عبدالرضا لطف‌اللهی، نویسنده پیشکسوت شیرازی، در رمان اخیر خود با نام "قو" به زندگی فردی با نام "امیر" می‌پردازد که در مثلثی عشقی قرار می‌گیرد و راهی سفر می‌شود.
او در گفت‌وگو با ایرنا درباره این رمان، استفاده از تعبیر "سرگرم‌کننده" را برای یک اثر، به‌تنهایی، نپذیرفت و گفت: این عبارت کمی آزاردهنده است. اشکالی ندارد که اثری سرگرم‌کننده باشد، مگر می‌شود یک رمان یا داستان از عنصر سرگرمی تهی باشد؟ چنین نیست. اما سرگرم‌کنندگی در بیان مرسوم به معنای خالی از خلاقیت بودن است که چندان پذیرفته نیست.
وی افزود: در آثار پیشینم نشان دادم که می‌توانم بازی‌های فرمی رایج را در داستان‌نویسی ارائه دهم؛ اما در این رمان خواستم روایت را به‌گونه‌ای بنویسم که پیش و بیش از هر چیز مخاطب را جذب کند و در درجه اول، قصه‌ای گیرا داشته باشد.
برخی نویسندگان بر پیچیده‌نویسی اصرار دارند
او وضعیت تیراژ کتاب‌ها و رمان‌ها را اسفناک خواند و بیان کرد: برخی نویسندگان از بس پیچیده می‌نویسند و بر آن تعمد دارند که خواننده را زده می‌کنند؛ هرچند گاه، پیچیدگی جزو ذات اثر است و غیر از آن نمی‌توان کاری کرد، اما برخی نویسندگان نیز پیچیدگی را به اثر تحمیل می‌کند برای آنکه سخت خوانده شود.
نویسنده رمان قو، با تایید این نکته که در این رمان تاحدی به وقایع‌نگاری پرداخته است، عنوان کرد: اینکه شخصیت‌های رمان تا این اندازه باورپذیرند که برخی، اثر را نوعی وقایع‌نگاری می‌پندارند، مایه خرسندی است؛ با این حال، هیچ اثری نمی‌تواند صرفاً واقعیت باشد؛ حتی در یک اثر تاریخی یا سرگذشت‌نویسی هم رنگی از خیال وجود دارد.
او وقایع رمان قو را مربوط به دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی دانست و بیان کرد: رویدادهای این رمان وقایع بین سال‌های ۴۸ تا ۵۳ را در برمی‌گیرد و از منظر سبکی، "رئالیسم اجتماعی" با درون‌مایه عاشقانه به‌شمار می‌رود.
عشق و دلدادگی موضوعی همیشگی در رمان‌ها
لطف‌اللهی با اشاره به اینکه عشق و دلدادگی هنوز می‌تواند درونمایه‌ای بی‌انتها برای داستان‌ها و رمان‌ها باشد، گفت: عشق همچنان در داستان‌ها موضوعیت دارد؛ اما شکلش عوض شده یا شاید کمی ارزان‌تر شده است.
وی ابراز کرد: دلدادگی در سال‌های دورتر، رونق بیشتری هم داشت و جدای از کیفیت و نوع نگارش رمان، در دهه ۳۰ و ۴۰ خورشیدی رمان‌های اجتماعی و عاشقانه بسیار پرطرفدار بود و مجلات هفتگی عموما پاورقی‌هایی عاشقانه داشتند که گاه دو تا سه سال نیز نگارششان به طول می‌انجامید و خوانندگان با آن‌ها همراه بودند.
این نویسنده پیشکسوت شیرازی با بیان اینکه شخصیت‌های این رمان انسان‌هایی واقعی در جهان واقعی هستند، افزود: گرچه رویدادهای این کتاب عینا به همین صورت که در رمان عنوان شده است، رخ نداده، ریشه در واقعیت‌هایی دارد و با توجه به طرح داستان تغییراتی در آن‌ها اعمال شده است تا در جهان داستان به‌صورت دلخواه درآید.
این نویسنده در رمانش، بخشی از شخصیت سال‌های جوانی و نوجوانی خود را نیز با نام "رضا" معرفی کرده است.
جاده‌هایی برای نرسیدن
او به نقش تعیین‌کننده مکان‌ها ازجمله جاده‌ها، خیابان‌ها، بیابان‌ها و کوه‌ها و دریاها اشاره کرد و اظهار داشت: در رمان قو، شب‌گردی در طبیعت یا حتی کوچه‌پس‌کوچه‌های شیراز به‌وفور دیده می‌شود که این مهم با تنوع شخصیت‌ها نسبت دارد.
لطف‌اللهی افزود: رمان با جاده آغاز می‌شود و با جاده به پایان می‌رسد. این جاده‌ها گاه به دریا ختم می‌شوند، گاه به روستا یا کوه و بیابان یا سیاه‌چادرها؛ البته کارکرد نمادپردازانه ندارد، اما در این رمان جاده‌ها برای نرسیدن طراحی شده است.
او افزود: روستاها، قهوه‌خانه‌ها، کوره‌راه‌ها و کوچه‌پس‌کوچه‌های رمان را از نزدیک دیده‌ام و هنوز هم وجود دارند؛ مثلا کوچه تاریخی چاپارخانه یا خیابان وصال حتی برخی مغازه‌ها و دکان‌ها که برخی از آن‌ها اسمشان عوض شده یا تغییر نام داده‌اند.
لطف‌اللهی درباره اهمیت بسیار "دریا" در این رمان، بیان کرد: جاده‌ها سرانجام باید به جایی ختم شوند. در رمان قو دریای شمال، دریای بوشهر و بندرعباس و رود کارون را می‌بینیم که هریک با توجه به ضرورت کارکردهای خودشان را دارند و تنها، برای توصیف استفاده نشده‌اند؛ بلکه گاه بزنگاه‌هایی هستند که وجودشان برای توصیف حالات روحی شخصیت‌ها ضرورت دارد.
شاعرانگی به رمان تحمیل نشده است
او نثر رمان را در مرز بین شاعرانگی و واقعیت توصیف کرد و بیان داشت: قالب گفت‌وگوها و دیالوگ‌ها و حدیث‌نفس‌ها شاعرانه از آب درآمده‌اند و به رمان تحمیل نشده‌اند؛ بلکه از درون جوشیده‌اند.
عبدالرضا لطف‌اللهی، زاده سال ۱۳۳۲ در شیراز است که در کارنامه نویسندگی خود آثاری همچون "شاید کبوتر بودم"، "پوتین"، "آن سال‌ها،" "شرح گلدسته‌ها"، "مشق‌های مشرقی"، "گفتنی نیست" و "از آبی آسمان" دیده می‌شود. او تازه‌ترین رمان خود را باعنوان "قو" در انتشارات پرتو رخشید به چاپ رسانده است.
این کتاب در شمارگان ۳۵۰۰ نسخه و با بهای ۸۰ هزار تومان روانه بازار نشر شد و در مدتی کوتاهی بازنشر شد و تاکنون ۹هزار نسخه از آن به‌فروش رفته است. قسمت دوم این رمان با عنوان "دریاچه" در سال ۱۴۰۰ منتشر خواهد شد.
نظر شما