خراسان شمالی موج دوم کرونا را به سوم گره زد

با تاسف می توان دید که نقشه کرونا در ایران به سرخی می زند و البته خراسان شمالی نیز از استان های با شدت شیوع بالای کرونا و از هفته ها پیش، صدرنشین جدولی است که هر روز توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتشر می شود.
تداوم طولانی مدت این وضعیت قرمز این پرسش را به ذهن متبادر می کند که چرا با گذشت ۸ ماه از آغاز شیوع کرونا، تاخت و تاز آن نه تنها کم نشده بلکه اوج هم گرفته است؟

کرونا واژه ای که این روزها در هر کوی و برزن شنیده می شود. خبرگزاری ها روزنامه ها و تمام فضای مجازی پر شده است از این واژه و بدبختانه گویا هرچه بیشتر تکرار می شود مردم بی توجه تر می شوند.

قطعه کرونایی ها در آرامستان «جاوید» بجنورد، رو به گسترش است، هرچند مشخص نیست که چرا همچنان در خراسان شمالی کرونایی ها را جداگانه دفن می کنند، اما با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت افرادی که در این قطعه دفن می شوند روز به روز بیشتر شده و بر اساس آمارهای دریافتی بعضا به ۱۴ نفر در یک روز هم رسیده اند.

غسالخانه آرامستان جاوید، اجساد جانباختگان را به صف می کند و مانند مطب پزشکان برای کفن و دفن نوبت می دهد، بماند اینکه مردگان روستایی به روستاها منتقل می شوند و در این قطعه دفن نمی شوند.

متاسفانه حتی اگر دل به آمارهای رسمی هم خوش کنیم بازهم وضعیت خراسان شمالی با توجه به جمعیت آن بسیار خطرناک ارزیابی می شود.

براساس جدولی که این روزها در فضای مجازی دست به دست می چرخد و بنا بر اعلام وزارت بهداشت، خراسان شمالی از نظر شدت شیوع و سیر صعودی بیماری، رتبه اول کشور را دارد و این واقعیت تلخی است که باید پذیرفت و برای آن چاره اندیشی کرد.

قطعه کروناییها در آرامستان جاوید بجنورد رو به رشد است هرچند مشخص نیست چرا در فقط در  استان  ما کرونایی ها را جداگانه دفن می کنند اما با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت افرادی که در این قطعه دفن می شوند روز به روز بیشتر و گاه ۱۴ نفر هم در یک روز دفن شده اندمنحنی نازیبای کرونا

شهریورماه بود که رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی از کاهش روند شیوع بیماری و بستری ها خبر داد و سپس اعلام شد منحنی کرونا پس از افزایش، شیب نزولی آرامی را طی می کند و سپس این سیر نزولی روی یک خط ثابت به حرکت درآمد،  اما ۲ هفته است که دوباره این منحنی روند صعودی به خود گرفته و کرونا دوباره روی دور تند قرار گرفته است و اکنون سومین ماه پیوسته است که حال و روز این استان سرسبز، در پرده قرمز کرونا پیچیده شده است.

وقتی آمار اعلام نمی‌شود

اعلام نشدن آمار کرونایی ها و مرگ و میرهای منتج از آن نیز قوزی بالای قوز شده است که مردم را به این گمان انداخته است که خراسان شمالی از همه‌گیری ویروس کرونا، در امان است و این توهم خود می تواند منجر به لاقیدی ها، ازدحام ها و بی توجهی به رعایت دستورالعمل ها شود، که شده است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی خراسان شمالی که این روزها کمتر تن به مصاحبه می دهد، اخیرا در جایی گفته بود که بر اساس بررسی های صورت گرفته اکنون تنها ۴۹ درصد مردم این استان به زدن ماسک گردن گذاشته و تنها ۵۴ درصد آنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند که این ۲ رقم پایین‌تر از میانگین کشوری است.

مردم می گویند اگر واقعا خطر کرونا در کمین است چرا دانشگاه علوم پزشکی آماری بیرون نمی دهد؟ چرا مناطق قرمز استان را مشخص نمی کند، چرا مدیران و متولیان با باز شدن مراکزی که خطرناک ترند موافقت می کنند و چرا تصاویر صف و ازدحام در هر گوشه و کنار این استان ۹۰۰ هزار نفری، به تابلوی ثابت تبدیل شده که این روزها همچنان شاهد آن هستیم؟

اکنون بیش از نیمی از مردم خراسان شمالی ماسک نمی زنند و اگر چه بررعایت پروتکل ها تاکید می شود، اما کمتر گوشی بدهکار آن است.

