آخرین علائم حیاتی یک اقتدار پوشالی

به گزارش ایرنا، وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه در بیانیه‌ای ۱۸ بانک جدید ایران را در فهرست تحریم های خود قرار داد؛ اقدامی که تازگی ندارد و به یک عادت برای دولت ترامپ که شاید بتوان گفت واپسین هفته های خود را سپری می کند، تبدیل شده است.

آمریکا در حالی کانال مبادلات مالی ایران از جمله برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی را مسدود ساخته که در اقدامی نمادین و فریبنده، مدعی شده است ایران پیشنهاد آنها را برای کمک در مبارزه با کرونا رد کرده است.

دولت ترامپ در طول سه سال گذشته، شدیدترین تروریسم اقتصادی را علیه مردم ایران به کار گرفته است و پس از آنکه در سازمان ملل متحد و شورای امنیت شکست خورد، به هر شکل ممکن در تلاش است تا در مدت باقی مانده به انتخابات آمریکا که احتمال پیروزی در آن را اندک می‌بیند، هرگونه مسیر برای بهبود شرایط و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای را مسدود سازد.

واکنش های بین المللی 

وزارت امور خارجه آلمان روز جمعه در واکنش به تحریم ۱۸ موسسه مالی ایران توسط وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد: ما در سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران مشارکت نمی‌کنیم و همواره مخالفت خود با اجرای این سیاست را ابراز کرده‌ایم.

مقامات آلمانی پیش از نیز در موقعیت‌های مختلف تأکید کرده بودند که کارزار سیاست حداکثری علیه ایران را سیاست مؤثری برای دستیابی به اهداف آمریکا و اروپا در قبال ایران نمی‌دانند و با این سیاست همراهی نخواهند کرد.

ایلهان عمر عضو زن مسلمان مجلس نمایندگان آمریکا روز جمعه در پیامی توییتری نوشت: این تحریم‌های جدید خرید غذا و دارو را برای مردم ایران سخت‌تر و نزدیک‌تر متحدان ما را دورتر می‌کند و مطلقا هیچ چیزی به منافع آمریکا نمی‌افزاید. مثل همیشه ترامپ، پمپئو و آبرامز به شکل حیرت‌انگیزی بی‌رحم و از لحاظ راهبردی سردرگم هستند.

جبهه مردمی برای آزادی فلسطین نیز روز جمعه با صدور بیانیه‌ای تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران را محکوم کرد.

پیش از این، جامعه جهانی و دولت های مختلف جهان بارها مخالفت خود را رویکرد تحریم های ظالمانه و ضدانسانی واشنگتن علیه ملت ایران را به نمایش گذشته اند و در یکی از تازه ترین این اقدام ها، اعضای شورای امنیت سازمان ملل مقابله یکجانبه گرایی دولت ترامپ برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ایستادند.

واکنش های داخلی

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، تلاش های آمریکا برای ایجاد موانع و مشکلات جدی در نقل و انتقال ارزی برای تامین دارو و غذا را ظالمانه، تروریستی و غیرانسانی خواند و تاکید کرد که آمریکایی ها تاکنون هرکاری علیه ملت بزرگ ایران می توانستند انجام داده اند و با این نوع اقدامات ضدانسانی و حقوق بشری نمی توانند مقاومت ملت ایران را بشکنند.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در پیامی توییتری نوشت: در میانه همه‌گیری کرونا، رژیم ایالات متحده درصدد نابودکردن کانال‌های باقی‌مانده برای پرداخت‌ پول دارو و غذا است.

وی همچنین تاکید کرد که ایرانیان این آخرین سبوعیت‌ها را نیز از سر خواهند گذراند. اما تبانی برای گرسنگی‌دادن یک ملت، جنایت علیه بشریت است.  

ظریف در ادامه خاطر نشان کرد: آمران و مجریان که پول‌های ما را بلوکه کنند به دست عدالت سپرده خواهند شد.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتی در واکنش به تحریم ۱۸ بانک و نهاد مالی ایران از سوی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا تاکید کرد که آنها یک بار دیگر نیز شکست خواهند خورد.

سفیر ایران در انگلیس نیز تحریم‌های جدید و ظالمانه آمریکا علیه بانک‌های ایرانی را «بر اساس تعریف حقوق بین الملل، جنایت علیه بشریت» توصیف کرد.

  حمید بعیدی نژاد با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرامی خود نوشت: دولت امریکا هجده نهاد بانکی و مالی ایران را به لیست تحریم‌ها اضافه نمود تا به افراطی‌ترین لابی‌های خشونت و نفرت اثبات کند که تا آخرین لحظات حکومت، سیاست تشدید جنگ اقتصادی خود با ایران را با قدرت تمام تعقیب کرده است.  

