میزبانی غیرطبیعی مازندران از شرایط جوی طبیعی

به گزارش ایرنا ، استان مازندران از اواخر روز پنجشنبه گذشته در نخستین روزهای آغاز فصل زمستان میزبان شرایط جوی سرد و یخبندان بود. بارش سنگین برف که تقریبا ارتفاعات استان را سفید پوش کرد ، دمای هوا را در برخی نقاط به حدود ۲۰ درجه زیر صفر رساند و دستکم برای مدت ۴۸ ساعت هم دوام داشت.

بارش ۲۴ ساعته ، ارتفاع برف را در برخی نقاط همچون " ورکی " ساری به حدود ۷۰ سانتی متر رساند و دیگر مناطق کوهستانی استان نیز شاهد ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر برف بود. البته مسئولان هواشناسی ارتفاع برف را در مناطق مرتفع بیشتر توصیف کردند که به دلیل فقدان ایستگاه هواشناسی قابل اندازه گیری نبود.

بارندگی ها در مناطق جلگه ای و ساحلی استان نیز در این مدت زمستانی بود ، زیرا علاوه بر بارش متناوب ، دمای هوا را حدود ۱۰ درجه کاهش داد. وزش شدید باد نیز که همواره مهمان زمستانی ایام بارندگی این خطه شمال کشور است، شامگاه پنجشنبه مازندران را برای ساعاتی درنوردید. 

روی هم رفته مازندران پنجشنبه و جمعه گذشته فصل زمستان را با طعم شرایط جوی سرد و یخبندان آغاز کرد ، شرایطی که با توجه به کمربند کوهستانی رشته کوه های البرز در جنوب و همچنین قرارگیری در مسیر جریانات سرد سیبری و مدیترانه ای برای این استان طبیعی بود و هر ساله تکرار می شود ، اما همانند گذشته شرایط جوی طبیعی استان که برای این زمان و فصل کاملا عادی بود، ناملایماتی‌های غیرعادی به همراه داشت که باعث اختلال در زندگی عادی مردم شد. ناملایمتی هایی که هر سال و هربار و همراه با شرایط جوی طبیعی بر زندگی مردم مازندران آوار می شود. 

یک بارش و مسدود شدن راه ۶۴۰ روستا

برخلاف بارش برف سال ۹۵ که مناطق جلگه ای و ساحلی مازندران را در برگرفت و با باریدن در قلب فصل پاییز به نوعی غافلگیری برای کل استان بود، بارش زمستانی این بار در فصل سرما و همچنین در مناطقی که دور از انتظار نبود ، رخ داد ، اما با این حال بارش همیشگی برف در مناطقی که به برف گیری معروف بودند راه دسترسی چندصد روستا را مسدود کرد. 

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مازندران روز شنبه هفته جاری به خبرنگار ایرنا گفته بود که بارش برف شدید راه ارتباطی حدود ۶۴۰ روستای این استان را مسدود کرد. 

حسن جهانیان در حالی از بارش برف مناطق برف‌گیر استان با کلمه " شدید" در زمستانی ترین روزهای سال یاد کرد که به گفته او تمام تجهیزات و ماشین آلات راهداری زمستانی مستقر در محورهای اصلی شامل هراز ، سوادکوه و کندوان به طور موقت برای بازگشایی محورهای روستایی به این مناطق منتقل شدند.

در حالی که تا ظهر شنبه تمامی محورهای اصلی مازندران بازگشایی شد، اما مسئولان راهداری محدودیت تجهیزات زمستانی ،گستردگی راه های برفگیر و ارتفاع بارش برف در مناطق روستایی را دلیل اصلی تاخیر بازگشایی محورهای روستایی استان اعلام کردند. البته پیش از این مسئولان راهداری اعلام کردند که زمستان سال جاری ۲۵۰ دستگاه ماشین آلات و تجهیزات راهداری با ۳۰۰ راهدار به مناطق برفگیر استان اعزام شدند و آمادگی کامل برای رویارویی با هرگونه مداخلات جوی وجوددارد. 

