شاعری که ایران و تاجیکستان را به هم پیوند زده است

به گزارش روز یکشنبه گروه فرهنگی ایرنا به نقل از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، آیین گشایش نمایشگاه «بلبل چمن‌های خجند»، برای پاسداشت هفتصدمین سالگرد تولد کمال‌الدین خجندی ۲۹ آذرماه ۱۳۹۹ در صفحه اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو- ایران و با اجرای عبدالمهدی مستکین، مدیر گروه فرهنگ به صورت زنده برگزار شد.

در ابتدای این برنامه سرور بختی رییس موسسه فرهنگی اکو، گفت: جای شادمانی است که موسسه اکو با همراهی یونسکو در آخرین روزهای سال میلادی و در هفتصدمین سالگرد تولد کمال‌الدین خجندی نمایشگاه این هنرمند را برگزار می‌کند. کمال‌الدین خجندی در خجند زاده شده و در تبریز آرمیده، او باعث پیوند چند کشور است، اشعار او را می‌خوانند و حلاوت می‌برند. او در کمال دانشمندی، عارفی در نهایت درویشی و بزرگ‌زاده‌ای نمونه بود. کمال‌الدین خجندی از بزرگ‌زاده‌های خجند و از ادب و خوش خلقی برخوردار بود که در اشعارش نیز از همین صفات خوب می‌گوید؛ همان چیزی که بشر امروز به آن نیاز دارد و این راز سخن است که در هر دوران ارزش دارد. ما با خواندن اشعار او آرامش می‌گیریم، شعر او زیباتر از هر چیزی، رقیق‌تر از آب زلال، کلامش صفابخش‌تر از هوای بهاری و نظم او چون ناز کرشمه محبوبان است. شاعران بعد از کمال، با پیروی از مسیر کمال بر اشعار او ترجیع‌بند نوشته‌اند. اکو این افتخار را داشت که در سال نکوداشت کمال‌الدین خجندی، کتاب‌هایش را چاپ کند و برخی از کتاب‌ها را نیز در دست چاپ دارد. البته درنظر داریم برنامه‌های دیگری را نیز برگزار کنیم.

وی افزود: اشعار بزرگان و نیاکان ما به حروف سیریلیک برگردانده شده است البته این امکان را نداشتیم که تمام این میراث گرانبها را به این خط برگردانیم. باید بگویم در مدرسه‌های تاجیکستان درسی با عنوان خط نیاکان تدریس می‌شود که به دانش‌آموزان امکان آموزش خط نیاکان داده می‌شود. به همین ترتیب آنها می‌آموزند که اشعار را به خط فارسی بخوانند.

دیدار هنرمندان باعث وحدت و همدلی پایدار می‌شود

در ادامه حجت‌الله ایوبی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو- ایران روی خط آمد و گفت: اکو نهاد ارزشمندی است که ما را با نیکانمان پیوند می‌زند و به نقطه‌های مشترک و گذشته‌های پرافتخار می‌برد، گذشته‌هایی که در آن، این مرزها وجود نداشت؛ گذشته‌ای که کمال‌الدین خجندی در خجند متولد شد اما به تبریز آمد، گذشته‌ای که در آن بزرگان دیگری در نقطه‌ای متولد می‌شدند، در نقطه‌ای دیگر درس می‌خوانند و در جایی دیگر زندگی می‌کردند، چون این مرزها وجود نداشت و بزرگان علم و فرهنگ به نقاط مختلف می‌رفتند و علم و ادبشان جهانی می شد؛ اما امروز جهان عوض شده است. وقتی به آن دوران نگاه می‌کنیم به ریشه های خود برمی‌گردیم، نقاط مشترک پیدا می‌کنیم و احساس یگانگی و همدلی می‌کنیم. گویی از این مانع ها، مرزهای فکری و تعلقات رهایی پیدا کرده و به ذات خود و به معنا برمی‌گردیم و این برای ما باعث خوشحالی و خوشنامی است.

وی افزود: همه کسانی که سرزمین گرم تاجیکستان را دیده‌اند می‌دانند این کشور چقدر شیرین است؛ در آنجاست که زبان فارسی را به درستی می‌شنویم و پیدا می‌کنیم چون مردم تاجیکستان تلاش کرده‌اند زبان و ادب فارسی را حفظ کنند. آنها برای اینکه اشعار فردوسی، سعدی و کمال‌الدین خجندی را به درستی بخوانند تلاش زیادی کرده‌اند و توجه ویژه‌ای به فرهنگ و ادب فارسی دارند. خوشبختانه در تاجیکستان به دلیل علاقه به شعر فارسی سعی می‌شود اشعار فارسی حفظ شود، تاجیکستانی‌ها فرزندان واقعی کمال‌الدین خجندی هستند.

ایوبی اظهار کرد: در یونسکو تلاش ما این است که به این میراث مشترک بپردازیم. در هفته گذشته، هفته هنر افغانستان را داشتیم که هنرمندانی از نقاط مختلف جهان به صورت مجازی دور هم جمع شدند و سخنان شنیدنی داشتند. وقتی اهالی فرهنگ سخن می‌گویند، سخنان آنها به دل می‌نشیند. من همیشه آرزو کرده‌ام بزرگان فرهنگ و هنر بتوانند همدیگر را ببینند و برای این آرزو تلاش کرده‌ام چون این دیدار وحدت و همدلی پایدار ایجاد می‌کند.

کمال‌الدین خجندی ادبیات ایران و تاجیکستان را به هم پیوند زده است

در ادامه میرحسین زنوزی خوشنویس ایرانی بیان کرد: من در پی آشنایی ام با کمال الدین خجندی علاقه‌مند شدم که ابیاتی از این شاعر را خطاطی کنم، از این رو همواره به دنبال اشعار او می‌گشتم. من با شعرهای کمال عشق بازی می‌کردم تا بتوانم ترکیبات خوبی را بنویسم. خوشحالم که این نمایشگاه شکل گرفت تا دوستان تاجیکستانی هم این خط را ببینند.

وی افزود: تبریز افتخار می‌کند که بزرگانی مانند کمال‌الدین خجندی را در دل خود دارد. ما بزرگانی را داریم که قطب شعر ایران هستند و به این می بالیم که کمال به تبریز آمده و ادبیات ایران و تاجیکستان را به هم پیوند زده است.

در پایان برنامه کلیپی از استاد محمد کریم رقیب اف هنرمند تاجیک نیز روی صفحه اینستاگرام کمیسیون قرار گرفت.

نمایشگاه «بلبل چمن­های خجند» به بهانه نکوداشت کمال‌الدین مسعود خُجندی معروف به شیخ کمال و کمال خجندی از عارفان و شاعران پارسی‌گوی سده هشت (قمری)، که در فهرست پاسداشت مشاهیر (۲۰۲۱ – ۲۰۲۰) یونسکو (پرونده مشترک کشورهای تاجیکستان، ایران و قرقیزستان) قرار دارد، برپا شده است.

در این نمایشگاه آثار خوشنویسی استاد میرحسین زنوزی از ایران و آثار نقاشی استاد محمدکریم رقیب‌اف از کشور تاجیسکتان در گالری مجازی یونسکو به آدرس https://gallery.irunesco.org/ قابل بازدید است.