به گزارش روز سه شنبه ایرنا، ظریف در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه تلویزیونی" طلوع نیوز " افغانستان به سوالات مجری این رسانه در مورد روابط ایران و افغانستان و برخی موضوعات مهم مرتبط بین دو کشور پاسخ گفت.
وزیر امور خارجه ایران درباره نقش ایران در برنامه صلح افغانستان گفت: ایران حامی دولت و مردم افغانستان است و می‌گوید که همه گروه های افغان باید در مورد آینده این کشور تصمیم بگیرند و این سیاست نظام و دولت ایران در قبال افغانستان است.
ظریف تأکید کرد: نقش شهید سردار سلیمانی در برقراری و ایجاد نظام دموکراسی در افغانستان در کنفرانس بن اگر از من بیشتر نبود، کمترهم نبود.
وی افزود: ترور شهید سردار سلیمانی خروج آمریکا از منطقه را تسریع کرد و در عراق مجلس آن کشور رای به ضرورت خروج نیروهای آمریکایی از آن کشور داد.
خروج نیروهای خارجی باید مسوولانه باشد
ظریف در پاسخ مجری این شبکه تلویزیونی که پرسید"آیا افغانستان یک کشور اشغال شده توسط آمریکاست؟" گفت: ما افغانستان را یک کشور مستقل می‌دانیم که در طول نزدیک به ۱۹ سال گذشته از کنفرانس «بن» در سال ۲۰۰۱ تاکنون دستاوردهای زیادی در حوزه‌ی دموکراسی، حقوق مردم، حقوق زنان و حقوق اقلیت‌ها داشته است.
وی افزود: مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خودشان در افغانستان یک واقعیت هست و باید این واقعیت را به رسمیت بشناسیم. این‌ها اتفاقاتی است که افتاده، ما همواره با حضور نیروهای خارجی در منطقه مخالف بودیم.
ظریف در پاسخ مجری که گفت" اما گاه‌گاهی کلمه‌ی اشغال توسط مقامات ایرانی استفاده شده است ؟" اعلام کرد: حضور نیروهای خارجی را ما چه در عراق، چه در افغانستان و چه در سایر کشورهای منطقه، مخل صلح و امنیت منطقه می‌دانیم. اما ما به جای حکومت‌های این کشورها تصمیم نمی‌گیریم. حکومت‌های این کشورها دولت‌های مستقلی هستند که برای خودشان تصمیم می‌گیرند، تصمیم هم با مردم است.
وزیر خارجه ایران در پاسخ مجری این شبکه که مدعی شد" شما کمک کردید به این حضور در « بن » ۲۰۰۱، خودتان حضور داشتید در کنفرانس بن و کمک کردید که امریکا به افغانستان بیاید؟ " گفت : نه. ما کمکی به حضور امریکا نکردیم، ما به استقلال و ایجاد یک حکومت دموکراتیک در افغانستان کمک کردیم. اولاً که کنفرانس بن بعد از حضور امریکا در افغانستان برگزار شد و بعد از مقابله‌ی مردم افغانستان و اتحاد شمال با کمک امریکا و با کمک ما در مقابل حکومت قبلی. حکومتی که سازمان ملل متحد آن‌را به رسمیت می‌شناخت توانست برگردد به کابل. اما آنچه که در بن اتفاق افتاد، در واقع ما کمک کردیم به گروه‌های مختلف افغانی که بتوانند یک آینده‌ی دموکراتیک را برای افغانستان شکل دهند. شاید منظور شما این باشد که دو کنشگر مهم در کنفرانس بن، ایران و آمریکا بودند که در مورد یک آینده دموکراتیک برای افغانستان با رهبران گروه‌هایی که آنجا حضور داشتند، همکاری می‌کردند.
ظریف در پاسخ این سوال که "آیا پس از شهادت سردار سلیمانی سیاست ایران در برابر افغانستان تغییر کرده است؟" گفت: سیاست ما هیچ‌گاه در برابر افغانستان تغییر نکرده است، ما همیشه حامی دولت و مردم افغانستان هستیم و معتقدیم باید همه‌ی گروه‌های افغانی در مورد آینده‌ی افغانستان تصمیم بگیرند و این سیاست، سیاست نظام هست نه سیاست بنده بود، نه سیاست مرحوم شهید سلیمانی. البته این را باید تاکید بکنم که نقش شهید سلیمانی در برقراری دموکراسی در افغانستان در کنفرانس بن، اگر از من بیشتر نبود، کمتر نبود.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ این سوال که "شما پس از ترور( سردار ) قاسم سلیمانی گفتید که امریکا باید از منطقه بیرون رود" گفت: ما همیشه این را گفته ایم. گفته ایم ترور شهید سلیمانی خروج امریکا از منطقه را تسریع کرد کما اینکه دیدیم در عراق، پارلمان عراق رأی داد به ضرورت خروج نیروهای آمریکایی.
وی افزود: در افغانستان ما معتقد به خروج قانون‌مند و حساب‌شده‌ی نیروهای خارجی هستیم. براساس خواست مردم افغانستان و با تحویل مسئولانه‌ی مسئولیت‌های امنیتی به نیروهای افغانی نه به شکلی که حالا آمریکایی‌ها خودشان بروند با طالبان مذاکره کنند.
