گسترش همکاری‌های فرهنگی ایران و ایتالیا به مناسبت ۱۶۰ سال دیپلماسی

به گزارش روز شنبه گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، محمدتقی امینی، رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا با مائوریتزیو اولیویرو Maurizio Oliviero، رییس دانشگاه پروجا در ایتالیا به صورت مجازی دیدار و در خصوص در زمینه همکاری‌های مشترک فرهنگی به مناسبت یکصدوشصتمین سال روابط دیپلماتیک ایران و ایتالیا گفت‌وگو کرد.

امینی در سخنانی، به سابقه خوب فعالیت‌های فرهنگی فی مابین دو کشور که بر اساس موافقتنامه فرهنگی و برنامه اجرایی مبادلات توسط مسئولان دو کشور امضاء شده است، اشاره و در خصوص همکاری‌های مشترک فرهنگی اعلام آمادگی کرد.

رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا با ذکر این که ایران و ایتالیا به عنوان دو کشوری که در تاریخ تشکیل تمدن بشری نقش بسیار مهمی داشتند و از سوی دیگر دارای ظرفیت و توانمندی بالایی برای تقویت هر چه بیشتر روابط فرهنگی هستند، خواهان تقویت گسترش روابط فرهنگی با دانشگاه پروجا شد.

وی به اهمیت ارتباطات فرهنگی دو ملت اشاره کرد و افزود: این مهم از پشتوانه غنی برخوردار است. مردم ایران و ایتالیا از صدها سال پیش به حوزه سرزمینی همدیگر رفت و آمد کرده و علاقه زیادی به فرهنگ و سنن و آداب و رسوم همدیگر دارند.

امینی در ادامه سخنانش، اظهار امیدواری کرد فصل جدیدی از همکاری‌های مشترک در سال پیش رو با دانشگاه پروجا آغاز شود.

وی تقویت کرسی‌های زبان فارسی دانشگاه‌های ایتالیا، آموزش زبان فارسی، تأسیس اتاق ایران در دانشگاه تورین، فعالیت‌های ترجمه، چاپ و نشر کتاب، نشست‌های فرهنگی را مهمترین وظایف رایزنی فرهنگی کشورمان در ایتالیا برشمرد.

امینی پیشنهاد برگزاری نمایشگاه پنج هزار سال مهندسی ایرانی، تأسیس اتاق ایران در دانشگاه پروجا، دایر کردن درس زبان و ادبیات فارسی در این دانشگاه و برنامه معرفی سینمای ایران در شهر پروجا را داد.

تقویت همکاری‌های دانشگاهی ایتالیا و ایران

اولیویرو در سخنانی، به بیان علاقه‌مندی خود نسبت به فرهنگ ایران اسلامی و تقویت همکاری دانشگاه پروجا با دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت: با توجه به قدمت دیرینه روابط بین ایران و ایتالیا، همکاری‌های دانشگاهی می‌تواند به عنوان یکی از ارکان اصلی این روابط به حساب آید، بالاخص در شهر پروجا که حضور ایرانیان نه تنها با تاریخ معاصر شهر پروجا عجین شده، بلکه فرهنگ ایرانی برای مردم پروجا کاملا شناخته شده است و تمامی ساکنین و اهالی این شهر از جمله بنده قطعاً  اگر رابطه خویشاوندی با شهروندان ایرانی نداشته باشند، حداقل تعدادی دوست و همکار ایرانی دارند.

وی با استقبال از پیشنهادات رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا، اظهار امیدواری کرد تا در آینده‌ای نزدیک اولین تفاهمنامه دانشگاهی بین دانشگاه پروجا و دانشگاه‌های ایران امضاء شود.

دانشگاه پروجا با قدمتی بیش از ۷۰۰ سال در سال ۱۳۰۸ میلادی به دستور پاپ کلمنت پنجم تأسیس  و در سال ۱۳۵۵ به دستور پادشاه ایتالیا به رسمیت شناخته و مجوز پذیرش دانشجو از تمامی دنیا بدان اعطا شد. در ابتدا دو رشته حقوق و هنر در این دانشگاه تدریس می‌شد و امروز با بیش از ۱۶ رشته دانشگاهی در زمینه علوم انسانی، پزشکی، فنی مهندسی و علوم حقوقی از مقطع لیسانس تا فوق دکترا و دو مدرسه تخصصی است.

