نگاه متفاوت پاریس و برلین به نیاز اروپا به آمریکا

به گزارش روز شنبه ایرنا، برلین و پاریس که هیچوقت دیدگاه یکسانی پیرامون روابط با آن سوی اقیانوس اطلس نداشتند؛ با انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و پیروزی جو بایدن، نامزد حزب دموکرات در این انتخابات، بار دیگر خودمختاری استراتژیک اروپایی ها در کانون بحث و بررسی قرار می گیرد. در حالی که فرانسه بر استقلال اروپایی ها از ایالات متحده و تکیه بر خود، به منظور تقویت انسجام و ثبات و تحکیم قدرت قاره سبز تاکید دارد؛ برلین بر این باور است که این آرمان در بلندمدت محقق می شود ولی در حال حاضر اروپا به احیای روابط فراآتلانتیک با ایالات متحده باهدف تامین امنیت، ثبات و رفاه خود نیازمند است.

روزنامه فرانسوی «اوست فرانس» نوشت: اگرچه دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواه و مغلوب انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا بیهوده فریاد پیروزی سر می دهد اما جهان در حال آماده شدن برای ریاست جمهوری بایدن، مستاجر آتی کاخ سفید می باشد که البته برای اروپایی ها بازگشت یک متحد دوست و نسبتاً قابل اعتماد آمریکایی، خبر خوشایندی است.

این روزنامه فرانسوی تصریح کرد: چالش های جهانی از جمله تغییرات آب و هوایی، همه گیری کووید ۱۹، امنیت، دموکراسی و ... مستلزم گفت و گوی سازنده در هر دو طرف اقیانوس اطلس دارد؛ اگرچه از این نظر، وعده های بایدن قابل اطمینان باشد؛ اما قدر مسلم آنکه سیاست های عقب نشینی ایالات متحده که در زمان باراک اوباما آغاز و از سوی ترامپ ادامه یافت؛ سیاست های نهادینه و ساختاری ایالات متحده است که با ترامپ یا بدون او تداوم خواهد یافت. همچنین خواسته های واشنگتن در مورد بودجه ناتو تغییر نخواهد کرد؛ اگرچه بایدن ایرلندی تبار در این باره مصمم تر و منعطف تر عمل کند.

دیدگاه متفاوت برلین و پاریس به انتخابات آمریکا

روزنامه فرانسوی «اوست فرانس» در ادامه نوشت: ‌امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه بر این باور است که بازگشت یک آمریکای متحد، ضرورت دستیابی به "خودمختاری استراتژیک" اروپایی ها را تغییر نمی دهد. به زعم وی، اروپا اکنون چیزی فراتر از یک بازار تجاری ساده و در واقع یک نهاد سیاسی است.

به نوشته این نشریه فرانسوی؛  اما برلین نظر متفاوتی دارد. تمایل برلین برای برقراری ارتباط مجدد با واشنگتن، بعد از اختلافات سال های اخیر با ترامپ، مشهود است.

نشریه پولیتیکو به نقل از «آنه گرت کارن باوئر» وزیر دفاع آلمان نوشت: واشنگتن متحد اصلی سیاست امنیتی و دفاعی برلین بوده و هست و در آینده نزدیک به همین ترتیب باقی خواهند ماند.

وی افزود: ایده خودمختاری استراتژیک برای اروپا اغراق آمیز است اگر بر این مبنا باشد که بدون ناتو و توانایی های نظامی و هسته ای ایالات متحده می توانیم امنیت، ثبات و رفاه را در اروپا تضمین کنیم.

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه بلافاصله صریحا از اظهارات وزیر دفاع آلمان مبنی بر نیاز داشتن اروپا به آمریکا انتقاد کرد و در مصاحبه ای با مجله پاریسی 'قاره بزرگ' (Grand Continent) گفت: من فکر می کنم این برداشت نادرستی از داستان است. خوشبختانه تا جایی که من می دانم صدراعظم آلمان این خط را دنبال نمی کند.

بر این اساس، وی بار دیگر خواستار استقلال اروپا از آمریکا شد و افزود: «ایالات متحده فقط در صورت جدی بودن اروپا با خود و همچنین مصمم بودن در دفاع از خود، بر ما به عنوان متحد احترام خواهد گذاشت.» رئیس جمهوری فرانسه پیش از این نیز بارها بر لزوم تشکیل ارتش مستقل اروپایی تاکید کرده است.

روزنامه فرانسوی اوست فرانس نوشت: وزیر دفاع آلمان نیز با اشاره به امکان تقسیم کرسی عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل و همچنین انتقال پارلمان اروپا از استراسبورگ به بروکسل، به روشی غیر دوستانه و پرخاشگرانه به سخنرانی رئیس جمهور فرانسه پاسخ داد.

در واکنش به این سخنان، «فرانسیسکا برانتنر» سخنگوی فراکسیون حزب سبز در پارلمان اروپا انتقاد مکرون از کرامپ-کارن باوئر را کاملاً موجه دانست. وی گفت: «ما نباید از همان ابتدا هرگونه حق حاکمیت خود را انکار کنیم بلکه باید به طور فعال روی آن کار کنیم. این دقیقاً همان چیزی است که ایالات متحده از ما طلب می کند.» به گفته وی دولت آلمان باید همراه فرانسه، به جای کاستن از سرعت همکاری ها، موتور توسعه بیشتر اروپا باشد.

برای تلطیف اوضاع «اشتفن زایبرت» سخنگوی صدراعظم آلمان اظهار داشت: «ما با دوستان فرانسوی خود اشتیاق داریم که بتوانیم به عنوان قدرتی مستقل عمل کنیم» آنگلا مرکل نیز اغلب از «خودمختاری استراتژیک» لازم برای اروپاییان صحبت می کند.  