 وی افزود: دولت آمریکا با این اقدام به روشنی ثابت کرد که ادعای مکرر تسهیل انتقال اقلام پزشکی به ایران برای مقابله با کرونا دروغی بیش نیست.  

همچنین نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، فشار حداکثری آمریکا را مصداق تروریسم دولتی دانست و گفت: این سیاست، با هدف ایجاد درد و رنج در میان مردم و همچنین ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی مطابق با سیاست فاسد آن برای تغییر رژیم طراحی شده است.

مجید تخت روانچی با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران، تروریسم را در هر شکل و ظاهری اعم از تروریسم دولتی و تروریسم اقتصادی و پزشکی را که از طریق اقدامات اجابری یکجانبه اعمال می‌کنند، به شدت محکوم می‌کند» افزود: برای ریشه کن کردن تروریسم یک بار و برای همیشه، چاره ای جز استفاده از قدرت و رویکرد چندجانبه و اطمینان از همکاری و هماهنگی نزدیک بین ذینفعان مربوطه در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین المللی وجود ندارد.

سفیر ایران در فرانسه نیز تحریم جدید ۱۸ بانک ایرانی از سوی آمریکا را جدا از بعد تبلیغاتی، نوعی سادیسم دانست و تاکید کرد: این جنایت حیثیت و سیاست خارجی آمریکا در جهان را با یک رسوایی بیشتر مواجه خواهد کرد.

محسن بهاروند معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه ایران تنها راه از نفس انداختن یکجانبه‌گرایی ستیزه جوی دولت آمریکا را دمیدن در جانِ چندجانبه‌گرایی و احترام به حقوق بین‌الملل دانست.

تحریم های دارویی آمریکا؛ تروریسم پزشکی و اقتصادی علیه ملت ایران

بر کسی پوشیده نیست که تحریم‌های ظالمانه، غیر قانونی و غیر مشروع آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و محدودیت های ناشی از این تحریم ها در انجام مبادلات بانکی، تجارت بین المللی، حمل و نقل و بیمه... و متعاقب آن، محدودیت های دارویی (کمبود و گرانی)  درد و رنج مضاعفی برای بیماران در ایران به خصوص بیماران خاص از جمله هموفیلی، ام اس، پروانه ای، سرطانی، بیماری های نادر ... به دنبال داشته است.

تحریم های یکجانبه آمریکا یکی از ابزارهای پرکاربرد سیاست خارجه­ این کشور است که همواره بدنبال بهره‌برداری از آن در جهت اعمال فشار بر دولت‌ ها و ملت هایی است که از سیاست های یکجانبه گرایانه کاخ سفید تبعیت نمی کنند.

 آمریکا تقریباً در همه­ ادوار به موجب فرامین اجرایی روسای جمهور این کشور دست به تحریم جمهوری اسلامی ایران زده است: صادرات و واردات انواع کالاها، مواد شیمیایی، معامله­ نفت ایران در خارج و حتی مکاتبات متعدد با شرکت های نفتی و تجاری بین المللی برای ممنوعیت معامله با ایران، قرار گرفتن بانک ها و شرکت های بیمه در لیست تحریم و ...

اگرچه آمریکا همواره مدعی است تحریم های ایران مانع از صادرات کالاهای بشردوستانه مانند تجهیزات پزشکی، درمانی و دارویی به کشور به طور مستقیم نبوده اما محدودیت های ناشی از این تحریم ها منجر به بن بست مبادلات بانکی و بازرگانی، کاهش درآمدهای نفتی و درآمدهای ارزی و مشکلاتی در ورود و خروج ارز از کشور شده است که به دنبال آن، واردات دارو و یا تامین مواد اولیه آن را را با چالش  و محدودیت اساسی مواجه کرده و در نتیجه؛ بیماران ایرانی برای تهیه داروهایشان با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند.

اثرات مخرب و زیان بار ناشی از تحریم ها افزون بر تحریم دارویی، دیگر بخش های بهداشت و درمان را دچار مشکلات متعددی کرده است که نقض فاحش حقوق بنیادین بشری مانند حق بر حیات، حق بر سلامت، حق بر دسترسی به مراقبت های بهداشتی، حق بر غذا و دارو قلمداد می شود؛ حقوقی که در اسناد متعدد و لازم الاجرای حقوق بشری بارها مورد تاکید قرار گرفته است.

به گزارش دیده بان حقوق بشر در سال ۲۰۱۹، به دلیل هراس بسیاری از شرکت های خارجی و بانک های جهانی از اقدامات تنبیهی و تحریمی آمریکا، ایران با کمبود دارو مواجه شده است و ایرانی‌ها از دسترسی به داروهای ضروری و حق بهره‌مندی از سلامت، محروم شده‌اند.

