داستان فقط یک هنر نگارشی و زیبایی لفظی نیست

به گزارش روابط عمومی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، پوستر سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد با حضور محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوب دهقانکار مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، ابراهیم محمد حسن بیگی دبیر علمی سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد، مصطفی راضی جلالی دبیر اجرایی این جایزه و رجبعلی سالاریان مدیر روابط عمومی و امور بین الملل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد.

 در ابتدای این آیین، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جایزه جلال آل‌احمد را مهم‌ترین جایزه ادبی کشور و دربرگیرنده بخش‌های مهم ادبیات کشور شامل رمان و داستان بلند، داستان کوتاه، مستندنگاری و نقد ادبی دانست و گفت: انتخاب هیئت علمی جایزه جلال آل‌احمد متناسب با بخش های جایزه، حاصل بررسی دقیق و کارشناسانه در معاونت امور فرهنگی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران بوده است؛ برای آن ‌که بتوانیم از تخصص‌های لازم و سلیقه‌های گوناگون ادبی در برگزاری این رویداد ادبی استفاده کنیم.

جوادی گفت: در بخش فرآیندی جایزه، هرچه داوران و هیئت علمی اعتبار بالایی داشته باشند، ارزش و امضای تقدیرنامه بالاتر از ارزش هدیه و جایزه خواهد بود.

وی در این باره ابراز امیدواری کرد که روزهای سخت کرونایی در جهان به پایان برسد و بار دیگر شیرینی برگزاری رویدادهای ادبی چون: جشنواره شعر فجر و جایزه ادبی جلال آل احمد بتواند خاطرات تلخ‌ روزهای ویروسی در کشور ما را  به فراموشی بسپارد.

معاون وزیر فرهنگ افزود: چیزی که جامعه ما نباید از آن غفلت کند این است که داستان فقط یک هنر نگارشی و زیبایی لفظی و یک نظم نیست؛ در قرآن بحث های اخلاقی با داستان بیان شده است و به طور مستقیم به چیزی اشاره نمی کند بلکه سرنوشت قومی که با فضیلت و رذیلت زندگی کرده اند با حالت توصیفی بیان می کند. در دنیای جدید کارهای جدید در حوزه اخلاق هم به سمت روایت رفته است. هرچند نمی توان زیبایی و هنر آن را نفی کرد از این جهت که زیبایی موجب شده عده ای به خاطر مقاصد دیگر به سمت داستان بروند.

وی ابراز امیدواری کرد تا در این دوره سهم  بیشتری در اعتبار و ارزشی که جایزه جلال در دوره های قبل پیدا کرده داشته باشیم.

در ادامه این آیین، ایوب دهقانکار برگزاری جایزه فاخر جلال آل احمد را جزو اولین فعالیت های اجرایی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران دانست و گفت: همه ما معتقدیم و ایمان قلبی داریم که مهم‌ترین سرمایه، ارزش و دارایی هر کشوری فرهنگ و ادبیات آن کشور است و همه کشورها و ملت ها تلاش می‌کنند در درجه اول این فرهنگ و ارزش و دارایی را حفظ کنند و در درجه دوم آن را رونق و گسترش دهند.

وی ادامه داد: یکی از وظایف دولت ها حمایت از مصادیق فرهنگ است که از بارزترین آن برگزاری جوایز و جشنواره های ادبی است و کشورها تلاش می‌کنند نگاه و توجه خودشان را به این حوزه معطوف کنند. در کشور ما هم جایزه ادبی جلال را داریم که اهتمام آن بر حفظ و گسترش ادبیات داستانی است. با همین رویکرد، در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران پس از مشورت با اهل فن و متخصصان این حوزه سعی کردیم دو چشم انداز برای جایزه جلال در نظر بگیریم؛ چشم انداز اول معطوف به نگاه به داخل است.

دهقانکار چشم انداز دوم را معطوف به نگاه بین المللی مطرح کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم این جایزه فاخر -که گنجینه زبان فارسی ما را رونق می بخشد - در گام اول در سطح منطقه در حوزه قلمروی فارسی زبانان منطقه و پس از آن در سطح بین المللی تعمیم دهیم. در این زمینه کارهای اجرایی صورت گرفته و  نظر مساعد و همکاری بعضی نویسندگان کشورهای همسایه را تا همین لحظه داریم. امیدواریم دینی را که ادبیات فارسی بر گردن همه ما دارد در حد بضاعت خود ادا کنیم.

ارتقاء سطح ادبیات کشور در یک رویداد ملی

ابراهیم محمد حسن بیگی نیز در این آیین گفت: شاهد ارتقاء و رشد کمی و کیفی جایزه ادبی جلال آل احمد در سیزده سال اخیر و از دوره ای که بنیاد شعر و ادبیات داستانی سابق مسئولیت برگزاری آن را به عهده گرفت، هستیم. 

دبیرعلمی جایزه ادبی جلال آل احمد ادامه داد: این جایزه وزنه ای در بین همه جایزه ها است و گاهی هم آن را هم سطح و هم عرض جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران می دانند اما به اعتقاد من بالاتر از جایزه کتاب سال است و اعتبار آن شیرین تر است از این جهت که برگزیده جایزه جلال در مقایسه با برگزیده کتاب سال بیشتر دیده می شود.

