به گزارش ایرنا، با اینکه مقامات ایران بارها اعلام کرده‌اند نتیجه انتخابات آمریکا و پیروزی بایدن یا ترامپ تفاوت زیادی برای ایران ندارد؛ اما طی هفته‌های گذشته بسیاری از رسانه‌های عربی با تمرکز بر انتخابات آمریکا همواره به گمانه زنی درباره نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تاثیر آن بر آینده سمت‌و سوی سیاست خارجی آمریکا درباره ایران پرداختند. در این میان یکی از موضوعاتی که مورد توجه رسانه‌های عربی قرار گرفت، تاثیر این انتخابات بر سیاست آمریکا درباره ایران به ویژه توافق هسته‌ای و تحریم‌ها بود. اکنون با توجه به پیروزی بایدن، کاندید حزب دموکرات این رسانه‌ها در اخبار و گزارش‌های خود این موضوع را در کانون توجه قرار دادند.
بایدن و احیای برجام
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه دو سال پیش از توافق هسته‌ای خارج شد و با در پیش گرفتن سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران بر این ادعا بود که ایران را تسلیم خواهد ساخت و به توافق مورد نظر خود خواهد رسید. اما او در این کارزار ناکام ماند و ایران با پایداری در داخل و دیپلماسی فعال در خارج ترامپ را ناکام گذاشت و مانع از این شد که ترامپ بتواند برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری خود برگ برنده‌ای کسب کند. او حتی ادعا کرده بود که ایرانی‌ها یک هفته پس از انتخابات برای مذاکره سراغ ما خواهند آمد. اکنون با شکست ترامپ و راهیابی بایدن به کاخ سفید برخی تحلیلگران با اشاره به شعارهای انتخاباتی وی که در آن گفته بود به برجام بازخواهد گشت معتقدند که بایدن به برجام به عنوان دستاورد دوران اوباما نگاه می‌کند و با بازگشت به این توافق و برداشتن تحریم‌های نفتی از تنش‌آفرینی با ایران فاصله خواهد گرفت و در مسیر رقبای آمریکا به ویژه روسیه و چین در منطقه مانع ایجاد خواهد کرد.
«روعه قاسم» مفسیر سیاسی روزنامه «المغرب» تونس درباره نگاه بایدن به پرونده هسته‌ای ایران نوشت: بایدن وعده بازگشت به توافق هسته‌ای را داده است. این نشان می‌دهد که او از مسیر جنگ و تنش‌آفرینی ترامپ فاصله خواهد گرفت. آمریکا در دوره بایدن در چارچوب منافع مشترک با ایران در مسیر گشایش روابط پیش خواهد رفت. حتی یکی از برجسته‌ترین عناوین شعارهای بایدن، نظارت بر گفت‌وگو میان ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای پایان دادن به تنش‌ها بود. با این وجود به نظر می‌رسد برجسته‌ترین سیاست بایدن کنار گذاشتن گزینه جنگ در بسیاری از پرونده‌ها خواهد بود. «شادی نشابه» تحلیلگر روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن هم نوشت: بایدن در تعامل با ایران برای تقویت گزینه دیپلماسی تلاش خواهد کرد و بدون تردید او از توافق هسته‌ای به عنوان یکی از دستاوردهای سیاسی اوباما رئیس جمهوری اسبق آمریکا دفاع خواهد کرد.
به نوشته تارنمای «اخبار الیوم» مصر، «کنستانتین کوساچوف» رئیس کمیسون امور خارجی مجلس «الاتحادیه» روسیه نیز پیش‌بینی کرد که با پیروزی بایدن، او به توافق‌هسته‌ای بازخواهد گشت و ثابت خواهد کرد که سیاست خارجی ترامپ در همه عرصه‌ها پر عیب و ایراد بود و اکنون او باید اشتباه‌های گذشته را اصلاح کند. در بخشی از گزارش «موسی مهدی» تحلیلگر روزنامه العربی الجدید هم آمده است: تحلیلگران بازارهای نفتی معتقدند که پیروزی بایدن به معنی پایان دادن به تحریم‌های ایران است. پس از این پیروزی تحریم‌های نفتی ایران برداشته خواهد شد و صادرات نفتی ایران وارد بازارهای جهانی خواهد شد. «هلما کرفت» تحلیلگر مسائل انرژی در شرکت «ار بی سی کاپیتال مارکس» معتقد است که پیروزی بایدن به معنی بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت و ترزیق دوباره میلیون‌ها بشکه نفت به بازارها خواهد بود.