گذشته از این ، طبق گفته مسئولان راهداری مازندران شهرستان های بهشهر ، نکاء ، گلوگاه، میاندرود و ساری بیشترین راه روستایی مسدود شده را در بارش برف اخیر داشتند و حدود یک سوم از راه های روستایی مسدود شده استان مربوط به این شهرستان ها بود. البته روز شنبه مناطقی روستایی شامل اشکورات رامسر، بلده نور و روستاهای بخش نمارستاق آمل به دلیل بارش برف با انسداد مسیر ارتباطی مواجه شدند.

مسدودی و بسته شدن راه های استان مازندران در مواجهه با بارندگی های برف و باران قصه پر غصه همیشگی فصل سرمای استان است و گویا تکرار هرباره این رخداد عاملی بر پایان آن نیست. با خبر هر بارندگی به خصوص برف در مازندران باید منتظر اخبار ناشی از انسداد راه ها پشت بند آن بود.

روستاهای زیاد و طولانی شدن عملیات پاکسازی

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مازندران بیش از یکهزار و ۳۰۰ روستا در مناطق بالادست و ارتفاع بیش از یک هزار و ۵۰۰ متری دارد که در فصل سرما از برفگیرترین مناطق استان محسوب می شوند و برفروبی آنها بسیار دشوار و زمان بر است. 

جهانیان ادامه داد : این مسئله طبیعی است که نمی توان در یک زمان واحد به تمامی این نقاط برای بازگشایی جاده و موارد دیگر خدمات داد زیرا علاوه بر مسئله امکانات ، زمان کافی نیز برای خدمات دهی وجود ندارد. 

وی پاکسازی جاده و بازگشایی راه های دسترسی در شرایط برفی و حوادث طبیعی را بر اساس اولویت بندی توصیف کرد و گفت : اولویت نخست محورهای اصلی و جاده های مواصلاتی و سپس محورهای فرعی و بعد از آن نیز راه های روستایی است که مطابق با نیاز مردم و همچنین نیازهای اولیه و ارتباطی استان اولویت بندی می شوند. 

معاون راهداری همچنین در مورد کمبود تجهیزات نیز گفت: برای تامین تجهیزات نیز استانداردهایی وجود دارد و ما نیز قائل به کمبود تجهیزات راهسازی در مازندران هستیم ،اما با توجه به شرایط اقتصادی و همچنین سهم بری از اعتبارات ملی باید عدالت و تعادل را در نظر گرفت. 

جهانیان تجهیزات راهسازی مازندران را بیشتر از این موجه ندانست و افزود: خرید تجهیزات بیشتر باید توجیه پذیر باشد زیرا حدود ۱۰ ماه از سال جاده های کوهستانی مازندران شرایط عادی را دارند و خرید صدها میلیارد تومان تجهیزات راهسازی که بسیار هزینه بر هستند اصلا توجیه اقتصادی ندارد.

علاوه بر این وی طولانی و صعب العبور بودن و همچنین باریکی جاده های کوهستانی و مسیر روستایی بالادست را نیز از دیگر مشکلاتی توصیف کرد که حتی با وجود اضافه شدن تجهیزات راهداری باز هم مشکلی حل نمی شود و امکان انجام عملیات گسترده و سریع وجود ندارد.  

خوشگذرانی به قیمت ایجاد بحران

معاون راهداری همچنین به معضل " خوشگذرانی " برخی در روزهای برفی و ایجاد دردسر برای نیروهای راهداری اشاره کرد و گفت : تعداد زیادی از روستاهایی که تقاضای پاکسازی مسیر و عملیات امداد و نجات می کنند در اصل برای فصل زمستان خالی از سکنه بومی هستند ، اما برخی از افراد که در آن بیشتر غیربومی ها دیده می شود برای تفریح در هوای برفی اقدام به حضوردر مناطق بالادست می کنند. 

جهانیان ادامه داد: این تفریح و خوشگذرانی بخشی از انرژی نیروهای راهداری را می گیرد زیرا عملیات بازگشایی مسیر و نجات و رهاسازی این افراد بسیار زمان گیر و هزینه بر است. 

وی همچنین از بی احتیاطی بسیاری رانندگان برای تردد در مسیرهای کوهستانی اشاره کرد و گفت : متاسفانه این رانندگان حتی از زنجیر چرخ به همراه ندارند که علاوه بر وقت کشی نیروها و تجهیزات راهسازی برای نجات، منجر به ایجاد ترافیک شده و عملا تجهیزات برف‌روبی و پاکسازی را مختل می کنند. 

