناسان معتقدند که معاملات الگوریتمی باعث تشکیل صف‌های فروش در برخی نمادها شده بودند و با ممنوعیت موقت آن، این امکان وجود دارد که بازار به تعادل بازگردد. اگرچه برخی دیگر از کارشناسان نیز وجود این نوع از معاملات را برای نقدشوندگی سهام در بازار را ضروری ارزیابی می‌کنند.
آخرین تصمیم دولت برای حمایت از بازار سرمایه نیز دیروز اعلام شد. مسئولان بازار بورس دیروز تصویب کردند که خرید و فروش سهام یک نماد در یک روز از سوی یک سهامدار تا اطلاع ثانوی ممنوع است. بسیاری از کارشناسان این اقدام را «ممنوعیت نوسان‌گیری» تلقی کرده و به این نکته اشاره کردند که با این اقدام، برخی افراد که با نوسان‌گیری مداوم در روند بازار اختلال ایجاد می‌کردند، از این بازار خارج خواهند شد و معاملات شرایط عادی خود را پیدا خواهد کرد.
مجموعه این اقدام در هفته‌های گذشته، شرایطی را پدید آورد که باعث شد تا بازار بیش از این دچار ریزش نشود و شاخص توانست به مدار صعودی بازگردد. اکنون ناظران و فعالان بازار معتقدند که وضعیت بورس تهران و فرابورس ایران بهتر و وضعیت خرید و فروش سهام، دوباره متعادل شده است. آنچه که مشخص است، این است که در برخی نمادها، صف‌های پرحجم فروش دیگر به چشم نمی‌خورد و همین مسئله سهامداران حقیقی را ترغیب کرده است تا به این بازار بازگردند؛ بازاری که در صورت بازگشت به روزهای پر رونق، می‌تواند در عین آن که برخی سهامداران حقیقی را به سود برساند، نقدینگی قابل توجهی را به بخش تولید کشور انتقال دهد و در نهایت موجب رونق در کسب و کار شرکت‌های ایرانی شود.
نظر شما