دفاتر پیشخوان دولت، تفرجگاه‌های شلوغ، تردد با حداقل فاصله‌گذاری اجتماعی و تاکسی‌هایی که به سوار کردن کمتر از چهار مسافر راضی نمی‌شوند و از همه بدتر وضعیت نامناسب اقتصادی مردم کرونا را یکه تاز میدان کرده است.
و در این روزهایی که نه از قرنطینه خبری هست و نه از رعایت پروتکل‌های بهداشتی، باز شدن مدارس ازدحام در خیابان ها را به شدت افزایش داده است و محصلان کوچک در رفت و آمده های مکرر در معرض خطرند و در این میان در کمال ناباوری سینماها و باشگاه های ورزشی نیز بازگشایی شده اند.

کرونا به رجزخوانی مشغول است و انگار مردم آماده مرگ می شوند و نمی خواهند بدانند که این بیماری سیاه زرد با هیچ کس شوخی ندارد و پیر و جوان و کوچک و بزرگ و زن و مرد هم نمی شناسد.

دلخوشی به آمار

آمارهای رسمی می گویند کرونا روزانه جان ۷ یا ۸ نفر را در خراسان شمالی می گیرد اما روند رو به رشد افرادی که در قطعه کرونایی های آرامستان تنها مرکز استان آرام گرفته اند حکایتی دیگر دارد و این در حالی است که قربانیان روستایی کرونا هم در این قطعه به خاک سپرده نمی شوند و به روستاهایشان بازگردانده می شوند.

براساس جدولی که این روزها دست به دست در فضای مجازی می چرخد و با اعلام وزارت بهداشت این استان از نظر شدت شیوع و سیر صعودی بیماری در رتبه اول کشور قرار دارد واقعیت تلخی که باید پذیرفت و برای آن چاره اندیشی کردتفرجگاه ها؛ بانک ها و دفاتر پیشخوان مملو از جمعیت است، ورزشگاه ها و سالن های ورزشی، آرایشگاه ها باز شده اند و در هر رستوران و اغذیه فروشی و کافه جمعیتی دیده می شود که می توان گفت بسیار بیشتر از ظرفیت و پروتکل های اعلام شده است.

چرا رعایت نمی کنیم

یکی از بانوانی که بدون ماسک در خیابان تردد می کند در مورد کرونا می گوید: نمی توانم ماسک بزنم، ماسک نفسم را بند می آورد و به محض قرار گرفتن آن بر صورتم تنگی نفس می گیرم.

زهرا امانی می افزاید: در فضای مجازی هم در مورد استفاده زیاد از ماسک و خطرات آن مطالبی خوانده ام که بر همین اساس نمی خواهم از ماسک استفاده کنم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در فضای مجازی در مورد خطرات کرونا هم مطالعه کرده اید؟ می گوید: خطر کرونا را بزرگتر از آن که هست به مردم نشان داده اند و برای من اهمیتی ندارد.

این در حالی است که برخلاف این بانوی بجنوردی، بسیاری عقیده دارند که زدن ماسک در معابر و اماکن عمومی و در همه جا باید اجباری شده و با افرادی که ماسک نمی زنند و پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی کنند، برخورد شود.

یک بانوی دیگر بجنوردی در این مورد به خبرنگار ایرنا می گوید: وضعیت بد اقتصادی در دوران شیوع این ویروس موجب برداشته شدن اندک اندک محدودیت ها و حتی عادی شدن زندگی همانند دوران پیش از شیوع بیماری کووید ۱۹ شد.

نرگس فیروزیان می افزاید: اگر از همان اول استفاده از ماسک اجباری می شد حتی در نبود و کمبود ماسک در بازار مردم به طریقی ماسک مورد نیاز خود را پیدا کرده و یا می دوختند و دیگر شاهد این وضعیت نبودیم.

وی می گوید: این روزها شمار زیادی از مردم با ماسک در خیابان ها رفت و آمد دارند اما در بین همین مردم،  باز هم افرادی را می بینیم که هیچ پروتکلی را رعایت نمی کنند.