وی این " ناهمکاری " توسط برخی از شهروندان بویژه غیر بومیان را دردسری دائمی برای انجام بموقع عملیات زمستانی مازندران عنوان کرد که با وجود بارها هشدار و پیش بینی با بی اعتنایی مواجه می شود.

قطعی برق قصه پر غصه هر بارندگی

قطعی برق که همواره پای ثابت ناپایداری های جوی مازندران است ، در بارندگی های اخیر نیز استان را بی نصیب نگذاشت. بار دیگر با بارش برف و باران شاهد قعی برق در بیش از ۵۰ روستای استان بودیم.

البته این آمار در اواخر روز شنبه دریافت شد و روز جمعه در زمان اوج بارش برف و باران گزارش های مردمی نشان می داد صدها روستا در بخش های مختلف کوهستانی با قطعی برق مواجه شدند. 

در آخرین گزارش شرکت توزیع برق مازندران اعلام کرد که ۵۰ روستای مناطق بالادست و کوهستانی استان با مشکل برق مواجه هستند که از این تعداد برق ۳۵ روستا به طور کامل قطع است و ۱۵ روستا نیز به دلیل ۲ فاز بودن خطوط توزیع با فشار ضعیف برق مواجه هستند.

مسئولان شرکت برق هم همانند مسئولان راهداری بیشترین میزان مشکلات برق را مربوط به بخش های مرکزی و شرقی استان عنوان کردند و افزودند که بخش هزارجریب نکا ، یانسر بهشهر ، هزارجریب گلوگاه ، کیاسر ساری و لفور سوادکوه بیشترین میزان قطعی برق را دارند. همچنین تمامی این روستاها در مناطق سخت گذر واقع هستند که به گفته متولیان برق امکان دسترسی به نقاط آسیب‌دیده وجود نداشت یا بسیار دشوار بود.

البته گرفتاری چندین اکیپ تعمیر خطوط توزیع در برف سنگین خود خبری دیگر برای مشکلات حوزه برق بالادست بود در حالی که به گفته مسئولان شرکت برق از ۲ روز قبل از ناپایداری جوی اکیپ های خط گرم این شرکت در آمادگی کامل قرار داشتند. این آمادگی شاید به اندازه کافی نبود زیرا مدیر عامل شرکت توزیع برق مازندارن از مجموعه راهداری و دیگر بخش‌ها خواست که هرچه سریع‌تر به کمک ماموران شرکت توزیع رفته تا هم آنها از این گرفتاری نجات یابند و هم عملیات اتصال شبکه انجام شود.

قطعی برق داستان تازه ای برای بارندگی های مازندران نیست و فرقی هم نمی کند شدت بارندگی ، وزش باد یا بارش برف چقدر باشد و در هر شرایطی با قطی برق در برخی نقاط استان مواجه هستیم که در مواقعی این قطعی تا چندین روز طول می کشد ؛ بحرانی که مردم مازندران به خصوص در مناطق بالادست را همواره آزار داده و گویا راه حلی نیز برای آن وجود ندارد. 

مدیرعامل شرکت توزیع برق مازندران نیز در پاسخ به مشکلات حوزه برق در فصل سرما به خبرنگار ایرنا گفت: مشکل شبکه برق در مناطق بالادست چند وجهی است و فقط از یک عامل تبعیت نمی کند. 

به گفته سپری عبور خطوط توزیع از مسیرهای جنگلی ، افتادگی شاخه ها بر روی کابل‌های انتقال و همچنین تیرهای شکسته برق اصلی ترین عوامل شبکه توزیع برق در مناطق بالادست است که نیازمند اصلاحات جدی و اساسی است. 

وی با بیان اینکه در سال های اخیر با اصلاح بخش قابل توجهی از شبکه توزیع در ارتفاعات با کاهش چشمگیر قطعی ها مواجه هستیم، افزود: در گذشته کوچک ترین بارش برف صدها روستای کوهستانی مازندران تا چندین روز و حتی هفته از انرژی برق محروم می شدند. 