«جو مک نوگِل» کارشناس مجمع جهانی انرژی هم در این زمینه گفت با پیروزی بایدن ایران روزانه ۲ میلیون بشکه نفت روانه بازارهای نفت خواهد کرد. شاید شرکت‌های آمریکایی که از تکنولوژی پیچیده‌ای برای استخراج نفت و گاز طبیعی برخوردار هستند از شرکت‌هایی باشند که بتوانند از پایان تحریم ایران سود برند و پس از دهه‌ها ترک بازار ایران بار دیگر به این کشور برگردند. راهبرد دولت بایدن، تلاش برای جلوگیری از حضور مسکو و پکن بر منابع انرژی در منطقه خلیج فارس خواهد بود. او همچنین در مسیر افزایش قدرت روسیه در اروپا از طریق انرژی تلاش خواهد کرد.
موانع بر سر راه بازگشت به برجام
برخی دیگر از تحلیلگران ادعا می‌کنند که بازگشت بایدن به توافق هسته‌ای آسان نخواهد بود. آنها می‌گویند بایدن در این مسیر از چالش‌هایی که ترامپ با فشار حداکثری خود ایجاد کرده بهره خواهد برد و با طرح مسائل موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران، برای امتیازگیری تلاش خواهد کرد.
«محمد انیس سالم» هماهنگ کننده گروه کار سازمان ملل و سازمان‌های منطقه‌ای در شورای امور خارجه مصر در گفت و گو با روزنامه «الاهرام» مصر پیش‌بینی کرد که بایدن به توافق هسته‌ای برگردد. اما او در این زمینه با آغاز گفت‌وگو و بازنگری در سیاست فشار حداکثری خواستار برخی تعدیلات در توافق هسته‌ای باشد و موضوع برنامه موشکی ایران و نقش منطقه‌ای این کشور را هم طرح کند.
روزنامه العربی الجدید هم در گزارشی دیگر نوشت با پیروزی بایدن باز هم ایران نباید بر روی این پیروزی شرط‌بندی کند. اگرچه این پیروزی و شکست ترامپ می‌تواند توجیهی را برای پذیرش مذاکره فراهم کند. پیروزی بایدن و آغاز مذاکرات به معنی این نخواهد بود که راه برای رسیدن به توافق هموار است و گشایش ایده‌الی رخ خواهد داد. درست است که بایدن دارای مواضع مثبتی درباره توافق هسته‌ای است و بارها سیاست ترامپ در خروج از این توافق را مورد انتقاد قرار داده است؛ اما پیروزی وی به معنی بازگشت به توافق نخواهد بود. ایران هم لغو تحریم‌ها را به عنوان شرط اجرای کامل توافق هسته‌ای مطرح خواهد کرد. حزب دموکرات هم مانند حزب جمهوری‌خواه پرونده‌های هسته‌ای، موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران را مورد توجه قرار خواهد داد. با این وجود به نظر می‌رسد بایدن هم پس از پیروزی با ادامه روند و راهبرد ترامپ ایران را تحت فشار قرار دهد تا امتیازهایی در این سه پرونده بگیرد. افزون بر این، بایدن در پس زدن میراث ترامپ با موانع بسیاری روبرو خواهد بود. مخالفان بازگشت آمریکا به توافق در آمریکا و تحریم‌های پیچیده و همه جانبه برجای مانده از دوران ترامپ سبب خواهند شد کار بایدن آسان نباشد. از این رو، انتظار می‌رود پس از پیروزی بایدن شاهد کشمکش میان دو طرف باشیم. به طور کلی سیاست دموکرات‌ها درباره جمهوری اسلامی ایران در اصل و جوهر خود تفاوت بسیاری با رویکرد جمهوری خواهان ندارد فقط برخی تفاوت‌ها در روش‌ها و ادبیات آنها دیده می‌شود.
نظر شما