حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت گفت: بسیار علاقمند بودم طبق روال سالهای گذشته سخنان امروز من خطاب به مردم عزیز و نمایندگان محترم در خانه ملت و در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ایراد میشد.
رئیس جمهور با بیان اینکه گمانهزنیهایی که ممکن است در رسانهها مطرح شود که عدم حضور امروز من در مجلس شورای اسلامی به خاطر مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی است، تصریح کرد: البته دولت با آن مصوبه موافق نیست و آن را برای روند فعالیتهای دیپلماتیک مضر میداند اما نرفتن به مجلس صرفا به دلیل پروتکلهای بهداشتی و نه مساله دیگر بوده است.
دکتر روحانی در ادامه به اهمیت خاص و ویژه بودجه امسال اشاره کرد و گفت: اساسا سال ۱۴۰۰ از جهاتی سال ممتاز و حائز اهمیت است. اولا سال آینده سال پایانی قرن چهاردهم و در آستانه ورود به قرن جدید خواهیم بود و از طرف دیگر این بودجه در زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم میشود که احساس میکنیم شرایط سال آینده با دههای که گذشت از آغاز سال ۹۰ تا امروز، کمی متفاوت خواهد بود.
رئیس جمهور اظهارداشت: دشمنان همه توان خود را برای تسلیم مردم ایران در این دهه به کار گرفتند و به ویژه در سه سال اخیر تحریم را به یک جنگ تمام عیار اقتصادی تبدیل کردند. اما در عین حال فکر میکنیم با شکست این جنگ و فشار حداکثری، شرایط در سال آینده شرایط متفاوتی خواهد بود.
دکتر روحانی افزود: البته این شرایط متفاوت نه تنها به خاطر اینکه ترامپ با سیاستهای غلط خود نسبت به ایران و جهان شکست خورد، بلکه هر دولتی در آمریکا روی کار میآمد به خاطر شکست جنگ اقتصادی و فشار حداکثری، ناچار بود در برابر ملت ایران سر تسلیم فرود بیاورد.
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود با بیان اینکه این دولت در شرایطی سال ۹۲ فعالیت خود را اغاز کرد که برای اولین بار بعد از جنگ تحمیلی شرایط رکود تورمی عمیقی را در کشور شاهد بودیم، گفت: در آغاز فعالیت دولت، با تورم بیش از ۳۴ درصدی و رشد اقتصادی منفی ۷/۷ مواجه بودیم.
دکتر روحانی افزود: این دولت توانست طی ۶ ماهه اول فعالیت خود در هر دو مسئله تورم و رکود، تغییرات اساسی در کشور ایجاد کند به طوری که با تلاش ها و اقدامات انجام شده همان سال تورم به ۱۵.۶ درصد رسید و در زمینه رشد اقتصادی هم به عدد مثبت ۳.۲ رسیدیم.
رئیس جمهور ادامه داد: برغم اینکه در بخش دوم سال ۹۳ قیمت نفت با سقوط بی سابقه از ۱۲۰ دلار به ۳۰ دلار تنزل کرد، توانستیم کشور را بدون تکانه های اقتصادی اداره کنیم و در عین حال مذاکرات هسته ای را هم در سال ۹۳ و ۹۴ ادامه دهیم و با دستیابی به توافق هسته ای گشایش های زیادی در کشور ایجاد شد و اقتصاد رونق گرفت.
دکتر روحانی بهره برداری تعداد زیادی از فازهای پارس جنوبی، افتتاح کارخانجات متعدد پتروشیمی و همچنین تکمیل و به بهره برداری رسیدن پالایشگاه خلیج فارس را از اتفاقات مهم کشور بعد از امضای برجام و گشایش های اقتصادی عنوان کرد و افزود: شرایط کشور به طور کلی عوض شد تا جایی که در سال ۹۵ بالاترین رشد اقتصادی جهان برای ایران به ثبت رسید.
رئیس جمهور تک رقمی شدن نرخ تورم در سال های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ و حتی ماه های اولیه سال ۹۷ را مورد اشاره قرار داد و افزود: شرایط اقتصادی که در طول فعالیت این دولت ایجاد شده در متوسط ۵۰ ساله کشور بی نظیر بوده است.
دکتر روحانی در ادامه به فعالیت های انجام شده از سوی این دولت در بخش اشتغال اشاره کرد و با بیان اینکه از سال ۸۵ تا ۹۱ رشد اشتغال خالص کشور تقریبا صفر بوده است، گفت: در این دولت اقدامات و تلاش های زیادی در بخش ایجاد اشتغال انجام شده است و به طور متوسط از ۹۳ تا ۹۷ حدود ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده که آمار بی سابقه ای است.
رئیس جمهور در عین حال افزود: البته در کنار این افزایش شغل ما هر فصل نسبت به فصل مشابه قبل بیش از ۹۰۰ هزار نفر جمعیت فعال کشور نیز افزایش یافته است.
دکتر روحانی همچنین اظهار داشت: طی این ۷ سال برغم فراز و نشیب ها و کاهش قیمت نفت و طولانی شدن مذاکرات هسته ای تا سال ۹۴، توانستیم پایه های مقاومت کشور در برابر فشارهای بیرونی را تقویت کنیم و به برکت همین مقاومت و ایستادگی بود که از سال ۹۷، آمریکا در هر قطعنامه ای که علیه ایران به شورای امنیت سازمان ملل برد، ناموفق بود و شکست خورد.