مدرعامل شرکت توزیع برق مازندران گفت: نخست باید اعتراف کنیم ضعف هایی هم در شرکت برق است که ناشی از کمبود اعتبارات و همچنین دسترسی سخت خطوط قدیمی است. اما اکنون در حال اصلاح شبکه هستیم و نخستین گام ما اصلاح تیرها و پایه های شکسته یا کج است تا این بخش به طور کامل برطرف شود. 

سپری همچنین به تغییر جهت برخی خطوط توزیع اشاره کرد و گفت: این خطوط که در دهه های قبل از مناطق جنگلی و پر حادثه عبور داده شد ، اکنون در حال تغییر است تا به نقاط امن‌تری منتقل شود. همچنین استفاده از کابل‌های خودنگهدار از اولویت های شرکت توزیع برای کل استان است که مناسب شرایط جوی ناپایدار بوده که در کشورهای اسکاندیناوی تجربه شده و کارایی بالای خود را نشان داده است.

وی همچنین شاخه زنی را از دیگر نیازهای شرکت توزیع برق برای فصل سرما عنوان کرد که باید مدیریت بحران استان و همچنین منابع طبیعی برای جلوگیری از قطعی برق این مجوز را برای مناطق بالادست در اختیار شبکه توزیع برق قرار دهند.

تکرار بی‌اعتنایی کوهنوردان به هشدارها

همه مشکلات فصل سرمای مازندران مربوط به خدمات نیست ، بلکه در گرفتاری های شرایط جوی همواره بی اعتنایی انسانی بیشترین بار اضافی را بر دوش نیروهای امداد و دستگاه های خدماتی سنگین می کند. در بارندگی اخیر با وجود اینکه از سه روز قبل هواشناسی و دستگاه های متعدد نسبت به ناپایداری های جوی هشدار دادند و مردم را از تردد در محورها و مناطق کوهستانی منع کردند، باز شاهد بی اعتنایی برخی همچون کوهنوردان بودیم که بی توجه به هشدارها به دل سرما زدند. 

این افراد نه تنها برای خانواده و اطرافیانشان نگرانی و اضطراب را ایجاد می کنند، بلکه بخش زیادی از تحرک و انرژی نیروهای امدادی، مسئولان و همچنین دستگاه های خدمات رسان را نیز تلف می کنند. همان طور که گفته شد در بارندگی اخیر شاهد صعود چندین گروه کوهنوردی به ارتفاعات کوهستانی مازندران بودیم که متاسفانه گرفتار برف و کولاک شدند. نمونه بارز آن گرفتاری ۱۷ کوهنورد در ارتفاعات سوادکوه در قالب ۲ تیم بود که چندین روز نیروهای امدادی و هلال احمر را به یافتن این افراد مشغول کرد.  

رییس هیات کوهنوردی مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه افرادی که در شرایط بد جوی و با وجود هشدارهای هواشناسی نسبت به صعود اقدام می کنند افرادی خارج از باشگاه های کوهنوردی بوده و به صورت گروه های آزاد عمل می کنند. 

هادی مستانی فعالیت کوهنوردان در قالب باشگاه ها را کاملا مسئولیت پذیر و قاعده مند توصیف کرد و افزود: اما صعودهای آزاد به صورت خودجوش بوده و توجهی به شرایط بد آب و هوایی ندارند. 

وی ادامه داد: این افراد نه تنها به صعود هفتگی عادت کرده و این عادت را بدون توجه به شرایط تکرار می کنند، بلکه صعود در شرایط برفی و خطرناک را یک افتخار و ژست دانسته و همین امر آنها را غیرمسئولیت‌پذیر می کند. البته صعود زمستانه برای کوهنوردان کاری پر افتخار است اما نه در شرایطی که احتمال خطر بالا است و از سوی نهادهای مختلف منع می شود. 

رییس هیات کوهنوردی مازندران  این دست اقدامات را خدشه ای بر جامعه کوهنوردان دانست و افزود: خوشبختانه مجموعه کوهنوردان عضو باشگاه های کوهنوردی همواره با هماهنگی و بسیار مسولیت پذیر عمل می کنند. 

مازندران در حال حاضر ۳۰ باشگاه کوهنوردی با حدود سه هزار عضو فعال دارد.