اگر روزانه در معابر شلوغ شهر جهرم رفت و آمد داشته باشید، به خوبی متوجه می شوید، تعداد متکدیان و کودکان کار کم نیستند و نسبت به گذشته در حال افزایشند. در کنار متکدیان، زبالهگردان نیز وجود دارند که کمتر از مردم گدایی میکنند اگرچه گهگاه سرقتهای خردی نیز از آنان گزارش میشود، اما با توجه به اوضاع اقتصادی، تعداد آنها نیز در حال افزایش است.
به هر روی کمتر معبر اصلی در جهرم است که متکدیان به چشم نیایند و کار به جایی رسیده است، که علاوه بر خیابان، در مغازهها و سر چهارراهها و مراسم تشییع و تدفین تا جشن و شادی نیز میتوان متکدیان را مشاهده کرد. نکته قابل توجه در این موضوع افزایش تعداد زنان متکدی است. آنها هر روز صبح ساعت کاری دارند و وارد منطقهای می شوند، که طبق یک قرارداد نانوشته محدوده آنها است و تا ساعاتی از شب در منطقه مخصوص خود میمانند، تا هر روز شهروندان با چاشنی تکدیگری باشد. به گفته مسئولان «سوءاستفاده از حس عاطفه و ترحم شهروندان توسط متکدیان» اقدامی است، که این افراد برای کسب درآمدهای کلان از مردم میکنند.
در کنار این متکدیان و زبالهگردان، طیف دیگری به نام کودکان کار نیز معضلی در شهرنشینی است. کودکان کار این شهر معمولاً یا در معابر و کنار چهارراهها آدامس و دعا و فال میفروشند یا ضایعات و مواد بازیافتی را جمعآوری میکنند یا دستمال به دست شیشه خودروها را تمیز میکنند یا گل و وسایلی چون لنگ و... پشت چراغ قرمز به رانندگان و سرنشینان خودروها میفروشند.
جمعآوری ۸۰ کودک کار در جهرم
رئیس اداره بهزیستی شهرستان جهرم به خبرنگار ایرنا گفت: در پی اقدام اورژانس اجتماعی همه کودکان کار خیابانی که در سطح شهرستان مشغول کار یا تکدیگری بودند و تعداشان به ۸۰ نفر میرسید، جمع آوری و بهزیستی معرفی شدند.
مهدی سلمانی افزود: کودکان کار به کودکان کارگری گفته میشود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته میشوند، به طوری که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربهٔ دوران کودکی بیبهره میسازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید میکند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر میتوان گفت که هیچ کودک کار خیابانی در جهرم نیست، مگر در مواردی مثل که کودکان از اتباع خارجی که کارت اقامت ندارند و در دست شناسایی هستند و یا کودکانی که از شهرهای دیگر به صورت موقت و چند ساعته برای کار یا تکدی گری آورده میشوند.
سلمانی گفت: از آنجا که کمک به کودکان کار، انگیزه درس خواندن را از آنها میگیرد و به کارهای کاذب تشویق میشوند، از شهروندان تقاضا میکنیم از هر گونه کمک به آنان خودداری کنند.
وی بیان کرد: کودکان کار اغلب وابسته به گروههای تکدی و قاچاق موادمخدر هستند، بنابراین بهترین کمک، معرفی این کودکان به اورژانس اجتماعی و بهزیستی است.
رئیس اداره بهزیستی شهرستان جهرم در پایان اعلام کرد: از مردم فهیم شهرستان جهرم میخواهیم در صورت مشاهده کودکان کار خیابانی با اورژانس اجتماعی (۱۲۳) و یا بهزیستی تماس بگیرند.
متکدیان را جمعآوری کردیم ولی عدهای معترض شدند
معاون خدمات شهری شهرداری جهرم نیز به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه مدتی است که تعداد متکدیان مخصوصا در اطراف امامزادهها و آرامستانهای جهرم زیاد شده است.
سعید رحمانیان افزود: سال گذشته شهرداری جهرم گدایان از سطح شهر شناسایی و جمعآوری کرد، ولی این کار با مخالفت و اعتراض عدهای همراه بود.
وی ابراز کرد: متکدیان معلول زیر نظر مستقیم بهزیستی هستند و آنانی که سالمند در وضعیت معمولی مانند سایر شهروندان زندگی میکنند و هیچ کدام بیبضاعت و یا حتی نیازمند به پوشش بهزیستی هم نیستند.
وی ابراز کرد: این افراد به ظاهر نیازمند با جریحهدار کردن احساسات افراد داغدار در مراسم خاکسپاری و ختم از آنها طلب پول و کالا میکنند که در بسیاری موارد به دعوا و درگیری ختم شده است.
وی تصریح کرد: ما برای جمع آوری این افراد نیاز به کمک همشهریان داریم که به هیچ عنوان به آنها کمک نکنند و در صورتی که مشکل ایجاد کردند با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرند.
وی تصریح کرد: درخواستی که از شهروندان داریم عدم کمک مالی به متکدیان در سطح شهر است چون نیازمند نیستند و این عمل باعث میشود که هر روز بر تعداد آنها افزوده شود چون به عنوان یک شغل پردرآمد درآمده است.
نیاز به راهاندازی سامانه متکدیان
جمعیت متکدیان در ایران و به تبع آن در شهرستان جزء جمعیتهای پنهان است و زمانی به طور دقیق درباره این افراد میتوان سخن گفت، که آماری دقیق از آنها وجود داشته باشد.
به نظر میرسد با توجه به جابجایی و تعداد زیاد این دست افراد لازم است بانکی از متکدیان در کشور راهاندازی شود، به این صورت هر فرد که وارد مراکز نگهداری متکدیان شود، اسکن قرنیه چشم و اثر انگشت وی ثبت و در بانک اطلاعاتی نگهداری شود. با اجرای این طرح تمام استانهای کشور میتوانند به این سامانه متصل شوند و آمار دقیقی از متکدیان وجود خواهد داشت.
وجود متکدیان در شهر ناامنی و آسیب اجتماعی نیز به همراه دارد و باید در این بخش، فضا برای فعالیت متکدیان، ناامن شود و درطرح مستمر ساماندهی متکدیان، باید نظارتها در سطح شهرستان افزایش یابد.
باید منتظر ماند و دید طرحهایی مانند ساماندهی و جمعآوری آمار متکدیان، جلوگیری از قاچاق آنها و مواردی از این دست، میتواند شهرستان جهرم را از این تعداد زیاد تکدیگری رهایی دهد، یا خیر. این پرسشی است که برای پاسخ دادن به آن باید اجازه دهیم زمان بگذرد.
شهرستان جهرم در فاصله۱۹۳ کیلومتری از جنوب شرق شیراز قرار دارد.