رئیس جمهور با بیان اینکه تا قبل از سال ۹۷ حتی روسیه و چین نیز به قطعنامه های آمریکا علیه ایران رای مثبت می دانند، گفت: از سال ۹۷ به بعد با اقدامات و تلاش های انجام شده و دیپلماسی فعال، تنها یک یا دو کشور با آمریکا همراهی کرده اند و علاوه بر زمینه های سیاسی، در زمینه حقوقی نیز در هر دادگاه بین المللی که علیه آمریکا حضور یافتیم، تاکنون موفق بوده ایم.
دکتر روحانی با اشاره به تقویت قدرت دفاعی کشور در این دولت، افزود: امروز قدرت دفاعی کشور ما با ۸ سال قبل بویژه در زمینه سلاح های راهبردی زمینی، هوایی، دریایی، پدافند و موشکی قابل مقایسه نیست و قدرت ما چند برابر شده و توانسته ایم بنیه دفاعی کشور را از هر زمان دیگر بیشتر تقویت کنیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه بسیار مهم است که آمار و ارقام در همه زمینه ها با گذشته مقایسه شود، افزود: امروز در زمینه هسته ای، شرایط ما به مراتب بهتر از ۸ سال گذشته است، از IR۱ و IR۲ به IR۸ و IR۹ رسیده ایم و در زمینه غنی سازی از هر سال دیگری قدرتمند تر هستیم و امکان تحقیق و توسعه از هر زمان دیگری در کشور بهتر است.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه نباید بخاطر رقابت های سیاسی و انتخاباتی، اخلاق و حقایق را زیر پا بگذاریم و باید واقعیت ها را با آمار و ارقام به مردم بگوئیم، گفت: موفقیت های این دولت در شرایطی بدست آمده که در بهترین شرایط صادرات نفتی در سال ۹۶، درآمد این دولت به اندازه بدترین سال درآمد نفتی دولت قبل بوده است.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود در جلسه دولت، گفت: همه می دانیم قبل از روی کار آمدن ترامپ در آمریکا، عده ای با برجام مخالف بودند و سه گروه متشکل از صهیونیست ها، ارتجاع منطقه و تندروها در آمریکا با همه توان می خواستند و تلاش می کردند که برجام به نتیجه نرسد اما موفق نشدند چون دولت قبلی در آمریکا تا حدی به سیاست و مدیریت بین المللی آشنا بود.
دکتر روحانی افزود: اما کسی در آمریکا روی کار آمد که نه سیاست بلد بود و نه مدیریت و نه تدبیر داشت، پول عربستان و فشار تندروها او را به هر طرفی که خواستند، چرخاندند تا اینکه یک توافق سازنده برای همه جهان را زیر پا گذاشت و با خروج از برجام فشار مضاعف اقتصادی و تحریم را علیه ملت ایران اعمال کرد.
رئیس جمهور با بیان اینکه از سال ۹۷ که فشار شدید و جنگ اقتصادی علیه ایران آغاز شد، نگذاشتیم کشور دچار تکانه شدید شود، گفت: در تحریم سال های ۹۱ و ۹۲ دیدیم که مردم چگونه برای کالای اساسی صف می بستند، اما در سال ۹۷ برغم تحریم های شدیدتر، کالای اساسی به وفور در اختیار مردم بود.
دکتر روحانی افزود: در سال ۹۸ برغم همه فشارها و مشکلات اقتصادی، کنترل تورم و افزایش رشد اقتصادی را در دستور کار داشتیم و تلاش ها منجر شد که در ابتدای سال ۹۹ رشد اقتصادی ما مثبت شود اما در این سال همه دنیا با یک مشکل بی سابقه به نام ویروس کرونا مواج شد و همه کشورهای جهان از جمله ایران با مشکل اقتصادی مواجه شدند.
رئیس جمهور با بیان اینکه با شیوع بیماری عالمگیر کووید ۱۹ به طور طبیعی صادرات و واردات در کشور با افت مواجه شد، گفت: در شرایطی قرار گرفتیم که در ۸ ماهه اول امسال صادرات کشور از نظر وزنی ۱۴ درصد و از نظر ارزشی ۱۹ درصد کاهش یافت و همچنین بخاطر مشکلاتی که برای خریداران نفت ما در عرصه بین المللی از سوی آمریکا ایجاد شد، درآمد نفتی کشور نیز در سال های ۹۷ تا ۹۹ کاهش داشت.
دکتر روحانی اظهارداشت: برغم همه این مشکلات خوشحالیم که امروز شرایط به سمت بهبود تدریجی حرکت می کند و امید مردم برای رونق اقتصاد بیشتر شده است، محاسبات هم بر این مبناست که جنگ اقتصادی دشمن به پایان نزدیک است و محاسبات جهانی این است که تحریم و فشار آمریکا علیه ایران شکست خورده است.
رئیس جمهور با اشاره به سختی هایی که مردم عزیز کشور در طول این سال از ناحیه تحریم و جنگ اقتصادی دشمنان متحمل شده اند، گفت: دولت، مردم و همه قوای کشور با مقاومت در برابر این فشارهای ناعادلانه و همچنین مشکلات ناشی از کرونا مبارزه کردند و امیدواریم موفقیت نهایی را در هر دو زمینه بدست آوریم.
دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع تولید و تلاش در کشور برای افزایش و رونق تولید اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در تولید داخلی مهرماه امسال نسبت به سال گذشته، تولید و فروش فعالیت های اقتصادی مثبت بوده و رشد داشته ایم به عنوان نمونه در بخش صنعت در ۷ ماه اول سال رشد تولید ۶.۴ درصد و رشد فروش ۸.۹ درصد بوده است و برغم اینکه در زمینه تامین دلار با مشکل مواجه بودیم، حرکت های بسیار خوبی در سال جهش تولید انجام شده است.