ظریف در پاسخ این سوال که " آیا فکر نمی کنید حضور آمریکا در افغانستان به امنیت ملی ایران هم کمک کرده است؟" گفت: فکر نمی‌کنیم. ما این برداشت را نداریم. حضور خارجی در هر جایی باعث می‌شود احساسات داخلی ایجاد شود که این احساسات داخلی را تندروها و افراط‌گرایان از آن استفاده می‌کنند برای اهداف تروریستی. این یک واقعیت بوده، ما در عراق دیدیم، ابومصعب زرقاوی در عراق بعد از این ایجاد شد. حضور آمریکا در افغانستان باعث جریحه‌دار شدن احساسات گروه‌هایی در افغانستان شد که توسط داعش، توسط القاعده و توسط تحریک طالبان مورد سوءاستفاده قرار گرفت.
ایران با دولت رسمی افغانستان ارتباط دارد
وزیر خارجه ایران در ادامه گفت و گو، در پاسخ مجری این برنامه که گفت " شما در زمان طالبان که هشت همکار شما را در مزارشریف به همراه یک خبرنگار کشتند ،سفارت نداشتید، اما در ۲۰ سال گذشته در افغانستان نقش فعالی دارید" اعلام کرد: ما در زمان طالبان با دولت مرحوم استاد ربانی رابطه داشتیم که سازمان ملل متحد دولت استاد ربانی را به‌عنوان دولت رسمی افغانستان می‌شناخت و ما هم با آن دولت رابطه داشتیم و در افغانستان بسیار فعالانه با اتحاد شمال یعنی با دولت قانونی افغانستان همکاری می‌کردیم.
ظریف افزود: ما با دکتر عبدالله که آن زمان وزیر خارجه‌ی دولت بود، رابطه تنگاتنگ داشتیم. من قبل از اینکه به کنفرانس بن بروم، در تهران با آقای دکتر عبدالله ملاقات کردم و نظرات دولت قانونی افغانستان را از آقای دکتر عبدالله شنیدم و بر اساس آن به کنفرانس بن رفتم. لذا رابطه‌ی ما با دولت قانونی افغانستان همواره بوده و در ۲۰ سال گذشته هم خوشحالیم که دولت قانونی افغانستان براساس یک مبنای دموکراتیک و رعایت حقوق مردم تشکیل شد، همواره نقش فعالی را داشتیم چه در کنفرانس بن، چه در کنفرانس توکیو و چه در افتتاح راه آهن خواف-هرات که آخرین دستاورد ما از این روابط بود.
مردم افغانستان باید آینده خود را تعیین کنند
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ مجری که پرسید" وعده مشترک شما با آمریکا در افغانستان چیست؟" گفت: ما موضع خودمان را داریم. حالا نمی‌دانیم واقعاً موضع آمریکا در افغانستان چیست؟ اگر موضع آمریکا در افغانستان آن است که در گفت‌وگوهای‌شان با طالبان و توافق‌شان با طالبان منعکس است، حتماً ما با آن موضع تضاد داریم و آن اقدام را اقدام خطرناکی می‌دانیم. این به نفع مردم افغانستان نیست و فقط یک اقدام داخلی برای خروج آمریکا است. ولی اگر بخواهید اشتراک مواضع ایران را بگیرید، موضع ما مشخص است. موضع ما این است که باید مردم افغانستان آینده‌ی خودشان را تعیین کنند در کنار طالبان.
ظریف افزود: ما هیچ‌وقت نرفتیم با یک گروه خارجی راجع به آینده افغانستان تصمیم‌گیری بکنیم. آمریکا این کار را کرد.
وزیر خارجه ایران در پاسخ این سوال که" سر جزئیات رابطه‌ی شما با گروه طالبان هم موارد زیادی هست" گفت: حتماً ما با گروه طالبان کار می‌کنیم اما نه اینکه برویم با آنها در مورد آینده‌ی افغانستان تصمیم‌گیری کنیم و قرارداد امضا بکنیم.
ظریف در پاسخ مجری که پرسید "تعریف شما از طالب چیست؟ طالب تروریست است؟ طالب یک گروه شورشی است؟ چه تعریفی دارد ایران از گروه طالبان؟" گفت: همانطور که شما اشاره کردید طالبان قبل از اینکه کسی دیگر را کشته باشند، هشت نفر از همکاران من را کشتند و شهید کردند. لذا تعریف ما این است که طالبان اقدامات تروریستی زیادی کردند. اما اینکه ما بگوییم طالبان تروریست است، طالب بالاخره یک گروهی در داخل افغانستان است که اقدامات تروریستی داشته و امروز هم ضروری است که طالبان به‌عنوان یک بخشی از راه‌حل آینده‌ی افغانستان باشد نه راه‌حل آینده‌ی افغانستان.
ظریف افزود: طالبان اقدامات تروریستی بسیاری انجام داده است. اینکه طالبان یک گروه تروریستی هست یا نه، ما هنوز در قوانینمان طالبان را از گروه تروریستی خارج نکردیم، کما اینکه در قوانین ملل متحد بوده است. ما تابع ملل متحدیم.
