عربستان در عراق؛ نگرانی های بی پاسخ

به گزارش ایرنا، هیات وزارتی سعودی متشکل از تعدادی از وزرا از جمله وزیر انرژی و نماینده وزارت سرمایه‌گذاری عربستان در چارچوب نشست‌های کمیته هماهنگی عراق و عربستان روز یکشنبه به عراق سفر کرد.

برخی منابع خبری سعودی همچنین از ماهیت سیاسی و امنیتی این هیات و رایزنی های امنیتی و سیاسی آن در بغداد خبر دادند.

این هیات سعودی در جریان نشست های خود در چارچوب کمیته هماهنگی مشترک با عراق طرح های اجرایی برای توافقنامه ها و یادداشت تفاهم های امضا شده با عراق را بررسی کرد.

عراق و عربستان سعودی در راستای کمیته مشترک دو جانبه در ۱۴ اکتبر گذشته (۲۳ مهرماه ۹۹) در ریاض برای سرمایه‌گذاری سعودی‌ها در عراق بحث و گفت وگو کردند که در آن از سرمایه‌گذاری ۲.۹ میلیارد دلاری عربستان در طرح‌های مختلف در عراق پرده برداشته شد و «خالد بتال النجم» وزیر برنامه‌ریزی عراق نیز از وجود شش هزار طرح پیشنهادی مناسب سرمایه‌گذاری سعودیها به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار سخن گفت.

در راستای همکاری دولت عراق و عربستان، کمیته هماهنگی مشترک عراق و عربستان روز یکشنبه با «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق در بغداد دیدار کرد و وی در این دیدار بر اهمیت نشست های این کمیته برای توسعه روابط دوجانبه بین بغداد و ریاض و تقویت افق های همکاری مشترک در همه زمینه ها در راستای منافع ملت های عراق و عربستان تاکید کرد.

الکاظمی همچنین درهای سرمایه گذاری کشورش به روی شرکت های سعودی را باز دانست و از تلاش دولت خود برای برچیدن همه موانع به روی شرکت های مایل به سرمایه گذاری در عراق سخن گفت.

«بندر السعدون» وزیر صنعت عربستان نیز در دیدار با «منهل عزیز الخبار» همتای عراقی خود از تمایل فراوان کشورش برای همکاری با عراق و بویژه وزارت صنعت این کشور سخن گفت.

السعدون همچنین از تمایل قوی سرمایه گذاران سعودی برای ورود و کار در بازار عراق خبر داد.

الخباز نیز از چالش های بخش صنعت عراق گفت و خواهان استفاده از تجارب کشورها از جمله عربستان در سایه رویکرد دولت الکاظمی و دستورات او برای درهای باز در قبال جهان عرب شد.

وی همچنین از شراکت واقعی در زمینه صنعتی بین عراق و عربستان و برخورداری عراق از منابع و تجربیات انسانی و امکان بهره برداری از آن سخن گفت.

در همین حال، یک منبع دولتی عراق نیز در گفت وگو با برخی رسانه های عراقی از گفت وگوی الکاظمی با «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی از طریق تماس ماهواره ای در چارچوب برنامه سفر هیات وزارتی سعودی به بغداد خبر دادند اما این خبر به طور رسمی تایید نشد.

همزمان نیز برخی رسانه های قطری از سفر الکاظمی به عربستان و کویت در آینده نزدیک خبر دادند.

هرچند دولت الکاظمی با توجه به بحران مالی و اقتصادی و بیکاری فزاینده عراق در سایه ضعف زیرساخت های این کشور ناشی از سالها اشغالگری آمریکا و ویرانگری گروه تروریستی داعش تلاش می کند تا وضعیت این کشور را بهبود بخشده و  جهش اقتصادی در آن ایجاد کند اما محافل سیاسی، اقتصادی و امنیتی عراق درخصوص نوع رویکرد دولت برای تحقق این هدف انتقاد دارند و نگران هستند.

این انتقادها و نگرانی ها حول محور انتخاب کشورها برای همکاری اقتصادی و تجاری به منظور شکوفا کردن اقتصاد عراق است که بویژه در طول دو هفته اخیر با خبرهای رسیده مبنی بر احتمال سرمایه گذاری عربستان در جنوب و مرکز عراق شدت گرفته و با ورود دیروز هیات سعودی تقویت شده است.

محافل سیاسی، اقتصادی، امنیتی و دینی عراق بویژه در طول دو هفته اخیر هریک از منظر خود به این نگرانی ها پرداخته اند. این نگرانی ها درخصوص رویکرد دولت به سمت عربستان و مصر و اردن برای بهبود دادن اقتصاد عراق است.

از نگاه کارشناسان سیاسی و امنیتی، حضور مصر در عراق در پوشش اقتصادی نگرانی هایی درخصوص تبدیل شدن عراق به عرصه رقابت بین مصر و ترکیه در سایه تیرگی روابط آنها ایجاد کرده است و حضور عربستان بویژه در مناطق جنوبی عراق در قالب اقتصادی نیز این نگرانی را ایجاد کرده است که عربستان از آن به عنوان اهرمی سیاسی برای فشار بر دولت عراق استفاده کند. این حضور همچنین نگرانی امنیتی را به همراه داشته است زیرا عراقی ها به سابقه بد عربستان در ارسال هزاران تروریست به کشورشان در گذشته اشاره می کنند و درخصوص بی ثبات شدن دوباره جنوب عراق با حضور عربستان هشدار می دهند.

این کارشناسان امنیتی همچنین درخصوص احتمال اهداف پشت پرده عربستان برای تجزیه عراق در مراحل بعدی از طریق جدا کردن بخش هایی از زمین های عراق یا تشکیل یک «اقلیم سنی» هشدار می دهند.

به عقیده این کارشناسان، رفع نگرانی های فوق ایجاب می کند که عراق نگاه به شرق را دنبال کند و بدنبال اجرایی کردن توافقنامه 500 میلیارد دلاری باشد که در دوره «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر سابق عراق با چین برای توسعه اقتصادی عراق در بخش های مختلف بسته شد و هم اکنون به حالت تعلیق در آمده است زیرا مصر و اردن خود به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی و عربستان به دلیل نداشتن فناوری پیشرفته نمی توانند کمک زیادی به عراق برای بهبود اوضاع اقتصادی این کشور بکنند و پروژه های بزرگ مورد نیاز زیرساختی این کشور را بسازند.

به اعتقاد آنها، حضور چین برای سرمایه گذاری در عراق همچنین نگرانی های سیاسی و امنیتی را برای کشورشان به همراه نمی آورد.

اما به عقیده ناظران به نظر می رسد که سفر هیات وزرای سعودی به عراق نشان می دهد که دولت عراق این انتقادها و نگرانی های ادامه دار مردمی و کارشناسان عراقی را بی پاسخ گذاشته و با نادیده گرفتن آنها به حرکت در مسیر خود ادامه می دهد و این درحالی است که  در سطح مردمی نیز کاربران در شبکه های اجتماعی به اظهار نظر و مقایسه توافقنامه های امضا شده بین سه کشور عربی یاد شده و چین پرداخته و اخیرا نیز هشتگ «اتفاقیة الصین مطلبنا» (توافقنامه چین خواسته ما است) را راه اندازی کرده اند که به هشتگ های پرطرفدار در عراق تبدیل شده است.