تعاملات فرهنگی ایران و ایتالیا

در آیینه تمدن‌ها، فرهنگ و هنر از پایه های محکم و استوار در تداوم روابط بین ملت‌ها بوده است و در این بین ایران و ایتالیا  به عنوان دو ملت بزرگ و صاحب تمدن پربار، به تاریخ، اندیشه، هنر، فرهنگ و مدنیت بشری غنا بخشیدند. تاریخچه روابط فرهنگی میان ایران و ایتالیا در واقع تاریخچه فرهنگی شرق و غرب است. بیش از بیست قرن ایران و ایتالیا، یکی مظهر تمدن شرق و دیگری مظهر و نماینده تمدن غرب بوده است. این سابقه دیرین روابط و درک اشتراکات متعدد تاریخی، مذهبی و فرهنگی میان دو ملت موجب گردیده است که امروز ایران و ایتالیا درک و فهم بهتری از یکدیگر داشته باشند.

پیشینه روابط و مبادلات فرهنگی دو کشور به دوره ساسانیان باز می گردد. در سال ۵۳۳ میلادی بین انوشیروان ساسانی و ژوستی لیانوس، امپراطور روم، پیمانی منعقد شد که بر اساس آن دولت روم به هفت نفر از حکمای یونان که به جرم داشتن عقاید فلسفی خاص از قلمرو امپراطوری روم طرد شده بودند و به ایران پناه آورده بودند ، اجازه بازگشت داد. در دوران اسلامی نیز تبادلات فرهنگی بین ایران به عنوان مهد تمدن اسلامی و ایتالیا به عنوان مرکز فرهنگی مسیحیت در جریان بود.

در سال‌های ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۹ ترجمه کامل شاهنامه فردوسی به ایتالیایی توسط ایران‌شناس و ادیب معروف ایتالیایی ایتالدو پیتزی انجام گرفت که یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی مربوط به ایران و ایتالیا محسوب می‌شود. در سال ۱۹۳۳، مراسم باشکوهی در ایتالیا به مناسبت هزاره فردوسی برپا و یکی از میادین رم به نام این شاعر ایرانی نام‌گذاری شد و بعدها در سال ۱۹۵۱، مجسمه فردوسی نیز در این میدان نصب شد که هنوز هم باقی است.

پس از جنگ جهانی دوم نیز عده زیادی از مستشرقین و ایران‌شناسان معروف ایتالیایی با تحقیقات عمیق و گران‌بهای خود، خدمات ارزنده‌ای در شناسایی فرهنگ و تمدن و هنر ایران‌زمین انجام داده‌اند. در این دوران، ایتالیا به یکی از مراکز مهم ایران‌شناسی در اروپا بدل شد و کنگره جهانی ایران‌شناسی در رم تشکیل گردید.

اما دوره جدید مناسبات فرهنگی ایران و ایتالیا از سال ۱۹۵۰ آغاز می‌شود. از این زمان به‌تدریج تعداد دانشجویان ایرانی در ایتالیا روبه افزایش گذاشت. در نتیجه این مراودات، در سال ۱۹۵۸، موافقتنامه فرهنگی ایران و ایتالیا امضا شد که به‌موجب آن، دولت ایتالیا هر ساله تعدادی بورس در اختیار دانشجویان ایرانی قرار می‌داد. مدتی بعد دوره لیسانس زبان و ادبیات ایتالیایی در دانشگاه شهید بهشتی ایجاد و در سال ۱۹۶۳ مؤسسه فرهنگی ایتالیا در تهران تأسیس شد.

در سال‌های اخیر پیشرفت‌های بسیاری در تقویت روابط میان ایران و ایتالیا خصوصا در حوزه فرهنگی روی داده است. تعامل میان نخبگان علمی و فرهنگی دو کشور به ‌عنوان نمایندگان دو ملت بزرگ و دو تمدن کهن در سطوح عالی ادامه یافته است. در کنار همکاری های موفق سیاسی و اقتصادی دوجانبه میان دو کشور، نمایشگاه ها، سمینارها و طرح های فرهنگی متعددی در ارتقای روابط اجرا، هیأت های رسمی متعددی در قالب مقامات رسمی، هنرمندان و فعالان در حوزه فرهنگ و هنر در سطوح مختلف تبادل شده و همه این فعالیت ها استمرار دارد.