با شیوع بحران کرونا، مشکلات کمبود دارو و ملزومات پزشکی از جمله دستگاه های تنفس مصنوعی و تجهیزات محافظتی، بیش از پیش نظام درمان را  برای مقابله با کووید ۱۹ دچار اخلال کرده است. در این راستا چندی پیش،  کمیسر عالی حقوق بشر ملل متحد در بیانیه ای با موضوع چالش های ناشی از تحریم ها در مهار شیوع کرونا، به شکل گیری نوعی از تروریسم پزشکی علیه ملت ایران پرداخته است.

تحریم های یکجانبه آمریکا؛ نقض صریح حقوق بین الملل

جامعه­ بین­ المللی صرفاً به سازمان ملل متحد اجازه داده است در چارچوب ماده­  ۳۹ منشور آن ­هم در شرایطی خاص اقدامات اقتصادی قهرآمیز در چارچوب تحریم­ ها (Sanction) اتخاذ کند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه­ مصوب سال ۱۹۹۱ (A/RES/۴۶/۲۱۰)  تحت عنوان «اقدامات اقتصادی به عنوان وسیله­ اجبار سیاسی و اقتصادی علیه کشورهای در حال توسعه به شدت از کشورهای صنعتی می خواهد که از موضع برتر خود به عنوان وسیله­ اعمال فشار اقتصادی با هدف ایجاد تغییر در سیاست های اقتصادی، اجتماعی و ... سایر کشورها استفاده نکنند. کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) نیز در قطعنامه­ ۱۵۲ مصوب ۱۹۸۳ میلادی خود اقدامات اقتصادی را به ویژه هنگامی که علیه کشورهای در حال توسعه به کار می رود، محکوم کرده است.

بند (۴) قطعنامه کمیسیون حقوق بشر تحت عنوان «حقوق بشر و اقدامات قهرآمیز یکجانبه» از این فراتر رفته و صراحتاً محدودیت های تجاری، محاصره، ممنوعیت معامله و مسدود کردن دارایی ها را از لحاظ حقوق بشری جرم توصیف کرده است.

تحریم ­های یکجانبه را از جهتی نیز می­توان ناقض اصل عدم مداخله در امور داخلی سایر دولت ­ها دانست. ممنوعیت مداخله در امور داخلی سایر دولت ­ها در بند (۷) ماده (۲) منشور سازمان ملل متحد؛ ماده (۸) کنوانسیون مونته ویدئو ۱۹۳۳؛ ماده (۱۵) منشور سازمان کشورهای آمریکایی ۱۹۴۸؛ ماده (۸) منشور اتحادیه عرب ۱۹۴۵؛ ماده (۳) منشور سازمان وحدت آفریقا ۱۹۶۳ تصریح شده است.

قطعنامه ۲۱۳۱ مصوب ۱۹۶۵ مجمع عمومی (A/RES/۲۱۳۱ (XX)) نیز بر غیرمجاز بودن مداخله در امور داخلی دولت ها تاکید دارد. دیوان بین المللی دادگستری نیز محتوای اصل مذکور را در قضیه فعالیت های نظامی و شبه نظامی آمریکا در نیکاراگوئه، ۱۹۸۶ (Nicaragua v. United States of America) مطمح نظر قرار داد.

تحریم‌های آمریکا در جهت ممانعت از فروش دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای بشردوستانه، تلاش‌ها برای مبارزه با شیوع کووید-۱۹ در ایران و برخی کشورهای دیگر را با موانع جدی مواجه کرده است؛ در حقیقت دولت ترامپ با تروریسم اقتصادی به میلیون‌ها انسان حمله کرده است.

اگر چه جامعه جهانی چندی است با هشیاری بیشتری یکجانبه گرایی آمریکا را رصد کرده و گاه به مخالفت با این رویه بر هم زننده مشارکت جهانی  و چندجانبه گرایی در حل معضلات بین المللی برخاسته است؛ اما به نظر می رسد سرکوب این اقدامات یک سویه نیازمند جدیت و شدت بیشتری است.   

همچنین «دونالد ترامپ» روز جمعه به وقت محلی در گفت وگو با برنامه رادیویی «راش لیمبو» هنگامی که موضوع ایران به میان آمد، ادبیات جدیدی را از خود بروز داد که نشانگر عمق عصبانیت و همچنین ناکامی سیاست فشار حداکثری وی علیه مردم ایران بوده است. سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به این اقدام بیان کرد: مردم ایران مرعوب لفاظی قلدرمآبانه رژیم شکست‌خورده و بی‌قانون ایالات متحده نمی‌شوند؛ مردم ما از هیچ کاری برای دفاع از عزت خود فروگذار نمی‌کنند. این ماییم که پاسخ به جنایات ایالات متحده - از جمله تحریم‌های جنون‌آمیز و ترور جنایتکارانه سردار سلیمانی دشمن شماره یک داعش- را انتخاب می‌کنیم