تاثیر تحریم بر روند تامین و توزیع کالاهای اساسی

امسال به دلایل مختلف قیمت کالاهایی از قبیل گوشت مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز، شکر، روغن و سایر کالاهای ضروری مردم در نوسان بوده که ریشه اصلی آن را می‌توان در موانع بوجود آمده حاصل از تحریم‌ها و برخی نابسامانی‌ها یافت.

هرچند کشور و از جمله استان خراسان رضوی در بسیاری از نیازهای ضروری مردم قادر به تامین ۱۰۰ درصدی آنهاست اما نباید تاثیر تحریم را بر کالاهایی مانند نهاده‌های دامی که اثر مستقیم بر قیمت تمام شده تولید مواد پروتئینی دارند، نادیده گرفت.

با توجه به در نظر گرفتن ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی به نظر می‌رسید تامین آنها چندان با مشکل مواجه نشود اما در ادامه تشدید تحریمها تامین ارز دولتی برخی کالاها دچار مشکل شد و اثر خود را بر قیمت کالاها در بازار کشور گذاشت که خراسان رضوی نیز از آن بی نصیب نماند.

استان خراسان رضوی در سال جاری در چندین مقطع دچار کمبود نهاده دامی و روغن شد که دلایل مختلفی از جمله تحریم در کمبود آن اثرگذار بود. 

علاوه بر آن عرضه خارج از شبکه نهاده دامی و آرد، تصمیمات هیجانی تولیدکنندگان در خصوص عرضه محصول، عدم ساماندهی شبکه توزیع، محدودیت اختیارات استانها برای توزیع کالا و بسیاری دلایل دیگر نیز خراسان رضوی را در تامین کالاهای اساسی دچار مشکل کرد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این باره گفت: کارگروه تنظیم بازار استان دو رویکرد اصلی را مدنظر قرار داده که شامل عرضه به موقع و مناسب کالاها در بازار و نگه داشتن قیمت کالاها در حد میانگین قیمت کشوری است.

علی رسولیان افزود: یکی از موضوعاتی که به صورت مستمر در ستاد تنظیم بازار استان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد، اطمینان از وجود ذخایر کالاهای اساسی است.

وی ادامه داد: ۱۰ قلم از کالاها شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، برنج، تخم مرغ، نهاده‌های دامی (کنجاله سویا، ذرت، جو و گندم)، روغن و شکر جزو کالاهای اساسی به شمار می‌روند که باید بخشی از آن اضافه بر میزانی که در شبکه در حال عرضه است، به عنوان ذخایر مطمئن در استان ذخیره سازی شود.

معاون استاندار خراسان رضوی گفت: هم اکنون در تامین گندم، آرد و شکر هیچ مشکلی در بازار خراسان رضوی وجود ندارد، مقداری با کمبود روغن در سطح شبکه مواجه هستیم که در این زمینه مکاتبات لازم انجام گرفته است.

واگذاری اختیار تامین شکر به واحدهای تولیدی استان

معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در باره تامین شکر در استان گفت: براساس مصوبات جدید ستاد تنظیم بازار کشور، قیمت هر کیلوگرم شکر در کارخانه ۶۶ هزار و ۵۰۰ ریال تعیین و مسوولیت تامین شکر طرح تنظیم بازار استان به کارخانه‌های قند واگذار شده است.

علی غفوری مقدم افزود: هم اینک مشکلاتی در تامین شکر بخش صنفی استان بوجود آمده است که باید نیاز آنها توسط واحدهای تولیدی داخل و خارج استان تامین شود.

وی ادامه داد: به منظور تامین نیاز شکر بخش خانوار نیز، سهمیه جدیدی توسط ستاد تنظیم بازار کشور به خراسان رضوی اختصاص یافته که در حال پیگیری برای جذب و بسته بندی آن هستیم.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: با توجه به قرارداد کارخانه‌های قند استان برای خرید چغندرقند از کشاورزان، تاکنون ۸۰۵ هزار و چهار تن چغندرقند خریداری و از آنها ۱۱۳ هزار و ۶۴ تن شکر استحصال و در بازار فروخته شده است.

حمیدرضا نوری افزود: موجودی شکر باقیمانده در کارخانه‌های استان حدود ۱۶ هزار و ۸۲۷ تن است که با توجه به میزان استحصال چغندرقند باقیمانده در کارخانجات، این میزان به حدود ۲۱ هزار و ۸۰۰ تن خواهد رسید.

تامین ۶۰ درصد نیاز استان به نهاده‌های دامی

بخش عمده‌ای از نیاز کشور به نهاده‌های دامی از محل واردات تامین می‌شود که تحریم‌ها در تامین آن اثرگذار بوده و روال عادی این فرآیند را مختل کرده است که می‌توان اثر مستقیم آن را در قیمت مرغ و تخرم مرغ مشاهده نمود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این باره گفت: از ابتدای امسال تا نیمه نخست آذر ماه بیش از ۵۲۷ هزار تن نهاده دامی میان دامداران و طیورداران این استان توزیع شده است که معادل ۶۰ درصد سهمیه استان بوده است.