رئیس جمهور در ادامه به ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور به مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: درآمد عمومی در لایحه بودجه سال آینده ۸۴۱ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال گذشته افزایش داشته است و معتقدیم با کمک همدیگر این رقم در بخش های مالیات، گمرکات و عوارض، درآمد نفتی، فروش اوراق مشارکت و سهام که درآمدهای اصلی دولت هستند، قابل تامین است.
دکتر روحانی با بیان اینکه همه امکانات خود را بسیج کرده ایم و شرایط را مناسب می دانیم که سال آینده فروش نفت را افزایش دهیم، گفت: پیش بینی ما فروش بیش از ۲ میلیون بشکه نفت و میعانات است اما این به معنای افزایش اتکا به نفت در لایحه بودجه نیست.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه اتکا به نفت در لایحه بودجه سال آینده همچون سال گذشته بوده و اتکا به نفت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بیشتر نشده است، افزود: افزایش درآمد نفتی در سال آینده به طور عمده در دو سرفصل "توسعه زیربنایی کشور" و " توانمندسازی اقشار محروم" مصرف خواهد شد و افزایش درآمد نفتی صرف بودجه جاری نخواهد شد.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه نباید در این زمینه خلط مبحث شده و این تلقی ایجاد شود که اتکا به نفت در لایحه بودجه سال آینده افزایش یافته است، گفت: بسیار مهم است که این اشتباه رخ ندهد، زیرا معتقدیم که فاصله گرفتن بودجه جاری کشور با نفت باید بیشتر شود.
رئیس جمهور با تاکید بر ادامه واگذاری سهام دولت به مردم افزود: همچنان علاقمندیم که دولت سهام بیشتری به مردم واگذار کند و این واگذاری به طور عمده از طریق بورس انجام شود تا مردم وارد اقتصاد شوند و مدیریت و مالکیت به مردم واگذار شود.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه همه تلاش دولت بر این است که منابع درآمدی در بودجه برای توسعه کشور صرف شود، یکی از اولویت های دولت را توسعه دولت الکترونیکی و حمایت از شرکت های دانش بنیان عنوان کرد و افزود: در این بخش ها کارهای بسیاری انجام شده و تصمیم داریم تا خرداد سال ۱۴۰۰ تکمیل و نهایی شود.
رئیس جمهور با اشاره به افتتاح مرحله اول و مهم سامانه جامع تجارت در روزهای گذشته، گفت: بخش اول و مهم سامانه تجارت با هدف شفافیت و مبارزه با فساد فعالیت خود را آغاز کرد و بخش دوم بهمن ماه و بخش آخر آن نیز تا خرداد سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.
دکتر روحانی با بیان اینکه برخی امور ممکن است به ظاهر بودجه جاری داشته باشند اما در اصل زیربنایی و ساختاری هستند، گفت: دانشگاه ها، آموزش و پرورش، بخش سلامت و پارک های علم و فناوری ممکن است ظاهر بودجه جاری داشته باشند اما ساختاری و زیربنایی هستند.
رئیس جمهور با اشاره به تلاش دولت برای تداوم کمک به اقشار ضعیف در ماه های آتی و سال آینده، اظهار داشت: در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان ۲۵ درصد دیده شده، معافیت مالیاتی ۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده و حداقل دریافتی از ۲.۸ میلیون تومان به ۳.۵ تومان افزایش یافته و ۱۶ هزار میلیارد تومان نیز برای کاهش فقر مطق تعیین شده است.
دکتر روحانی تاکید کرد: کمک های معیشتی همچون سابق پرداخت خواهد شد، بیمه رایگان برای ۳۰ میلیون نفر در نظر گرفته شده و اعتبار بخش سلامت ۲ برابر شده، استخدام ۵۰ هزار نیروی جدید در بخش بهداشت و درمان مد نظر قرار گرفته است.
رئیس جمهور ادامه داد: بودجه عمرانی کشور در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را ۱۰۴ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: در بودجه سال آینده توجه خاصی به تولید و اشتغال شده تا بتوانیم در استانهای مختلف طرح ها و پروژه های ملی را سریع تر تکمیل و راه اندازی کنیم.
دکتر روحانی توجه و رسیدگی به اقشار محروم و کسانی که درآمد ثابت دارند و همچنین عدالت اجتماعی و حمایت از صندوق های تامین اجتماعی را از دیگر ویژگی های لایحه بودجه سال آینده عنوان کرد و افزود: تلاش خواهیم کرد از طریق بودجه مولد سازی ظرفیت های منطقه ای را با توسعه ارتباطات و حمل و نقل افزایش دهیم.
رئیس جمهور افزود: آب و محیط زیست، زیر ساخت های نفت و گاز و پتروشیمی، آموزش عالی و آموزش و پرورش، مبارزه با فساد و همچنین ارتقاء امنیت غذایی با توسعه زیر ساخت های کشاورزی از دیگر مواردی است که در لایحه بودجه سال آینده مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر روحانی افزود: امیدوارم با بودجه ۱۴۰۰ برای ادامه رونق تولید و حمایت ازاقشار ضعیف جامعه و تحول در اقتصاد نوین بر مبنای اقتصاد دانش بنیان به توفیق برسیم.
رئیس جمهور در پایان از مجلس شورای اسلامی و نمایندگان ملت خواست با بررسی و تصویب لایحه بودجه در زمان مناسب بهمن ماه، این امکان را برای دولت فراهم کنند تا در فرصت باقیمانده تا پایان سال آیین نامه های لازم را برای اجرای بودجه تصویب کند.
دکتر روحانی همچنین ابراز امیدواری کرد در آینده فرصتی فراهم شود تا بتواند در جمع نمایندگان مجلس در خانه ملت حضور یابد.