وی اضافه کرد: همانطور که شورای امنیت ملل متحد تصمیم می‌گیرد، ما همان رفتار را داریم. اما معتقدیم که طالبان در آینده یک واقعیت است. من می‌خواهم به دو واقعیت اشاره کنم. ما دو واقعیت در افغانستان داریم؛ طالبان یک واقعیت است. اما آنچه که در ۱۹ سال گذشته در افغانستان اتفاق افتاده و اینکه دستاوردهایی که مردم افغانستان دارند، دموکراسی، حقوق اقلیت‌ها، حقوق زنان این‌ها هم واقعیت است. شاید هم کلان‌تر از طالبان. اینکه طالبان بگوید من این‌قدر خاک افغانستان را در اختیارم است، بنابراین باید آینده‌ی افغانستان را من تعیین کنم، طالبان نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن واقعیتی که در ۲۰ سال گذشته در افغانستان اتفاق افتاده، ادعا کند که ۲۰ سال گذشته وجود نداشته است.
ظریف در پاسخ این سوال مجری طلوع نیوز که پرسید "شما اشاره کردید به کشته شدن هشت همکارتان در مزار شریف در سال ۹۸، آیا از طالب انتقام می‌گیرید یا بخشیده‌اید؟" گفت: ما طالبان را نه بخشیده‌ایم و نه فراموش کرده‌ایم. اما اینکه انتقام بخواهیم بگیریم، ما همان زمان تصمیم گرفتیم. شما یادتان هست که نیروهای ما در مرز مستقر شدند. امکان یک درگیری وجود داشت. دولت ایران تصمیم گرفت که این درگیری حتماً به ضرر مردم افغانستان خواهد بود و فقط به ضرر طالبان نخواهد بود. لذا ما از درگیری صرف نظر کردیم و از انتقام‌گیری هم صرف نظر کردیم. اما اینکه ببخشیم یا فراموش کنیم، نه! یک دردی هست که به‌خاطر مردم افغانستان تحمل کردیم. ما همان زمان اگر می‌خواستیم انتقام بگیریم باید اقدام نظامی می‌کردیم و آن اقدام نظامی را برای مردم افغانستان مضر می‌دانستیم و برای مردم ایران.
توافق تحمیلی به ضرر مردم افغانستان است
دکتر ظریف در پاسخ این سوال که "آیا نزدیکی آمریکا و طالب به ضرر ایران است؟" گفت: آن چیزی به ضرر ایران و افغانستان است که آمریکا بنشیند با طالبان توافق امضا کند و بخواهد آن توافق بر مردم افغانستان تحمیل شود.
وی افزود: موضع ما این است که آمریکا باید تسهیل‌کننده‌ی گفت‌وگوهای بین‌افغانستانی باشد نه به جای افغان‌ها با یک گروه تماس بگیرد و به توافق برسد و کار را به جایی برساند که آن گروه هیچ مبنایی را جز توافق خودش با آمریکا را به‌عنوان مبنا نپذیرد.
ظریف در پاسخ مجری که مدعی شد "شما با طالبان رابطه دارید. تایید هم کردید اما مقامات افغان به شمول رییس قبلی اردوی افغانستان در ۲۰۱۷ ادعا کرد که شما ( ایران) به طالبان جنگ‌افزار می‌دهید، آموزش می‌دهید و زخمی‌های شان را درمان می‌کنید، شبیه آی اس آی" گفت: ما حتماً هیچ‌یک از این سه کار را انجام نمی‌دهیم. جنگ‌افزار نمی‌دهیم، زخمی‌های طالبان را درمان نمی‌کنیم اما با طالبان گفت‌وگوی جدی داریم. من شخصاً با "ملا برادر" در تهران ملاقات کردم. کما اینکه دیگر مقامات بین‌المللی یا در دوحه یا در پایتخت‌های خودشان با هیأت طالبان دیدار کرده‌اند. ما بالاخره در مناطق بزرگی از مرز مشترک ایران و افغانستان که متاسفانه دولت افغانستان مستقر نیست حضور داریم و موظفیم از مردم خودمان دفاع کنیم.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ مجری طلوع نیوز که پرسید "شریک‌تان طالب است؟ اون طرف مرز همسایه مستقیم‌تان، طالب است؟ " گفت: طالبان حضور دارد. حالا نمی‌دانم چه می‌خواهیم اسم‌اش را بگذاریم. ما تمام تبادلات مان را و گفت‌وگوهای‌مان را با طالبان به اطلاع دولت افغانستان رساندیم. در بسیاری مواردی که دولت افغانستان با آنها نیاز داشتند؛ کمک کردیم. در سفر اخیر آقای دکتر عراقچی، کاملا تشریح کردیم آنچه را که انجام شده است.
وی در پاسخ این سوال مجری که "چه است؟ چه انجام دادید با طالب؟ " گفت: مثلاً خواسته‌هایی دولت افغانستان از ما داشت. آنها را منتقل کردیم به طالبان. ما میانجی نیستیم. ما یک همسایه‌ایم که برای ما افغانستان مهم است. آینده‌ی افغانستان مهم است و آینده‌ی افغانستان را با همین شکلی که گفتم می‌خواهیم.
ایران در اعتراض به مدیریت آمریکا در مذاکرات صلح دوحه شرکت نکرد
محمدجواد ظریف در پاسخ مجری که پرسید" شما اگر از روند صلح افغانستان حمایت می‌کنید که گفتید می‌کنید، چرا در نشست ۱۲ سپتامبر که همتایان شما از سراسر جهان شرکت کردند، شرکت نکردید؟" گفت: ما قبل از آن نشست بیانیه دادیم برای حمایت از روند صلح در افغانستان.
