نوبل ادبیات ۲۰۲۰ به لوئیز گلیک، شاعر آمریکایی رسید

به گزارش روز پنجشنبه گروه فرهنگی ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی نوبل پرایز، جایزه نوبل ادبیات به عنوان یکی از جوایز مطرح ادبی در سطح جهان امروز برنده سال ۲۰۲۰ خود را شناخت و لوئیز گلیک/ Louise Gluck (متولد ۱۹۴۳) این جایزه را به خانه برد.

گلیک (که نام خانوادگی‌اش بر وزن کلیک تلفظ می‌شود) پیش از این نیز جوایز بسیاری از جمله جایزه پولیتزر را در سال ۱۹۹۳، جایزه بولینگن/ Bollingen را در سال ۲۰۰۱ و جایزه کتاب ملی آمریکا را در سال ۲۰۱۴ کسب کرده بود. لوئیز گلیک در سال ۱۹۶۸ با مجموعه‌شعر بچه اول (Firstborn) برای اولین بار پا به عرصه شعر و شاعری گذاشت و دیری نپایید که به عنوان یکی از شاعران برجسته در ادبیات معاصر آمریکا شناخته شد. 
براساس یادداشت کوتاه آکادمی سوئد، جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۰ به خاطر لحن شاعرانه بی‌نقص آثار او که با زیبایی ساده‌ و بی آلایش خود موجودیت فردی را عالمگیر می‌کند، به گلوک اهدا شد.

پاداش نقدی جایزه نوبل ۱۰ میلیون کرون (یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار) است که معمولا همراه با یک مدال و دیپلم افتخار طی مراسمی در استکهلم و اسلو به برندگان هر شاخه اعطا می‌شود؛ اما امسال به دلیل شیوع کرونا مراسم اهدای جوایز به صورت مجازی برگزار می‌شود و مدال و لوح از طریق سفارت به دست برنده خواهد رسید. اگر شرایط مهیا شود، برندگان به مراسم اهدای جوایز در سال ۲۰۲۱ دعوت خواهند شد.

آلفرد نوبل (۱۸۳۳ تا ۱۸۶۹) شیمی‌دان، مهندس، مخترع و تاجر سوئدی که برای کشف دینامیت و مالکیت کارخانه اسلحه‌سازی بوفور سوئد مشهور است؛ کمی قبل از مرگ در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ سومین و آخرین وصیت‌نامه خود را نوشت و در آن تمام اموال و منافع حاصل از آن را به اهدای پنج جایزه نوبل در رشته‌های شیمی، فیزیک، زیست شناسی یا پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص داد.

نوبل آکادمی سوئد را به عنوان مسئول تعیین برنده نوبل ادبیات و اهدای آن تعیین کرد. وی به طور خاص وصیت کرد این جایزه هر ساله به فردی اعطا شود که در یک سال گذشته شاهکارترین اثر ادبی را در بهترین شکل ارائه داده باشد.

با وجود صراحت وصیت‌نامه نوبل، اولین جایزه در سال ۱۹۰۱ و ۵ سال بعد از درگذشت وی اعطا شد. این جایزه در سال‌های ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۶۵، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱، ۱۹۴۲ و ۱۹۴۳ به دلیل نبود اثری درخور با مشخصات موردنظر، به کسی اهدا نشد. سال ۲۰۱۸ نیز بدون اعلام برنده نوبل ادبیات گذشت و جایزه این دوره سال بعد به طور مشترک با برنده سال ۲۰۱۹ اعلام شد.

آکادمی سوئد از اوایل سال ۲۰۱۸ با انواع رسوایی‌ها روبرو شد، ابتدا روزنامه‌های سوئدی به نقل از ۱۸ زن ژان کلود آرنو (Jean Cluad Arnault) همسر کاتارینا فراستنسون (Katarina Frostenson) شاعر معاصر سوئدی و عضو آکادمی را به آزار جنسی و دو مورد تجاوز متهم کردند. اخباری نیز در مورد شفاف نبودن ارتباطات مالی باشگاه فرهنگی این زوج در شهر استکهلم و سوء استفاده‌های مالی آنها از منابع آکادمی منتشر شد. بعد از انتقادات فراوان در نهایت سارا دنیوس (Sara Danius) رئیس وقت آکادمی در ماه مه ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۹۷) اعلام کرد از وکلای آکادمی خواسته به این اتهامات رسیدگی کنند.

ادامه این وضع و سوگیری هر یک از اعضای آکادمی له یا علیه دو طرف ماجرا، موجب شد هشت نفر از ۱۸ عضو آکادمی از شرکت در جلسات و تصمیم گیری‌ها خودداری کنند. این در حالی است که بر اساس نظام‌نامه حضور ۱۲ نفر از اعضا برای انتخاب فرد جدید لازم است و با وجود ۱۰ نفر در آکادمی نه اتخاذ تصمیم های مهم ممکن است و نه پذیرش عضو جدید. در نهایت سال گذشته طی مراسمی، نوبل ادبیات سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به ترتیب به اولگا تورکاچوک نویسنده، شاعر و کنشگر لهستانی و پیتر هاندکه نمایشنامه‌نویس، داستان‌نویس و مترجم اتریشی اهدا شد.

از معروف‌ترین چهره‌های ادبی جهان که نوبل ادبیات را در فهرست افتخارات خود دارند می‌توان به ارنست همینگوی، جرج برنارد شاو، هرمان هسه، توماس الیوت، ویلیام فاکنر، آلبر کامو، ساموئل بکت، پابلو نرودا، هاینریش بل،گابریل گارسیا مارکز، تونی موریسون، گونتر گراس، ارنست همینگوی، اورهان پاموک، دوریس لسینگ، هرتا مولر، ماریو بارگاس یوسا و آلیس مونرو اشاره کرد.