حل معضل پسماندهای عفونی و بیمارستانی تنکابن

به گزارش خبرنگار ایرنا ، استان مازندران با توجه به گستردگی خدمات درمانی و بهداشتی روزانه میزبان تولید حدود ۹ تن زباله در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و شیمیایی است. زباله‌هایی که به عنوان یکی از دغدغه های زیست محیطی برای این خطه شمال محسوب می شود. ساماندهی پسماندهای عفونی (بیمارستانی) نیز از دیرباز معضل جدی و نگران کننده در استان مازندران بوده که به دلیل جغرافیای طبیعی حساس، بسیار آسیب پذیر است. 

شهرستان تنکابن در غرب مازندران نیز یکی از مناطق حساس استان است و به دلیل میزبانی از بیماران و مراجعان درمانی از شهرهای همجوار سالها از تولید قابل توجه زباله‌های عفونی رنج می برد که اکنون با راه اندازی دستگاه زباله سوز این نگرانی به طور کامل در تنکابن رفع شده است.

اما در تنکابن تا سال گذشته این پسماندهای بسیار خطرناک توسط شهرداری از بیمارستان ها ، مطب ها ، درمانگاه ها و دیگر مراکز بهداشتی و درمانی جمع آوری و همراه با پسماندهای خانگی به سایت زباله پرده سر انتقال و سپس انباشت می شد که خطرات زیادی را در حوزه محیط زیست و آلودگی آب های زیرزمینی به همراه داشت و همین مسئله مسئولان مربوطه را بر آن داشت تا هر چه سریعتر نسبت به رفع این معضل اقدام نمایند.

راه اندازی خط امحای زباله های عفونی با استفاده از دستگاه زباله سوز یکی از پیشنهادات مسئولان استان و همچنین شهرستان تنکابن بود که با ورود بخش خصوصی در کم‌ترین زمان به سرانجام رسید. 

در این راستا سرمایه گذار بخش خصوصی با عقد قرارداد با بیمارستان ها و مطب های پزشکان در سطح شهرستان ، پسماندهای عفونی آنها را به صورت کاملاً مجزا از سایر پسماندها جمع آوری و در همان سایت زباله پرده سر با دستگاه زباله سوز عفونی امحا نماید و در این زمینه از شهرداری تنکابن خواسته شد تا زمینی را برای این منظور در اختیار شرکت قرار دارد که مورد موافقت قرار گرفت.

حجم سرمایه گذاری برای خرید دستگاه زباله سوز عفونی ۷۶ میلیارد ریال بود که به طور کامل از سوی بخش خصوصی تامی و اکنون راه اندازی شده و در حال بهره برداری است .

امحای زباله های عفونی از بی خطر ساز تا زباله سوز

نماینده شبکه بهداشت و درمان شهرستان تنکابن درباره فعالیت زباله سوز پسماندهای عفونی گفت: در این راستا، ابتدا برای امحای پسماند عفونی با استفاده از دستگاه زباله سوز انجام می شد اما محیط زیست با این شیوه مخالفت کرد و تاکید داشت که باید از دستگاه بی خطرساز استفاده شود بنابراین برای اولین بار در استان مازندران دستگاه بی خطرساز با ظرفیت ۲ هزار لیتر در سایت پرده سر مستقر شد و فعالیت آن تا زمان شیوع کرونا ادامه داشت.

رضا پورقاسم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با افزایش میزان پسماندهای عفونی در دوران کرونا و پس از رایزنی وزارت بهداشت با محیط زیست مقرر گردید تا روند امحا زباله های عفونی با همان دستگاه زباله سوز صورت گیرد.

وی با بیان اینکه این دستگاه زباله سوز از یک نمونه آلمانی بومی سازی شد، اظهار داشت: این دستگاه دارای سه مشعل زباله سوز ، دودسوز و بوسوز است که زباله های عفونی را به خاکستر تبدیل می کند و خروجی آن جز گرما چیز دیگری نیست.

به گفته نماینده شبکه بهداشت و درمان شهرستان تنکابن ، این دستگاه قابلیت آن را دارد تا یکصد کیلوگرم زباله عفونی را به پنج کیلوگرم خاکستر تبدیل کند که فاقد هرگونه آلودگی شیمیایی و میکروبی است.