وی در پاسخ مجری که گفت "اعتراضیه بود بیشتر. اعتراض کردید به مدیریت آمریکا" گفت: نه. به مدیریت آمریکا اعتراض کردیم. ما گفتیم سیاست آمریکا را در این زمینه قبول نداریم.
ظریف در پاسخ اینکه "هیچ کشور دیگر دنیا اعتراض نکرد!" گفت: آنها نظر خودشان را دارند. همانطور که عرض کردم ما به نظر دولت افغانستان احترام می‌گذاریم.
وزیر خارجه ایران افزود: من با آقای دکتر عبدالله هم قبل از آن جلسه صحبت کردم و هم بعد از آن جلسه صحبت کردم. بیانیه دادیم در حمایت از آن. اما ما با یک برنامه‌ی انتخاباتی ایالات متحده حتماً در آن شرکت نمی‌کنیم. آن برنامه با حضور آقای پمپئو تبدیل شد به یک برنامه انتخاباتی و از نظر ما در واقع آقای ترامپ افغانستان را فدای اهداف انتخاباتی‌اش کرد و ما در آینده خواهیم دید که چه ضرر بزرگی به افغانستان زد.
وی در پاسخ این سوال که "ملا اختر منصور، رهبر پیشین طالبان پیش از کشته شدنش در ایران بود. چرا؟" گفت: من گفتم، ما هیچ‌گاه نگفتیم که ما با طالبان ارتباط نداریم. آقای ملا برادر هم آمد ایران و با وزیر خارجه‌ی ایران ملاقات کرد. به همان دلیل ایشان هم در ایران ملاقات‌هایی ممکن است با مسئولین ما داشته باشد. این را ما هیچ‌وقت مخفی نکردیم، دولت افغانستان هم اطلاع دارد.
ظریف افزود: همه پیش از شروع مذاکرات با طالبان رابطه داشتند. خیال می‌کنید رابطه‌ی ایالات متحده با طالبان از مذاکرات شروع شد؟
ظریف اضافه کرد: البته آن سفر تا جایی که من می‌دانم، یک عبوری بود با اسم مستعار.
وی درباره اینکه "آیا رهبر پیشین طالبان را دیده است؟" گفت: نه. اولین طالبانی که من دیدم زمانی بود که به‌عنوان میانجی بین اتحاد شمال و طالبان در کنفرانس اسلامی آن وقت در جده بودم و هیأت طالبان را من آنجا ملاقات کردم. فکر کنم وزیر اطلاعات‌رسانی طالبان بود، این اولین ملاقات من با طالبان بود. دومین ملاقات من با طالبان با ملا برادر در تهران بود.
طالبان در ایران مقری ندارد
دکتر ظریف در پاسخ مجری که پرسید "طالبان در ایران خانه دارند؟ مقامات طالبان؟ در مشهد در زاهدان؟" گفت: من از چنین چیزی اطلاع ندارم. ممکن است افرادی که با طالبان ارتباط داشته باشند، در ایران رفت‌وآمد داشته باشند اما اینکه در ایران مقر داشته باشند، یا قرارگاهی داشته باشند حتماً چنین چیزی وجود ندارد.
وی در پاسخ مجری که آیا "چیزی به نام شورای مشهد و کمیته زاهدان" در ایران هست؟ گفت: من هم این‌ها را شنیدم ولی ما واقعیت از این خبر نداریم.
در ادامه مجری پرسید "اطلاعات ندارید یا رد می‌کنید که وجود ندارد؟"، ظریف گفت: ما سه میلیون افغان یا شهروند افغانستانی در ایران داریم.
ظریف در پاسخ مجری که گفت "عین این جواب را پاکستانی‌ها هم می‌دهند" گفت: نخیر، ببینید شما نوع رابطه‌ای که ما با طالبان برقرار کردیم، گفتم به چه دلیل است. ما نه طالبان را ایجاد کردیم، نه طالبان را شناسایی کردیم. در زمانی که طالبان حکومت تشکیل دادند در افغانستان، سه کشور شناسایی کردند یادتان هست. پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان. ما این کار را نکردیم و لذا ارتباط‌مان با طالبان یک ارتباط ضروری به‌خاطر حضور طالبان در کنار مرزهای مان [است].
مجموعه فقه های اسلامی جزو قانون اساسی افغانستان است
مجری طلوع نیوز در ادامه پرسید "در مذاکرات صلح در دوحه، طالبان یک موضع جالبی در برابر فقه جعفری گرفتند، خبردار یا آگاه شدید؟ " که ظریف گفت: ما شنیدیم که طالبان فقه جعفری را به‌عنوان یک گروه اقلیت مذهبی مطرح کردند. حتماً قابل نگرانی است.
ظریف افزود: مجموعه‌ی جهان اسلام مخصوصاً بر اساس مقررات قانون اساسی کنونی افغانستان، مجموعه فقه های اسلامی در افغانستان به‌عنوان مذهب رسمی هستند و اینکه طالبان بخواهند با شیعیان به‌عنوان یک اقلیت مثل مسیحیان یا بوداییان برخورد کنند، خلاف موازین اسلامی از نظر همه‌ی افراد معتقد به یک روش اسلامی برای حکومت [است].
وزیر خارجه در پاسخ این سوال مجری که "حالا اقدامی هست از طرف ایران برای چنین موضعی؟" گفت: این مسئولیت مردم افغانستان است. ما نظر خودمان را داریم، اما مردم افغانستان هستند که باید در مورد آینده‌ی‌شان تصمیم بگیرند.