وی معتقد است بازگشایی مهدهای کودک و مدارس، فعالیت عادی و معمول پاساژها، مغازه ها و رستوران ها، بازگشایی حداکثری ادارات و سازمان های دولتی و خصوصی و بازگشایی اماکن مذهبی و لغو محدودیت تردد بین شهری، همگی از جمله عواملی هستند که در صعود دوباره کرونا، بی تاثیر نبوده اند و هم اینک نیز سالن های ورزشی و سینماها دوباره باز شده اند و این در حالی است که شیوع ویروس در فضای سربسته بیشتر است.  

وی خاطرنشان می کند: با این بازگشایی ها ترس مردم از کرونا نیز ریخت و این شد که اکنون خراسان شمالی در وضعیت قرمز قرار گرفته است اما با این وجود دانشگاه علوم پزشکی استان همچنان از ارائه آمار خودداری می کند.

کادر درمان فرسوده شد

مرگ واقعیت زندگی است اما این روزها ناقوس مرگ بر اثر شیوع ویروس کرونا در هر کوی و برزن به صدا درآمده است، اکنون دیگر فقط سالمندان گرفتار نمی شوند بلکه افراد جوان و میانسال و حتی کودکان هم در بند این بیماری گرفتار و به سرعت به ایستگاه آخر زندگی رسیده اند.  

از سویی کادر درمانی نیز، که از همان ابتدای کار در خط مقدم جبهه مبارزه با این بیماری قرار داشته اند و همچنان پای کار هستند، تا حدی خسته شده اند که اگر ناپرهیزی و بی اعتنایی برخی شهروندان به رعایت پروتکل های بهداشتی ادامه داشته باشد، آنان روز به روز خسته تر و فرسوده تر خواهند شد.

کم نیستند پزشکان، پرستاران و دیگر دست اندرکاران حوزه درمانی که پس از هفته ها خدمت شبانه روزی و بی وقفه در این عرصه، جان بر سر این بیماری گذاشته اند.

بازگشایی مدارس، فعالیت عادی و معمول پاساژها، مغازه ها و رستوران ها، بازگشایی حداکثری ادارات و سازمان های دولتی و خصوصی همگی از جمله عواملی هستند که در صعود دوباره کرونا، بی تاثیر نبوده اند و هم اینک نیز سالن های ورزشی و سینماها دوباره باز شدند در حالی که شیوع ویروس در فضای سربسته بیشتر است.  

بسیارند مادرانی که به دلیل حضور در جبهه سلامت، مدت ها از دیدار کودکان خود محروم بوده اند و یا پدر و مادرانی که حسرت دیدن روی فرزندان خود را دارند، و به عنوان سرباز در خط مقدم این نبرد بی وقفه حاضر شده اند.

یکی از این بانوان سپیدپوش می گوید: نگران خانواده، همسر و فرزندانم هستم، اما مهمتر از آن نگرانم که مبادا خستگی بر جانم چیره شود و نتوانم آنچنان که باید و شاید به وظیفه خود عمل کنم.

وی با بیان اینکه ۸ ماه طاقت فرسا بر کادر درمان گذشته است، می افزاید: روزهای نخست پیدایش این بیماری به این امیدی کار می کردیم که این ویروس به زودی ریشه کن می شود و می توانیم به خانه بازگردیم و خانواده و نزدیکانمان را ببینیم اما اکنون وضعیت استان ما نه تنها بهتر نشده، بلکه بدتر هم شده است.

وی با بیان اینکه شمار زیادی از همکارانش نیز به این بیماری دچار شده اند، می گوید: بسیاری از کادر درمان چه در استان ما و چه در کشور جان در این راه گذاشته اند و این بسیار دردناک است.

ابتلای ۹۵ درصدی کادر درمان

گفته می شود ۹۵ درصد از کادر درمانی که مشغول به خدمت رسانی در بیمارستان ها و بیماران کرونایی هستند برخی خفیف و برخی شدید به این بیماری دچارشده اند اما این روایاتی است که مسوولان صحت آن را تایید نمی کنند و البته آمار دقیقی نیز نمی دهند.