متن کامل سخنان رئیس جمهور به این شرح است:
بسمالله الرحمن الرحیم
بسیار خوشحالم که امروز در موعد مقرر آیین نامه مجلس شورای اسلامی، بودجه سال ۱۴۰۰ تقدیم مجلس شورای اسلامی میشود.
بسیار علاقمند بودم طبق روال سالهای گذشته سخنان امروز من خطاب به مردم عزیز و نمایندگان محترم در خانه ملت و در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ایراد میشد.
عدم حضور در مجلس شورای اسلامی صرفا به دلیل مصوبات ستاد ملی کروناست و همه موظفیم دستوراتی را که ستاد ملی برای سلامت جامعه صادر میکند به عنوان وظیفه قانونی و حتی وظیفه شرعی، اجرا و پیاده کنیم.
گمانهزنیهایی که ممکن است در رسانهها مطرح شود که عدم حضور امروز من در مجلس شورای اسلامی به خاطر مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی است که البته با آن مصوبه دولت موافقت ندارد و آن را برای روند فعالیتهای دیپلماتیک مضر میداند، اما نرفتن به مجلس صرفا به دلیل پروتکلهای بهداشتی بوده و نه مساله دیگر.
بودجه امسال اهمیت خاص و ویژهای دارد و اساسا سال ۱۴۰۰ از جهاتی یک سال ممتاز و حائز اهمیت است. اولا سال آینده سال پایانی قرن هست، قرن چهاردهم پایان میپذیرد و در آستانه ورود به قرن جدید و قرن پانزدهم خواهیم بود و از طرف دیگر این بودجه در زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم میشود که احساس میکنیم شرایط سال آینده با دههای که گذشت (از آغاز سال ۹۰ تا امروز)، کمی متفاوت خواهد بود.
دشمنان ما همه توان خود را در این دهه به کار گرفتند برای فشار به مردم و تسلیم شدن مردم و به ویژه در سه سال اخیر (۹۷، ۹۸، ۹۹ ) تحریم را به یک جنگ تمام عیار اقتصادی تبدیل کردند. اما در عین حال فکر میکنیم با شکست این جنگ و فشار حداکثری، شرایط در سال آینده شرایط متفاوتی خواهد بود.
نه تنها به خاطر اینکه ترامپ با سیاستهای غلط خود نسبت به ایران و جهان شکست خورد، بلکه هر دولتی در آمریکا روی کار میآمد به خاطر شکست جنگ اقتصادی و فشار حداکثری، ناچار بود در برابر ملت ایران سر تسلیم فرود بیاورد.
در آغاز این بحث لازم میدانم مقدمهای را اشاره کنم که مردم عزیز مستحضر باشند که دولت ما در شرایطی در سال ۹۲ کار خود را آغاز کرد که برای اولین بار بعد از جنگ تحمیلی شرایط رکود تورمی عمیقی را در کشورمان شاهد بودیم. با تورم بیش از ۳۴ درصدی و با رشد اقتصادی منهای ۷.۷ و یک شرایط رکود توام با تورم آن هم به این صورت برای اولین بار بود که بعد از جنگ تحمیلی دولت چنین شرایطی را تحویل میگرفت و کار خود را آغاز میکرد.
دولت در تلاش شش ماهه اول کار خود و با ورود به سال ۹۳ در هر دو مساله یعنی هم تورم و هم در مساله رکود تغییرات اساسی را ایجاد کرد. در زمینه تورم در همان سال ۹۳ به تورم ۱۵.۶ رسیدیم یعنی تورم را از آن رشد بی سابقه خود مهار کردیم و همزمان در سال ۹۳ به رشد اقتصادی رسیدیم یعنی شرایطی که در سال ۹۱ و ۹۲ و ۹۳ داشتیم کاملا تغییر کرد، رشد اقتصادی ما مثبت ۳.۲ شد.
برغم اینکه در سال ۹۳ در بخش دوم سال با سقوط شدید قیمت نفت مواجه شدیم که این سقوط بیسابقه بود یعنی نفت ۱۲۰ دلاری به تدریج به ۳۰ دلار تبدیل شد به یک چهارم قیمت تنزل پیدا کرد و در این شرایط توانستیم اداره کشور را بدون اینکه تکانه اقتصادی در جامعه باشد اداره کنیم و در عین حال مذاکرات هستهای را هم در سال ۹۳ و ۹۴ ادامه دهیم.
در سال ۹۴ که به توافق هستهای دست یافتیم گشایشهای بسیار مهمی در کشور ایجاد شد، اقتصاد شرایط جدیدی را پیدا کرد. در این شرایط بود که توانستیم فازهای مختلف پارس جنوبی را به افتتاح برسانیم، در این شرایط بود که توانستیم پتروشیمیهای متنوع را تکمیل و به اتمام برسانیم، در این شرایط بود که توانستیم پالایشگاه ستاره خلیج فارس را تکمیل و افتتاح کنیم. شرایط اقتصادی به طور کلی در پایان سال ۹۴ و ۹۵ عوض شد تا جایی که در سال ۹۵ بالاترین رشد اقتصادی جهان از آنِ ایران بود. ایران در سال ۹۵ با مثبت ۱۴.۵ بالاترین رشد اقتصادی جهان را داشت و با تک رقمی شدن تورم از اواخر سال ۹۵، سال ۹۵ تورم تک رقمی بود، سال ۹۶ تورم تک رقمی بود حتی در ماههای اولیه سال ۹۷ هم تورم ما تک رقمی بود که جنگ اقتصادی آغاز شده بود و اگر بخواهیم تورم ۴ سال اول فعالیت را از سال ۹۳ تا ۹۶ در کنار هم مقایسه کنیم در این ۴ سال متوسط تورم ما ۱۱.۵ بوده و رشد اقتصادی ما بالای ۴ بوده بنابراین در مقایسه با یک زمان بلندمدت ۵۰ ساله شرایط اقتصادی بی نظیری را دولت تدبیر و امید توانست به وجود بیاورد.