ظریف در پاسخ این سوال مجری که آیا "در نیت طالبان در صلح شک دارید؟" گفت: برداشت من این است که طالبان مایل به صلح براساس مبانی خودش است. صلح یعنی رسیدن به تفاهم با همه وگرنه می‌شود پیروزی در جنگ. پیروزی در جنگ با صلح دو تااست. من فکر می‌کنم باید طالبان دنبال صلح باشند. صلح یعنی پذیرش واقعیات کنونی، پذیرش دیدگاه همه‌ی طرف‌ها. نه اینکه بگوییم هروقت همه‌ی طرف‌ها آمدند و تسلیم ما شدند آن وقت صلح می‌شود.
وی در پاسخ اینکه "فکر می‌کنید این نیت را دارند یا شک دارید؟" گفت: من در مورد نیت اول‌شان که دوست دارند همه طبق روش آنها عمل کنند، مطمئنم. در مورد اینکه آمادگی دارند با بقیه همراهی کنند، امیدوارم، ولی اطمینان ندارم.
ظریف درباره اینکه "آیا به ملا برادر هم این مطالب را گفته است؟" گفت: هم آنوقت گفتیم و هم اگر دوباره ببینم‌شان خواهیم گفت. جمهوری اسلامی یک خاصیت دارد و آن این است که ما در گفتن مواضع‌مان با کسی رودروایستی نداریم.
دکتر ظریف در پاسخ این سوال که " کدام فرایند بین‌المللی ممکن است صورت بگیرد که ایران بخشی از آن باشد؟" گفت: ما معتقدیم که یک ابتکار منطقه‌ای می‌تواند برای افغانستان بسیار مفید باشد. ببینید ما در ۶+۲ شرکت کردیم که مبنایش همسایگان افغانستان بود، البته کشورهای دیگر هم بودند. ما نمی‌پذیریم که دیگران تصمیم بگیرند و ما در حاشیه برویم و برای تصمیمات آنها مهر امضا ایجاد بکنیم و آن را تایید کنیم. ما معتقدیم که اولاً هر ابتکار منطقه‌ای باید خود افغانستان در آن حضور داشته باشد، نمی‌تواند یک ابتکار منطقه‌ای بدون حضور افغانستان شکل بگیرد. باید محوریت صلح در افغانستان خود افغانستان باشد. نباید دیگران از بیرون برای افغانستان تصمیم بگیرند. همسایگان نزدیک‌ترین کشورهایی هستند که از وضعیت افغانستان یا ضرر می‌بینند یا سود می‌برند. یعنی از مواد مخدر گرفته تا بحث آوارگان، تا بحث ناامنی در افغانستان، این همسایگان هستند که اولین خطر متوجه آنها می‌شود. لذا همسایگان باید حلقه‌ی اصلی باشند. یعنی مرکزیت خود دولت افغانستان- حلقه اصلی همسایگان و حلقه بعدی کسانی که می‌خواهند کمک کنند. ما در چنین فرایندی حتماً حضور خواهیم داشت.
ظریف در باره "موافقت ایران از میزبانی قطر از روند جاری صلح افغانستان" گفت: ما با قطر روابط بسیار خوبی داریم. در یک چارچوب مناسب حتماً آمادگی داریم که با قطر همکاری کنیم. همین امروز هم ما با قطر گفت‌وگوهای بسیار خوبی در مورد آینده‌ی افغانستان داریم. وقتی هم که من می‌خواستم این ابتکار منطقه‌ای را شروع کنم، از اولین کسانی با او تماس گرفتم وزیر خارجه‌ی قطر بود.
وی در پاسخ این سوال مجری که "آیا افغان‌ها را هم خبر کردید؟" گفت: بله. اصلاً من بعد از تماس تلفنی با آقای "اتمر "و هماهنگی با ایشان که من می‌خواهم این کار را بکنم، شروع کردم و کماکان هم آقای اتمر برادر بسیار خوب و دوست قدیمی من از زمانی که مشاور امنیت ملی بودند، با ایشان ما هماهنگی تنگاتنگ داریم برای ابتکار منطقه‌ای و من می‌توانم بگویم که این ابتکار مشترک من و آقای اتمر است.
ظریف در پاسخ این سوال مجری که " تعیین کننده اصلی سیاست ایران در قبال افغانستان کیست؟" گفت: سیاست خارجی هر دولتی در یک اجماع ملی شکل می‌گیرد. در افغانستان هم شما شورای امنیت ملی دارید، رییس جمهور دارید، وزیر خارجه دارید، مسئولان دیگر دارید، ولی نهایتاً یک سیاست خارج می‌شود. در ایران هم همین‌طور است. سیاست ما آنچه هست که من عرض می‌کنم. اینکه کنش‌گران مختلفی در سیاست ایران حضور دارند، حتماً حضور دارند. حضور بسیار جدی و گسترده دارند. افغانستان همسایه‌ی ما است. ما تا مرز یک جنگ بعد از حمله‌ی طالبان به کنسول‌گری مان پیش رفتیم. لذا موضوع کم اهمیتی نیست. شما به همه اشاره نکردید، در بحث افغانستان از وزارت نیروی ما نقش دارد که رییس کمیسیون مشترک هست، تا وزارت کشور ما که مسئول مهاجرین افغانستان است تا وزارت علوم ما که ۲۳ هزار دانشجوی افغانی دارد تا وزارت آموزش و پرورش ما که ۴۸۰ هزار دانشجوی افغانی دارد. یعنی همه هستند. اما سیاست جمهوری اسلامی با همه آن ابعادی که شما گفتید این است که آینده‌ی افغانستان را باید مردم افغانستان با حضور همه تشکیل بدهند. طالبان قسمتی از آینده‌ی افغانستان است نه آینده‌ی افغانستان.