محمدرضا اورانی نیاز استان به نهاده‌های مختلف را در طول سال شامل ۸۴۷ هزار تن ذرت، ۸۳۵ هزار تن جو، ۳۴۱ هزار تن کنجاله سویا و ۲۵۷ هزار تن سبوس اعلام کرد و افزود: این نهاده‌ها از محل واردات تأمین شده و از طریق سامانه بازارگاه در اختیار مرغداران و دامداران قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: نهاده به عنوان گلوگاه تولید محسوب می‌شود و باید در تامین آن و رفع مشکلات مربوط به آن اقدام شود که به دلیل برخی مشکلات تامین نهاده در استان با مشکل مواجه شد و به ناچار از نهاده دخیره استفاده گردید و در پی کاهش نهاده، جوجه‌ریزی در استان نیز کاهش یافت.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: ظرفیت تامین نهاده در بخش خصوصی، دولتی و کارخانجات خوراک دام در استان وجود دارد و می‌توان با برنامه‌ریزی اقدام به ذخیره‌سازی نمود تا مانع از کمبود احتمالی شود.

مرغ و تخم مرغ

به گفته مسوولان اقتصادی خراسان رضوی کمبود نهاده دامی یا عرضه خارج از شبکه آن تاثیر مستقیم بر قیمت مرغ و تخم مرغ یا میزان عرضه آن در بازار داشته است که با دادن نهاده دامی دولتی و واگذاری مسوولیت تامین و توزیع این ماده غذایی به آنها می‌توان نتایج موثری کسب کرد.

دبیر کارگروه تنظیم بازار خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: وضعیت تولید گوشت مرغ و تخم مرغ در استان به ثبات رسیده و طبق آمار آخرین جوجه ریزی در استان، قیمت گوشت مرغ گرم برابر با قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار کشور است.

علی غفوری مقدم افزود: میزان تولید تخم مرغ بیش از نیاز استان است که برای کنترل قیمت آن برخی از زنجیره‌های تولید، این ماده غذایی را با قیمت مصوب در دست توزیع دارند.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: هم اینک هیچ‌گونه مشکلی از نظر تامین و تولید گوشت مرغ در این استان وجود ندارد.

اورانی افزود: کاهش جوجه‌ریزی در مهر ماه موجب کمبود مرغ در استانهای دیگر کشور از جمله تهران و افزایش قیمت آن در پایتخت موجب ترغیب تولیدکنندگان به ارسال مرغ تولیدی خراسان رضوی به تهران شد که این امر قیمت مرغ در این استان را نیز افزایش داد.

وی با بیان اینکه روزانه ۳۵۰ تن تخم مرغ در این استان تولید می‌شود که ۲۰۰ تن آن مصرف داخلی است، ادامه داد: ۱۵۰ تن از این میزان به سایر استانهای کشور ارسال می‌شود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: این استان مشکلی در زمینه تامین و تولید تخم مرغ ندارد و به هیچ وجه دچار کسری در این بخش نیستیم و طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، دان و نهاده مورد نیاز مرغداران به صورت ۱۰۰ درصد از ابتدای آذر ماه تامین می‌شود.

وی افزود: به این ترتیب عرضه تخم مرغ تولیدی در این بخش باید به نرخ مصوب انجام شود و خارج از این نرخ تخلف محسوب می شود زیرا دولت نهاده را به قیمت یارانه‌ای و حمایتی به مرغداران عرضه می‌کند.

مدیرکل پشتیبانی امور دام خراسان رضوی نیز در این باره گفت: از ابتدای امسال تاکنون چهار هزار و ۳۱۹ تن سهمیه گوشت منجمد مرغ در استان بوده که ۵۸۴ تن از کل سهمیه استان هنوز جذب نشده است.

سعادت علی نیا افزود: موجودی گوشت منجمد مرغ در خراسان رضوی ۴۰۰ تن است که بیش از این مقدار به آن افزوده خواهد شد.

کمبود روغن و لزوم تغییر سیاستها

مدتی است که بازار خراسان رضوی با کمبود روغن دست و پنجه نرم می‌کند و مسوولان استانی نیز در تلاش برای تامین آن از بخش‌های مختلف هستند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی در خصوص تامین روغن مورد نیاز استان گفت: کارخانه‌های استانهای دیگر سهمیه روغن خوراکی این استان را به موقع تحویل نمی‌دهند و از مراجع قضایی پیگیر این موضوع خواهیم بود.

رسولیان افزود: از ستاد تنظیم بازار کشور خواسته شده است که اختیار تولید و تامین روغن مورد نیاز این استان را به واحدهای تولیدی آن واگذار کند.

