بحران شیوع جهانی بیماری کووید ۱۹ تاثیرات شگرفی بر جامعه بشری، اقتصاد جهان و کل زمین سیاره داشت. با بدتر شدن اوضاع، جهان شاهد آن است که ویروس کرونا بر سیاست‌ها، فرایندها و رفتارهای مرتبط با تجارت و سرمایه‌گذاری، مهاجرت، جهانی‌سازی، صلح و امنیت، همگرایی منطقه‌ای، تغییرات اقلیمی، امنیت غذایی، بخش‌های خصوصی و تقریبا بر همه امور موثر بوده است.
ویروس کرونا در مدتی بسیار کوتاه همه کشورهای جهان را درگیر ساخت و رکود سنگینی را بر کشورهای جهان تحمیل کرد. تغییر سبک زندگی اجتماعی انسان‌ها در کنار دگرگونی روابط میان دولت‌ها و کشورها هم از دیگر پیامدهای شیوع این ویروس بوده است. این ویروس تلفات گسترده انسانی را در کنار صدمات سنگین اقتصادی بر کشورها وارد ساخته است. کووید ۱۹ موجب شد تا نشست مهم سران کشورهای عضو سازمان ملل متحد نیز به صورت مجازی و از طریق ارسال فیلم‌های ضبط شده برگزار شود.
از اینرو کرونا موجب یکی از بزرگترین بحران‌های جامعه بشری در تاریخ معاصر تبدیل شده و همه دولت‌ها را به تکاپو برای یافتن راه حلی جهت خروج از بحران وادار کرده است. در ابتدا بسیاری از کشورها گمان می‌کردند از دامنه تاثیر بیماری مصون می‌مانند و حتی کشورهای درگیر را تمسخر می‌کردند اما پس از اندک زمانی ناتوانی آن‌ها مشخص و بیماری به بحرانی در جامعه آن‌ها تبدیل شد.
درسی که کرونا به جهان آموزش داد
بسیاری از چهره‌های سیاسی، علمی و پژوهشی جهان اعتقاد پیدا کرده‌اند ویروس کرونا در عین کوچکی و ضعف بسیار هوشمندانه، پنهانی و کم نقص عمل می‌کند و همین امر مقابله تک بعدی یا انفرادی با آن را سخت می‌نماید.
«حسن روحانی» رئیس جمهوری کشورمان هفته گذشته در سخنانی که به صورت ویدئو کنفرانس در هفتاد و پنجمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد پخش شد، در خصوص مبارزه با بیماری گفت: کرونا امروز، به علت رشد علم و تکنولوژی و رسانه، به درد مشترک انسان بدل شده است. این دردِ مشترک، نشان داد که به رغم همه پیشرفت‌ها، هنوز علم بشر در برابر جهل او ناچیز است.
رئیس جمهوری افزود: این بلیه فراگیر، که مرزهای ساختگی قدرت و مکنت را درنوردیده است، یک بار دیگر به همه ما اعضای جامعه بشری، یادآور می‌شود که مواجهه با مسائل مشترک جهانی، جز از طریقِ مشارکت جهانی ممکن نیست.
چند ماه قبل «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نیز در نشست سازمان جهانی بهداشت با اشاره به ضرورت توجه به ویژگی‌های این بیماری تاکید کرد که کشورها نباید با رویکردهای متناقض به مبارزه با ویروس کرونا بپردازند بلکه پیروزی بر بیماری کووید ۱۹ تنها از طریق همکاری جمعی همه کشورها قابل دستیابی است.
بسیاری از سران کشورها نیز نظر مشابهی دارند. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان هم تاکنون در چند مرحله از جامعه جهانی خواست تا در مبارزه با ویروس کرونا همه نیروهای خود را به صورت واحد به کار گیرند. وی اظهار داشت: ما بحران جهانی را تجربه می‌کنیم که در آن هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی آن را حل کند، ما باید متحد عمل کنیم.
مرکل اعتقاد دارد با وجودی که تلاش و ابتکارات بین‌المللی گسترده‌ای برای مقابله با این بیماری صورت گرفته اما کووید ۱۹ نشان داد که باید کارهای بیشتری در سطح جهان انجام شود. وی چند ماه قبل نیز تاکید کرد که هیچ کشوری به تنهایی قادر به مقابله با کرونا نیست. هر اندازه که همکاری جهانی گسترده‌تر شود به همان میزان حرکت در مسیر کسب موفقیت در برابر کرونا سریع و موفق‌تر خواهد بود.