وزیر خارجه در پاسخ این سوال مجری که "اگر افغان ها بخواهند ایران در نشست صلح افغانستان با روش آمریکا شرکت خواهد کرد؟" گفت: آن به دلیل این بود که ما با روش آمریکا مخالف بودیم و کماکان هم هستیم. دوباره هم اگر بگذارند شرکت نمی‌کنیم.
ظریف افزود: ببینید، ما حامی افغانستان هستیم. حالا شاید کشوری که با زبان صریح می‌گوید جمهوری اسلامی افغانستان باید مبنای آینده باشد، باید دستاوردهای ۲۰ سال گذشته افغانستان مبنا باشد، ایران است و این یعنی اینکه ما صددرصد در کنار مردم و دولت افغانستان ایستادیم. دیگران این‌طور نیستند.
وی اضافه کرد: ما یک سیاست داریم و سیاست همانی است که به شما گفتم. یعنی بنده در مورد طالبان عرض کردم چرا ما با طالبان ارتباط داریم. وقتی هم که ما با حکومت هستیم، با حکومت مذاکره می‌کنیم، با دولت افغانستان مذاکره می‌کنیم، همه‌ی ما حضور داریم. یعنی در بحث‌هایی دوستان سپاه هستند، در بحث‌هایی دوستان وزارت اطلاعات هستند.
شهید سردارسلیمانی برای کمک به دولت عراق در آن کشور حضور داشت
دکتر ظریف در پاسخ این سوال مجری که" آقای سلیمانی در عراق چه می‌کرد؟" گفت: آقای سلیمانی در عراق کمک می‌کرد به دولت عراق در مبارزه با داعش و در مبارزه با افراط. به دولت عراق کمک می‌کرد و برای همین هم هست روزی که ایشان در عراق شهید شد، در مسیر رفتن به دیدار نخست‌وزیر عراق بود. آقای عادل عبدالمهدی اعلام کرد که ایشان مهمان من بود و می‌آمد که من را ببیند. امکان ندارد فرمانده قدس ما، وزیر اطلاعات ما و دیگر مسئولیین از ایران به عراق برود، با نخست‌وزیر عراق دیدار نکند.
ظریف درباره سفر سردار قاآنی به افغانستان و دیدار با والی بامیان گفت: آقای قاآنی بالاخره یک شخصیت معروف هست. با دوستان افغانی ارتباط داشته و دارد و در آینده هم خواهد داشت. مسئولین افغانستان ایشان را می‌شناسند و با ایشان هم ارتباط دارند و بعضا وقتی تهران تشریف می‌آورند با ایشان ملاقات می‌کنند. ما هم تشویق می‌کنیم این ملاقات را. فکر می‌کنیم که خوب است ما با همه‌ی افغانستان ارتباط داشته باشیم و این ارتباط، ارتباط بسیار مهمی است. به نظر من همانطور که گفتم نقش سردار شهید سلیمانی با استاد شهید ربانی برای آینده‌ی افغانستان در کنفرانس بن شاید از نقش ما که در سالن بودیم، بیشتر بود.
مجری طلوع نیوز در ادامه پرسید "فکر می‌کنید با بازگشت طالبان به افغانستان این کشور به دست یک گروه تروریستی ضد ایران می‌افتد؟" که ظریف گفت: ما معتقدیم آینده‌ی افغانستان باید در اختیار مردم افغانستان و با حضور همه‌ی گروه‌ها باشد. ما معتقد نیستیم که طالبان به تنهایی توان حکومت در افغانستان را داشته باشد یا افغانستان بتواند به دهه‌ی ۹۰ برگردد. این تصمیمی است که مردم افغانستان باید بگیرند. من به جای مردم افغانستان ،رییس جمهور افغانستان را تعیین نمی‌کنم. هیچ‌کس هم در ایران چنین کاری نمی‌کند.
ظریف افزود: اگر براساس دستاوردهای مردم افغانستان باشد، براساس قانون اساسی باشد و براساس جمهوری اسلامی در افغانستان باشد ما به انتخاب مردم افغانستان احترام می‌گذاریم.
داعش دشمن مشترک کشورهای منطقه است
وزیر خارجه ایران در پاسخ مجری طلوع نیوز که مدعی شد ایران افغان‌ها را برای جنگ به سوریه می‌فرستد، گفت: ما کسی را به سوریه نمی‌فرستیم. این را ما کاملاً روشن کردیم. ببینید، کسی برای یک کشور دیگر نمی‌رود در یک کشور ثالث بجنگد. برادران ما به آنجا به‌صورت داوطلب رفتند. کما اینکه از عراق رفتند، کما اینکه از جاهای دیگر رفتند. ما کمک کردیم در سوریه برای مقابله با داعش که دشمن مشترک همه‌ی ما است. این‌ها به‌خاطر اعتقادات خودشان رفتند.