یکی از پزشکان عمومی نیز بیان اینکه اکنون کادر درمانی خراسان شمالی از ابتدایی ترین ارتباطات اجتماعی نیز محروم است، می گوید: خستگی و فرسودگی کادر درمان در مبارزه با این بیماری روز به روز بیشتر می شود و کمبود امکانات نیز به این خستگی دامن می زند.

دکتر مهران نیک پور با بیان این که ویروس کرونا کشنده است و نباید آن را شوخی گرفت، می افزاید: بیماری کووید ۱۹ مرگبار است و در صورت بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند روزانه هزاران نفر را به گام مرگ بکشاند و هیچ کس حق ندارد این بیماری را کم اهمیت جلوه داده و یا نسبت به آن بی احتیاط باشد.
 او تاکید می کند: اگر کسی برای جان خود اهمیتی قائل نیست، باید برای زندگی دیگران اهمیت قایل شود و نه برای خود بلکه برای دیگر افراد جامعه پروتکل ها را جدی بگیرد.

وی در مورد استفاده از ماسک نیز می گوید: در صورتی که مبتلایان از ماسک استفاده کنند، هم از سرعت انتشار بیماری کاسته می شود و هم ویروس به دیگران منتقل نمی شود و همین امر انتقال بیماری را به شدت کاهش می دهد.

وی تاکید می کند: اگر شیوع بیماری با سرعت کنونی ادامه داشته باشد و هم زمان تعداد بیماران بستری نیز افزایش یابد به تبع کادر درمان نیز درگیر، خسته تر از قبل و مبتلا خواهند شد و از کیفیت و کمیت خدمات دهی به بیماران کاسته خواهد شد.

این پزشک می افزاید: هم اکنون مسوولان حوزه درمانی استان این بیم را دارند که با توجه به روند رو به فزونی بیماری، مبادا استان با کمبود تخت بیمارستانی مواجه شود.

وی می گوید: بعید نیست در روزهای آینده و با روند کنونی همه گیری، اعلام شود که همه بیمارستان ها باید بیماران کرونایی را پذیرش کنند و در این صورت بیماران خاص و یا زمینه ای نیز با خطر مواجه خواهند شد چون از دسترسی آنها به پزشک و کادر درمان کاسته می شود.

سامانه پاسخگویی به سووالات کرونایی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی  نیز این ویروس را ناشناخته می داند و می گوید:  ابهامات ما در خصوص بیماری کووید ۱۹ بیشتر از دانسته های ما است و زمانی که با یک بیماری نوپدید سروکار داریم حداکثر توصیه را برای کنترل آن انجام می دهیم.

دکتر افشین دلشاد می افزاید: متاسفانه در خراسان شمالی رعایت پروتکل ها کمرنگ شده است و از دیگر سو افرادی که باید بیشتر از دیگران رعایت موارد بهداشتی را داشته باشند به این کار اقدام نمی کنند.

وی خواهان توجه بیشتر مردم به ویژه سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه ای به رعایت پروتکل ها است و می گوید: مردم از هر نوع تجمعی خودداری کنند تا این زنجیر قطع و وضعیت استان بهتر شود.

دکتر دلشاد در مورد چگونگی پاسخگویی به سوالات مردم در مورد کووید ۱۹ نیز می گوید: با توجه به ضرورت پاسخگویی به نیاز عموم جامعه در زمینه اطلاع رسانی در حوزه‌های مختلف بیماری کووید ۱۹، سامانه ۴۰۳۰ از سوی وزارت بهداشت از ۳۱ فروردین ماه امسال راه اندازی شد که شهروندان در صورت نیاز به هرگونه راهنمایی در خصوص این بیماری با این سامانه تماس حاصل کرده و پاسخ را دریافت می کنند.
وی اظهار می دارد: این سامانه پاسخگوی سووالات در حوزه های پیشگیری از ابتلا و نحوه تشخیص کرونا و کاهش استرس و نگرانی و روش های آرام سازی است همچنین مردم می توانند با کارشناسان تغذیه و روانشناسی نیز ارتباط برقرار کنند.
وی ادامه می دهد: با توجه به اینکه سالمندان و مادران باردار جزو گروه های پرخطر هستند، در این سامانه مشاوره هایی در زمینه مراقبت های قبل، حین و بعد بارداری برای مادران باردار و مشاوره تغذیه و مراقبتی برای سالمندان ارائه می شود.
دکتر دلشاد با اشاره به اینکه تماس با ۴۰۳۰ رایگان است، گفت: از شهروندان درخواست دارم به هیچ وجه برای موارد غیرضروری به بیمارستان‌ها مراجعه نکنند و پاسخ سووالات خود را از طریق این سامانه دریافت کنند زیرا مراجعه حضوری به بیمارستان ها احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می دهد.