در زمینه اشتغال که یکی از نکات بسیار مهم و حائز اهمیت است و امروز هم برای ما مهم است میدانیم که از سال ۸۵ تا ۹۱ تقریبا رشد اشتغال خالص ما تقریبا صفر بوده یعنی ما تقریبا اشتغال خالصی نداشتیم. از سال ۹۳ شاهد دو پدیده بودیم یکی اینکه جمعیت فعال ما یک مرتبه افزایش پیدا کرد. همین امسال که سال بسیار سختی را میگذرانیم از لحاظ آمار، بیکاری کاهش پیدا کرده اما مشکلی که داریم جمعیت فعال ما هم کاهش پیدا کرده یعنی مردم دنبال شغل و کار نمیآیند حال به هر دلیلی، به دلیل شرایط اقتصادی یا به دلیل بیماری.
سال ۹۳ به بعد روند جمعیت فعال را در حال افزایش دیدیم و تقریبا در هر فصلی مشابه با فصل سال قبل بیش از ۹۰۰ هزار نفر جمعیت فعال ما افزایش پیدا کرد و البته همزمان اشتغال خالص ما هم افزایش پیدا کرد یعنی از سال ۹۳ تا ۹۶ در همه فصول نسبت به فصلهای سال قبل اشتغال ما ۷۰۰ هزار نفر بوده و این اشتغال در جهان کم سابقه و در تاریخ ایران احتمالا بی سابقه است که چند سال پشت سر هم یک چنین اشتغالی را مردم شاهد باشند.
در مجموع تا سال ۹۷ در طول مدت ۷ سال برغم فراز و نشیبها، برغم کاهش قیمت نفت و برغم اینکه مذاکرات هستهای کمی طولانی شد تا در سال ۹۴ به ثمر نهایی برسد، توانستیم در شرایط اقتصادی کشور و شرایط سیاسی به وجود آمده کلیه پایههای قدرت مقاومت کشور را در برابر فشارهای بیرونی تقویت کنیم. به برکت همین فضا بود که می بینیم از سال ۹۷ هر قطعنامهای که آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل میخواهد ارائه کند ناموفق است. در دوران قبل از سال ۹۲ هر قطعنامهای که میخواست علیه ایران تصویب شود روسیه و چین هم رای مثبت علیه ایران میدادند اما در این دوره شرایط و قدرت سیاسیای را به وجود آوردیم که آمریکا در سازمان ملل گاهی یک یا دو رای بیشتر نداشت و همه قدرتهای بزرگ اعم از اتحادیه اروپا، روس و چین با آمریکا مخالفت کردند.
تنها مساله سیاسی نبود، در زمینه حقوقی هم به هر دادگاه بینالمللی علیه آمریکا رفتیم در مراحل اولیه موفقیت بدست آوردیم که البته مراحل نهایی آن در مسیر جریان حقوقی خود هست که باز امیدواریم به موفقیت نهایی برسیم.
همه این شرایط باعث شد تا ما قدرت دفاعی خود را بیش از هر زمان دیگر تقویت کردیم. شرایط ما در این ۷ سال به گونهای است که قدرت دفاعی ما نسبت به ۸ سال پیش قابل مقایسه نیست مخصوصا در سلاحهای راهبردی، در زمینه دریایی، در زمینه ناوچهها، در زمینه زیردریاییها، در زمینه جنگندهها، در زمینه هلیکوپتر، در زمینه موشکها، در زمینه پدافند، شرایط امروز کشور را با ۷، ۸ سال پیش مقایسه کنیم میبینید این قدرت ما چند برابر شده و این در سایه موفقیتهایی بود که در فضایی که به وجود آوردیم و در شرایط اقتصادی توانستیم بنیه دفاعی کشور را از هر زمان دیگر قویتر و تقویت کنیم.
بسیار مهم است که در این شرایط، آمار و ارقام و شرایط سالهای گذشته را در تمام زمینهها از جمله در زمینه هستهای دقیقا مورد توجه قرار دهیم، شرایطی که امروز در زمینه هستهای داریم به مراتب بالاتر از ۸ سال پیش است. قدرتی که امروز در زمینه هستهای داریم، از یک IR۱ و IR۲ که بخشی از IR۲ ناقص بود امروز به IR۸ و IR۹ رسیدیم. امروز قادریم IR۲M را در زنجیرههای متعدد غنیسازی کنیم. امروز قادریم در IR۶ زنجیره غنیسازی داشته باشیم، یک چنین قدرتی هیچ وقت نه در ۸ سال و نه در هیچ زمان دیگر در تاریخ ایران نبوده است.
امروز ما از لحاظ هستهای از هر زمان دیگر قدرتمندتر و توانمندتریم و از لحاظ امکانات تحقیق و توسعه شرایط ما از هر زمان دیگر بهتر است. نباید به خاطر رقابتهای سیاسی یا رقابتهای انتخاباتی (که به نظر من هنوز زود است که شروع شود برای انتخابات سال ۱۴۰۰)، باعث شود که اخلاق را زیر پا بگذاریم یا حقایق را زیر پا بگذاریم. واقعیتها را خیلی روشن و شفاف باید با آمار و ارقام به مردم بگوییم.