ظریف افزود: آنها در پایگاه‌های خودشان، در سنگرهای خودشان پرچم افغانستان و عکس رییس جمهور افغانستان را بعضاً داشتند و این‌ها بهترین نیروهایی هستند که اگر دولت افغانستان تمایل داشته باشد، می‌توانند با توجه به سابقه‌ی رزمشان با تروریست‌ها و داعش کمکی به دولت افغانستان باشند.
وی درباره اینکه این نیروها اکنون کجا هستند؟ گفت: خیلی‌های شان مشغول زندگی عادی هستند، حالا که جنگ از اماکن متبرکه در سوریه رفع شده و بسیاری از این‌ها برگشته‌اند، زندگی می‌کنند، کار می‌کنند.
ظریف درباره اینکه اکنون این نیروها کجا زندگی می کنند؟ گفت: ممکن است ایران باشند. ممکن است ایران نباشند.
وی درباره تعدادشان به مجری طلوع نیوز گفت: پنج هزار من شنیدم که ممکن است حالا کمتر از دو هزار نفرشان در سوریه باشند.
وزیر خارجه ایران در پاسخ مجری که "چقدر تلفات داده‌اند افغان‌ها؟" گفت: من تعدادشان را نمی‌دانم اما ما به خانواده‌های آنها امتیازاتی می‌دهیم. خانواده‌های افرادی که شهید می‌شوند، در افغانستان-برای ایده‌ی‌شان، برای آرمان شان، ما خانواده‌های آنها را تحت پوشش می‌گیریم.
ظریف در پاسخ به ادعای مجری طلوع نیوز که "در کجای دنیا که شما پیشتر گفتید کارشناس روابط بین‌الملل هستید، دیدید که از مهاجر نیروی نظامی بسازند و بفرستند به کشور دیگر؟" گفت: شما یک مفروضی می‌گیرید که این مفروض‌تان درست نیست که از مهاجر کسی نیروی نظامی بسازد. اولاً که خیلی از آنها مهاجر نبودند، از خود افغانستان آمدند رفتند آنجا. کما این که ممکن است از جاهای دیگر هم رفته باشند. این‌ها که رفتند سوریه، در سوریه برای مبارزه با داعش پیوستند به نیروهای مبارزه با داعش. ما هم بدون هیچ رودروایستی از نیروهای مقاومت در برابر تروریسم، در برابر افراط‌گرایی حمایت کردیم.
وی در پاسخ مجری این شبکه تلویزیونی که پرسید" شما طرفدار استفاده از نیروهای فاطمیون در برابر داعش در درون افغانستان هستید؟" گفت: این تصمیم دولت افغانستان است. باید تحت فرماندهی دولت افغانستان، در افغانستان مقابله کنند. کما اینکه تمام کسانی که در سوریه با داعش جنگیده‌اند، تحت فرماندهی واحد دولت سوریه بوده‌اند. ما هم تحت فرماندهی دولت سوریه کمک می‌کردیم.
برای حل مشکلات مهاجرین افغانستان در ایران تلاش می‌کنیم
ظریف در پاسخ مجری این شبکه تلویزیونی که گفت" افغان ها در ایران حق خریدن تلفن را ندارند و در بعضی جاها از مکتب باز مانده اند"، گفت: بازهم مفروض‌های شما خیلی درست نیست. افغان‌ها، برادران و خواهران افغانستانی ما در ایران می‌توانند مدرسه بروند، مدرسه بزرگ‌سالان بروند. ۴۸۰ هزار دانش‌آموز ما داریم. بیست و چند هزار بزرگ‌سال داریم که دارند آموزش مبارزه با بی‌سوادی می‌بینند مخصوصا خانم‌های افغانستانی. ۲۳ هزار دانشجوی افغانستانی داریم. ما فقط ۵۰۰ دانشجوی افغانستانی را در دانشکده‌های پزشکی‌مان داریم آموزش می‌دهیم. ما افتخار می‌کنیم که بسیاری از مسئولین افغانستانی در دانشگاه‌های ما درس خوانده‌اند. این برای ما افتخار است که در خدمت برادران و خواهران مان بودیم. اگر اتفاقی افتاده در مورد کسانی که متاسفانه برای سودجویی قاچاق انسان می‌کنند، دوازده نفر را در یک ماشین که چهار نفر جا دارد قرار می‌دهند و در اتوبان‌ها کارهای خطرناک این قاچاق را انجام می‌دهند، متاسفانه اتفاقاتی می‌افتد. ایرانی‌هایی هم که ممکن است از این روش استفاده کنند، با خطر مواجه‌اند. سیاست ما همواره این بوده که مهاجرین افغانستانی، پناهندگان افغانستانی و کسانی‌که غیرقانونی یا قانونی در ایران هستند، از امکانات ما استفاده می‌کنند. حالا یک مشکلی بود که بعضی از برادران افغانستانی ما که در بانک صادرات حساب داشتند، نمی‌توانستند کارت بانکی بگیرند.
