مجید مجیدی: سینما نقش برجسته‌ای در فرهنگ‌سازی دارد

مراسم تجلیل از عوامل فیلم سینمایی خورشید با حضور عوامل این فیلم و اهالی رسانه و به دلیل موفقیت این فیلم در جشنواره فیلم ونیز، امروز سه شنبه (۸ مهرماه) در هتل پارسیان آزادی برگزار شد.

کار جزء لاینفک زندگی کودکان کار است

مجید مجیدی کارگردان اثر در جایگاه سخنران اصلی این مراسم حاضر شد و به ایراد توضیحاتی درباره این فیلم و موارد مرتبط با بازیگران کم سن و سال خورشید پرداخت.

مجیدی خاطرنشان کرد: دو سال پیش با نیما جاویدی (نویسنده فیلم) به صرافت تولید کاری برای بچه های کار افتادیم و دلیل شروع این کار همان مواجهه هرروزه ما با این کودکان در سرچهارراه ها و در مترو و مکان های دیگری بود که دستفروشی می کنند و ما به سادگی از کنار آنان عبور می کنیم.

برای این کار به مدرسه «صبح رویش» در دروازه غار رفتیم که توسط جوانان عاشق این مملکت برای بچه های کار زمینه تحصیل را فراهم کرده است؛ و آنجا شاهد بودم که این جوانان چه کار بزرگی را برای این کشور و برای این کودکان انجام می دهند. در حقیقت این جوانان برای کودکانی که عمدتا از جمعیت مهاجر (افغانستانی و پاکستانی و ...) و آسیب پذیر هستند کاری ارزشمند کرده و زمینه تحصیلی را برایشان فراهم ساخته اند.

مجیدی با اشاره به اجبار کار برای کودکان کار تاکید کرد: برای این کودکان کار جزئی لاینفک در زندگیشان به شمار می رود؛ یعنی آنها باید کار کنند؛ البته که امیدواریم شاهد کارکردن آنها نباشیم و به مدد ساخت چنین آثاری توجه مردم، مسئولین و متولیان به این کودکان و شکل زندگی‌شان معطوف شود تا شاید شرایط آنان تغییر کند.

سینما نقش تعیین‌کننده‌ای در فرهنگ‌سازی دارد

کارگردان فیلم‌های بچه‌های آسمان (۱۳۷۵) و رنگ خدا (۱۳۷۷) با اشاره به نقش و جایگاه فرهنگ‌سازی در بهبود شرایط اجتماعی و سامان یافتن زندگی کودکان کار بیان کرد: باید فرهنگ‌سازی کرد چرا که صرف قانون بازدارنده نیست و شما به صرف قانون نمی‌توانید جلوی آسیب‌های اجتماعی و نواقص رفتاری را بگیرید؛ سینما نقش تعیین‌کننده و برجسته‌ای در این فرهنگ‌سازی دارد.

وی افزود: بارها به دولتمردان گفته ام که نگاه درجه دو و حتی درجه سه به سینما دارند و این نوع نگاه آنان و جایگاهی که برای سینما در نظر دارند به زیربنای کشور آسیب می زند.

نباید از نقش هنر در این میان غافل شد چرا که هنر نقشی سازنده در این عرصه دارد؛ خوشحالیم که توانستیم با این فیلم نقشی حداقلی در دیدن شدن این کودکان کار داشته باشیم.

مسئله کودکان کار مسئله‌ای ملی است

مجیدی با اشاره به کودکان کار تصریح کرد: این کودکان همگی گنج های ما هستند؛ باید بدانیم که مسئله کودکان کار مسئله‌ای ملی است و تنها منتسب به دولت نیست؛ البته که دولت باید فکر اساسی برای ترفیع این موضوع کرده و مدارسی مانند صبح رویش را در تمام کشور (و نه تنها در استان تهران) تاسیس کند اما نباید فراموش کنیم که این موضوع، موضوعی است که به همه ما به عنوان مردم هم مربوط می‌شود.

این کودکان به دلیل شکل و نوع زندگی‌شان چاره‌ای جز کار کردن ندارند اما همین کار کردن را هم می توان در ریلی مناسب انداخت و از توان، خلاقیت و پتانسیل‌های بسیار زیاد این کودکان بهره گرفت؛ همچنان که بچه های خورشید همگی با استعداد و درخشان بودند؛ مثلا روح الله زمانی استعداد و هوش فوق العاده ای داشت و زود یاد می گرفت، بسیار می فهمید و درک می کرد، نجاری را به خوبی بلد بود و آنقدر خلاق و باهوش هست که می تواند یک ربات بسازد؛ یا یکی دیگر از این بچه ها (محمد موسوی) می تواند به راحتی برایتان مرغ را تکه تکه کند به رغم این که سن کمی دارد اما کاری که انجام داده است را به خوبی بلد است.

وی ادامه داد: می خواهم بگویم که همه این بچه ها مهارت های خاص خودشان را به دلیل شرایط زندگی خاصی که در آن بوده اند، دارند.