البته همه این توفیقات را در شرایطی بدست آوردیم که در بهترین شرایط یعنی در سال ۹۶ درآمد صادرات نفتی ما تقریبا به اندازه بدترین سالهای دولتهای قبل یا دولت قبل بود. در بهترین شرایط ۶۵ میلیارد دلار درآمد از نفت داشتیم در حالی که در دولت قبلی به طور متوسط در سال ۱۰۰ میلیارد و در سال ۱۳۹۰، ۱۱۹ میلیارد دلار درآمد نفتی بود پس برغم اینکه درآمد نفتی ما محدود شد اما تلاش و فعالیت اقتصادی بخشهای خصوصی، عمومی و دولتی ما به گونهای بود که توانستیم این پیشرفتها را حاصل کنیم.
همه ما میدانیم قبل از اینکه ترامپ سرِ کار بیاید عدهای با برجام مخالف بودند به ویژه صهیونیستها، ارتجاع منطقه و به ویژه تندروهای آمریکا، این سه گروه البته گروهک های دیگر هم بودند که آنها قابل ذکر نیستند، سه گروه تندروهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و مرتجعین منطقه، با همه توان میخواستند برجام به ثمر نرسد، نتوانستند و ناموفق بودند.
همه توان خود را به کار بردند چون دولت قبلی آمریکا تا حدی به سیاست، مدیریت، جهان آشنا بود اما کسی در آمریکا روی کار آمد که نه دارای مدیریت بود نه سیاست و تدبیر بلد بود و به راحتی میتوانستند با پول عربستان، با فشار صهیونیستها با فشار تندروها او را به هر سمتی میخواهند بچرخانند که چرخاندند و متاسفانه از یک قراردادی که برای ثبات جهان و منطقه ما مفید بود و میتوانست زمینهساز تعامل سازنده در سطح جهان باشد این را زیر پا گذاشت.
در سال ۹۷ برغم فشارهای شدیدی که از طریق آمریکا و جنگ اقتصادی علیه ما آغاز شد نگذاشتیم کشور دچار تکانه شدید شود. به سال ۹۱ و ۹۲ برگردید که تحریم سال ۹۰ در ۹۱ و ۹۲ چه کار کرد، مردم برای کالاهای اساسی چگونه صف میبستند. در سال ۹۷ هیچ گاه صفی برای دریافت کالای اساسی بسته نشد یعنی برغم همه فشارها دولت توانست به وفور کالای اساسی را در اختیار مردم قرار بدهد و برغم همه فشارهای سال ۹۷ در ۹۸ شروع به کنترل کردیم، هم کنترل تورم و هم در زمینه رشد اقتصادی.
شرایط را از اردیبهشت سال ۹۸ به بعد میبینید که وضع تورم بهتر میشود، شرایط رشد اقتصادی ما بهتر میشود حتی در سال ۹۸ رشد اقتصادی بدون نفت ما مثبت میشود اما متاسفانه در اواخر سال ۹۸ دنیا با یک بحران جدیدی به نام کرونا مواجه شد که در ۱۰۰ سال گذشته بی سابقه بود همه کشورها را از لحاظ اقتصادی دچار مشکل کرد ما هم به همان نسبت در سال ۹۹ دچار مشکل اقتصادی شدیم البته مشکلاتی هم داشتیم از لحاظ سیل و زلزله که آنها را اشاره نمیکنم.
به طور طبیعی در سال ۹۹ صادرات و واردات ما در ماههای اولیه افت کرد و در شرایطی قرار گرفتیم که در سال ۹۹ در ۸ ماهه اول امسال از لحاظ وزنی ۱۴ درصد و از لحاظ ارزشی ۱۹ درصد صادرات غیرنفتی ما کاهش پیدا کرده است صادرات نفتی ما که کاهش آن خیلی بالاتر از این حرفهاست که به جای آن الان اشاره خواهم کرد.
درآمد نفتی ما هم به همان نسبت در سال ۹۷، ۹۸ و ۹۹ کاهش پیدا کرد به دلایلی که روشن است فروش نفت را در صحنه بینالمللی برای ما با دشواریهای فراوانی مواجه کردند و مشتریهای ما دچار مشکل شدند، ما برای صادرات نفت دچار مشکل نشدیم مشتریهای ما را دچار مشکل کردند برای اینکه نفت را خریداری کنند.
برغم همه این حرفها خوشحالیم که شرایط امروز هم به سمت بهبود تدریجی حرکت میکند. امید مردم برای آینده اقتصاد کشور بیشتر شده، محاسبات مردم بر این است که جنگ اقتصادی به پایان خود نزدیک شده، محاسبات جهان این است که فشار حداکثری راه به جایی نبرده، آنها میخواستند اقتصاد ایران را فلج کنند ناموفق بودند. آنها میخواستند شرایط زندگی را برای مردم غیرقابل تحمل کنند ناموفق بودند البته مردم عزیز ما در این ۳ سال سختیها و رنجهای فراوانی را تحمل کردند به خاطر این فشار سنگین و سختی که در تمام زمینهها این فشار وارد شد. اما بحمدالله دولت، مردم و قوای دیگر در کنار یکدیگر هم با جنگ مبارزه کردند و هم با کرونا مبارزه کردند امیدواریم در هر دو زمینه موفقیت نهایی را ملت بزرگ ایران به دست بیاورد.