ظریف افزود: این مشکل را همکاران من رفتند، دنبال کردند، حتی بانک مرکزی دستور داده، ما رفتیم دستور بانک مرکزی را هم گرفتیم ولی هنوز بانک‌ها به‌خاطر مقررات پول‌شویی مخالفت کردند. داریم می‌رویم شورای عالی مبارزه با پول‌شویی یک مصوبه‌ای بگذاریم فقط برای اینکه دوستان افغانستانی ما که حساب دارند در بانک‌های ایرانی، بتوانند کارت هم داشته باشند. شما این را در نظر بگیرید که ایرانی‌ها در خیلی کشورها نمی‌توانند حساب داشته باشند، علی‌رغم اینکه با ویزا می‌روند آنجا، پاسپورت دارند همه‌چی دارند.
توان رییس جمهور شدن را در خود نمی‌بینم
وزیر خارجه ایران در پاسخ مجری که پرسید "با روی کار آمدن دولت بایدن، انتظار دارید که برجام برخواهد گشت یا مذاکرات از سر گرفته می‌شود؟" گفت: ما معتقدیم سیاستی که آمریکا در دوران آقای ترامپ دنبال کرد-سیاست فشار حداکثری- به اهداف خودش نرسید. این به معنای این نیست که به ما فشار اقتصادی نیاورده‌اند، به مردم ما فشار نیاورده‌اند. چرا! مردم ما را حتی از واکسن کرونا محروم کردند. اما نتوانستند به اهداف‌شان برسند. آقای بایدن یا خود آقای ترامپ اگر می‌فهمیدند که این سیاست‌شان غلط است، باید سیاست را کنار بگذارند. آمریکا به‌عنوان عضو ملل متحد و عضو شورای امنیت موظف است قطعنامه شماره ۲۲۳۱ را اجرا کند و آن یعنی اینکه باید تحریم‌ها را بردارد. ایران هم اعلام کرده که اگر امریکا تحریم‌ها را بردارد، ما بتوانیم نفت‌مان را بفروشیم، پول‌های مان را بتوانیم برگردانیم- آن وقت هست که ما به تعهدات برجامی مان برمی‌گردیم. شرایط برمی‌گردد به سمت شرایط عادی.
ظریف در پاسخ این سوال مجری که "خوش‌بین هستید به آمدن بایدن؟ " گفت: من نه خوش‌بینم نه بدبین. این یک تصمیمی است که آنها باید بگیرند. اگر آنها چنین تصمیمی گرفتند، همانطور که عرض کردم، بیانیه در برابر بیانیه، اقدام در برابر اقدام. آنها نمی‌توانند یک بیانیه بدهند ولی تحریم‌ها سر جایش باشند و توقع داشته باشند ما اقدام بکنیم. بیانیه بدهند ما هم بیانیه می‌دهیم، اقدام بکنند ما هم اقدام می‌کنیم.
وی در پاسخ این سوال که "در رابطه با نزدیکی اسراییل با عربستان و بحرین نگران هستید؟" گفت: به نظر ما یک خطر وجود دارد و آن این است که رژیم صهیونیستی بخواهد از همسایگان ما استفاده بکند برای اینکه دعوای خودش با ایران را بیاورد به این منطقه، این کار خطرناک است و این را به همسایگان مان هم گفتیم که در دام اسراییل نیفتند که جنگ را بکشانند یا دعوا یا مخاصمه را بکشانند به خاک خودشان. این خیلی خطرناک است برای آنها. این دسیسه اسراییل است، این توطئه اسراییل است. اسراییل هیچ علاقه‌ای به کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس ندارد. اسراییل به دنبال این است که از آنها سوءاستفاده بکند. ما این موضع را گفتیم. البته ما رابطه‌ی‌مان را رابطه‌ی خوب با همسایه‌گان می‌خواهیم، رابطه‌ی خوب با کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌خواهیم. به همین دلیل هم طرح صلح هرمز را پیشنهاد کردیم.
ظریف در پاسخ این سوال مجری که "چرا روح‌الله زم اعدام شد؟" گفت: قوه‌ی قضاییه ما مستقل است و دولت نقشی در تصمیم قوه قضاییه ندارد. اما تا آنجا که من خبر دارم، خبرنگار به معنای کسی است که خبر را منتقل می‌کند یا اظهار نظر می‌کند. علی‌القاعده یک خبرنگار نباید آموزش ساخت «کوکتل مولوتف» در سایتش بگذارد.
وی در پاسخ این سوال مجری که "شما شخصا طرفدار اجرای این اعدام هستید؟ افزود: من به‌عنوان یک شهروند ایرانی به قانون ایران ملتزمم. کما اینکه شهروند هر کشوری به قوانین آن کشور ملتزم است. کشور ایران مثل بسیاری از کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای سنگین‌ترین جرم‌ها در نظر گرفته است. ما خوشحالیم با تغییراتی که صورت گرفت، به‌ویژه در حوزه مواد مخدر که بیشترین تعداد مجازات‌های اعدام را ما داشتیم آستانه برای مجازات‌های اعدام بسیار بالا رفت و تعداد کسانی که باید طبق قانون اعدام شوند، بسیار کم شدند. این را من به‌عنوان یک شهروند، کسی که یک زمانی حقوق بشر درس می‌داده است، حتما ازش استقبال می‌کنم.
ظریف در پاسخ این سوال مجری که "تا شش ماه دیگر ایران شاهد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود، آیا نامزد این انتخابات هستید یا خیر؟" گفت: این جواب، کوتاه‌ترین جواب سوال شما خواهد بود؛ قطعاً خیر.
وی افزود: من توان خودم را می‌دانم و آن کار را در توان خود نمی‌بینم.
نظر شما