آیا اتیوپی بسوی جنگ داخلی پیش می رود؟

دولت فدرال اتیوپی با این اقدام و با اعلام جنگ علیه ایالت "تیگرای" در شمال این کشور در واقع ثبات یکی از نقاط استراتژیک جهان در شمال آفریقا را با تهدید جدی مواجه کرده است.

گروه شبه نظامی "تیگرای" موسوم به "جبهه آزادیبخش تیگرای" قبل از انتصاب "ابی احمد" به نخست وزیر اتیوپی در سال ۲۰۱۸ میلادی نفوذ و تسلط بسیاری بر ارتش و دولت این کشور داشت.

بروز بحران بویژه بحران نظامی در اتیوپی می‌تواند بر اریتره و سومالی تاثیر جدی داشته باشد و این کشورها را نیز با مخاطراتی مواجه کند. همچنین گسترش بحران به جیبوتی که در همسایگی اتیوپی قرار دارد می تواند فاجعه ای بزرگتر بیافریند ، زیرا اکثر قدرتهای جهانی در این کشور کوچک دارای پایگاه نظامی هستند.

اتیوپی با ۱۱۰ میلیون نفر جمعیت به خاطر سالها جنگ و درگیری با برخی کشورهای همسایه و بحران های متعدد با اریتره وسومالی از جمله کشورهایی است که گروههای شبه نظامی در آن فعال هستند.

ائتلاف حاکم در اتیوپی سال ۲۰۱۸ "ابی احمد" را به عنوان نخست وزیر منصوب کرد تا از این طریق به ماهها اعتراضات ضد دولتی در این کشور خاتمه دهد.

"ابی احمد" در اندک زمانی موفق شد آرامش را به فضای سیاسی اتیوپی بازگرداند ولی اقدامات بعدی وی موجب شد که برخی گروههای صاحب نفوذ و مسلح در این کشور بتدریج به حاشیه رانده شوند و در نهایت "جبهه آزادیبخش تیگرای" سال گذشته از ائتلاف حاکم در دولت اتیوپی خارج شد.

جبهه آزادیبخش تیگرای به خاطر سالها درگیری و نبرد در مرز با اریتره دارای امکانات نظامی و تجربه جنگی است. گفته می‌شود این گروه حدود ۲۵۰ هزار نیروی نظامی و شبه نظامی در اختیار دارد و یک تهدید جدی برای دولت مرکزی اتیوپی محسوب می‌شود.

اختلاف بین جبهه آزادیبخش تیگرای و دولت فدرال اتیوپی بویژه از سال گذشته به خاطر به تعویق افتادن انتخابات تشدید شد. دولت فدرال اتیوپی انتخابات سراسری در این کشور را به خاطر شیوع ویروس کرونا به تاخیر انداخت و این اقدام آدیس آبابا موجب نارضایتی این گروه شد.

 در پی اقدام آدیس آبابا در به تاخیرانداختن انتخابات سراسری، چبهه آزادیبخش تیگرای ماه سپتامبر گذشته در ایالت خود اقدام به برگزاری انتخابات محلی کرد ولی دولت فدرال آن را غیرقانونی خواند و پس از این رویداد اختلاف بین دو طرف تشدید شد.

آدیس آبابا در واکنش به برگزاری انتخابات محلی در تیگرای از تخصیص بودجه به این گروه امتناع کرد و بودجه را به دولت مرکزی بازگرداند.

"دبرتسیون جیبرمایگل" (۱) رهبر این گروه که به نوعی ریاست ایالت تیگرای را برعهده دارد نسبت به درگیری و جنگ بین دو طرف هشدار داد.

درگیر شدن اتیوپی در یک جنگ داخلی می تواند ، راه اندازی سد "النهضه" در این کشور را مختل کند. اتیوپی سال ها است که راه اندازی این سازه را که بزرگترین سد آفریقا محسوب می شود در دستور کار خود دارد و برسر ان مناقشاتی نیز با مصر و سودان داشته است. این سد در مراحل پایانی راه اندازی است.

آدیس آبابا نیز اواخر هفته گذشته اعلام کرد که جبهه آزادبیخش تیگرای برخی پایگاههای نظامی دولت فدرال در تیگرای را با هدف در اختیار گرفتن انبارهای تسلیحاتی آنها مورد هدف قرار داده است و در پی این حادثه ارتباطات مخابراتی با این منطقه قطع شد.

سرانجام "ابی احمد" نخست وزیر اتیوپی جمعه شب به نیروی هوایی این کشور دستور داد تا برخی مراکز نظامی تحت کنترل جبهه آزادیخبش تیگرای مورد حمله قرار گیرد.

درحالی که دو طرف یکدیگر را به آغاز جنگ متهم می کنند ، برخی کشورها و نهادهای بین المللی ضمن ابراز نگرانی از تشدید بحران در یکی از نقاط استراتژیک جهان ، از دو طرف خواسته اند ضمن خویشتنداری ، برای حل اختلافات بر سر میز مذاکره حاضر شوند.

این در حالی است که دولت فدرال اتیوپی معتقد است گفتگو با گروه شبه نظامی تیگرای به منزله مشروعیت بخشیدن به مخالفان مسلح است. از سوی دیگر گروه شبه نظامی تیگرای نیز اعلام کرده است علاقه ای به گفتگو با دولت مرکزی ندارد و خواستار آزادی رهبران بازداشت شده این گروه به عنوان پیش شرط عادی سازی مناسبات با دولت فدرال شده است.

 آدیس آبابا معتقد است که مورد هدف قرار دادن جبهه آزادیبخش تیگرای با هدف بازگرداندن حاکمیت قانون ، اجرای قانون اساسی و صیانت از حقوق شهروندان اتیوپی است که خواستار یک زندگی صلح آمیز هستند. از سوی دیگر "ابی احمد" نخست وزیر اتیوپی معتقد است که شرایط را کاملا تحت کنترل دارد و اینگونه حوادث منجر به وقوع بحران در این کشور و یا منطقه نخواهد شد.

با این وجود ناظران معتقدند که بروز بحران بویژه بحران نظامی در اتیوپی می‌تواند بر اریتره و سومالی تاثیر جدی داشته باشد و این کشورها را نیز با مخاطراتی مواجه کند. همچنین گسترش بحران به جیبوتی که در همسایگی اتیوپی قرار دارد می تواند فاجعه ای بزرگتر بیافریند ، زیرا اکثر قدرتهای جهانی در این کشور کوچک دارای پایگاه نظامی هستند.

نکته دیگر اینکه درگیر شدن اتیوپی در یک جنگ داخلی می تواند ، راه اندازی سد "النهضه" در این کشور را مختل کند. اتیوپی سال ها است که راه اندازی این سازه را که بزرگترین سد آفریقا محسوب می شود در دستور کار خود دارد و برسر ان مناقشاتی نیز با مصر و سودان داشته است. این سد در مراحل پایانی راه اندازی است.

۱- Debretsion Gebremichael