اما در ماههای اخیر شاهد یک حرکت مثبت در زمینه اقتصادی هستیم در مهر ماه امسال نسبت به مهر ماه سال گذشته تولید و فروش فعالیتهای اقتصادی ما مثبت بوده با رشد ۵.۶ درصدی در تولید و ۱۱.۵ درصدی در فروش و همچنین در طول ۷ ماهه ابتدایی سال جاری در بخش صنعت با رشد ۶.۴ و رشد فروش ۸.۹ درصدی مواجه هستیم برغم این فشارها تولید داخلی ما در سال جدید حرکت بسیار خوبی داشته است و سال جهش تولید بود و بحمدالله در زمینههای مختلف حرکت بسیار خوبی انجام گرفت و برغم اینکه در مساله تامین دلار با مشکل مواجه بودیم اما در تولید داخلی با رشد بسیار خوبی مواجه شدیم.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که امروز تقدیم مجلس شورای اسلامی میشود رقم درآمد عمومی ۸۴۱ هزار میلیارد تومان است، رقم یک رقمِ افزایشی نسبت به سال گذشته است و معتقدیم که با کمک همدیگر این رقم هم در بخش درآمدهایی که داریم از قبیل مالیات، گمرکات، عوارض و امثال اینها هم در زمینه نفت و هم در زمینه اوراق و هم در زمینه فروش سهام که تقریبا درآمدهای اصلی بودجه ما را تشکیل میدهد، قابل تامین است.
همه امکانات خود را بسیج کرده ایم و شرایط را هم مساعد میدانیم که در سال آینده فروش نفت خود را افزایش دهیم. این افزایش فروش نفت که بیش از دو میلیون بشکه نفت و میعانات را پیش بینی کردیم به معنای آن نیست که اتکای بودجه را به نفت بیشتر کردیم. معتقدیم این ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و میعانات در بازار بینالمللی و یا در بازار داخلی قابل فروش است و میتوانیم اینها را بفروشیم اما به این معنا نیست که در بودجه ما اتکای به نفت بیشتر شده است. اتکای ما به نفت در سال آینده هم به همان صورت سالهای گذشته و سال جاری است.
افزایش درآمد نفتی ما عمدتا در دو سرفصل مصرف خواهد شد. ممکن است بعضیها بگویند دولت بر مبنای خوشبینی این است که میتواند مسائل هستهای را حل کند، مشکلات خارجی را حل کند، خیر دقت کنید چه میگویم، ما ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را یا در بازار بینالمللی یا در بازار داخلی خواهیم فروخت بنابراین این بودجه یک بودجه قطعی برای ما است اما بخشی از درآمدهای نفت صرف بودجه جاری نخواهد شد.
معتقدیم فاصله گرفتن بودجه جاری با نفت باید روز به روز بیشتر شود، خَلط مبحث نشود، اتکای بودجه یعنی چه؟ اتکای بودجه یعنی بودجه عمرانی؟ خیلی خوب است به نفت اتکا داشته باشد ما بودجه عمرانی را تا جایی که میتوانیم دو برابر و سه برابر کنیم اشکالی ندارد. اتکای بودجه به نفت بیشتر شود در کجا؟ در زمینه توسعه راه و راه آهن و ترانزیت و بنادر و نیروگاه و در زمینه زیرساختهای نفت و گاز و توسعه یعنی در ذیل تیتر "توسعه کشور" و یا تیتر "توانمندسازی مردم محروم"، این دو تیتر برای اضافه فروش نفت ماست، ما نفت خود را در سال آینده بیشتر خواهیم فروخت اما پول آن را یا برای توسعه مصرف میکنیم یا برای توانمندسازی اقشار محروم مصرف خواهیم کرد.
بنابراین بسیار مهم است که این اشتباه رخ ندهد که امسال اتکای دولت در بودجه به نفت بیشتر شده، خیر اتکای ما به نفت بیشتر نشده البته مثل سالهای قبل باز علاقمند هستیم که دولت سهام شرکتهای خود را عرضه کند، امسال رقم بسیار بالاتری پیشبینی شده، حدود ۹۵ هزار میلیارد تومان برای فروش سهام، بیشتر هم بشود خوب است یعنی باید سهام دولت را در بازار عرضه کنیم عمدتا اینها را در بازار بورس عرضه میکنیم این باعث میشود که مردم وارد اقتصاد شوند، مدیریت به تدریج به مردم واگذار شود، حال در یک سیستمی مدیریت سریع به مردم واگذار میشود یک سیستم ETF هست دیرتر مدیریت واگذار میشود اما مالکیت سریعا به مردم واگذار میشود و میتواند شرایط بسیار خوبی را برای کشور ایجاد کند.
بنابراین فروش سهام به عنوان یکی از منابع درآمدی ماست در حدی که مورد نیاز است. اوراق یکی دیگر از موارد درآمدی ما خواهد بود که در تبصره ۵ پیش بینی شده است. در زمینه نفت ممکن است بخشی از سهم نفت در بازار داخلی فروخته شود. همه اینها جزو منابع درآمدی ما هست و درمورد این منابع درآمدی تلاش ما بر این است که برای توسعه کشور صرف کنیم که سازمان برنامه و بودجه در لایحه امروز در پیوستها به طور روشن مشخص کرده است.
اولویتهای ما در زمینههای مهم مثل دولت الکترونیک که برای ما بسیار مهم است، شرکتهای دانشبنیان که برای ما حائز اهمیت است. امسال میخواهیم و تا آغاز سال آینده همه برنامههای ما این است که برنامههای دولت الکترونیک را تا خرداد ۱۴۰۰ به ثمر برسانی.
این هفته شاهد یک افتتاح مهم در زمینه دولت الکترونیک بودیم و آن سامانه جامع تجارت بود. سامانه جامع تجارت یعنی شفافیت، یعنی مبارزه با فساد، یعنی پیش بینی درست برای نیازمندیهای مردم، یعنی کنترل تمام انبارها، یعنی سرعت یافتن کارِ گمرک، بانک مرکزی و صمت از پنجره واحد، کسی که میخواهد کالایی را بخرد و وارد کشور کند از پنجره واحد، وارد صمت میشود، از صمت مجوزها را در همان پنجره اخذ میکند از همان جا از بانک مرکزی تقاضا میکند و تخصیص میگیرد و بعد تامین میگیرد و بعد خرید میکند، بعد وارد گمرک میشود، از گمرک وارد انبار گمرک میشود، از انبار گمرک وارد انبارهای دیگر و بازار میشود. بخش عمده این سامانه در ۹۹.۹.۹ افتتاح شد و بخش دیگر آن در بهمن ماه افتتاح خواهد شد، بخش سوم آن هم در آخر سال و امیدواریم تا پایان سال سامانه جامع تجارت بتواند فعال باشد.