مبارزه با کرونا نباید تک بعدی باشد
اکنون بیشتر سران کشورها به این موضوع پی برده‌اند که نابودی کرونا نیازمند عزمی جهانی و همکاری همه کشورها است. اما هنوز برخی قدرت‌ها به ویژه سران کاخ سفید سعی دارند یکجانبه گرایی سیاسی خود را در حوزه بهداشت و سلامت نیز به کار ببندند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بارها نشان داده است که تمایل دارد در مبارزه با بیماری انفرادی و جزیره‌ای رفتار کند. خروج از سازمان جهانی بهداشت، بی‌توجهی به توصیه‌های درمانی متخصصان و اتخاذ سیاست‌های اختصاصی و ملی‌گرایانه واکسیناسیون از جمله رفتارهای خودسرانه آمریکا است که موجب شد تا مردم این کشور هزینه آن را با جولان کرونا پرداخت کنند.
«تدروس ادهانوم» رییس سازمان بهداشت جهانی بارها تاکید کرد که برای بهبود سریعتر اوضاع و خلاصی جهان از این ویروس باید همکای همه کشورها با یکدیگر بیشتر شود زیرا دنیای ما جهانی شده است و اقتصادها بهم پیوسته‌اند.
این درحالی است که ترامپ از سازمان فوق می‌خواهد تا گوش به فرمان کاخ سفید باشد و چین را مقصر شیوع بیماری اعلام کند. روزنامه «چاینا دیلی» بر این اعتقاد است رهبران برخی کشورها تلاش می‌کنند تا چشم خود را بر بیماری که در مدتی کم جهانی شد، ببندند و به جای داشتن نگرانی‌های جمعی، ویروس کرونا را سیاسی کنند. آن‌ها تلاش دارند تا از این ویروس هم برای اهداف سیاسی خود و علیه دیگر کشورها از جمله چین بهره ببرند. حال آنکه چنین دیدگاه نژادی و اقدامات مخاطره آمیزی باعث تعمیق و گسترش بیشتر بحران می‌شود و اقدامات منسجم جهانی برای مقابله با ویروس را تضعیف می‌کند. این اقدام باعث ایجاد فضای مسموم سیاست زده‌ای می‌شود که حتی از خود ویروس و شیوع جهانی آن خطرناک‌تر است.
جالب اینجاست که حتی در ایالات متحده نیز دیدگاه ترامپ خریدار ندارد و تحلیلگران و رسانه‌ها در این کشور هم با چنین نگاهی مخالف هستند. روزنامه «نیویورک تایمز» بر این اعتقاد است مهمترین ضربه به موقعیت و قدرت جهانی آمریکا آن است که تلاش کند ویروس کرونا را در خاک خود مدیریت کند.
طبق این گزارش در حالیکه واشنگتن خود سازمان جهانی بهداشت را ایجاد کرد اما چندی قبل به آن پشت کرد. متخصصان تاکید می‌کنند همکاری با کشورها و سازمان‌های جهانی برای مبارزه با ویروس ضروری است. مقابله با کرونا (همانند بیماری ۶ سال قبل «ابولا») پدیده‌ای نیست که بتوان در یک عرصه برد و باختی (حاصل جمع صفر) روبروی آن ایستاد. نمی‌توان گفت که در این مبارزه برخی کشورها برنده می‌شوند و ویروس بازنده. در این حالت بیماری نابود نمی‌شود و هیچ کشوری مصونیت پیدا نمی‌کند.
تارنمای سازمان ملل به نقل از رئیس سازمان جهانی بهداشت، همکاری جهانی را تنها گزینه برای پیروزی بر کووید ۱۹ دانسته است. ادهانوم از کشورهای جهان خواست تا به صورت متحد به جنگ این همه‌گیری بروند. وی به عنوان یک متخصص حوزه بهداشت و سلامت بر لزوم سرمایه‌گذاری مناسب و کسب آمادگی اولیه برای مقابله با این ویروس تاکید و عنوان کرد کشورها هزاران میلیارد دلار را برای مقابله با تروریسم هزینه می‌کنند اما برای حفظ بشر و محیط زیست اقدام نمی‌کند. وی ارائه برنامه واکسیناسیون به صورت ملی را آفتی برای جهان دانست.
رئیس این سازمان تاکید دارد: به رغم اختلافات، همه از نژاد بشر و مشابه هستیم و سیاره و امنیت ما درهم تنیده است. هیچ کشوری امن نخواهد بود اگر همه انسان‌ها در امنیت نباشند. همکاری جهانی تنها یک گزینه هوشمندانه نیست بلکه بهترین جواب و در واقع تنها گزینه قابل دسترس است.
نظر شما