اباذر اشتری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار سلامت ایرنا درباره علت توجه برخی افراد جامعه به تاریخهای رند برای روز عقد یا تولد بیان کرد: دوران مدرن، دوران تمایز و جدایی اقشار مختلف از یکدیگر است. مرزبندیها در این دوران به واسطه طبقه، جای خود را به قشر داده است.
وی افزود: «پیر بوردیو» دانشمند و جامعه شناس فرانسوی اولین شخصی بود که مفهوم تمایز را در دهههای اخیر تئوریزه و قالب بندی کرده است. هرچند او ریشه تمایزها و تفاوتها و قالب بندیها را در آموزش میداند که امکان باز تولید آن را فراهم میکند و این آموزش در سیطره گروهها و طبقههای خاصی بوده و مناسبات خودشان را باز تولید میکند، اما در کشور شاهد خط گذاریها و تلاشهایی برای خاص بودنهایی هستیم که بسیار عمومیت پیدا کردهاند و در ظاهر ریشههای نظاممندی در آموزش ندارند. به طور مثال پوشیدن مارکهای خاص یا استفاده از دستگاههای تلفن خاص از این جمله است. همچنین زندگیهایی با نمودهای لاکچری و بهره مندی از روشهای نوین زایمان مانند زایمان در آب را میتوان مثال زد.
اشتری ادامه داد: امروزه توجه به تاریخهای رند برای روز تولد یا عقد یا عروسی یا افتتاح شرکت یا پاساژ نیز تلاشی برای جدایی خود از دیگری یا نزدیکی خود به یک گروه یا قشر خاص محسوب میشود.
این استاد دانشگاه گفت: افراد این فعالیتها و رفتارها را انجام میدهند که اولا خود را از طبقهای که در آن حضور دارند، جدا کرده و ثانیا خود را به طبقه دیگری که عضو آن نیستند، نزدیک کنند.
استفاده از پوشاک مارک برای جدا شدن از طبقه اجتماعی
عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی بیان کرد: دقیقا صد سال پیش، یک محقق اجتماعی این پدیده را تئوریزه کرد. در آن دوران در آمریکا گروههایی که از روشهای مختلف به درآمد هنگفتی رسیده بودند و از لحاظ طبقه اجتماعی در طبقه پایین یا متوسط حضور داشتند، برای نزدیک شدن به طبقههای بالای جامعه، با مصرف کالاهای غیرضروری مثل پوشاک مارک یا استفاده از ماشینهای گران قیمت یا حضور در رستورانهای متفاوت و بریز و بپاش مختلف، سعی در نشان دادن جایگاه بالای خود میکردند.
وی افزود: امروزه در جامعه با این پدیده که صد سال پیش در غرب وجود داشت، مواجه شدهایم. بسیاری از رفتارهای مردم را به همین صورت میتوانیم توجیه کنیم. حتی بسیاری از رفتارهای سیاسی و فرهنگی مثل الگوی رای دادن در انتخابات نیز از این جمله است.
مصرف نمایشی در جامعه
اشتری گفت: اتفاقات مختلفی در جامعه رخ میدهد که با شرع مقدس ما یا فرهنگ ما سازگاری ندارد. به طور مثال مصرف انبوه یا نمایشی، اختلاف معنی داری با بحث اسراف و تبذیر در دین دارد. جامعه ما به دلایل مختلف با این پدیده روبهرو شده که برای جدا کردن خود از یک گروه یا خانواده یا طبقهای که به آن تعلق دارد و برای نزدیک شدن به گروه دیگر، باید این را نشان بدهد. حتی در مرکز کلانشهرهایی مثل تهران، اشخاصی را میتوان مشاهده کرد که مدل لباس و کیف آنها تفاوت چندانی با افراد در بالای شهر ندارد. فروشگاههای برند تقریبا در همه جای شهر وجود دارد. این موارد را میتوان در قالب مصرف نمایشی و انبوه تفسیر کرد.
به خطر افتادن سلامت مادر و نوزاد
این جامعه شناس اظهار کرد: در حال حاضر نیز با تاریخ رند ۹۹/۹/۹ مواجه هستیم که حتی میتواند سلامت مادر و نوزاد را به خطر بیندازد. شاید برگزاری مراسمی مثل عقد در تاریخ رند باعث آسیب به شخصی نشود، اما وقتی بحث سلامت مادر و نوزاد مطرح است، بحث تفاوت دارد.
امکان تغییر طبقه اجتماعی از طریق تحصیلات وجود ندارد
عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی گفت: در جوامعی که امکان جابهجایی و تحرک اجتماعی به صورت عمودی و افقی آماده نباشد، این نوع پدیدهها بیشتر رخ میدهد. اگر در جامعهای این امکان وجود داشته باشد که به طور مثال یک فرد با تحصیلات یا تخصص به شغل مناسب دست پیدا کرده و درآمد خوبی داشته باشد، از این طریق خود را از طبقهای به طبقه اجتماعی دیگر میرساند.
وی ادامه داد: وقتی سازکار و این امر مشخص نیست، افراد مجبور میشوند برای میان بُر زدن و ارتقای طبقه اجتماعی خود، به این نوع اقدامات دست بزنند و از راههای مختلفی خودشان را به طبقه یا قشر دیگری نزدیک کنند.
اشتری بیان کرد: این موضوع یکی از نشانههای بیماری فرهنگی و اجتماعی در جامعه محسوب میشود و باید گروههای مختلف از جمله متخصصان در این زمینه بحث و بررسی انجام داده و به نتایج مناسبی برسند.
نظر شما