با این حال حزب سوسیال دموکرات (SPD) شریک ائتلافی دولت مرکل مخالف چنین دیدگاهی است. «نیل اشمید» سخنگوی سیاست خارجی گروه پارلمانی این حزب می گوید، اتحادیه اروپا در معرض خطر بازگشت به الگوهای سنتی فراآتلانتیک در دهه ۱۹۸۰ قرار دارد. به گفته وی ایجاد تضاد بین استقلال اروپا و روابط بین دو سوی اقیانوس اطلس هیچ معنایی ندارد.

فارغ از لفاظی مکرون و وزیر دفاع آلمان، مطبوعات آلمان گزارش می دهند که اهداف مکرون در بلند مدت محقق می شود حال آنکه برلین در حال حاضر بر این باور است که ایالات متحده و ناتو برای امنیت قاره سبز ضروری هستند.

«هایکو ماس» و «ژان ایو لودریان» دو وزیر امور خارجه در مطلبی که برای نشریه های «دی سایت» و «لو موند» نوشتند، تاکید کردند: "انتخاب بایدن راه را برای تقویت وحدت ما در دوسوی اقیانوس اطلس علیه خودکامه ها و کشورهایی که می خواهند قدرت خود را بر خلاف نظم بین المللی یا توازن های منطقه ای ترسیم کنند، هموار می کند. ". اما اینکه این سخن دقیقاً چه معنایی دارد، همچنان در دو کشور محل بحث است. آیا اروپا باید دوباره خود را به آمریکا وابسته کند یا جرات استقلال بیشتری داشته باشد؟

روزنامه فرانسوی اوست فرانس خاطرنشان کرد: در مورد مسائل دفاعی، در برلین طی سال های اخیر چرخشی تدریجی به سوی تعهدات بیشتر صورت گرفته است؛ اما تابوی نظامی همچنان برقرار است؛ اما با تحولات اخیر در سیاست خارجی ایالات متحده از زمان دوره ریاست جمهوری اوباما، صلح طلبی در زیر چتر ایالات متحده دیگر گزینه مناسبی نیست.

«فرانسوا هایزبورگ» کارشناس بنیاد تحقیقات استراتژیک عنوان داشت که خروج از چارچوب ناتو برای آلمانی ها از نظر عقلی دشوار است؛ در واقع آن ها در مورد تامین امنیت خود در خارج از ناتو وحشت دارند. اما فرانسوی ها، خوب یا بد، به آن عادت کرده اند.  چه بخواهیم و چه نخواهیم، با تقویت انسجام اقتصادی بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نوعی منافع ملی اروپا شکل گرفته است

وی افزود: به عنوان مثال، در مورد ایرلند در مذاکرات برگزیت، ابتدا به امر هیچ کس تصور نمی کرد که این موضوع مهمی باشد اما پس از آن، برای همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا تبدیل به خط قرمز شده است.

 نشریه فرانسوی لوپریزین به نقل از الیزه تاکید کرد که روابط دو جانبه با ایالات متحده وجود دارد؛ اما تامین منافع استراتژیک در گرو مشارکت اروپایی هاست.

«کلمان بون» وزیر مشاور دولت فرانسه در امور اروپا نیز تصریح کرد: فاصله استراتژیک از اروپا، که از زمان باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آمریکا آغاز شده است، باقی خواهد ماند. این اشتباه است که باور کنیم همه چیز تغییر می کند، اروپا بیش از هر چیز باید به خود متکی باشد

به گفته «رونالد لسکور» نماینده حزب جمهوری به پیش؛ رئیس جمهوری جدید(بایدن) شخصیت جدیدی نیز دارد؛ او در نقطه مقابل ترامپ قرار دارد.  سیاست های ترامپ مبتنی بر یکجانبه گرایی بود؛ در حالی که در سیاست های بایدن بیشتر می توان انتظار چندجانبه گرایی داشت.

روابط دو سوی آتلانتیک (اروپا و آمریکا) که در دهه های اخیر در مسائلی چون موافقت نامه های تجاری، پروتکل کیوتو، جنگ عراق و ... دچار شکاف شده بود، پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ و اختلاف مواضع طرفین در موضوعات بین المللی نظیر ناتو، تعهدات بین المللی همچون پیمان پاریس، برجام و تحریم های یکسویه، مسائل تجاری و سایر بحران های بین المللی در سایه سیاست های یکجانبه گرایی و قلدرمآبی ترامپ به اوج خود رسید. حال با انتخاب بایدن، اروپایی ها نفس راحتی کشیده و از بهبود روابط و مناسبات سیاسی و اقتصادی با واشنگتن، احیای روابط فراآتلانتیک و بازگشت به چندجانبه گرایی و تعهدات بین المللی ایالات متحده ابراز امیدواری کردند.

هرچند که اروپایی ها بر این عقیده هستند که انتخاب بایدن شاید کمی اوضاع را بهبود بخشد اما این به معنای چرخش صد و هشتاد درجه ای متحد دیرینه خود نخواهد بود؛ چرا که در حقیقت خط مشی های اصلی سیاست خارجی آمریکا باقی خواهد ماند و  اختلاف نظر ها بر سر موضوعات اصلی در قامت مناسبات دوستانه به قوت خود باقی خواهد ماند.

از این رو، اروپایی های در سال های اخیر به درستی دریافته اند که قاره اروپا باید به خود متکی باشد؛ وحدت، ثبات و حاکمیت قدرت خود را تثبیت کند و تامین منافع استراتژیک خود را در گرو مشارکت خود اروپایی ها بازیابد.