بچه‌های کار گنج‌های کشورند

کارگردان فیلم‌های باران (۱۳۷۹) و آواز گنجشک‌ها (۱۳۸۶) تاکید کرد: با این فیلم می خواستیم به مردم کشور بگوییم که همه در مقابل این بچه ها مسئولند و تغییر شرایط این بچه ها نیاز به همراهی همه دارد و همه باید در بحث شرایط زندگی و تحصیل آنان احساس مسئولیت کنند.

این بچه ها مشتی نمونه خروار از تمامی بچه های کار به لحاظ هوش و استعداد و ... هستند؛ ما برای انتخاب این بچه ها از میان ۳ تا ۴ هزار نفر دست به انتخاب زدیم و این انتخاب به معنی انتخاب بهترین بازیگر یا با استعدادترین آنها نبود بلکه صرفا انتخاب با توجه به بهترین کاراکتر برای این فیلم و آناتومی مدنظر ما بود.

مجیدی گفت: شما نمی دانید در ونیز چه خبر بود و رسانه ها و حضار چگونه با شمیلا شیرزاد برخورد می کردند؛ رفتار با او دقیقا به مثابه یک سلبریتی بود و همه می خواستند با او عکس بگیرند و ابراز احساسات می کردند.

البته خانم بلانشت (کیت بلانشت بازیگر هالیوود) گفت که بسیار دوست داشته‌ که این جایزه را به تمامی بچه های این فیلم بدهند اما به دلیل این که این موضوع با قوانین جشنواره همخوانی نداشته و دبیر جشنواره هم با آن مخالفت کرده است، این جایزه را به نمایندگی از همه بچه های این فیلم به روح الله دادند که البته هم استحقاق آن را داشت چرا که برای این فیلم بسیار زحمت کشید، تلاش کرد و غیرت به خرج داد. روح الله بسیار باهوش بود و به ارزش کار خود واقف. بر این اساس تا روز آخر کار با ظرافت و دقت کار کرد.

وی افزود: در این پروژه مشکلات فراوانی بود؛ همان ابتدا پای روح الله شکست یا در طول کار پای ابوالفضل (ابوالفضل شیرزاد بازیگر خردسال فیلم) شکست (و تمام اینها به دلیل شیطنت‌هایی بود که داشتند) و مشکلات فراوان بود اما هرکاری که برای آن تلاش زیادی صرف می شود، قطعا خروجی خوبی دارد و نتیجه می دهد؛ چنانچه همان زمان به بچه ها می گفتم که نتایج زحماتشان را خواهند دید.

تمام این بچه‌هایی که بر سرچهارراه‌ها می‌بینیم سرمایه‌های این کشور و گنج‌های ما هستند، تلاش کنیم از این به بعد هریک از آنان را یکی از بچه‌های خورشید ببینیم و بدانیم که سهم ما در کمک به آنان فراتر از دادن پولی کوچک یا مثلا یک آبمیوه است.

مجیدی در انتها و با اشاره به بازیگران کم سن و سال فیلم خورشید، گفت: امیدوارم مسیری برای این بچه ها باز شده باشد و به دلیل این فیلم آینده خوبی در انتظارشان باشد.

محمدمهدی شکوری‌مقدم، قائم‌مقام صبا ایده و از بنیانگذاران فیلیمو نیز در ابتدای این نشست بیان کرد: از بچگی کارهای آقای مجیدی را دنبال می کردیم؛ همچنان که با بچه های آسمان اشک ریختیم، با رنگ خدا حال و هوای زندگی را دریافتیم و با باران عاشقی را آموختیم.

یکی از تفاوت‌های برجسته آقای مجیدی با سایر فیلمسازان در این است که ایشان از بازیگران مطرح و چهره در فیلم هایشان استفاده نمی کنند بلکه همواره به دنبال استعدادهای جدید در کارهایشان هستند و این کار جدید چالش جدید را در کارهایشان به دنبال دارد.

وی افزود: امیدواریم هرگز هیچ کودک کاری در هیچ کجای این کشور مشغول کار نباشد و از تحصیل بازنماند.

بهترین فیلم سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر

خورشید فیلمی به کارگردانی مجید مجیدی و نویسندگی مشترک مجید مجیدی و نیما جاویدی است. این فیلم برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر شده است.

فیلم خورشید مجید مجیدی به عنوان نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه اصلی (رقابتی) شیر طلایی در هفتاد و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز انتخاب و برنده جایزه فانوس جادویی این جشنواره شد. همچنین با انتخاب منتقدان هالیوود ریپورتر، خورشید در شمار بیست فیلم برتر دو جشنواره ونیز و تورنتو در سال ۲۰۲۰ قرار گرفت.

خورشید با بازی علی نصیریان، جواد عزتی، طناز طباطبایی، روح‌الله زمانی، شمیلاشیرزاد، ابوالفضل شیرزاد، صفر محمدی، علی غابشی، علی تقوا زاده، بابک لطفی‌خواجه پاشا، یوسف صفری بختیاری و محمد مهدی موسوی فر به مسئله کودکان کار می‌پردازد و داستان نوجوانی به اسم علی است که از طرف یک مرد به دنبال یک زیرخاکی می رود.