وی ادامه داد: واحدهای تولیدی این استان ظرفیت تصفیه روغن و روغن کشی دانه‌ها را دارد و اگر دانه‌های روغنی در اختیار این استان قرار گیرد، واحدها پس از روغن کشی و تصفیه آن می‌توانند کنجاله را به عنوان نهاده دامی در اختیار دامداران قرار دهند و روغن نباتی را نیز در استان توزیع کنند..

معاون استاندار خراسان رضوی گفت: مکاتبات بسیار با مسوولان ستاد تنظیم بازار کشور انجام شده تا سهمیه جدیدی از روغن نباتی به این استان اختصاص دهند و از دادن روغن خام سهمیه خراسان رضوی به کارخانه های سایر استانها خودداری کنند.

وی با اشاره به استفاده از ظرفیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اتاق تعاون در سطح ملی برای اختصاص سهمیه‌ روغن به این استان افزود: با عنایت استاندار و موافقت رییس اتاق تعاون ایران ۵۰۰ تن روغن خوراکی به خراسان رضوی اختصاص یافته که در حال توزیع در تعاونی‌های مصرف کارگری و کارمندی است.

رسولیان ادامه داد: ستاد تنظیم بازار کشور سهمیه جدیدی از روغن خوراکی بخش مصرف خانوار به میزان ۲ هزار و ۴۰۰ تن برای خراسان رضوی اعلام کرده است که در روزهای آینده تخصیص خواهد یافت.

وی گفت: هزار تن از سهمیه روغن بخش صنف خراسان رضوی نیز باقیمانده است که در هفته آینده وارد استان شده و بین صنوف توزیع می‌شود.

گوشت قرمز

خراسان رضوی وضعیت بسیار مناسبی در تولید گوشت قرمز دارد اما قیمت این کالا نیز در پی مشکلات عدیده در بازار دچار نوسان بوده است، آنچنانکه مسوولان اقتصادی استان در پی تهیه طرحی برای ساماندهی وضعیت زنجیره تولید تا عرضه گوشت در استان برآمده‌اند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این باره گفت: این استان با تولید ۸۳ هزار و ۲۸۰ تُن گوشت قرمز رتبه نخست تولید این محصول را در کشور دارد.

رسولیان وضعیت تولید گوشت قرمز در خراسان رضوی را مطلوب ارزیابی کرد و افزود: با توجه به افزایش تولید گوشت قرمز در استان باید برای کاهش هزینه کشتار دام تا توزیع گوشت در زنجیره تولید چاره اندیشی شود.

وی ادامه داد: نباید بین سه بخش دام، کشتارگاه و عرضه گوشت در بازار فاصله قیمتی زیادی باشد و وجود فاصله زیاد در یک زنجیره تولید تا عرضه نشان می‌دهد فرآیند قیمت گذاری و توزیع آن کالا مناسب نبوده و دچار مشکل است.

آرد و قیمتهای چندگانه

وجود قیمتهای متفاوت برای آرد اعم از یارانه‌ای، نیمه یارانه‌ای و آزاد منجر به فساد شده و با وجود ذخیره مناسب از این کالا در بازار خراسان رضوی، خروج بیش از حد آرد از شبکه توزیع، نانوایی‌ها و برخی کارخانه‌ها را در تامین آن دچار مشکل کرده است.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی به حجم مناسب و مطلوب ذخیره آرد در خراسان رضوی اشاره و بیان کرد: در تامین ذخایر آرد هیچگونه مشکلی نداریم.

حمید رضا نوری گفت: با توجه به اینکه خراسان رضوی معین تامین آرد هشت استان دیگر کشور نیز می‌باشد، بنابراین در این بخش هم تامین و ذخیره کامل مهیا شده است.

افزایش نظارتها بر توزیع کالاهای اساسی

مسوولان اقتصادی خراسان رضوی برای جلوگیری از بروز تخلفات مرتبط با کالاهای اساسی در استان نظارتها را در قالب طرحهای مختلف افزایش داده‌اند تا بتوان این بخش را تحت کنترل بیشتری درآورد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره گفت: پیرو دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت و تاکید استاندار خراسان رضوی، طرح افزایش نظارت و بازرسی بازار با تمرکز بر عرضه کالاهای اساسی در قالب ایجاد ۱۱ پایگاه دریافت گزارشها و شکایات تخلفات اقتصادی در نقاط مختلف مشهد از هشتم آذر ماه آغاز شده است..

محمدرضا مس فروش افزود: در این طرح ۱۱ پایگاه با همکاری شهرداری در مناطق مختلف شهر ایجاد شده و محور نظارت را بر روند توزیع کالاهای اساسی مانند آرد، نان، گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم مرغ قرار داده است.

وی ادامه داد: در این طرح که با مدیریت استانداری خراسان رضوی و همکاری بازرسان اتاق اصناف مشهد و تعزیرات حکومتی و بهره گیری از ظرفیت نیروهای مردمی و بسیج اصناف استان اجرا می‌شود نظارت و بازرسی به صورت دریافت شکایات از تخلفات اقتصادی در محل پایگاه و انجام گشتهای مشترک بازرسی در سطح شهر است.