دستگاه جریان سنج چندفازی گاز در سیال خروجی چاه‌های نفت ساخته شد

به گزارش روز شنبه ایرنا از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، امید خیاط مجری طرح « طراحی و ساخت دستگاه جریان سنج چندفازی برای سامانه های سه فاز نفت-آب-گاز» در باره این طرح گفت: اجرای این طرح بر اساس نیاز و ضرورت تولید داخل کالاهای اساسی و نیازهای فناورانه صنعت نفت است که در شرایط فعلی تحریم می تواند به عنوان فرصتی برای تقویت صنعت داخلی و تولیدات دانش بنیان تلقی شود.

وی افزود: تولید و بهره برداری از میادین نفت و گاز نیازمند استفاده از تجهیزات اندازه گیری جریان در خروجی از چاه ها و در خط انتقال سیال است. با توجه به اینکه غالبا آب هم در سیال خروجی از چاه ها به همراه نفت، گاز و میعانات گازی وجود دارد، اندازه گیری میزان جریان هر یک از فازهای سیال اهمیت ویژه ای در بهره برداری و مدیریت مخازن و همچنین بهینه سازی تولید خواهد داشت.

مجری این طرح با بیان اینکه بهترین ابزار برای این اندازه گیری استفاده از دستگاه جریان سنج چندفازی است، گفت: اندازه گیـری جریان سیال خروجی از چاه های نفت و گاز تاکنون با «تفکیـک گرهای آزمایشی فاز» انجام می شد.

وی ادامه داد: در دو دهه گذشته با هدف حل بسیاری از مشکلات و محدودیت های بکارگیری و کاهش هزینه های عملیاتی تفکیک گرهای آزمایشی فاز، جریان سنج های چندفازی بطور گسترده ای جایگزین این تفکیک گرها شده اند.

خیاط افزود: حجم و وزن بسیار کمتر، بی نیازی از  دخالت انسان در فرایند اندازه گیری و اندازه گیری پیوسته و برخط نرخ جریان سیال چندفازی از مهمترین مزایای جریان سنج های چندفازی در مقایسه با تفکیک گرهای آزمایشی فاز به شمار می رود.

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: تعداد معدودی شرکت تولیدکننده دستگاه جریان سنج چندفازی وجود دارد. با وجود فعالیت یک شرکت چینی و چند شرکت اروپایی در این حوزه، این فناوری تقریبا در انحصار شرکت های آمریکایی است. 

وی با بیان اینکه دانش فنی ساخت این دستگاه بدست آمده است، ادامه داد: این پروژه برای اولین بار در کشور اجرایی شده و به نتیجه رسیده است و در حال حاضر این محصول در فاز تجاری سازی با سطح آمادگی فناوری TRL-۵ است.

خیاط با اشاره به روش کار در این پروژه گفت: نبود امکان دسترسی به نمونه تجاری محصول در کنار نبود اطلاعات فنی کافی در منابع علمی که به علت پیچیدگی فناوری محصول و انحصار چندجانبه تولید آن است، گلوگاه های فنی زیادی در طراحی محصول و چالش های بسیاری در فرایند ساخت دستگاه ایجاد کرد. لذا دوره تحقیق و توسعه در این طرح حدود ۷ سال به طول انجامیده که در نهایت به کسب دانش فنی ساخت و طراحی مستقل محصول منجر شده است.

خیاط خاطر نشان کرد: دستگاه جریان سنج چندفازی برای اندازه گیری نرخ جریان فازهای آب، نفت و گاز در جریان سیال چندفازی خروجی از چاه های نفت و گاز و در خط انتقال سیال به عنوان یک جزء ضروری در تجهیزات سرچاهی و چاه آزمایی شناخته می شود. در حالت کلی، این دستگاه می تواند به صورت دائم در مسیر سیال در موقعیت سرچاهی پایین دست کاهنده نصب شود و میزان تولید و پارامترهای سیال را بطور دقیق و پیوسته اندازه گیری کرده و در اختیار کاربر قرار دهد.

وی گفت: همچنین این دستگاه می تواند به همراه یک چارچوب با اتصالات پایین دست و بالادست برای ونچوری و ابزار دقیق مورد نیاز آن به صورت سیار و نصب موقت در چاه آزمایی و تست های دوره ای تولید مورد استفاده قرار گیرد. صنعت نفت کشور کاربر اصلی این محصول است و مخاطب اصلی این دستگاه مهندسان بهره برداری هستند.

این محقق در پایان افزود:‌ پس از اتمام فاز تست میدانی دستگاه، تولید این محصول بر اساس نیاز بازار داخل و بازار منطقه آغاز خواهد شد.

این محقق با اشاره به مزیت های رقابتی طرح گفت: نبود امکان تامین و خریداری مستقیم این دستگاه از شرکت های تولیدکننده خارجی و محدودیت های فنی و هزینه های بالای تامین و نگهداری خرید غیرمستقیم محصول، هزینه تامین و نگهداری و ریسک فنی خرید جریان-سنج های چندفازی تولید شرکت های خارجی را برای صنعت نفت و شرکت های تابعه افزایش داده است.

استاد راهنمای این طرح حسین آفریده عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر است.