پورقاسم با اشاره به اینکه برای خرید این دستگاه ۷۶ میلیارد ریال هزینه شده است ،گفت: کل زباله های تولید شده عفونی در بیمارستان ها و مطب های شهرستان تنکابن بین ۱.۵ الی ۲ تن است که ۲ روز در هفته جمع آوری و سپس امحا می شود.

وی همچنین تاکید کرد که تمامی پزشکان و مراکز درمانی موظف هستند پسماند عفونی خود را به مراکز امحای استاندارد زباله عفونی تحویل دهند و مخلوط کردن اینگونه زباله با زباله های عادی تخلف محسوب می شود. 

ساماندهی زباله های عفونی با همکاری بخش خصوصی

سرپرست شهرداری تنکابن نیز در خصوص فعالیت زباله سوز پسماند های عفونی گفت: با هماهنگی که در این راستا با شبکه بهداشت و محیط زیست داشتیم توانستیم پیمانکاری را جهت جمع آوری و حمل زباله های عفونی در نظر بگیریم و امروزه دیگر زباله های عفونی با زباله های شهری ادغام نمی شود و آسیب کمتری را در این زمینه شاهد هستیم.

مسعود ردایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در گذشته دپوی عظیمی از زباله های عفونی در سایت پرده سر دیده می شد که با اقدامات صورت گرفته این مشکل مرتفع گردید و هم اکنون این زباله ها به صورت مجزا جمع آوری و سوزانده می شوند.

وی اظهار داشت : هم اکنون بیمارستان خصوصی، بیمارستان دولتی شهید رجایی و ۸۲ درصد مطب های پزشکان سطح شهر با این پیمانکار همکاری دارند و امیدواریم پزشکان باقیمانده نیز در این زمینه ورود کنند.

ردایی با بیان اینکه این اقدام در راستای حفظ سلامت شهروندان و پیشگیری از مشکلات زیست محیطی صورت گرفته است ، خاطرنشان کرد : در سال های اخیر و با حمایت های رهبری و دولت تدبیر اقدامات ارزشمندی در حوزه مدیریت پسماند در شهرستان تنکابن صورت گرفته است.

بر اساس طبقه‌بندی سازمان جهانی بهداشت پسماندهای بیمارستانی شامل پسماندهای عفونی، پاتولوژیک، اجسام تیز و برنده ، دارویی، سرطان‌زا، شیمیایی، رادیواکتیو، کپسول‌های حاوی گازهای پرفشار و پسماندهای حاوی فلزات سنگین هستند.

طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی ، جمع آوری حمل و دفع پسماند های بیمارستانی به عهده خود تولید کنندگان (بیمارستان ها) است، اما تا هنگامی که بیمارستان ها و مراکز درمانی به تنهایی یا با بستن قرارداد با شرکت های خصوصی این کار را انجام ندهند، شهرداری خود را مؤظف می داند که نسبت به جمع آوری و دفع آن اقدام نماید.

کارشناسان و صاحبنظران حوزه بهداشت معتقدند که پسماندهایی از قبیل کیسه‌های محتوی خون آلوده به ویروس‌های هپاتیت B و ایدز، سرنگ‌ها، گاز و وسایل پانسمان، سوند و لوله‌های مصرف‌شده در معاینات و درمان‌های داخلی بدن و وسایل بخیه، محیط‌های کشت آزمایشگاهی دارای میزان بالای باکتری‌ها، انگل‌ها و مواد سمی خطرناک و همه موادی که پسماندهای عفونی را تشکیل می‌دهند باعث بروز مخاطرات انسانی و آلودگی زیست‌محیطی می‌شوند.

در ایران آمارها برحسب نوع بیمارستان و نوع بخش‌ها متفاوت است ولی کل تولید روزانه زباله بیمارستانی در کشور بیش از ۳۰۰ تن تخمین زده می شود که از این میزان ۵۰ تا ۱۰۰ تن عفونی و خطرناک برآورد شده است.

در شهرستان ۱۷۰ هزار نفری تنکابن به طور متوسط در هر شبانه روز حدود ۹۰ تن پسماند تولید می شود که در برخی از ایام بویژه در تعطیلات تابستان و نوروز این رقم به واسطه ورود گردشگران و مسافران تا حدود ۲ برابر افزایش می‌یابد و از این میزان تقریبا ۲ هزار کیلوگرم زباله بیمارستانی است.