در بودجه برای دولت الکترونیک توجه خاص شده، شرکتهای دانش بنیان الان در این مقطع تلاش میکنند و داروهای ما را تامین میکنند، تجهیزات را در بخش نیازمندیهای کرونایی تامین میکنند و در بخشهای دیگر تولید، شرکتهای دانش بنیان تلاش میکنند که حمایت از اینها برای ما بسیار حائز اهمیت است و در بودجه آینده هم مورد توجه قرار گرفته است.
از طرفی برخی از اموری که به ظاهر ممکن است جنبه جاری و بودجه جاری داشته باشد ولی در باطن بودجه جاری نیست. وقتی به بحث دانشگاهها میرسیم، وقتی به بحث پارکهای علم و فناوری میرسیم، وقتی به بحث آموزش و پرورش میرسیم، وقتی به بحث سلامت مردم میرسیم اینها ظاهرش بودجه جاری است اما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اینها بودجه جاری نیست و اینها بودجه واقعی و عمرانی است به دلیل اینکه نیروی انسانی کافی را تامین میکنیم، سلامت جامعه را تامین میکنیم. در بودجه جاری است که باید اتکای ما از نفت همیشه کم باشد و به حداقل ممکن و حتی صفر برسد هیچ اشکالی ندارد.
ضمن اینکه مردم عزیز ما بدانند در بودجه امسال تلاش خواهیم کرد به اقشاری که در فشار زندگی هستند یا درآمد ثابت یا غیرثابت دارند، آنها کمک کنیم، افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان در بودجه امسال ۲۵ درصد است، معافیتهای مالیاتی برای حقوق را بالا بردیم و را از ۳ میلیون به ۴ میلیون رساندیم، حداقل حقوق کارمندان را از ۲.۸ به ۳.۵ رساندیم برای مبارزه با فقر مطلق و کاهش فقر مطلق ۱۶ هزار میلیارد تومان منبع مدنظر قرار دادیم، کمکهای معیشتی به ۶۰ میلیون نفر و همچنین یارانه معمولی مثل سابق پرداخت میشود، بیمه درمان رایگان برای ۳۰ میلیون نفر مدنظر قرار گرفته، در بخش سلامت در مجموع اعتبارات را به بیش از دو برابر رساندیم هم به دلیل نیازمندیها هم به دلیل کرونا و همچنین استخدام ۵۳ هزار نفر نیروی جدید برای بهداشت و درمان مد نظر قرار دادیم.
بودجه عمرانی امسال ما ۱۰۴ هزار میلیارد تومان است برای اینکه هم در استانها و هم در طرحها و پروژههای ملی، بتوانیم طرحها را سریعتر تکمیل کنیم و به ثمر برسانیم.
بنابراین در بودجه امسال توجه خاصی به تولید شده، توجه خاصی به اشتغال شده، توجه خاصی به اقشار محروم شده، توجه ویژهای به آنهایی شده که دارای درآمد ثابت هستند و در واقع در مساله اشتغال و عدالت اجتماعی و حمایت از صندوقهای تامین اجتماعی به عنوان یکی از مسائل مهم بودجه امسال ما بوده و همچنین امسال تلاش خواهیم کرد از طریق این بودجه در مولدسازی ظرفیتهای منطقهای ایران را از طریق توسعه، حمل و نقل و زیرساخت ریلی و جادهای و بندری افزایش دهیم.
در اقتصاد دانش بنیان، هم در فناوری اطلاعات و ارتباطات هم در زمینه آنچه مربوط به بیماری کرونا میشود تلاش خود را ادامه خواهیم داد. در زمینه آب و محیط زیست و همچنین زیرساختهای نفت و گاز و پتروشیمی، آموزش عالی و آموزش و پرورش و ارتقای بهرهوری و شفافیت برای مبارزه با فساد و بالاخره ارتقای امنیت غذایی با توسعه زیرساختهای کشاورزی در این بودجه مدنظر قرار گرفته است.
امیدوارم با بودجه سال ۱۴۰۰ بتوانیم برای ادامه رونق تولید و برای حمایت کامل از اقشار مستضعف جامعه و برای تحول در اقتصاد نوین جامعه بر مبنای اقتصاد دانش بنیان توفیقات خوبی به دست بیاوریم.
از مجلس شورای اسلامی و نمایندگان محترم خواهش میکنم در زمان مقرر این بودجه را بررسی و تصویب کنند و طبق معمولی که باید، در ماه بهمن بودجه را به ما برگردانند تا بتوانیم در نیمه دوم بهمن و اسفند آییننامههای مقرر را تدوین و تصویب کنیم که سال ۱۴۰۰ انشاءالله به خوبی با تصویب همه آییننامهها آغاز شود.
امیدوارم امروز که به خاطر شرایط کرونایی نتوانستم به مجلس شورای اسلامی بروم در آینده فرصتی فراهم شود تا از نزدیک خدمت نمایندگان مجلس شورای اسلامی برسم و مطالبی که در آن مقطع مورد نیاز و بحث است خدمت نمایندگان تقدیم کنم.
والسلام علیکم و رحمتالله و برکاته
نظر شما