کاتالوگ ملی دریای خزر حاصل همکاری پنج کشور همسایه است

«سیده معصومه بنی هاشمی» در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: همکاری‌های پنج کشور ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان و اشتراک اطلاعات محیطی دریای خزر در قالب کاتالوگ دریای خزر، براساس ضرورتی است که در دهه ۷۰ و با پیشروی آب این دریا بوجود آمد.

وی ادامه داد: منابع آبی دریای خزر و اکوسیستم آن به شدت از تغییرات آب و هوایی تأثیر می پذیرد. از این رو مطالعه و نظارت بر شرایط آب و هواشناسی دریای خزر به جهت اثرات متعدد آن بر فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی در پهنه دریا و مناطق ساحلی و همچنین حفاظت از اکوسیستم منحصر به فرد این دریا اهمیت بسزایی دارد.

بنی هاشمی گفت: با توجه به دامنه وسیع و فرامرزی فعالیت فرآیندهای جوی و هیدرولوژیکی، نظارت مطلوب بر وضعیت منابع آبی دریای خزر، مستلزم ایجاد و توسعه همکاری‌های کشورهای ساحلی این دریا است.

مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر ادامه داد: باهمین هدف و برای نخستین بار در سال ۱۳۷۴، نشست نمایندگان ۵ کشور حاشیه دریای خزر در ایران در قالب کمیته‌ای با عنوان "کمیته هماهنگی آبشناسی و هواشناسی دریای خزر ((CASPCOM" تشکیل شد و پس از ۲۰ سال پیگیری و نشست سالانه، در نهایت در سال ۱۳۹۴، "موافقتنامه همکاری در خصوص آب و هواشناسی دریای خزر" به شکل قانون به تصویب مجالس ۵ کشور حاشیه دریای خزر رسید.  

وی افزود: یکی از اهداف مهم این کمیته و همکاری‌های آن، ایجاد و توسعه یک سیستم منطقه‌ای برای به دست آوردن و تبادل اطلاعات در مورد وضعیت دریای خزر است. بنی هاشمی گفت: با مشارکت سازمان‌های ملی آب و هواشناسی کشورهای ساحلی دریای خزر، مطالعات آب و هواشناسی و نظارت بر وضعیت منابع آب دریای خزر و اشتراک‌گذاری اطلاعات در قالب کاتالوگ صورت می پذیرد.

مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر وابسته به موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو گفت: کشورهای عضو این کمیته، ضمن برنامه‌ریزی اقدام های مطالعاتی و پایش‌های محیطی در دریای خزر، نتایج مطالعات و اطلاعات خود را در جلسه های سالانه این کمیته به اشتراک می‌گذارند.

وی ادامه داد: از ظرفیت‌ها و مزیت‌های این همکاری، امکان تبادل اطلاعات و نتایج مطالعات به ویژه در ارتباط با پیش‌بینی وضعیت نوسانات آب دریای خزر و اثرات تغییرات اقلیمی موثر بر آن می‌باشد.  

وی ادامه داد: توسعه این همکاری در بازه زمانی ایجاد تا حال حاضر بالاخص از سال ۱۳۹۴ با تعهدات رسمی کشورهای عضو،  توانسته است ظرفیت‌های اطلاعاتی در زمینه آب و هواشناسی در مقوله‌های داده‌های نوسانات آب، دمای آب و هوا و همچنین داده‌های آبدهی رودخانه های ورودی به دریای خزر را ارتقاء بخشیده و زمینه توسعه و گسترش مطالعات کاربردی پیرامون منابع آبی دریای خزر را فراهم کند.

مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر وابسته به موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو ادامه داد: تهیه کاتالوگ ملی و اشتراک‌گذاری آن ذیل این موافقتنامه، از اقدام ها و وظایف سازمان‌های آبشناسی و هواشناسی کشورهای عضو است.

وی گفت: این سازمان، در ۴ کشور ساحلی آذربایجان، قزاقستان، روسیه و ترکمنستان در یک مجموعه متمرکز بوده و با عنوان سازمان آب‌شناسی و هواشناسی، ذیل یک وزارتخانه فعالیت دارند، لیکن در کشورمان موضوع آب شناسی در وزارت نیرو و هواشناسی در وزارت راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی کشور) پیگیری می‌شود.

بنی هاشمی افزود:این شرایط در کشورمان، ضمن ایجاد مزیت امکان توسعه بیشتر فعالیت‌های تخصصی در هرحیطه، لزوم تقویت همکاری‌های بین بخشی جهت حضور و همکاری مؤثر در عرصه‌های فراملی به ویژه مقوله مطالعات منابع آب دریای خزر را ایجاب می‎کند.

به گزارش ایرنا، پیشتر هم مدیرمرکز مطالعات دریای خزر به همکاری های علمی در بخش آب شناسی و هواشناسی کشورمان با پنج کشور حاشیه دریای خزراشاره کرد و گفت: نتایج مطالعات این پنج کشور که  منطبق با مدل های پیش بینی های تغییر اقلیم جهانی و نیز با توجه به وضعیت گرمایش زمین و افزایش گازهای گلخانه ای، افزایش دما برای این آبریز پیش بینی شده است. هردرجه افزایش دمای هوا برافزایش تبخیر آب از سطح این پهنه آبی تاثیر دارد.