استاد دانشگاه: سیاست خارجی آمریکا تابع فرد یا حزب نیست

«محمد صادق کوشکی» در گفت‌و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره انتخابات آمریکا و تاثیر آن بر سیاست‌های این کشور در منطقه غرب آسیا اظهارداشت: آمریکا سیاست طولانی مدت و راهبرد کلانی در قبال منطقه غرب آسیا از گذشته تاکنون داشته و این راهبرد با رفت وآمد چهره‌ها تغییر نکرده است چون منافع آمریکایی‌ها در غرب آسیا یک منافع دیرپا و بسیار کلان است.

کارشناس مسائل غرب آسیا خاطرنشان کرد: درواقع جنس منافع طوری است که سیاست‌های مرتبط برای حفظ و گسترش این منافع در منطقه غرب آسیا، سیاست‌های بسیار طولانی مدت و راهبردی است. به همین دلیل در سیاست‌های کلان‌آمریکا درباره منطقه غرب آسیا در طول چهار دهه اخیر تغییر نکرده است.

استاد دانشگاه تهران با اشاره به تفاوتهای سیاست‌های آمریکا در اروپا، آمریکای لاتین و چین در مقایسه با غرب آسیا، گفت:‌ آمریکایی‌ها برای غرب آسیا منافع دقیق و مشخصی تعریف کرده‌اند و برای کسب این منافع هزینه‌های سنگینی صرف کرده اند. تاکنون شاهد این موضوع نبودیم که همه این منافع با رفتن و آمدن فردی تغییر کند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال آمریکایی‌ها در منطقه خلیج فارس بیش از ۲۰ پایگاه نظامی با حضور ۱۰۰ هزار سرباز دایر کرده و هزینه‌های سنگینی برای این پایگاه‌ها خرج کردند. بعید است رییس جمهوری بخواهد این پایگاه ها را تعطیل کند.

کوشکی با بیان اینکه تصمیم درباره حضور و نحوه حضور آمریکا در منطقه از سوی فرد گرفته نمی‌شود، اظهارکرد: مجموعه بزرگی از اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌ها و مراکز دانشگاهی تصمیم سازی و منافع آمریکا را شناسایی و تعریف می کنند و همچنین نحوه حفاظت از این منافع و دست‌یابی به آن هم در این اندیشکده ها مشخص می شود.

وی با اشاره به اینکه برای هر رییس جمهوری که در ایالات متحده روی کار می‌آید، دستورالعمل حفظ منافع مشخص است، تصریح کرد: او در واقع ویترین ابلاغ این دستورالعمل‌ها است. در ساختاری مانند آمریکا که منافع متعدد و پیچیده ای برای خود در غرب آسیا تعریف کرده و برای حفظ این منافع هم هزینه‌های زیادی انجام داده، تصمیم گیری فردی امکان ندارد.

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران  با یادآوری اینکه روسای جمهور آمریکا قرار نیست بخواهند منافع کشورهای منطقه را حفظ کنند، حتی تکنیک‌ها و تاکتیک‌ها را هم متناسب با زمان دانست و گفت:اگر در زمان اوباما شاهد بودیم که از رژیم صهیونیستی خواست به توافق با فلسطینیان مقید باشد و یا ترامپ تقیدی برای صهیونیسیت‌ها ایجاد نکرد این به دلیل تناسب و مقتضیات زمانی بود نه اینکه ترامپ بیشتر هوادار اسراییل باشد یا اوباما طرفدار کشورهای عربی باشد.

وی افزود: سیاست آمریکا تابع آمد و رفت فرد یا حزب نیست و منطقی هم نیست چنین باشد. اگر سیاست‌های آمریکا مبتنی بر حزب یا فرد بود، آمریکا یک کشور عادی بود.

کوشکی با اشاره به سیاستهای آمریکا درباره برجام هم گفت: البته نحوه نمایش سیاست درباره موضوعاتی مختلف مانند برجام برای رییس جمهور آمریکا ممکن است فرق کند. بعد ازاینکه ایران به تعهدات برجامی خود عمل کرد، آمریکا دیگر رغبتی به برجام نداشت بلکه به دنبال تحمیل برجام های ۲ و ۳ به ملت ایران بوده که این یکی از سیاست‌های قطعی آنان بود وهم اوباما و هم وزیر خارجه وقت این کشور درمورد این صحبت کرده بودند.

وی افزود: اما نحوه ارائه یا بیان آن متفاوت بود مثلا اگر هیلاری به پیروزی می‌رسید چگونه می‌خواست از برجام عبور کند، فرق می کرد. هیلاری کلینتون مانند ترامپ از واژه پاره کردن برجام استفاده نمی‌کرد بلکه واژه متفاوت‌تری به کار می‌برد. اینکه اگر هیلاری به قدرت می‌رسید به برجام وفادار می‌ماند و ترامپ از برجام عبور کرده، شناخت درست از مساله نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تاکید براینکه برجام صرفا تصمیم اوباما نبود بلکه نتیجه هزاران ساعت کار کارشناسی بود، تصریح کرد: طبیعی بود مراکز تصمیم سازی منافع امریکا، نه منافع ایران را لحاظ کنند. حتی اظهارات جو بایدن درباره برجام مانند اظهارات ترامپ است با این تفاوت که بایدن می‌گوید بازنویسی کنیم و ترامپ می‌گوید آن را پاره می‌کنم.

کوشکی اضافه کرد: در واقع تصمیمات یکی است اما بیان تصمیمات متفاوت است، هر دو مطالبات جدیدی دارند و می‌خواهند از برجام عبور کنند اما نحوه عبور و اینکه چه واژه ای را به کار ببرند متفاوت است و این همان سیاست کلان آمریکا است.

کارشناس غرب آسیا با بیان اینکه نحوه استقرار آمریکا در کل منطقه غرب آسیا درحال تغییر است، افزود: آمریکایی‌ها به دنبال کاهش حضور نفر و سرباز و به جای آن افزایش حضور فناورانه هستند یعنی به دنبال این هستند که سلاح‌های متعارف را جمع‌آوری کرده و به سمت سلاح تکنیکال مانند پهپادها بروند که پهپادها در منطقه خلیج فارس و سعودی عملیات می‌کند اما اپراتور آن دیگر در منطقه مستقر نیست. یا به دنبال سلاح‌های جنگ الکترونیک در آرایش نظامی خود هستند و می‌خواهند حضور سرباز را کم کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تاکید بر تکنیکی تر و فناورانه تر شدن حضور آمریکا در این منطقه به ویژه عراق گفت: برای مثال شاهد هستیم که برخی پایگاه ها ۹۹ ساله اجاره شده‌اند یعنی آمریکایی‌ها افق طولانی مدت دارند و رییس جمهور بعدی نمی‌تواند همه پایگاه‌ها را جمع کند چرا که در این صورت باید به کنگره بابت بر باد رفتن هزینه‌ها پاسخگو باشد.