حسن بیگی افزود: زمانی که بنیاد شعر و ادبیات داستانی تاسیس شد و جایزه ادبی جلال آل احمد از دل جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران جدا شد نگاه شاخص و مثبت به ادبیات داستانی و شعر داشتند تا در بین انبوه جوایز کتاب سال این جایزه برجسته شود.  این برجستگی به همت مجریان برگزاری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. امروزه جایزه جلال این اعتبار را  دارد که بتواند سطح ادبیات کشور را ارتقاء دهد و نویسندگانی را که شاید چندان صاحب‌نام  نیستند به علاقمندان و جامعه ادبی معرفی کند.

وی در پایان گفت: سعی می کنم با تجربیاتی که در این حوزه دارم و با حمایت های معاونت امور فرهنگی و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران بتوانیم به بهترین شکل این جایزه را برگزار کنیم؛ به ویژه که برگزاری این دوره مصادف با چهلمین سالگرد دفاع مقدس است و در این بخش هم آثار داوری می شوند.

افزودن بخش ویژه چهلمین سالگرد دفاع مقدس در جایزه جلال

در ادامه این آیین، مصطفی راضی جلالی گفت: امسال اولین سالی است که هم فهرست و هم آثار منتشر شده در سال ۹۸ به طور کامل تهیه شده تا اگر شرایط کرونا ما را مجبور به غیرحضوری برگزار کردن جلسه های داوری کرد، به لحاظ تعداد نسخه های لازم از هر کتاب مشکلی نداشته باشیم.

وی افزود: سپاسگزار جامعه نشر کشور، و مراکز فرهنگی هستیم که با همراهی و همدلی در ارسال آثار دبیرخانه جایزه ادبی جلال‌آل احمد را به شکلی دوستانه مورد حمایت قرار دادند.

دبیر اجرایی سیزدهمن دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش دیگری از صحبت‌های خود، جامعه رسانه‌ای را رکن اساسی و تاثیرگذار در پویایی ادبیات کشور عنوان کرد و گفت: متاسفانه گسترش دامنه‌دار ویروس کرونا طی روزهای اخیر اجازه دعوت از خبرنگاران عزیز را از ما گرفت اما هرگز خودمان را از نگاه تیزبین رسانه‌ها بی‌نیاز نمی‌بینیم و در حال برنامه‌ریزی هستیم تا با بهره‌گیری از دانش و تجربه اهالی رسانه، سطح همکاری دبیرخانه این جایزه با از این عزیزان را فراتر از حوزه اطلاع‌رسانی و خبر ببریم و امیدواریم ثمرات حضور تاثیرگذار خبرنگاران تخصصی ادبیات و کتاب در برگزاری باشکوه‌تر این رویداد ملی و ادبی به عنوان ارزش افزوده سیزدهمن دوره جایزه ادبی جلال آل احمد باشد.

جلالی افزود: هرچند به طور رسمی امروز آغاز سیزدهمین دوره جایزه جلال آل احمد است اما کارهای این جایزه از سه ماه پیش به صورت شبانه روزی در حال انجام است. بخش ویژه این دوره، به مناسبت چهلمین سالگرد دفاع مقدس به همین موضوع اختصاص دارد و شیوه متفاوت تری برای انتخاب آثار در پیش خواهیم گرفت.

وی با بیان اینکه چهل و هشت ساعت از زمان انتشار فراخوان جایزه جلال می‌گذرد اما از دو ماه پیش آثار را تجمیع کردیم، گفت: در بخش رمان۷۵۰عنوان، مجموعه داستان کوتاه۳۱۵، نقد ادبی ۷۲اثر و مستندنگاری ۴۳۸ عنوان کتاب تاکنون تجمیع شده است و امیدواریم تا ۱۰ آبان ماه که مهلت ارسال کتاب است، سایر آثار نیز برای ما ارسال شود.

جلالی در پایان گفت: ناشران، مولفان و نویسندگانی که در بخش های مختلف جایزه در سال ۱۳۹۸ آثاری منتشر کرده اند آثار خود را  برای داوری در جایزه جلال ارسال کنند.

 کتاب به عنوان مهم ترین محصول دانایی محور اصلی پوستر جایزه جلال

فاطمه کاظمی، گرافیست و طراح پوستر سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد نیز درباره ایده اولیه این پوستر گفت: برای ایده‌پردازی پوستر این رویداد ادبی نگاهی به پوسترهای دوره های گذشته انداخته و متوجه شدم که تقریبا در اغلب آثار خلق شده، امضای جلال آل احمد به عنوان یک عنصر ثابت استفاده شده است. از این رو تصمیم گرفتم امضای جلال را به عنوان محور طرح امسال حفظ کرده و با رویکردی جدیدتر و مبتنی بر ظرفیت های تصویری کار را شروع کنم.

وی افزود: در اتودی که تایید شد با برداشتی تجسمی از امضای جلال آل احمد، آن را به صورت قفسه ای تجسم کردم که بتواند تداعی کننده عناصری از جنس خود باشد و کتاب را که در عرصه فرهنگ و ادبیات به عنوان مهم ترین محصول دانایی است، در دل خود جای دهد. برای افزایش جذابیت و جلوه بصری پوستر، ساخت سازه چوبی و عکاسی از آن را  انتخاب کردم تا در نهایت اثر هنری شایسته و در خور این جایزه ملی خلق شود.

وی ضمن هنرمندانه خواندن پوسترهای دوره های گذشته این رویداد ادبی، اظهار امیدواری کرد که اثر حاضر بتواند در معرفی شایسته جایزه ادبی جلال آل احمد موثر و مفید واقع شود.