 با توجه به ضرورت پاسخگویی به نیاز عموم جامعه در زمینه اطلاع رسانی در حوزه‌های مختلف بیماری کووید ۱۹، سامانه ۴۰۳۰ از سوی وزارت بهداشت راه اندازی شد که شهروندان در صورت نیاز به هر گونه راهنمایی در خصوص این بیماری با این سامانه تماس بگیرندشیب صعودی تعداد مبتلایان
توجه هر چه بیشتر به فاصله‌گذاری اجتماعی به قدری ضرورت دارد که رئیس دانشگاه علوم‌ پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی بر لزوم رعایت این امر تاکید کرده و می‌گوید: نباید از رعایت پروتکل های بهداشتی خسته و به این امر بی اعتنا شد چرا که این بی‌تفاوتی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد.
دکتر سیداحمد هاشمی می گوید: مادامی که خود مردم اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، نمی‌توان به موفقیت در زمینه قطع زنجیره کرونا رسید و مسوولان استان باید برای جلوگیری از شکل‌گیری صف‌های متعدد به دلیل و عناوین مختلف تمهیدات لازم را بیندیشند.
وی خاطرنشان می کند: نگران روزهای آینده هستیم و امیدواریم شهروندان با درک صحیح از وضعیت موجود در زمینه بیماری کرونا نسبت به رعایت توصیه‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی اقدام کنند.

وی خواهان تدابیر ویژه برای بخش حمل و نقل شده و می افزاید: با وجود همه تلاش‌ها برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مجموعه ناوگان اتوبوس‌رانی و تاکسی‌رانی، برخی از رانندگان در خصوص رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی اقدامی نمی‌کنند که متأسفانه ساز و کاری برای برخورد با این افراد متخلف نیز وجود ندارد.
دکتر هاشمی خاطرنشان می کند: رعایت پروتکل ها الزامی است اما تنها ۵۴ درصد از شهروندان استان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند که این میزان پایین‌تر از میانگین کشوری است.

وی می افزاید:  متاسفانه تنها ۴۹ درصد از مردم استان به استفاده از ماسک مبادرت می کنند که این رقم نیز از میانگین کشوری این شاخص پایین تر است اما این در حالی است که با ورود موج سوم کرونا، آمار مبتلایان به این بیماری در خراسان شمالی رشد چشمگیری پیدا کرده و شمار جانباختگان این بیماری افزایش یافته است.

وی می گوید: مقرر شده است برای مهار ابتلای شهروندان به این بیماری، در استان های با وضعیت قرمز، از جمله استان خراسان شمالی محدودیت های بیشتری اعمال شود زیرا در هفته ای که گذشت آمار مبتلایان به ویروس کرونا در استان افزایشی دوباره پیدا کرده و شمار بیماران بستری در بیمارستان ها از ۱۵۰ نفر به ۲۰۷ نفر رسیده است.

به گفته دکتر هاشمی، موارد مرگ و میر بیماران کرونایی در استان نیز روزانه بین ۳ تا ۷ نفر متغیر است.

در عین حال با وجود تماس های مکرر با دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در زمینه اعلام آمارها و آخرین وضعیت به‌روز این بیماری تا لحظه تنظیم این گزارش نتوانستیم خبری در این زمینه کسب کنیم.

بنا به اعلام دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نانوایی ها، مکان های عمومی و وسایل حمل و نقل همگانی از پرآسیب ترین مکان ها در زمینه شیوع ویروس کرونا محسوب می شوند.

در عین حال اعلام محدودیت های جدید و هر آن چه می تواند دور تند کرونا را کند کند در دستان ستاد کرونای خراسان شمالی است و باید دید این ستاد چه تدابیری می اندیشد تا کرونا اندکی آرام گیرد.

استان خراسان شمالی از اوایل مردادماه وارد شرایط قرمز کرونایی شده که این وضعیت همچنان استمرار دارد.